Banenverlies valt in Nederland best mee Verkiezingen Mexico zijn cruciaal voor presidentschap Fox Berlusconi kan in zes maanden tijd heel wat schade aanrichten Maatschappelijk verzet tegen bezuinigingsplannen lijkt weinig effect te hebben werkloosheid 5 juli 1953 Tekort Evenwicht zaterdag 5 juli 2003 Samengeknepen Armoede Verenigde Staten Inhaalrace Groot en machtig Bijna driekwart van de Nederlanders wil de straat op voor be houd van koopkracht, bleek deze week uit een opiniepeiling. Ook de vakbonden bereiden zich voor op felle protesten tegen de bezuinigingsplannen van het kabinet. Dat roept de vraag op: maakt een vol Malieveld wel enige indruk op politiek Den Haag? Het antwoord is niet bemoedigend. „Ach, dit soort pro testen wordt tevoren ingecalculeerd. De werkloosheid loopt onge nadig op. Dat leidt tot onrust en onzekerheid. Maar waar maken we ons precies zorgen over? Wat zijn de gevolgen van werkloosheid? Een korte serie over werklozen en werkloosheid. Deel 1. doorErikvan derStruijs Vijf komma drie procent. Dat is het laatste cijfer van hét Centraal Bureau voor de Statistiek. Vijf kom ma drie procent van de Ne derlandse bevolking is werk loos. Ontzettend vervelend voor degenen die tot dat percenta ge behoren, maar is dat nou zo erg, een werkloosheid van iets meer dan 5 procent? Be gin jaren tachtig bedroeg de werkloosheid meer dan 11 procent. Met 5 procent scoort Nederland in Europa nog al tijd heel goed. Waarom lei den de cijfers hier tot forse krantekoppen, terwijl de Amerikanen hun werkloos heid (hoger dan in Neder land) eigenlijk alleen zien als een graadmeter voor de ont wikkeling van de beurskoer sen? Zijn er antwoorden op die vragen? Die zijn er. Om met het huidige niveau te begin nen. „Dat is inderdaad niet zo hoog als je het over een periode van een jaar of tien bekijkt"zegt Henry Berend- sen, econoom bij de Rabo bank. „Begin jaren negentig bedroeg de werkloosheid nog 7 tot 8 procent. Daar staat te genover dat het cijfer hard oploopt. Wij denken dat de werkloosheid volgend jaar ruim boven de 6 procent uit komt." Heel veel verder durft de Ra bobank nog niet te kijken, maar een situatie zoals twin tig jaar geleden ziet Berend- sen niet zo snel ontstaan. De vergrijzing (meer gepensio neerden) en ontgroening (minder jongeren) dreigt over enkele jaren eerder te zorgen voor een tekort aan arbeidskrachten Met een werkloosheid van 10 procent draait een economie overigens gewoon door. Kijk maar naar Duitsland. Alle sombere verhalen ten spijt zijn de oosterburen - anders dan wij - nog niet in een re cessie beland, hoewel de werkloosheid veel hoger ligt. Polen ligt zelfs met een werk loosheid van bijna 2 0 procent niet op apegapen. 'Hoe erg' werkloosheid is voor een economie, is dan ook niet aan te geven. „Hoe moet je dat meten?", vraagt Johan Verbruggen, hoofd conjunctuur van het Cen traal Planbureau (CPB) reto risch. „De vraag of het goed of slecht gaat met de econo mie meten we doorgaans af aan de economische groei. Het kan best dat een land met een hoge werkloosheid een flinke groei kent, bijvoor beeld omdat de wereldhan del sterk toeneemt." Belangrijk voor het CPB is vooral hoe de feitelij ke werk loosheid zich ontwikkelt ten opzichte van de 'evenwichts werkloosheid'. Dat laatste percentage is een cij f er waar bij er vanuit de arbeidsmarkt geen op- of neerwaartse druk op de lonen is. De afgelopen j aren was die opwaartse druk - door de krapte op de ar beidsmarkt - zeer sterk. Nu neigt de feitelijke werkloos heid boven de evenwichts- werkloosheid te komen, met neerwaartse druk tot gevolg. En waarom er in de VS min der ophef is over de werk loosheid? Verbruggen denkt dat het te maken heeft met de flexibelere arbeidsmarkt. „Vergeleken met Europea nen zijn Amerikanen korter werkloos. Ze vinden makke lijker weer een andere baan. Dan is het ook niet zo'n pro bleem." GPD Kabinet blijft doof voor de burger door Paul Koopman en Frouke Houtman Het kabinet wekt vooralsnog niet de indruk snel door te knieën te gaan. „Als het Malie veld volloopt, dan zal ik vrien delijk zwaaien", kondigde minister