PZC
Verwachtingen
Denemarken op zoek naar
het 'juiste' gedachtegoed
1
Komst van Nederlands
abortusschip brengt in
Polen discussie op gang
Uitspraken Elco Brinkman over massaontslagen mogelijk te dik aangezet
2 juli 1953
woensdag 2 juli 2003
Malaise
Aandacht
Kerk
Workshops
Vrijwilligsters
Zweden
Normen en waarden
Twijfel over malaise bouwwereld
Tienduizenden arbeidsplaatsen in de bouw gaan verloren,
mede als uitvloeisel van de parlementaire enquête naar de
bouwfraude. Minder kans op het maken van onderlinge prijs
afspraken betekent meer onderlinge concurrentie. Dat is
moordend voor de werkgelegenheid in een sector die veel con
juncturele pieken en dalen kent. Bouwvoorman Elco Brink
man luidt nu de noodklok. Maar is de situatie echt zo beroerd
als de oud-politicus ons wil doen geloven
door Rixt Albertsma
en Achille Prick
Wie geschoren wordt, moet
stilzitten. De bouwwereld
handelt naar dit gezegde. Sinds
de massale aandacht van poli
tiek en pers voor de fraude bij
grote aannemingsprojecten en
de daaruit voortvloeiende par
lementaire enquête bouwfrau
de is voorzichtigheid troef in het
naar buiten treden van de be
drijfstak. Het is immers zonne
klaar dat de burger (lees: de be
lastingbetaler) zich getild voelt
door bouwers die zich bij de
aanbesteding van grote over
heidsprojecten bezondigden
aan heimelijke prijsafspraken.
Op de dag dat de kartelpolitie
liet weten dat de bouw onder
haar vergrootglas blijft liggen,
waarschuwde bouwvoorman
Elco Brinkman van het Alge
meen Verbond Bouwbedrijf
(AVBB) voor onvoorziene gevol
gen van de beteugeling van aan
nemers door politiek Den Haag:
„Meer concurrentie is prima,
maar het kost wel tienduizen
den banen", zei hij tegen het Fi-
nancieele Dagblad. En: „De ge
wenste hardere concurrentie
leidt misschien tot scherpere
prijzen, maar ook tot grote soci
ale onzekerheid."
Bedrijven die zich via geheime
afspraken niet meer verzekerd
weten van voldoende werk, zul
len het loodje leggen, voorziet
het AVBB. En dat zal leiden tot
een ontslaggolf.
„O nee, het is echt niet flauw be
doeld, het is gewoon een consta
tering", reageert Brinkmans
woordvoerder Paul Wouters.
„Het is een hard gevolg van de
nieuwe realiteit. Natuurlijk
heeft ook de bouw last van de re
cessie, maar de hardere concur
rentie kost ook banen." Maar
wat is naar verwachting van het
AVBB de grootste oorzaak voor
het verwachte banenverlies?
Wouters: „Geen idee. Het is een
grove schatting van Brinkman.
Bij het Economisch Instituut
voor de Bouwnijverheid (EIB)
halen ze hun wenkbrauwen op.
Ze geloven eerlijk gezegd wei
nig van de bewering dat de par
lementaire enquête duizenden
bouwvakkers hun baan zal kos
ten. Het instituut peilde onlangs
de ontwikkelingen in de markt
en concludeerde dat de bouw
fraude zowel op korte termijn
als in latere jaren nauwelijks in
vloed zal hebben op het bouw
volume. Volgens Adri Buur, di
recteur van het EIB, is door de
enquête het aantal bouwop
drachten niet afgenomen.
Het betekent niet dat de bouw
sector banenverlies bespaard
blijft. Buur schat dat dit jaar
zo'n 5000 banen in de sector zul
len verdwijnen. Hij heeft het
dan alleen over bouwvakkers
die daadwerkelijk op een bouw
plaats werkzaam zijn, in totaal
zo'n 250.000.
Volgens Buur is alles terug te
voeren op de economische neer
gang en op het uitblijven van
overheidsinvesteringen. Het
EIB becijferde twee weken gele
den dat de totale bouwproduc
tie in Nederland dit jaar met 2,5
procent krimpt tot een volume
van 45,8 miljard euro. Er wor
den simpelweg minder wonin
gen, scholen en kantoren ge
bouwd. Iedereen houdt de hand
op de knip.
