PZC
SAROUK
Letterkundig Museum wijdt expositie aan 96-jarige auteur
mmm
L
L
l
l
m
s
O
G
m
Casper Hobbes
Hollandse 'nieuwe' met waterkers
2
Heer Bommel en het Verdwijnpunt Toonder Studio's
M
puzzel
recept
het weer
vrijdag 27 juni 2003
Pim
CL
I
N
LU
N
LU
R
N
I
1
1
2
3
4
8
9
Waterstanden
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
-kA_
Vooruitzichten
Zon
Maan
Nautisch bericht B
Zeeland: Later buien
Europa: Meer warmte
Theun de Vries is Pietje Precies
door Barenda Grutterink
Op school had hij een 2 voor
gym, maar de 96-jarige
Theun de Vries is nog fit genoeg
om vandaag in het Letterkundig
Museum in Den Haag de ope
ning bij te wonen van de eerste
overzichtstentoonstelling over
zijn leven en werk.
Die 2 voor gym staat in een oud
schoolrapport, één van de vele
bezienswaardigheden op de ex
positie. Er zijn tal van docu
menten te zien op Vervolg je weg
en laat de lui maar dazen!, zoals
zijn allereerste, in 1921 in Jong
Nederland gepubliceerde opstel
met de nu extra opvallende titel
Hoe in Bagdad wordt recht ge
sproken.
Er zijn manuscripten, foto's, te
keningen (De Vries wist aan
vankelijk niet goed of hij nu
schrijver of tekenaar wilde wor-
Advertentie
PERZISCHE TAPIJTEN
Wij zijn nog steeds uw beste adviseur op het
gebied van handgeknoopte tapijten. Sinds 1975 in Zeeland.
Advies, aankopen, reparatie, reiniging, gratis taxatie.
100% garantie en goede service.
Wij zijn geopend van donderdag t/m zaterdag
van 10.00 tot 17.00 uur (of op afspraak)
Livingstoneweg 9a, Poel II Goes Tel. 0113-227101
den), boeken (zoals de Russische
uitgave van Het meisje met het
rode haar en geluidsbanden van
door De Vries geschreven hoor
spelen.
Te bekijken zijn echter ook het
menu van zijn huwelijksfeest
uit 1931 (tomatensoep, ossen
haas, doperwten, kip, compote,
chipolatapudding en fruit), de
kinderschoentjes van De Vries'
eerste kind, zijn pasje om de bij
zetting van de toen door hem
nog vereerde Stalin bij te wonen
en een boekje met aantekenin
gen voor zijn lezingen. Als
schrijver voelt hij zich 'als
vrouw die kind draagt', blijkt
uit een van die notitieboekjes.
En er is ook nog een felicitatie
brief van Pim Fortuyn ter gele
genheid van een eredoctoraat
dat De Vries kreeg omdat hij als
schrijver van bijvoorbeeld
Rembrandt en Oldenbarneveldt
volgens de promotoren 'ge
schiedenis maakte van de let
terkunde en letterkunde van de
geschiedenis'.
Samenstelster Muriël Steeg-
stra, ook deels verantwoorde
lijk voor het nieuwe Schrijver
sprentenboek over Theun de
Vries, is al sinds haar vijftiende
door de auteur gefascineerd. „Ik
las toen Van Gogh in Den Haag
en dat was wel zo precies Van
In het Letterkundig Museum is de overzichtstentoonstelling te zien
over leven en werk van Theun de Vries. foto archief ANP
Gogh zoals ik me die voorstel
de." Ze wilde al jaren een ten
toonstelling over De Vries ma
ken en het liefst één waarvan hij
zelf de opening nog kon meema
ken.
Aan materiaal is geen gebrek
geweest. „Hij stuurde al regel
matig archieven aan het muse
um op, we hebben een enorme
collectie. Daarom hebben we
ook maar gekozen voor een
chronologisch overzicht, want
anders is het niet meer te over
zien", aldus Steegstra. Ze is zes
keer bij De Vries thuis in Am-
Uitgenodigd voor de opening van Tegen alle
bloedvergieten en kanariepieten in (een
tentoonstelling die een overzicht biedt van leven
en werk van de dichter, filmer en schilder Hans
Verhagen) spoedde ik mij op een regenachtige
vrijdagmiddag naar het Letterkundig Museum
in Den Haag. Na vele, vele jaren stilte een teken
van leven van de Vlissingse dichter die ooit mijn
vaders beste vriend was. Ik vermoedde dat Nor
man, Hans' zoon, achter de invitatie zat.