Gerrit Zalm van Fi nanciën alvast aan. Zijn collega Remkes van Binnenlandse Za ken belooft: „Ik ga naar elke de monstratie waarvoor ik word uitgenodigd. Maar ik doe wel een plastic jas aan. En als ze wat gooien, gooi ik terug!" De FNV heeft de messen alvast geslepen. Het wordt een hete herfst, aldus voorzitter Lode- wijk de Waal. De bevolking staat - blijkens een recente pei ling - te trappelen. Bijna drie kwart zou bereid zijn de straat op te gaan voor behoud van de eigen koopkracht. Zo veelbelovend als de voorbe reidingen van deze demonstra ties eruit zien, zo somber zijn de verwachtingen van het te beha len resultaat. Want het kabinet - blijkt uit de reacties - is ook niet gek. Het verwacht niet anders dan dat de snoeiharde bezuini gingen van ruim dertien miljard euro maatschappelijk verzet oproepen. Het hoort er allemaal bij. Louw de Graaf (CDA) kan er over meepraten. Hij tekende als bewindsman van Sociale Zaken voor een nooit eerder geziene in greep in de uitkeringen. WW en bijstand gingen in de jaren tach tig drie procent omlaag, ar beidsongeschikten moesten tien procent inleveren. In het kabi net Lubbers keek niemand er van op toen de horden boze bur gers richting Den Haag trokken, vertelt hij. „Ach, we hadden dit soort protesten natuurlijk tevo ren ingecalculeerd." De Graaf: „Bussen vol petities en protestbrieven. Delegaties aan de deur, woedende zaaltjes. Stonden ze op het Malieveld leuzes tegen mij te schreeuwen. Ik zat op mijn ministerie buiten gehoorsafstand, dus ik had er geen last van." De Graaf denkt overigens dat het verzet onder de bevolking tegen de harde ingrepen van het kabinet Balkenende-2 overdre ven wordt. „Als mensen aan den lijve ervaren dat het crisis is, komt dat begrip er echt wel. In het eerste kabinet Van Agt was dat besef van economische rampspoed nog niet doorge drongen. Dus had je vrij breed verzet tegen relatief kleine in grepen. Het eerste kabinet Lub bers had het met een veel harder beleid gemakkelijker. Want de burgers realiseerden zich heel goed dat er geen alternatief voor de maatregelen was." Het huidige kabinet zal nauwe lijks onder de indruk zijn van massaal protest, denkt De Graaf. „Zo'n ministersploeg heeft de houding van: het hoort erbij. Ze zitten daar echt niet met samengeknepen billen in de Trêveszaal. Hooguit worden scherpe kantjes van een maatre gel weggevijld." Zelf heeft Louw de Graaf in de jaren zeventig één keer mee gelopen met een demonstratie in Utrecht. Hij was toen nog be stuurslid van de vakcentrale CNV. „Ik liep daar vooraan met types als Herman Bode en Wim Kok achter een spandoek. Ik voelde me vooral doodongeluk kig. En ik heb nou niet op mijn netvlies staan dat we met die de monstratie wat bereikt hebben. Aan de onderhandelingstafel kun j e de politiek doorgaans nog wel beïnvloeden, maar als je de CNV-voorzitter Terpstra, minister Zalm van Financiën en VNO-NCW-voorzitter Schraven (vlnr) woensdag voor aanvang van het Voor jaarsoverleg. De vakbonden beloofden eerder talloze demonstraties op het Malieveld tegen de kabinetsplannen. Zalm beloofde op zijn beurt daar beleefd naar te zullen zwaaien. foto Ed Oudenaarden/ANP straat moet opgaan, is het te laat." PvdA-Kamerlid Karin Adel- mund kreeg eind jaren negentig als staatssecretaris van Onder wijs de woede van scholieren over zich heen. De jongeren vonden dat door invoering van de Tweede Fase de studiedruk te hoog werd. Fel verzet volgde. Op 6 december 1999 dromden twintigduizend jongeren samen op het Malieveld. Adelmund, die een petitie in ontvangst kwam nemen, moest wegduiken voor rondvliegende eieren. De gebeurtenissen deden niets af aan haar overtuiging dat de monstreren zinvol is. „Maat schappelijke protesten zeggen altijd iets over het draagvlak voor een bepaald plan. Ik zou niet in een land willen leven waar tegengeluiden niet mogen worden gehoord. Of demonstraties ook het ge wenste effect hebben is een tweede, meent Adelmund. Dat hangt weer af van de ruggen graat van de bestuurder in kwestie. Dat de plannen voor de Tweede Fase werden gewijzigd, had bijvoorbeeld niets te maken met