Ruim de helft van de bedrijven
die zich bezighouden met infra
structurele projecten vindt dat
de eigen orderportefeuille veel
te mager afsteken tegen de feite
Volgens het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid is de malaise in de bouw terug te voeren op de economische neergang en het uit
blijven van overheidsinvesteringen. foto Cees Zorn/G PD
lijke omvang van het bedrijf.
Het Centrum voor Werk en In
komen (CWI) voorspelde vorige
week dat in de bouwsector en de
metaalsector de komende twee
jaar ruim 50.000 banen zullen
verdwijnen. Ook dit is een voor
spelling die EIB-directeur Buur
heeft verbaasd. Hij voorziet dat
de economische ontwikkeling in
de bouwsector medio volgend
jaar weer zal aantrekken.
Gijs Wildeman van de CNV
Bouwbond zet net als Buur zijn
vraagtekens bij de sombere
boodschap van Elco Brinkman.
De sanering in de bouwsector
heeft volgens Wildeman niets te
maken met de aanleg en het on
derhoud van infrastructuur.
„Dat gaat allemaal gewoon
door."
Wildeman schrijft het verlies
van banen toe aan het 'instor
ten' van de kantorenmarkt en
aan het uitblijven van opdrach
ten. „Niemand durft op dit mo
ment te investeren."
Ook hij ziet alweer licht aan het
einde van de tunnel. Tot voor
kort was er nog een groot tekort
aan bouwvakkers en Wildeman
verwacht dat de sector in de toe
komst - mede door de vergrij
zing - opnieuw om personeel zit
te springen. Hij raadt werkge
vers aan hun overtollige werk
nemers nu vast te houden.
Brinkmans woordvoerder Paul
Wouters nuanceert desge
vraagd dat zijn baas met diens
stevige uitspraken over banen
verlies wellicht vooral aan
dacht hoopte te krijgen voor een
probleem waarmee aannemers
van oudsher worstelen: de
schommelingen in het aanbod
van werk. „In de oude situatie
was het werk beter gespreid
door het jaar heen. Nog steeds
blijkt dat overheden geen reke
ning houden met de kalender
van bouwbedrijven. Gemeenten
nemen alle tijd voor inspraak
procedures, maar eenmaal
groen licht, moet alles op stel en
sprong gebouwd worden. Om
constante werkgelegenheid te
garanderen, moet daar meer re
kening mee worden gehouden.
Daar wilden we ook weer eens
aandacht voor vragen." GPD
Groot is het optimisme binnen de toeristisch-if
creatieve sector in Zeeland. Ook elders in ht
land wordt verwacht dat 2003 financieel gezis
een goed jaar zal worden met wellicht meer gasten da
in de zomer van het vorig jaar. Maar de Zeeuwse ondei
nemers zien de komende maanden nog wat zonnigerte
gemoet dan hun collega's in de andere provincies.
Dat is mooi. In deze tijden van recessie en aanpalenti
somberheid is het aardig iets te vernemen over hoopt:
verwachting. Neringdoenden binnen de sferen van vet
tier en vermaak zijn nogal eens behept met een zeke»
terughoudendheid over hun vooruitzichten. Er
wel iets verademends van uit als zij met een milde glim
lach in de toekomst schouwen.
Toch is het zeer de vraag of er voor de langere termij
reden is voor vrolijkheid. De redenen waarom naar vet
wachting meer toeristen dit jaar voor een vakantii
dichtbij huis zullen kiezen, zijn overwegend negatief
Een aantal vakantievierders kiest niet vanwege dit
hunkering naar Zeeland, maar omdat er angst is voo
het verre, grote, boze buitenland. Daar immers ontwil
kelen terroristen hun rampspoedige activiteiten, daat i
heersen oorlogen en daar kan een mens geheimzinnige
dodelijke ziekten oplopen. Een andere overweging va
negatieve aard: de economie draait stroef en dus is he
verstandiger voorzichtig aan te doen met de uitgave»
En dan is er nog een argument dat geen hout snijdt: hei
voorjaarsweder was zo schoon, dus de zomer zal ooi»
wel mooi worden. Alsof weersomstandigheden uit hel
verleden enige garantie vormen voor de toekomst.