Met Hans heb ik na mijn vijftiende nauwelijks
een woord meer gewisseld. Hoe kan het dat de
man die een deel van zijn bundel Kouwe voeten
aan mijn vader (Jan I.) heeft opgedragen, een
man die zo dicht bij mij stond in mijn jeugd, mij
als volwassene negeert? Het antwoord op die
vraag dringt niet tot mij door. En ik verdom het
hem er naar te vragen. Óp meerdere gelegenhe
den heb ik hem aangesproken, maar zelf even-
Meindert Inderwisch
zeer de pijnlijke kwestie vermeden. Met altijd
hetzelfde resultaat. Hans kijkt schichtig om zich
heen, op zoek naar de bar en minder confronte
rende bekenden, terwijl ik slechts wat gehaast
geprevel aan hem weet te ontlokken. Ook nu, in
het Letterkundig Museum, droop de geestdrift
er niet vanaf. Bij het handen schudden keek hij
me bevreemd aan. Yvonne van Doorn, Johnny's
weduwe, stond er met lede ogen bij en stelde mij
voor. „Oh, ja, ja...ik herkende je niet. Zie eigen
lijk weinig anders dan de binnenkant van mijn
hoofd...." Hij begroette de volgende bezoeker
terwijl het zweet door het poeder op zijn gezicht
brak.
Wat ik zo betreurenswaardig vind is dat Hans,
die als geen andere man over mijn vader zou
TtITI" Q kunnen vertellen, de dialoog ontwijkt. Wat
1 lULö weerhoudt hem? En wat weerhoudt mij hem bij
zijn kraag te grijpen en door te vragen? Bij mij
zou het 'trots' kunnen zijn. Een afsplitsing van
de hoofdzonde superbia. Maar het kan veel ver
der gaan. Trots als dekmantel voor de angst af
gewezen te worden door de 'gelijke' van mijn va
der. De vraag zal mij na het schrijven van deze
column niet meer bezighouden. Mijn vader is
dood en Hans heb ik begraven. Misschien kun
nen ze het er later onderling nog eens over heb
ben.
Toen ik de expositieruimte door liep en afscheid
ondiep
vaar
grote
zwem
bad
boom
bijl
nummer
vogel
bek
molen
trechter
nederig
heid
verleiden
1
water
plantje
6
voor
zetsel
schiet
sport
krukas-
kast
Engelse
taxi
2
verhoog
de toon
maaltijd
7
T
druk-
machine
li
chaams
deel
na-
gelacht
4
straal
vlieg
tuig
T
wind
vlaag
glooiing
5
over
blijfsel
T
zijde v.e.
schip
vroeger
3
water
kering
delf
stof
In dit diagram is een woord van 12 letters verstopt.
Het is te vinden door, beginnend bij het vakje met
de stip, telkens een vakje naar links, rechts, onder,
boven of diagonaal te verspringen. Elke letter wordt
één keer gebruikt. Hoe luidt het zoekwoord?
Horizontaal: 4. Insect met
een ontevreden gezicht (7); 5.
Vervoermiddel voor vissen?
(9); 8. De glorie van het verle
den (3); 9. Slag die weer pas
geeft (4); 10. Voor een insect
aan het front is het afgelopen
(6).
Verticaal: 1. Onderwater
staan (7); 2. Dit is veel erger
dan een kruimeldiefstal (9); 3.
Dier dat zijn nagels gebruikt
(4); 6. Sleutelstukken zijn te
voet onderweg (6); 7. Door
afwezigheid zal het ouderwets
wezen (6).
5
6
7
10
Oplossingen van gisteren:
Kruiswoordraadsel:
Horizontaal: 1. Stemrecht; 9. Lima; 10. roer; 11. en; 12. are; 14. re; 15. flens; 17.
fra; 19. alm; 21. uur; 22. ene; 23. Inn; 25. tof; 27. agave; 30. ep; 32. Apo; 33. do; 34.
papa; 36. eker; 38. tuingrond.
