PZC
F
Kerk maakt van afbreken zwangerschap illegale aangelegenheid
Heer Bommel en het Verdwijnpunt Toonder Studio's
Vanille-ijs met kumquats
m
O
LANGENORT
Casper Hobbes
puzzel
recept
het weer
maandag 23 juni 2003
Breinaald
Bevolking
DAT KAN!!
DONDERDAG 26 JUNI A.S.
OP DE GROTE MARKT IN GOES
VAN 8.00 TOT 16.00 UUR
VEEL KRAMEN MET SUPERKÓÓÓPJES
4
5
7
9
16
m
24
27
6
8
Zeeland: Zomer blijft
Vooruitzichten
Zon
Maan
Nautisch bericht
Waterstanden
Europa: Opwarming
Ai
zil
Polen verguizen abortusschip
Het abortusschip Langenort is dit weekeinde in Polen aangekomen
om Poolse vrouwen in internationale wateren de kans te geven een
legale abortus te plegen. De komst van de boot heeft de gemoederen
in het overwegend katholieke Polen danig verhit en president
Kwasniewski noemt het zelfs 'iets volstrekt negatiefs'.
door Runa Hellinqa
Kreten als 'moordenaars' en
'Gestapo' klonken gisteren
vanaf de kade van de Poolse ha
venplaats Wladyslawowo, waar
de abortusboot van Women on
Waves aanlegde. Groepjes beto
gers bekogelden het schip met
eieren en rode verfbommetjes.
Maar hoe streng de abortuswet
geving ook is, er worden
jaarlijkse op grote schaal abor
tussen uitgevoerd in Polen, door
erkende artsen.
Tot twaalf jaar geleden werden
in Polen jaarlijks zo'n 130.000
zwangerschappen legaal afge
broken. Abortus was voor veel
vrouwen feitelijk het enige
voorbehoedmiddel dat ze ken
den. Maar in 1993 werd de prak
tijk verboden. Alleen vrouwen
die zwanger werden als gevolg
van verkrachting, die door de
zwangerschap in levensgevaar
zouden komen of waarbij de
foetus aangeboren afwijkingen
heeft, komen sindsdien nog voor
legale abortus in aanmerking.
En zelfs zij hebben het moeilijk,
leert de ervaring van Barbara,
wier eerste kind met hypochon-
droplasia, een ernstige, aange
boren ziekte ter wereld kwam.
Het kind, nu vier jaar oud, heeft
totaal vergroeide ledematen en
lijdt onder helse pijnen. Toen ze,
ondanks voorbehoedmiddelen,
nogmaals zwanger werd, wei
gerde de behandelende arts
tests te doen of aan een abortus
mee te werken. Haar dochter, nu
twee, lijdt aan dezelfde ziekte.
Toch is abortus in Polen bij lan
ge na niet uitgeroeid. Jaarlijks
worden er volgens schattingen
van de Poolse Federatie voor
Vrouwen en Familieplanning
nog altijd zo'n 80.000 tot
200.000 illegale abortussen ge
pleegd, de meesten, verrassen
derwijs, door artsen. Ondanks
de potentiële gevangenisstraf
fen van drie tot tien jaar is het zo
gewoon dat gynaecologen in
privé-klinieken abortussen uit
voeren, dat het beroep een wat
nare bijklank heeft gekregen:
iedere gynaecoloog wordt nu als
een potentiële aborteur gezien.
Adressen van abortusklinieken
zijn te vinden in de krant, in de
kleine advertenties, waar ze
zich aanbieden onder noemers
als 'gynaecologische praktijk
met alle soorten diensten' of
'operaties - goedkoop'. De kli
nieken bevinden zich over het
algemeen in de wat grotere ste
den, omdat daar de anonimiteit
beter is gegarandeerd, voor zo
wel arts als patiënt.