De ondernemers in toerisme en recreatie doen er ver
standig aan, zich niet rijk te dromen op basis van del c
verwachten aantallen gasten in één seizoen. Negatieve
gevoelens ten opzichte van verre reizen kunnen sne s
wegebben en in breder verband gedacht is te hopen da:
dat ook gebeurt. Er is bovendien een redelijke kans da
perioden met een grote toestroom van vakantieganger;
worden gevolgd door kalmer tijden. Immers, vakantie
gangers die tegelijkertijd met vele anderen rust er
ruimte komen zoeken, zullen die moeilijker kunnei
vinden. Na mindere ervaringen ontstaat de neiging di n
blik naar elders te richten.
Het zij de Zeeuwse ondernemers in de sectoren reislus
en verpozing gegund dat ze kunnen vooruitblikket
naar een goed seizoen. Ze zullen echter voor de lang
termijn hun zakelijke successen niet moeten laten af
hangen van willekeurige omstandigheden. Ze moete i
resultaten afdwingen. Door in goede tijden te invest?
ren in een hoogwaardig en divers aanbod waarmee a
klanten aan zich binden. Door ook in drukke zomersti:
zorgen voor vakbekwaam personeel dat in staat is gas
ten het gevoel te geven gasten te zijn. Dat vergt ee:
breed, open zicht op wensen en verlangens. Het verle
den leert dat die niet ieder gegeven zijn.
door-fjuria Hellinqa'
Ik denk dat het een zeer zin-
volle actie is. Abprtus is de
laatste week een echt discussie
onderwerp in Polen geworden
en politici houden zich er weer
meer bezig." Wanda Nowicka,
directrice van de Poolse Federa
tie voor Vrouwen en Familie
planning, is zeer te spreken over
de beroering die de komst van
het Nederlandse abortusschip
De Langenort in Polen heeft
veroorzaakt.
Gisteren hield de vrouwengroep
uit het Poolse parlement een
speciale sessie, waarin met
maatschappelijke organisaties
over het abortusvraagstuk werd
gepraat. En hoewel een veran
dering van de wet niet direct te
verwachten is, heeft de komst
van de Langenort er volgens
Nowicka in ieder geval voor ge
zorgd, dat socialistische politici
het onderwerp niet meer voor
zich uit kunnen schuiven.
„De huidige regering is op zich
voor liberalisering. Maar het
is een moeilijk onderwerp en
politici voeren altijd aan dat het
nu niet het juiste moment is om
de kwestie aan de orde te stel
len. Er zijn altijd belangrijkere
zaken, maar nu het debat door
de Langenort zo is aangewak
kerd, kunnen ze er eigenlijk
niet meer omheen", verwacht
ze.
Politici zijn volgens Nowicka
huiverig om over abortus te pra
ten vanwege de sterke druk van
de Katholieke Kerk. „Bij opi
niepeilingen blijkt steeds weer
dat de meerderheid van de be
volking voor een liberalere wet
geving is. Maar iedere politicus
die zich voor abortus uitspreekt,
wordt vanaf de kansel keihard
aangepakt. Om dezelfde reden
komt de meerderheid van de Po
len ook niet voor een liberale
abortuswet in actie. Ze zijn
bang voor wat hun priester
daarvan zal zeggen."
Voorlopig lijkt de angst voor de
gram van de kerk in regerings
kringen te overheersen. De soci
alistische premier Leszek Miller
zei na de komst van de Lan
genort al dat een snelle wetswij
ziging niet te verwachten is.
Volgens Miller is seksuele voor
lichting veel belangrijker, net
als de goede verkrijgbaarheid
van voorbehoedsmiddelen en
ondersteuning voor vrouwen
die een abortus willen, omdat ze
geen kind kunnen onderhou
den.
Het zijn tot nu toe vooral de
rechtse partijen, die zich in het
openbaar uitlaten over de abor
tusboot en de mogelijke gevol
gen voor Polen. Volgens de zeer
conservatieve Liga voor de
Poolse Families is de komstrvan
het abortusschip een provocatie
van het ministerie van Binnen
landse Zaken en de geheime
dienst, die er met een crisis rond
het onderwerp abortus een
wetswijziging doorheen probe
ren te drijven.
Als bewijs daarvoor voert de Li
ga aan dat enkele vrouwen, die
vorige week met de Langenort
de zee zijn opgegaan, onder po
litiebegeleiding het schip op
werden gebracht. Die politiebe
geleiding was nodig, omdat
conservatieve demonstranten
de boot sinds zijn komst
belaagden.