Verticaal: 1. Sleuf; 2. tin; 3. em; 4. maal; 5. eren; 6. co; 7. her; 8. treem; 13. reu; 15.
fauna; 16. santé; 18. run; 20. Leo; 23. inept; 24. kap; 26. fjord; 28. gaan; 29. voer; 31.
Pau; 33. den; 35. pi; 37. ko.
Charade: frau-du-leus
Crypto-overlapper:
Horizontaal: 5. Collageel; 6. spokennis; 7. amengtaal; 8. lenakijken.
Verticaal: 1. Pompompen; 2. plakenhal; 3. ogenotrijk; 4. deminaret. ©JFS NL
„Je hebt gezien, wat men er zoal mee kan doen", vervolgde
hijKleine dingen, picknickmanden en zelfs een hoop afval
kan men zo maar laten verdwijnen door een eenvoudige
druk op de knop. Ik begin me af te vragen of het ook moge
lijk is om grotere dingen weg te maken..." „Hm", zei Tom
Poes. „Daar was ik al bang voor. Ik zou het ding maar op
bergen als ik u was. Of geef het aan Joost voor de huishou
ding. Er kan een hele massa narigheid door ontstaan."
„Neem nu bijvoorbeeld dat afschuwelijke gebouwtje
hier", hernam heer Ollie, die niet geluisterd had. „Het is
hier de vorige maand neergezet door de gemeente en iedere
keer als ik uit het venster kijk, zie ik het als een schandvlek
in het landschap staan. Dat soort bouwerij moest verboden
worden." „Het zal wel ergens voor dienen", hernam Tom
Poes. „Gemeentelijke fleveldienst, staat erop. U kunt het
beter met rust laten." Heer Bommel stond stil en zijn gelaat
nam een koppige uitdrukking aan. „Altijd tegenspreken",
mompelde hij. „Nooit luisteren naar de woorden van een
oudere en wijzere. Alsof een heer met onderscheidingsver
mogen niet weet wat hij doen of laten moet!" Met deze
woorden richtte hij het apparaatje en na een druk op de
middelste knop verdween het bouwwerkje, slechts het
fundament achterlatend. „Zo", zei heer Ollie opgewekter.
„Dat zal ze leren!"
door Bill Watterson
Hans Belterman
Eerlijk gezegd smaakt de 'nieuwe' ha
ring nu veel beter dan de haring
waarmee men enkele weken geleden het
haringseizoen opende. Dat verschil
schuilt in het vetgehalte van de haring
dat meestal in de maand juni wat hoger
ligt dan in de maand mei toen de eerste
'nieuwe' van het seizoen werd gevan
gen. Het is trouwens ook de reden dat
koningin Beatrix de koninginneharing
pas in deze maand wordt aangeboden.
Voor 4 voorgerechten of 8 'tussendoor
tjes'
4 'nieuwe' haringen, gefileerd
2 bosjes waterkers, schoongemaakt ca.
40 gram
2 bosuitjes, met veel fris groen
1/2 theel. dilleazijn of -edik
60 gram boter, op kamertemperatuur.
(zee)zout
witte peper uit de molen
8 sneetjes wit (casino)brood
1 eetl. fijngehakte (blad)peterselie
1 eetl. fijngesneden bieslook
Kijk de haringfilets na op achtergebleven
graatjes en draadjes. Snijd ze in de
breedte in smalle reepjes. Leg ze in een
kom en strooi peterselie en bieslook er
over.
Schep de reepjes enkele malen om. Laat
ze, afgedekt met plastic folie, tenminste
10 minuten in de koelkast staan.
Spoel de waterkers enkele malen in ruim
koud water. Gebruik uitsluitend de gave
blaadjes. Snipper de bosuitjes. Maak met
behulp van een roerzeef of keukenmachi
ne een fijne puree van de helft van de
waterkers en bosuitjes. Wrijf de puree
eventueel nog door een fijne niet-meta-
len zeef. Roer de puree door de (zachte)
boter en voeg er (zee)zout, peper en dil
leazijn of -edik aan toe. Laat de resteren
de waterkersblaadjes, uitgespreid op
keukenpapier, opdrogen.