de protestactie, beweert ze. „Ik was zelf al begonnen met het bijstellen van het beleid." SP-kamerlid Harry van Bom mel gaat zelf regelmatig in bin nen- en buitenland de barrica den op. Hij gelooft heilig dat demonstreren de druk op een kabinet opvoert. Volgens Van Bommel heeft maatschappelijk verzet er bijvoorbeeld voor ge zorgd dat voormalig staatsse cretaris Rick van der Ploeg voorgenomen bezuinigingen op cultuur terugdraaide. „In Am sterdam werd daar hevig actie tegen gevoerd, werden wegen geblokkeerd en zo. De Kamer leverde toen zware kritiek op het kabinet en sleepte veel bin nen. Zulke voorbeelden geven de burger moed." De demonstratie-expert is zich ervan bewust dat het kabinet ditmaal alles op alles zal zetten om de miljardenbezuinigingen door te drukken. „Toch blijf ik mensen oproepen in verzet te komen. Juist nu." Volgens Van Bommel kan het helpen om be windslieden bij een demonstra tie te halen, bijvoorbeeld door ze een petitie aan te bieden. „Je dwingt een minister zo publie kelijk verantwoording af te leg gen. In televisieprogramma's zijn ze nooit te beroerd om pijn lijke plannen toe te lichten. 'Ik kan dit ook aan een bijstands moeder uitleggen', roepen ze. Maar zitten ze tegenover zo'n bijstandsmoeder, dan beginnen de knieën ineens te knikken." door Hans Heijt De parlementsverkiezingen morgen in Mexico zijn cru ciaal voor het verdere verloop van het presidentschap van Vi cente Fox Quesada. Zijn cen trumrechtse Nationale Actie Partij (PAN) moet in de volks vertegenwoordiging een meer derheid behalen, zodat Fox eindelijk vaart achter zijn her vormingsprogramma kan zet ten. Denuzestigj arige Fox zorgde in de zomer van 2000 internatio naal voor opschudding, doordat hij met zijn zege in de presi dentsverkiezingen een einde maakte aan de heerschappij van de Institutionele Revolutionai re Partij (PRI), die het ruim ze ventig jaar voor het zeggen had in Mexico. Fox beloofde de kiezers dat hij in zijn zesjarige termijn de cor ruptie en criminaliteit zou aan pakken. Hij stelde de Mexica nen voor 2006 een economische groei van 7 procent in het voor uitzicht. Verder zei de president dat hij korte metten met de ar moede zou maken. Fox heeft in de strijd tegen cor ruptie en drugscriminaliteit en kele successen behaald. Leger officieren die drugsbaronnen beschermden zijn veroordeeld en kopstukken van narcotica- bendes zijn in de boeien gesla gen. Op sociaal-economisch terrein was Fox de afgelopen dertig maanden minder succesvol. Twee weken voor de verkiezin gen van morgen voorspelde het Mexicaanse Centrum voor Ana lyse en Economische Projec ten (CEPAM) dat de econo mie van het land dit jaar met 1,7 procent zal groeien. Dat is een verbetering in vergelij king met 2002, toen de econo mische groei 0,9 procent be droeg. Maar het beloofde per centage van 7 voor 2006 lijkt op basis van de huidige cijfers niet haalbaar. Ook de prestaties van de rege ring-Fox bij het bestrijden van de armoede zijn een punt van discussie. De president wees er onlangs voor de radio op dat in 2000 bijna 9,5 procent van de Mexicaanse gezinnen met min der dan een dollar per dag moest rondkomen. Volgens de presi- dent is dat percentage gedaald tot 7,4 procent nu. Oppositiepartijen en vakbon den zetten vraagtekens bij de cijfers. Voorzitter Helena Rami rez López van de Nationale Confederatie voor Kleine Boe ren (CNC) zei tegen het blad El Proceso dat van de 25 miljoen Mexicanen die in de landbouw werken nog alti j d 7 0 tot 8 0 pro- cent in armoede leeft. „Beperk te steunmaatregelen zijn onvol doende, we willen een duidelijk armoedebeleid", aldus Ramirez López. Fox krijgt vaker het verwijt dat zijn regeringsploeg visie en daadkracht ontbeert. Maar de tegenvallende economische re sultaten houden ook voor een deel verband met de internatio nale situatie. Mexico is de ne gende economie ter wereld, maar voor een groot deel afhan kelijk van de banden met de Verenigde Staten. Als gevolg van de recessie in het buurland is de Mexicaanse export naar de Verenigde Staten drastisch af genomen. Bovendien breekt het Fox op dat de PRI na