PZC
ABN-Amro legt bom
onder gedragscode
sociaal ondernemen
Moedjahidien: oppositiepartij,
sekte of terreurorganisatie?
Gemeente Zeven
spookstad na
sluiting Seedorf
4
Sars-epidemie maakt volgen processen dissidenten nog moeilijker
Mto
te gast
24 juni 1953
dinsdag 24 juni 2003
Kampen
Internet
Bevrijdingsleger
Staakt-het-vuren
Welvarend
China verzwijgt liever arrestaties
Met een openhartigheid die we slechts zelden meemaken
heeft de Chinese regering onlangs cijfers gepubliceerd over de
aantallen mensen die wegens het in gevaar brengen van de
staat zijn gearresteerd en veroordeeld. Han Zhubin, China's
bekendste openbaar aanklager, onthulde dat er van 1998 tot
2002 meer dan 3400 mensen gearresteerd zijn voor misdaden
als ondermijning van de staa t, het aanzetten daartoe, spiona
ge en het verkopen van staatsgeheimen aan buitenlandse mo
gendheden.
door John Kamm
Sinds 11 september 2001 is
het aantal arrestaties en
veroordelingen voor het in ge
vaar brengen van de staatsvei
ligheid in China enorm toegeno
men. In een periode van twee
jaar (tot 31 december 2002) zijn
meer dan 1600 mensen veroor
deeld voor het in gevaar bren
gen van de staatsveiligheid. De
meeste veroordelingen vonden
plaats vlak na de aanslagen in
de VS. Veel van de arrestanten
en veroordeelden komen uit
Xinjiang, een autonome regio in
het noordwesten van het land,
het thuisland van een grote en
weerspannige moslimbevol
king.
De Chinese overheid heeft de
oorlog tegen het terrorisme ge
bruikt om degenen die een gro
tere autonomie nastreven hard
aan te pakken, ook degenen die
dit op vreedzame wijze willen
bewerkstelligen. Hieronder val
len ook mensen als Rebiya Ka-
deer, een zakenvrouw die kran
tenknipsels opstuurde naar
haar in de VS verblijvende echt
genoot, de student Tohti
Tunyaz, die 'gevoelige informa
tie' had gepubliceerd, en de
dichter Tursunjan Amat, die
een onafhankelijkheidsgedicht
voordroeg tijdens een bijeen
komst in Urumqi.
Hoe groot het aantal arrestaties
en veroordelingen is, de ware
toedracht van de onderdruk
king van onafhankelijke ge
dachten en activiteiten is nog
vele malen erger.
De meeste leden van de Falun
Gong beweging en van andere
niet geautoriseerde religies zijn
gearresteerd en veroordeeld
voor 'het gebruik van een
kwaadaardige cultus om de uit
voering van de wet te sabote
ren'. Dit is een misdaad die valt
onder 'het verstoren van de soci
ale orde'.
Vakbondsleiders worden vaak
in staat van beschuldiging ge
steld wegens 'het organiseren
van een illegale optocht' of 'het
verstoren van de sociale orde'.
Dissidenten die proberen fond
sen te werven voor hun activi
teiten door het oprichten van
privaat ondernemingen worden
soms gevangen gezet wegens het
plegen van economisch misdrij
ven als fraude of illegale publi
caties. Dat overkwam Fang Jue,
een hervormer die voor het ple
gen van een economisch mis
drijf vier jaar vastzat, en Jiang
Surang, een clandestiene ka
tholieke priester, tot zes jaar
veroordeeld wegens het illegaal
publiceren van bijbels.
Dissidenten die door de politie
worden opgepakt maar formeel
niet in staat van beschuldiging
worden gesteld, komen soms te
recht in heropvoedingskampen
of psychiatrische inrichtingen
die door het openbare veilig
heidsbureau geleid worden. De
genen die veroordeeld zijn tot
een twee- of driejarige straf met
'heropvoeding door arbeid'
worden niet meegenomen in de
statistieken over staatsgevaar
lijkheid die door openbaar aan
klager generaal Han gepubli
ceerd zijn.
Van de duizenden mensen die
gearresteerd zijn wegens poli
tieke misdaden, zijn er slechts
enkele bekend. Een intensieve
speurtocht leverde zelfs minder
dan 150 namen op van mensen
die tussen 1998 en 2002 gearres
teerd werden wegens het in ge-
Onlangs ondertekende
ABN Amro een gedrags
code van de Wereldbank
waarbij de bank belooft
niet te investeren in pro
jecten die vervuiling, ge
zondheidsrisico's of soci
aal onrecht opleveren.