Verwijder de korsten van het brood.
Rooster de sneetjes aan weerszijden
goudbruin. Bestrijk ze met de samenge
stelde boter en beleg ze met de droge
waterkersblaadjes. Schep in het midden
van elk sneetje een bergje haringreepjes.
Presentatie: dien de gerechten op kleine
bordjes op. Schik er eventueel toefjes
(krul)peterselie en/of gehalveerde kersto
maatjes als garnering bij.
sterdam geweest. „Hij kwam
met van alles aandragen, maar
zei ook al: 'je moet maar streng
zijn, anders wordt het te vol'."
Steegstra werkte per tijdvak.
Zo symboliseert een frisse groe
ne achtergrond De Vries' jeugd
op het Friese platteland. Ruime
aandacht is er ook voor de oor
logsjaren, waarin De Vries in
'polizeiliches Durgangslager'
Amersfoort belandde en toch
bleef schrijven. Zijn gedicht De
dood wist hij in stukjes en beet
jes uit het kamp te smokkelen.
Hij schreef er op papieren die hij
kreeg van een medegevangene
die op kantoor zat. Het waren
soms vellen met daarop de num
mers van de lotgenoten die op
transport waren gesteld. De
achterkanten waren leeg en
konden door De Vries worden
gebruikt. Ook van zo'n wrang
kladpapier is er een exemplaar
in het Letterkundig Museum.
Uit de expositie blijkt dat De
Vries zijn publicaties tot in de
tail voorbereidde. Steegstra
„Alle feiten moesten exact
kloppen, ook als hij ze in zijn ro
mans gebruikte. En voor zijn
drie banden over de Februari
staking heeft hij zelfs in de
kranten nagezocht wat voor
weer het op genoemde dagen
was ."ANP
De expositie is te bezoeken van 28
juni tot en met 7 september.
had genomen van iedere intentie ooit nog een
geste te zullen maken, las ik de gedichten van
Verhagen. Vroeger was ik de mening toegedaan
dat een lui niet in staat was tot het maken van
goede kunst. Hans bewijst het tegendeel. In zijn
poëzie is hij verre van kleinzielig, schuwt hij de
verfijning naar de ander niet. Een publieke di
chotomie: de dichter die zich in zijn regels ko
ninklijk uitstrekt naar de lezer, maar in levende
lijve al stuntelend en pottenbrekend zijn gelief
den dupeert.
De werkelijke ontroering volgde toen ik de foto's
zag. Norman, mijn eeuwig zwijgende broertje,
naast zijn etherische moeder, Conny Tavenier.
De mooiste blonde nimf die Vlissingen ooit heeft
voortgebracht. Dood door verhanging.
Net voor de uitgang las ik op een bord het vol
gende citaat van Belle van Zuylen: „Ik heb geen
talent voor ondergeschiktheid."
Ik evenmin Belle. Dan liever de kogel.
De zwakke tot matige wind wordt westelijk. Vooral later van
avond kans op buien met onweer. Het zicht is goed.
VRIJDAG Hoog water Laag water
27 JUNI uur cm uur cm uur cm uur en
Vlissingen 01.26 175 13.55 188 07.40 17420.06
Terneuzen 01.46 2 00 1 4.11 2 1 3 08.05 1 82 20.28 178
Cadzand 01.02 169 13.30 180 07.20 16519.39 10
RoompotBuiten 01.29 1 32 1 3.55 1 43 07.39 1 32 20.00 12:
Roompot Binnen 02.30 113 15.06 123 08.46 120 21.10 10
Zierikzee 02.45 132 15.15 143 08.45 138 21.15 13!
Krammersl. West 02.45 142 15.09 155 08.45 14121.16 13!
Hansweert 02.12 213 14.40 229 08.28 201 20.50 13!
Stavenisse/Yers. 02.44 136 15.15 149 08.45 138 21.15 13!
ZATERDAG Hoogwater Laag water
28 JUNI uur cm uur cm uur cm uur ffl
Vlissingen 02.05 187 14.29 197 08.20 176 20.42 1!!