de presidentsver kiezingen van 2000 in het parle ment met 207 zetels groter bleef dan de PAN die er 202 kreeg. Het was daarom voor de PRI een koud kunstje om samen met de andere oppositiepartijen de voorstellen van Fox voor onder meer de privatisering van de energiesector en de herziening van het belastingstelsel te tor pederen. In de aanloop naar de verkiezin gen van morgen, waarin het om vijfhonderd parlementszetels, zes gouveneursposten en de macht in honderden gemeenten gaat, zag het er aanvankelijk naar uit dat de PAN de PRI zou gaan aflossen als grootste partij in het parlement. Recente opi niepeilingen duiden echter op een inhaalrace van de PRI. Vol gens de krant La Reforma krijgt de PAN op dit moment de steun van 3 7 procent van de kiezers te gen 47 procent een jaar geleden. De PRI staat eveneens op 37 procent, een stijging van 3 pro cent ten opzichte van vorig jaar. President Fox gaat wellicht de prijs betalen voor de te hoge verwachtingen die hij drie jaar geleden wekte. ANP door Hetty van Rooij Geen wonder dat de Europe se Unie het wisselende voorzitterschap wil afschaffen; Silvio Berlusconi heeft gede monstreerd hoe kwetsbaar dat systeem is, wanneer de macht in verkeerde handen terecht komt. Maar er is niets aan te doen. De komende zes maanden hanteert de Italiaanse premier de voor zittershamer. En in die periode kan hij als ongeleid projectiel binnen de Unie heel wat schade aanrichten. Het wisselende EU-voorzitter- schap, waarbij elk half jaar een ander land aan de beurt is, ver oorzaakt doorgaans weinig op hef. De regeringsleider van de lidstaat aan het roer leidt de vergaderingen van zijn colle ga's, geeft de politieke koers aan, en vertegenwoordigt de Unie naar buiten. Vanzelfspre kend draagt hij de formele standpunten van de EU uit. Vlak voordat Berlusconi woens dag in het Europees parlement uit de bocht vloog, verklaarde hij danooknetjesdatzijnideeën over een lidmaatschap voor Is raël en Rusland slechts 'privé- opvattingen' zijn die hij niet na mens de Unie zou verkondigen. Het effect van die woorden ging totaal verloren toen hij vervol gens een Duitse europarlemen tariër met een Nazi-kampcom mandant vergeleek. Rusland is de komende decen nia nog niet in de buurt van een kandidaat-lidmaatschap, en Is raël ligt niet eens in Europa. Maar dergelijke subtiliteiten zijn aan Berlusconi niet be steed. Hij droomt hardop van een groot en machtig Europa dat op voet van gelijkheid kan omgaan met de VS. Nu hij bij de eerste de beste provocatie - nota bene op de tweede dag van het Italiaanse voorzitterschap - zijn zelfbeheersing al heeft verloren, maken diplomaten in Brussel zich ernstige zorgen over de ef fecten van zijn gedrag op de Unie. „Les één in de politiek luidt: laat je nooit provoceren en verlies nooit je zelfbeheer sing", zegt een Griekse diplo maat die de afgelopen maan den nauw betrokken was bij het voorzitterschap van zijn land. „Die les heeft Berlusconi in Ita lië nooit geleerd, maar een EU- Premieren huidig EU-voorzittcr Silvio Berlusconi schudt zijn politieke rivaal en landgenoot Rotnano Prodi de hand. Van harte lijkt het niet te gaan. foto Giampiero Sposito/RTR voorzitter is machteloos zonder diplomatieke gaven. Berlusconi heeft ze niet, en daar zullen zijn tegenstanders dankbaar ge bruik van maken. Maar voor Europa is dat alles alleen maar schadelijk." Binnen de ingewikkelde be stuursvorm van de Unie hangt heel veel af van goede onderlin ge verhoudingen, diplomatieke omvangsvormen en onderling respect tussen de leiders. Van de EU-voorzitter wordt verwacht dat hij zijn eigen koers een half jaar lang ondergeschikt maakt aan het algemeen belang van de Unie. Het voorzitterschap van kleine landen is vaak het meest succesvol, omdat zij zich door gaans makkelijker kunnen 'wegcijferen' dan Frankrijk, Groot-Brittannië of Italië. Ongetwijfeld zal de Brusselse bureaucratie het komende half jaar ongehinderd doordraaien. De EU-ministers vergaderen gewoon onder leiding van hun Italiaanse vakbroeders en heel veel werk wordt door de ambas sadeurs van de lidstaten verzet. Maar de omstreden