Toch heeft de bank nog al
tijd een belangrijk aan
deel in het clusterbombe-
drijf Insys, waardoor het
spaargeld van haar klan
ten uiteindelijk 'collateral
damage' oplevert.
door Krista van Velzen
en Ronald van Raak
In Irak kwamen, volgens cij
fers van de Europese Com
missie, alleen al in april meer
dan 340 mensen om het leven
door niet-geëxplodeerde land
mijnen en clusterbommen.
Driekwart van de verwondin
gen van kinderen in Noord-Irak
is volgens deskundigen aan deze
clusterbommen te wijten. ABN
Amro heeft nog steeds een be
lang in het Britse bedriji Insys,
dat de door het Britse leger ge
bruikte clusterbommen in Irak
operationeel houdt.
Clusterbommen verspreiden
boven de grond honderden klei
nere granaten en vernietigen
alles en iedereen over een op
pervlakte ter grootte van enkele
voetbalvelden. Tien tot dertig
procent van deze granaten ont
ploft echter niet direct. In Koso
vo en Afghanistan en ook in Irak
komen nog altijd burgers om het
leven doordat granaten alsnog
ontploffen, bijvoorbeeld als
boeren hun land bewerken of
kinderen speelgoed denken te
vinden. Unicef wijst op de
groengele kleur, waardoor de
clusterbommen kinderen sterk
aantrekken.
In november 2002 liet ANB Am
ro weten dat zij geen nieuwe in
vesteringen in clusterbom-be-
drijven zal doen. Tegelijkertijd
kondigde de bank echter aan het
bestaande contract tussen Insys
en de Britse overheid, dat pas in
2006 afloopt, niet te zullen ont
binden.
Onder druk van nieuwe protes
ten maakte Rijkman Groenink,
de voorzitter van de Raad van
Bestuur van ABN Amro, tijdens
de aandeelhoudersvergadering
van 29 april bekend dat de bank
alsnog haar belangen indnsys
wil verkopen. Tot op heden is
het echter bij mooie woorden
gebleven en is de bank nog
steeds een medefinancier van
clusterbommen.
Niet alleen het Britse, maar ook
het Nederlandse leger bezit
clusterbommen. Van de ruim ze
venhonderd bommen is even
eens een deel afkomstig van In
sys. Niet alleen ABN Amro,
maar ook de Nederlandse rege
ring zou afstand moeten doen
van deze wapens en zich moeten
inzetten voor een internatio
naal verbod op de productie en
het onderhoud van deze bom
men.
Nederland was in 1999 een van
de ondertekenaars van de
Landmijn-Conventie, die het
gebruik van anti-persoonsmij-
nen verbiedt. De onderteke
naars hebben zich verbonden
aan een verbod op gebruik, pro
ductie, bevoorrading en export
van landmijnen. Helaas gaat dit
verdrag uit van éen nauwe defi
nitie van 'anti-persoonsmij-
nen'.
Uitgegaan wordt van de inten
tie waarmee een wapen ge
bruikt wordt en niet van de reële
effecten. Een clusterbom is vol
gens deze definitie niet een anti-
persoonsmijn, omdat deze bom
geacht wordt te ontploffen nog
voor hij wordt aangeraakt. De
praktijk is echter anders; niet-
ontplofte clusterbomgranaten
blijken dezelfde uitwerking te
hebben als anti-persoonsmij-
nen. Het uitblijven van een ver
bod op clusterbommen stelt
ABN Amro in staat nog steeds te
investeren in Insys.
De Nederlandse regering moet
zich sterk maken voor een inter
nationaal verbod op cluster
bommen; zij moet duidelijk
aangeven wat maatschappelijk
verantwoord ondernemen is.
Ook ABN Amro heeft een
sociale verantwoordelijkheid.
Zolang de bank niet stopt met
de financiering van Insys, legt
zij niet alleen een bom onder
haar eigen gedragscode, maar
wordt Nederlands spaargeld
omgezet in collateral damage.
GPD
Krista van Velzen is lid van de
Tweede Kamer en Ronald van
Raak is lid van de Eerste Kamer
namens de SP.
vaar brengen van de staatsvei
ligheid. Wat wel bekend is over
de arrestaties van de laatste ja
ren is even verontrustend als de
arrestaties op zich. Zo bestaat
bijvoorbeeld een kwart de ar
restanten uit niet-Han Chine
zen, voornamelijk Tibetanen en
Oejgoeren. De Chinese bevol
king is voor negentig procent
Han, en de straffen voor een
niet-Han Chinees zijn over het
algemeen vele malen hoger.