Maar zo'n - weliswaar - veilige,
maar illegale abortus is niet
goedkoop. De kosten liggen tus
sen de 330 en de 675 euro, iets
wat alleen rijkere vrouwen zich
kunnen veroorloven. Een iets
goedkoper alternatief is de RU
486 abortuspil die op de zwarte
markt te krijgen is. Maar het
slikken van die pil is niet zonder
risico's en moet eigenlijk onder
doktersbegeleiding gebeuren,
en die ontbreekt in Polen.
Geen wonder dat armere vrou
wen naar andere methodes zoe
ken. Sinds de invoering van het
abortusverbod is het aantal ba
by's dat na de bevalling in het
ziekenhuis wordt achtergela
ten, van 252 in 1992 gestegen tot
haast 800 per jaar. Andere vrou
wen grijpen naar de ouderwetse
breinaald of proberen het, over
het algemeen tevergeefs, met
zeer hete baden en twijfelachti
ge medicijnen. Wie de pech heeft
naar aanleiding van een derge
lijke behandeling in het zieken
huis terecht te komen, loopt het
risico dat de artsen alles in het
werk stellen om de vrucht als
nog te redden.
Uit opiniepeilingen blijkt dat
zo'n 60 procent van de Polen ei
genlijk voor liberalisatie van de
wetgeving is. Maar de macht
van de katholieke kerk is zo
groot, dat de huidige socialisti-
Het Nederlandse abortusschip Langenort op weg naar de haven van Wladyslawowo in Polen.
sche regering een versoepeling
van de abortuswet op korte ter
mijn heeft uitgesloten. Ook eiste
de regering in de onderhande
lingen over toetreding tot de EU
begin dit jaar de garantie dat de
Poolse anti-abortuswet onaan
getast blijft.
Niet alleen in Polen, maar ook in
de buurlanden is abortus een
discussiepunt. Dat heeft veel te
maken met het feit dat ook el
ders in Centraal-Europa abor
tus decennia lang feitelijk het
enige voorbehoedmiddel was en
het aantal abortussen zee.r hoog.
Ook speelt een rol dat de meeste
Centraal-Europese landen hun
bevolking zien teruglopen. Dat
was in Hongarije enkele jaren
geleden de voornaamste aanlei
ding voor een hevig debat over
een strengere wetgeving.
In Slowakije en Tsjechië speelt
eenzelfde discussie. Die is aan
gezwengeld door de Slowaakse
christen-democratische partij
die in maart een wetsontwerp
indiende, waarmee abortus, net
als in Polen, vrijwel verboden
zou worden.
Dat wetsvoorstel haalde het
niet in het parlement, maar de
christen-democraten hebben de
hoop nog niet opgegeven. Ze
zijn inmiddels naar het Consti
tutionele Hof gestapt, omdat
abortus volgens hen in tegen
spraak is met het grondwetsar
tikel dat het leven al voor de
geboorte beschermt. Of de rech
ters het met de partij eens zijn,
zal de komende twee weken dui
delijk worden. GPD
Advertentie
IOMERKOOPJ^MARKT
Wilt u ook uw boodschappenwagen
vullen voor weinig geld?
ORGANISATIES ONDERNEMERS ORGANISATIE GOES (OOG)
Niet het gevraagde woord invul
len, maar een woord dat
bestaat uit de letters van het
gevraagde woord<in..dezelfde
-/blgorde min 1 letter. (B.v.
Omschrijving "dierenverblijf".
Antwoord zou zijn "stal", maar
ingevuld moet worden "sta"of
"tal". Welke van die twee het
moet worden, moet blijken uit
de kruisende woorden.)
Horizontaal:
1. Titel; 5. uurwerk; 7. gazon; 8.
stel; 9. deel v.d. voet; 11. lang
werpig vloerkleed; 14. klein
vertrek; 16. houding; 17. haan
loos; 18. grap; 19. totaal; 20.
tros bananen; 22. constitutie;
25. schaamte; 27. losse naad;
29. in elkaar zetten; 30. week
dier; 31. tocht.