figuur van Berlusconi, zijn dictatoriale re- geerstijl, zijn machtsdenken en zijn openlijke minachting voor democratische verworvenhe den hebben het voorzitterschap van de EU onvoorspelbaar ge maakt. Berlusconi geniet bij zijn collega's geen enkel krediet. Commissievoorzitter Romano Prodi, de voorzitter van het da gelijks bestuur van de Unie, is zijn politieke rivaal en de relatie tussen beiden is bijna spreek woordelijk slecht. Zelfs wan neer Berlusconi zich de komen de maanden weet te beheersen, zal zijn voorzitterschap de Unie voor een deel lam leggen - dom weg omdat het vertrouwen in hem ontbreekt. „Het wordt ru zie", voorspelt een diplomaat. „En nou maar hopen dat het een beetje rustig blijft in de wereld. Ik moet er niet aan denken dat Berlusconi voorzitter zou zijn geweest tijdens de Irak-crisis. Dat zou de Unie niet hebben overleefd.In het Europees Par lement kwam Berlusconi deze week zelf met een opbeurende gedachte: „Zes maanden zijn vlug voorbij." Per 1 januari 2004 is Ierland aan de beurt. Zelden is er in Brussel zó uitge keken naar een wisseling van de wacht. GPD pagina 5: Berlusconi hardleers VRIJHEDEN - De nieuwe pre mier van Hongarije, Imre Na- gy, heeft grotere vrijheden aangekondigd. Kleine boeren krijgen toestemming de col lectieve boerderijen te verla ten om weer een eigen bedrijf te beginnen. De internerings kampen verdwijnen en de le vensstandaard moet worden verhoogd.Politieke kringen in Londen zien de wijzigingen in de Hongaarse regering als een voortzetting van de nieuwe politiek in het Sovjetblok, in gezet na Stalins dood. HAVEN - Kermisvierder J. R. te Breskens is afgelopen week end in de haven gelopen. De man had te diep in het glaasje gekeken. Enkele voorbijgan gers hielpen hem op het droge. STRAALJAGER - Een Britse Swift-straaljager heeft zon dag een snelheidsrecord ge vestigd over de afstand Lon- den-Parijs. Het toestel vloog de afstand in negentien minu ten en achttien seconden. GESCHENKEN - De schoojeugd op Schouwen heeft geschenken gekregen van het Amerikaanse Jeugd Rode Kruis. De zogenoemde school chests bevatten onder meer schrijfblokken, schriften en zakkammen. PZC Hoofdredactie: A L Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redaotie@pzc.nl Vlissingen: Oostsouburgseweg 10 4382 NH Vlissingen Tel. 06-54267110 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel, (0115)645769 Fax. (0115) 645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel. (0114) 372776 Fax. (0114) 372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierifczee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax. (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30-17.00 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur Abonnementen 0800-0231231 (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van€ 2.00) per maand: 20,50 per kwartaal: 55,10 per jaar: 209,90 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, '1 maand voor het einde van cje betaalperiode. Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag:€ 1,10 zaterdag: 1,65 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentie-orders worden uitgevoerd overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgens de Regelen voor het Advertentiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren! zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0113) 315555 Fax(0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel (0113)315540 Fax(0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes) Tel. (0113) 315550 Fax: (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel: (0113)315520 Fax:(0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114) 372770 Fax: (0114)372771 lnternet:www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De door u aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze (abonnementen)admmistratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteerde derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC, afdeling lezersservice, Postbus 3229.4800 MB Breda. Behoort tot LUGQGflGr

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2003 | | pagina 4