Bovendien wordt bijna iedereen
die gearresteerd wordt voor het
in gevaar brengen van de staats
veiligheid veroordeeld. Een be
roep wordt doorgaans verwor
pen of gevolgd door een andere
aanklacht waarop de betreffen
de verdachte alsnog wordt ver
oordeeld.
Tientallen leiders van opposi
tiebewegingen - waarvan de
meeste voor de buitenwereld
onbekend zijn - werden de afge
lopen jaren gevangen gezet. 'In-
ternetdissidenten' zijn de snelst
groeiende groep politieke ge
vangenen. Verleden maand
werd Huang Qi, een interneton
dernemer, gearresteerd wegens
het plaatsen van artikelen
waarin de Communistische
Partij werd bekritiseerd. Vier
jonge intellectuelen die samen
de 'Nieuwe Jeugd Studie Groep'
vormden en on-line discussies
voerden over politieke hervor
mingen, werden veroordeeld tot
lange gevangenisstraffen.
Velen hebben de hoop dat de
sars-crisis de Chinese leiders er
toe zal bewegen een grotere
transparantie en verantwoor
delijkheid ten toon te spreiden.
Maar de manier waarop de au
toriteiten omgaan met de epide
mie heeft het omgekeerde effect.
Internationale reisrestricties
worden gebruikt om advocaten
weg te houden van hun dissi
dente cliënten en de gevange
nissen zijn voor bezoekers van
buitenaf gesloten.
Bijeenkomsten met buitenland
se autoriteiten voor mensen
rechten zijn op de lange baan
geschoven. Ook bezoeken van
controleurs, waaronder die van
de Wereld Psychiatrie Associa
tie om de beschuldigingen van
psychische mishandelingen te
onderzoeken, zijn uitgesteld.
GPD
John Kamm is president van de
Dui Hua Stichting.
Vertaling: Ellen Arts. (c) Project
Syndicate.
door Huub van As
Een Iraanse politieke opposi
tiepartij. Een terroristische
organisatie. Een sekte. Alle drie
de omschrijvingen lijken van
toepassing op de Moedjahidien
e Khalq, ofwel de strijders van
het volk. De zelfverbrandingen
van afgelopen week in Parijs en
andere Europese steden doen
immers meer aan een obscure
cultus, dan aan buitenparle
mentair oppositie voeren den
ken. De meegevoerde, immense
portretten van de leider, Ma-
ryam Rajavi, dragen aan dat
beeld bij.
Zelfverbranding is een in wes
terse ogen wel erg emotionele en
fanatieke manier om woede te
tonen over de arrestatie van Ra
javi, die samen met haar man
Massoud het leiderschap deelt
van de moedjahidien. Maar bin
nen de sjiitische islam, met zijn
hang naar martelaarschap,
wordt daar kennelijk anders
over gedacht.
De Franse politie gaf als verkla
ring voor de arrestatie van
tweehonderd leden van de orga
nisatie dat zij terroristische
aanslagen hadden beraamd
en/of financieel mogelijk ge
maakt. De chef van de Franse
contraspionage, Pierre de Bous-
quet, noemt de beweging 'een
gevaarlijke sekte met een ui
terst autoritaire leiding'.
De Moedjahidien e Khalq ont
stond in de jaren zestig in hoog
opgeleide kringen in Iran. Doel
was weerstand te bieden aan de
westerse invloed die uitging van
het regime van de sjah. Het pro
gramma van de beweging was
een mengeling van marxisme en
islam. In de jaren zeventig wer
den aanslagen gepleegd op
Amerikaanse militairen en bur
gers in Iran. In 1979 werd de zij
de van de islamitische geestelij
ken gekozen in de Islamitische
Revolutie die de sjah verdreef en
ayatollah Khomeini aan de
macht bracht.
Zodra echter het clericale,
hardvochtige regime van de
ayatollahs voet aan de grond
had gekregen, koos de beweging
opnieuw voor de oppositie. Na
dat in 1981 een aantal leiders
van de moedjahidien waren ge-
executeerd, werd Parijs geko
zen als ballingsoord.
Nadat in 1985 het echtpaar Ra
javi de leiding in handen had ge
kregen, zorgde druk van de
Franse regering er een jaar later
Leden van de Moedjahidien e Khalq, ofwel de strijders van het volk, zijn in hongerstaking gegaan om
hun leider, Maryam Rajavi vrij te pleiten. foto Xavier Lhospice/RTR
voor dat de beweging Parijs ver
liet en de Iraakse hoofdstad
Bagdad als domicilie koos.