Verticaal:
2. Brilslang; 3. verkoopplaats;
4. knaagdier; 5. brok aarde; 6.
vrachtrijder; 8. koorhemd; 10.
muziekinstrument; 12. verlaten;
1
2
3
6
8
10
11
12
13
14
15
1
P
19
20
21
22
23
25
26
28
29
30
31
13. rangtelwoord; 15. lichtbol; 16. zwaar stuk hout; 19. kleur; 21. eerlijk; 22. naam
genoot; 23. deel v.e. bruidsjapon; 24. hersteld; 26. oud paard; 28. aardgordel.
Horizontaal:
1. Geruchtmakende inbreker
(6); 7. Wijzer worden, ondanks
de taaie stof (5); 8. Saai om zo
onder de kap te zitten (5); 9.
Rustig aan met dit instrument!
(5); 10. Gelaten kaart (4); 11.
Zo komt een auto in beweging
(6); 12. Moet erg onrustig zijn
(6).
Verticaal:
2. Die muziek gaat erin als koek
(5); 3. In deze kleding ben ik
weer alleen (6); 4. Wat een
afgang voor die vogel! (6); 5.
Mislukte diskette (4); 6. Lig
plaats op de markt (8); 10. Het
is verpakkingsmateriaal, dat zie
je zo! (4); 11. Maand waarin de
socialisten in beweging komen
(3).
1
2
3
4
5
1
1
7
9
10
11
12
In deze charadepuzzel zoeken we een woord dat bestaat uit vier lettergrepen.
Elke lettergreep én het woord zelf zijn hieronder min of meer cryptisch omschre
ven. Wat is het gezochte woord?
De eerste is een heel stuk
De tweede hoort bij Barbie
De derde is niet te meten
De vierde is een spruit
En al met al kun je beter niet bij hem instappen
Oplossingen van zaterdag:
Kruiswoordraadsel:
Horizontaal:
1. Sjoelen; 7. meun; 8. Aram; 10. Inn; 12.
tra; 13. tempo; 16. Isar; 18. reel; 20.ldo; 21.
stuc; 23. ober; 26. radio; 28. Ali; 30. nmm;
32. dijen; 34. knip; 35. flinter.
Verticaal:
1. Sen; 2. junta; 3. on; 4. la; 5. ertoe; 6. nar;
7. mini; 9. maal; 11. am; 14. erica; 15. prooi;
17. set; 19. ere; 21. stad; 22. Uriël; 24.
bonne; 25. romp; 27. dr; 29. lijf; 31. mir; 33.
ni; 34. kt.
Doorloper:
nekslaghakmes
amatineefloet
aanadderkassa
miertestensta
slepertrekker
talonageriets
aldrarondelap
mooinietomega
pesetademeter
Visitekaartje:
S.S. Sproet uit Arum is sport
masseur.
©JFS.NL
Hans Belterman
Dat vanille-ijs over vrijwel de gehele wereld
wordt beschouwd als het meest smakelijke
ijs dat er bestaat is bekend. Veel minder bekend
is dat je er met kumquats op siroop een van de
lekkerste nagerechten van de wereld kunt creë
ren.
De kumquats op siroop die met name in veel
oosterse toko's en in de betere supermarkten in
glas of in blik worden aangeboden, kenmerken
zich, naar mijn mening, dooreen minder aange
name ietwat bittere smaak, dus maken we ze
zelf.
Kumquats zijn dwerg-sinaasappeltjes die oor
spronkelijk uit China en Vietnam komen. Ze wor
den tegenwoordig in vrijwel alle werelddelen
gekweekt. Ze zijn dan ook vrijwel het gehele jaar
door vers verkrijgbaar. Dicht bij huis, in de lan
den rond de Middellandse zee, worden de vruch
ten in steeds grotere hoeveelheden gekweekt.
Verse kumquats moeten er dan ook fris, glad en
glanzend uitzien en er mogen beslist geen lelijke
plekjes op de schil voorkomen.
De verse kumquat heeft een kruidige sinaasap-
pelsmaak en is aangenaam friszuur met een al
even aangenaam bittertje op de achtergrond.
Die kruidige friszure smaak en dat aangename
bittertje zullen ook de kenmerken zijn van de
kumquats die u in een siroop gaat conserveren.