Afgelopen week voer de Lan
genort twee maal uit voor wat
tegenover de Poolse pers werd
omschreven als 'voorlichtings
workshops'. In hoeverre vrou
wen op zee daadwerkelijk een
abortus hebben ondergaan
met behulp van de abortuspil,
kunnen de organisatoren niet
zeggen, omdat ze dan het ge
vaar lopen gearresteerd te wor
den.
Wel is duidelijk dat abortuspil
len aan vrouwen zijn verstrekt
of meegegeven. De Poolse doua
ne had de medicijnkast op het
schip namelijk verzegeld toen
de Langenort anderhalve week
geleden in Wladyslawowo aan
legde, en na de eerste voorlich-
tingstocht op zee bleek die ver
zegeling verbroken en twaalf
pillen verdwenen. Op distribu
tie van illegale middelen staat in
Polen maximaal twee jaar,
maar volgens Gunilla Kleiverda
van Women on Waves kunnen
de autoriteiten weinig doen,
omdat het zegel pas in interna
tionale wateren werd verbro
ken.
Volgens Nowicka zijn de vrou
wen die met het schip mee
gaan, vrijwilligsters. In hoever
re ze zwanger zijn en daadwer
kelijk een abortus hebben on
dergaan, kan zij niet zeggen.
„Dat is een zaak van de organi
satoren van Women on Wa
ves. "GPD
Denemarken ondergaat
een metamorfose. Het so
ciaal-democratische en
vrijgevochten land dat zo
Nederlands aandoet, lijkt
steeds strenger te worden,
vooral op het gebied van
immigratie. Liefdesvisa
worden ingesteld, Denen
vluchten naar Zweden en
het 'juiste' gedachtengoed
wordt onderwerp van
strijd.
door Windy Kester
Ubent Deen, getrouwd met
een Turkse en woont voor
uw werk al jaren in Nederland?
Uw kinderen gaan binnenkort
naar school en u wilt daarom te
rug naar Denemarken? Prima,
maar uw vrouw mag niet mee.
Zij komt namelijk niet uit een
land waarvoor de Denen een zo
genoemd 'liefdesvisum' willen
instellen.
Om de immigratie te stoppen en
het halen van een bruid in het
land van herkomst te ontmoedi
gen, ontwikkelt Denemarken
allerlei nieuwe regels. Maar om
te voorkomen dat ook mensen
met een partner uit de Verenigde
Staten, Australië, Nieuw Zee
land, Canada en Japan hiervan
het slachtoffer worden, is er
voor hen een speciale 'liefdes
verblijfsvergunning' ontwik
keld. „Dit riekt naar een Noord-
Europese versie van apartheid",
roepen de critici. „Nee hoor, het
is gewoon een manier om de in
tegratie te bevorderen", luidt de
officiële repliek.
Het liefdesvisum is slechts één
voorbeeld dat tekenend is voor
het Deense politieke debat van
de afgelopen anderhalf jaar. De
liberalen en conservatieven zit
ten in het zadel bij de gratie van
de populistische Deense Volks
partij en vreemdelingen en inte
gratie zijn daarom sleutelwoor
den van het nieuwe Deense
beleid.
De vreemdelingenwet, die deze
week precies een jaar geleden is
ingevoerd, stelt onder meer dat
je om met iemand van buiten de
EU te kunnen trouwen, 6800 eu
ro op de bank moet hebben. Ook
moet je kunnen aantonen een
band met Denemarken te heb
ben en boven de 24 jaar te zijn.
Hoewel de wet nu al een van de
Om de immigratie te stoppen, ontwikkelt Denemarken allerlei nieuwe regels. Zo nam het land precies
een jaar geleden een veel strengere vreemdelingenwet aan. foto Jeroen Smit/GPD
strengste van Europa is, heeft de
Deense regering nog meer plan
netjes in petto om de immigratie
aan banden te leggen. Zo is de
maximale leeftijd voor familie
hereniging nu bijvoorbeeld nog
18 jaar, maar als het aan de re
gering ligt, hebben straks alleen
kinderen tot 15 jaar het recht
zich bij hun ouders in Denemar
ken te voegen.
Daarnaast is een meerderheid
van de regering er voor om een
code met Deense normen op te
stellen voor scholen. De bedoe
ling is dat 'typisch Deense vrij
heden' niet wijken voor dt wen
sen van moslims. Varkensvlees
moet daarom gewoon op het me
nu in de kantine staan en de
scheiding van jongens en meis
jes dient te allen tijde verboden
te zijn.