Omdat de beweging het ayatol
lah-regime bestreed, lag de
keuze voor Irak, dat in 1980 een
oorlog tegen Iran begon, uit
strategische motieven voor de
hand. Maar de groepering ver
loor onder de Iraanse bevolking,
die zwaar had te lijden onder de
oorlog, wel haar geloofwaar
digheid. In de oorlog tussen Iran
en Irak (1980-1988) stonden de
moedjahidien achter het regime
van Saddam Hoessein, in ruil
voor militaire en financiële
steun van Bagdad.
In 1987 werd een militaire tak,
het Nationale Bevrijdingsleger
(NLA), opgericht en Maryam
Rajavi werd er de waarnemend
commandant van. Alras volg
den de eerste aanvallen op
Iraanse doelen vanuit Irak. Van
af dat moment begon de ster van
Maryam Rajavi te stijgen. Dat
het NLA voor eenderde uit
vrouwelijke strijders bestaat,
was een uitstekend propagan
da-instrument in de strijd tegen
het vrouwvijandige regime in
Teheran.
In 1993 werd Maryam Rajavi
'gekozen' als de toekomstige
Iraanse 'president'.
Vanaf dat moment gaf zij haar
positie binnen het NLA op om
als boegbeeld van de beweging
naar het Westen te reizen en
daar Iraanse ballingen een hart
onder de riem te steken en inter
nationale steun voor haar bewe
ging te verwerven. In interviews
en op een aan haar gewijde in
ternetpagina komt Rajavi alles
behalve als een militante vrouw
over. Op de site wordt ze bewie
rookt als een vrouw die een mo
derne, tolerante versie van de
islam propageert en die een po
litiek voorstaat die vrouwen
rechten waarborgt.
Daar staan geruchten tegen
over, volgens welke binnen de
Moedjahidien e Khalq een per
soonlijkheidscultus rond de Ra-
javi's bestaat. Als het woord
sekte valt komt dat door de ver
halen van ex-leden die vertellen
dat getrouwde stellen op aan
drang van de beweging ge
dwongen werden te scheiden.
Ook de Verenigde Staten zitten
in de maag met de tegenstrijdige
beelden die de beweging op
roept. In de Iraans-Iraakse oor
log werd zij gezien als een steun
pilaar tegen Khomeini,
ondanks dat bij terroristische
aanvallen Amerikanen waren
omgekomen. Toch staat de or
ganisatie in de VS te boek als
een terroristische organisatie,
wier bases in Irak in de eerste fa
se van de jongste oorlog in dat
land werden gebombardeerd.
Maar onlangs werd met de be
weging een staakt-het-vuren
overeengekomen, met als bepa
ling dat ze haar wapens mocht
behouden en werd gezien als een
'niet-gevechtsformatie'. GPD
De Noord-Duitse gemeente Zeven is in rep en roer over de
dreigende sluiting van de Nederlandse legerbasis Seedorf. Af
gevaardigden zijn druk in de weer om de Nederlandse minis
ter van Defensie Kamp ervan te overtuigen Seedorf te ontzien
bij de bezuinigingen. Er staat ons een ramp te wachten", zeot
burgemeester Hans Joachim Jaap (50).
doorTammo Beishuizen
Afgelopen dagen is in het
bijna 25.000 inwoners
tellende Zeven het traditio
nele Stadtfest gevierd met
dans, muziek, eten en drin
ken. Duitsers en Nederlan
ders hieven gezamenlijk het
glas bier, aten worst en zon
gen luidkeels. Kortom, op en
top verbroedering.
De dertiende editie is echter
niet met de uitbundigheid
van eerdere feesten gevierd.
Stemming en sfeer waren be
drukt. De dreigende sluiting
van Seedorf hangt als het
zwaard van Damocles boven
Zeven. „Overal waar ik kom
moet ik vertellen of het waar
is dat de kazerne dichtgaat",
vertelt CDU-burgemeester
Jaap.
Jaap vreest het ergste. Hij
heeft uit zeer betrouwbare
bron vernomen dat Seedorf
het slachtoffer wordt van de
bezuinigingsronde bij het
ministerie van Defensie.
Sluiting betekent voor Zeven
een zware klap. De gemeente
tussen Bremen en Hamburg
is in één keer een koop
krachtimpuls van ruim veer
tig miljoen euro kwijt, schat
Jaap. Wat dat voor gevolgen
heeft laat zich raden. De bur
gemeester wil niet eens een
globale gooi doen wat dat
voor de werkgelegenheid be
tekent.