Terneuzen 02.25 213 14.49 223 08.46 18521.05
Cadzand 01.39 1 80 1 4.05 1 88 08.01 16820.20
RoompotBuiten 02.09 140 14.36 148 08.14 130 20.33 131
Roompot Binnen 03.20 119 15.40 128 09.26 11721.50
Zierikzee 03.35 140 15.55 147 09.30 13621.55 13!
Krammersl. West 03.36 149 16.00 160 09.24 139 21.55 1(1
Hansweert 02.51 226 15.16 237 09.06 20321.32
Stavenisse/Yers. 03.35 144 16.06 154 09.29 13621.54 131
zonnig
Warmtefront
mk
Samengesteld front
zwaar bewolkt
lichte sneeuw
mü
matige sneeuw
zware sneeuw
orȣ
lichte regen
matige regen
«Bi
zware regen
tot»
1
NIET ONDER JE NEUS SCHEREN.
LAAT JE SNORHAREN TIEN
CENTIMETER GROEIEN EN ZET
ZE DAN IN HET VET ZODAT ZE s
FLINK UITSTEKEN. DAN BEN JE|
NET EEN GROTE KAT! i
HIJ DENKT
DAT ZIJN
BAAS HET
NIET WIL.
BESPOTTELIJK
>«HKA 4.18
Spannenburg
Hoogstandjes voor wat betreft de Door: Grieta
temperatuur worden de komende
dagen niet verwacht. Maar koud wordt het allerminst. Wel neemt
na het weekeinde de wisselvalligheid toe. Vandaag zijn er wol
kenvelden en perioden met zon. In eerste instantie staat er wei
nig wind, maar geleidelijk aan steekt er een zeebriesje op. De
maxima liggen rond 22 graden, aan het strand zal vanmiddag
een lichte tempering van het kwik plaatsvinden door het windje
vanuit zee. Er kan in de loop van de middag al een enkele bui
vallen. Het gros van de buien arriveert echter in de loop van de
avond of aan het begin van de nacht. Vanuit het zuidwesten trek
ken de buien binnen en plaatselijk is een klap onweer mogelijk,
Als alles volgens de computermodellen verloopt, is het morgen
ochtend alweer droog. Er zijn perioden met zon en, net als van
daag, is het 's middags rond 22 graden. Zondag komt er een
graadje bij. Door een oostelijke wind lijkt er ook meer ruimte
voor de zon te zijn. Die aflan
dige wind is niet van lange
duur, want vanuit het zuiden
nadert een neerslagzone,
waarna de wind west tot zuid
west wordt. Die regenzone
wordt in de nacht naar maan
dag boven Zeeland verwacht.
Naast regen zijn dan ook
windvlagen en onweer mo
gelijk.
Na het weekeinde is het weer
beeld te typeren als (licht)
wisselvallig. De lucht
in de hogere lagen van de
atmosfeer wordt kouder en
daarmee behoren pittige
buien tot de mogelijkheden.
Overdag liggen de maxima
rond een bescheiden 20 gra
den.
Wolken en
W 3
Minimumtemperatuur voor de komende nacht
weer
zaterdag
zondag
maandag
dinsdag
max.
CM
CM
O
CO
CM
O
CM
CM
O
O
CM
min.
14°
13°
15°
15°
wind
NW 4
04
ZW 4
W 4
o
vandaag
op 5.28
onder 22,05
vandaag
op 3.28
onder 20.18
Het wordt vandaag behoorlijk warm in Europa. Tot in het noo
den van Zweden en Finland loopt de temperatuur op tot v°°'
de 20 graden. Ook in het noorden van IJsland is het niet kou
want het wordt door veel zon 18 graden. Neerslag valt dejr 11
alleen op de Britse eilanden, lokaal in Zuid-Zweden en in W'
Rusland. In de Alpenregio is 's middags kans op een on^6®'
en ook noordelijk Spanje blijft niet gevrijwaard van een buiti
Aan de Middellandse Zee is het zoals zo vaak onbewolkt en
wordt het tropisch warm met overal minstens 30 graden. He
Griekse en Spaanse binnenland bereiken 34 graden. De n009
temperaturen lijken te zijn weggelegd voor de zuidweststra
van Turkije met 36 of 37 graden.
VERWACHTING VOOR
vrijdagmiddag V tuv