Dat niet iedereen blij is met de
nieuwe regels, blijkt overduide
lijk uit het feit dat in een jaar
tijd zeker 330 gemengde paren
de oversteek naar Zweden heb
ben gemaakt. De meesten van
hen vestigen zich in Malmö, aan
de andere kant van de Öresund.
Denen kunnen hier zonder pro
blemen wonen en eventueel
werken; de trein naar hartje Ko
penhagen doet er maar een half
uur over. In Zweden kan de bui
tenlandse geliefde na twee jaar
staatsburger worden, en is met
dit papier op zak vervolgens ook
welkom in Denemarken.
Ook op andere terreinen onder
gaat het Scandinavische land
een metamorfose. De Deense
media spreken zelfs over de
'strijd om het gedachtengoed'.
Om de Deense normen en waar
den weer op de agenda te krij
gen, is het volgens de liberalen
belangrijk dat de juiste perso
nen op de juiste maatschappe
lijk relevante plekken zitten. Zo
zijn de leidersposities in de we
reld van de media, kunst en cul
tuur en op de universiteiten het
afgelopen jaar allemaal overge
nomen door mensen die de
regering welgezind zijn. De 'ge-
bruikers-democratie' die de in
stituten lange tijd kenmerkte,
gaat op de schop. Het hippie-
vrijstaatje Christiania dat al
meer dan dertig jaar een vrij
plaats is voor kunstenaars, toe
risten, buitenstaanders en soft-
drufsgebruikers, moet plat. En
Lars Von Triers nieuwste film
Dogville had, zo vindt men nu,
nooit subsidie mogen krijgen.
De film zou anti-Amerikaans
zijn terwijl Denemarken de VS
juist steunde in de oorlog tegen
Irak.
Maar ook de taal moet verande
ren. De Raad voor Deense Taal
stelde onlangs dat het woord
'racisme' in het Deens verschil
lende betekenissen kan hebben,
waarvan eentje 'het uitsluiten
van bepaalde groepen mensen'
is. Met deze definitie kon het
hooggerechtshof in een zaak
veilig vaststellen dat Volkspar
tijleider Pia Kjaersgaard in be
paalde gevallen een racist is.
Maar de politicus laat het er niet
bij zitten en eist het ontslag van
de Taalraad. De gekozen leden
dansen volgens haar namelijk
nog steeds te veel naar de pijpen
van de sociaal-democraten die
vele jaren aan de macht zijn ge
weest. GPD
ZEEVAARTSCHOOL - De
Zeevaartschool in Vlissingen
start in september met een
vierjarige opleiding weg- en
waterbouwkunde. De De
Ruyterschool heeft al een
middelbare opleiding werk
tuigbouwkunde. De nieuwe
studie draagt ertoe bij dat
meer jonge Zeeuwen kunnen
studeren nu zij voor hun studie
niet meer de provincie uit hoe
ven.
MOORD - In Tunis is troonop
volger Azzedine Bey ver
moord. De dader verklaarde
200.000 francs te hebben ge
kregen voor de aanslag. De
Frans gezinde Azzedine Bey
weigerde vorige jaar een ver
klaring te tekenen, waarin an
dere leden van de koninklij
ke familie de Bey van Tunis
steun toezegden bij diens
streven naar een grotere mate
van zelfstandigheid voor zijn
land.
RUITENWISSER - In Tenes
see is op 87-jarige leeftijd
Mary Anderson overleden.
Zij was uitvindster van de rui
tenwisser op voertuigen. In
1903 kreeg zij patent op een
wisser om sneeuw, ijs en ijzel
van de voorruiten van voer
tuigen te verwijderen. Deze
werd toen met de hand be
diend.
PZC
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315666
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Oostsouburgseweg 10
4382 NH Vlissingen
Tel. 06-54267110
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 315670
Fax. (0113) 315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115) 645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114)372776
Fax. (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111) 454647
Fax. (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30-17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 2,00)
per maand: 20,50
per kwartaal: 55,10
per jaar: €209,90
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag:€ 1.10
zaterdag: €1.65
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig
de Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de
Regelen voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113) 315555
Fax(0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel. (0113) 315540
Fax(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes)
Tel. (0113) 315550
Fax:(0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel: (0113) 315520
Fax:(0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114) 372770
Fax:(0114)372771
lnternet:www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverii Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De door u
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dal wordt gebruikt voor onze'
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteerde
derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC. afdeling
lezersservice. Postbus 3229. 4800 MB Breda
Behoort tot UJSQGTIEr