Zeven is nu nog redelijk wel
varend vergeleken bij andere
delen van Duitsland. De
werkloosheid ligt met 5,3
procent ver onder het lande
lijk gemiddelde, dat rond de
tien procent ligt. „En dat ter
wijl deze regio de laatste ja
ren enorme tegenslagen heeft
geïncasseerd. Twee kazernes
van de Bundeswehr zijn al
dicht, een derde gaat binnen
kort ook op slot."
Jaap beseft dat in deze eco
nomisch slechte tijden ook
het Nederlandse ministerie
niet aan bezuinigingen ont
komt, maar hij vindt dat mi
nister Kamp voor Seedorf
een uitzondering moet ma
ken. „We hebben vorige
maand gevierd dat de Neder
landers hier veertig jaar zijn,
Nergens is een beter voor
beeld van verbroedering tot
stand gebracht dan hier. De
Nederlandse minister moet
niet alleen naar het geld kij
ken. Integratie is hier min of
meer uitgevonden."
Hij geeft voorbeelden van de
goede samenwerking tussen
Nederlanders en Duitsers.
Koninginnedag wordt geza
menlijk gevierd, Kerstbij
eenkomsten worden massaal
bijgewoond, op Sinterklaas
partijtjes zingen Duitse en
Nederlandse kinderen liedjes
én j aarlij ks wordt een Neder
lands-Duitse feestweek ge
houden.
Jaap wil eigenlijk nog niet
denken aan een toekomst
zonder Nederlanders. Maar
als het zwartste scenario
werkelijkheid wordt, dan
zou 'zijn' gemeente op een
spookstad gaan lijken. „Als
het echt doorgaat komen er
zeker achthonderd van de
vijfduizend woningen leeg.
Daarnaast wordt het com
plete sociale leven ontwricht.
Veel verenigingen leunen
sterk op de Nederlandse in
breng. De Nederlanders zijn
hier sterk geworteld, dat
moet zo blijven." GPD
NAT HUWELIJK - Voor het
eerst sinds de ramp is in Nieu-
werkerk een huwelijk voltrok
ken. De plechtigheid speelde
zich af in café De Meelbaal,
want het gemeentehuis staat
bij hoog water nog steeds
blank. Het paar zal in een van
de weinige droogstaande hui
zen gaan wonen.
KRIJGSRAAD - Drie ser
geants zijn in hoger beroep
veroordeeld omdat zij zich tij
dens de watersnoodramp aan
de dienst hebben onttrokken.
Zij kregen allen vijf maanden
gevangenisstraf en werden in
rang teruggezet tot soldaat
laagste klasse.
POLITIEAGENT - Een 41-ja-
rige voormalige agent van de
politie is wegens diefstal van
een motorfiets en een rijwiel
veroordeeld tot vier maanden
voorwaardelijk en onder toe-
zichtstelling van de reclasse
ring.
SCHIP VLOT - Op de Zuid-
steenbank ten westen van
Walcheren is het Italiaanse
vrachtschip Luiga aan de
grond gelopen. Omstreeks ne
gen uur in de avond kwam het
op eigen kracht vlot. Sleepbo
ten die van Vlissingen en Hoek
van Holland ter assistentie
waren uitgevaren, behoefden
geen dienst te doen.
PZC
Hoofdredactie:
A L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315666
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Oostsouburgseweg 10
4380 AA Vlissingen
Tel. 06-54267110
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114) 372776
Fax. (0114) 372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulsl:
8.30-17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden:
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van€ 2.00)
per maand: 20.50
per kwartaal: 55,10
per jaar: €209,90
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag 1,10
zaterdag: 1,65
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig
de Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de
Regelen voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens kantoorure
zondag: van 16.00 tot 18.00uur
Tel. (0113) 315555
Fax (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel. (0113)315540
Fax(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes:
Tel. (0113) 315550
Fax:(0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel: (0113) 315520
Fax:(0113)315549
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114) 372770
Fax: (0114)372771
lnternet:www.pzc.nl/adverteren
Uitgeverii Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onder
(abonnementen Jadmmistratie en om u te (laten) inlorr
erdeel van het Wegener-concern ueo
in een bestand dat wordt gebruikt vOT®
;ten en pre
■lecteerde
informeren over voor u relevante diei
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ol door ons zorgvuldig gi~- -
derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftetijk melden bi|: PZC. a'oc -
lezersservice, Postbus 3229,4800 MB Breda
Behoort tot ÜJGQGflGr