Voor 3 - 4 jampotjes:
750 gram verse kumquats
225 gram suiker
6 - 9 kruidnagels
Spoel de kumquats enkele malen in ruim koud
water. Laat ze in een vergiet uitlekken en opdro
gen. Halveer de vruchten en neem de pitten uit
het vruchtvlees weg (pitloze kumquats komen
pas over enkele jaren op de markt).
Breng ineen pan metdikkebodem3deciliterwa-
ter aan de kook. Laat de suiker er onder voortdu
rend roeren in oplossen. Laat de siroop nadat de
suiker is gesmolten nog enkele minuten zachtjes
doorkoken. Schep daarna de gehalveerde kum
quats er door en leg het deksel op de pan. Wacht
tot de siroop opnieuw aan de kook is gekomen.
Temper daarna de warmtebron en laat de vruch
ten 45 minuten in de siroop sudderen.
Leg op de bodem van elk zorgvuldig schoonge
maakt jampotje 3 kruidnagels. Vul de potjes met
de vruchten en de siroop. Dek de potjes lucht
dicht af met plastic folie. Schroef er daarna de
deksels op. Voorzie de potjes van etiketten met
vermelding van inhoud en de datum. Plaats de
potjes nadat de inhoud volkomen koud is gewor
den op een droge, donkere en bovenal koele
plek. De kumquats in siroopzijn na 2 weken al bij
zonder smakelijk. Bewaarze niet veel langer dan
8 weken. Daarna verliezen de kumquats veel van
hun smaak en steekt het niet zo aangename bit
tertje de kop op.
Presentatie: schep flinke bollen vanille-roomijs
in wijde coupes. Snijd 7 halve kumquat per per
soon in smalle reepjes. Strooi ze over het ijs en
schep er daarna nog een beetje siroop over. Leg
er als garnering een rood vruchtje (framboos)
en/of een blaadje citroenmelisse of munt op.
foto Maciej Kosycarz/AFP
weer
dinsdag
woensdag
donderdag
vrijdag
max.
21°
O
CNI
C\l
22°
22°
min.
14°
13°
14°
14°
wind
NW 4
NO 4
NO 4
NO 4
vandaag
op 5.26
onder 22.05
vandaag
op 2.26
onder 15.35
De kustwatertemperatuur bedraagt 16 graden en het zicht is
goed. De wind is westelijk en matig, kracht 4 Beaufort.
MAANDAG
Hoog
water
Laag
water
23 JUNI
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
10.25
156
22.50
147
04.05
178
16.30
13!
Terneuzen
10.46
177
23.11
169
04.26
186
16.44
13!
Cadzand
10.10
149
22.30
140
03.45
169
16.04
121
Roompot Buiten
10.46
125
23.06
112
04.14
145
16.40
101
Roompot Binnen
11.14
109
23.35
102
05.16
136
17.34
09!
Zierikzee
11.40
130
23.55
116
05.15
154
17.40
112
Krammersl. West
11.46
136
05.05
155
17.35
105
Hansweert
11.05
193
23.30
179
04.39
202
17.09
15!
Stavenisse/Yers.
11.40
131
05.16
152
17.40
101
DINSDAG
Hoog
water
Laag
water
24 JUNI
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
11.29
159
23.50
153
05.05
171
17.35
13!
14!
Terneuzen
11.50
180
05.36
178
17.56
Cadzand
11.09
152
23.25
146
04.45
162
17.14
13!
Roompot Buiten
11.45
127
05.26
139
17.34
10!
Roompot Binnen
12.15
109
06.05
131
18.46
09!
11!
Zierikzee
12.40
130
06.15
149
18.45
Krammersl. West
00.00
126
12.46
137
06.03
148
18.40
111
Hansweert
12.09
195
05.46
194
18.16
16!
112
Stavenisse/Yers.
00.01
121
12.39
131
06.16
146
18.45
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
AA_
Koufront
Warmtefront
mk
Samengesteld front
zonnig
licht bewolkt
lichte sneeuw
mist
matige sneeuw
zware sneeuw
onus
lichte regen
V7
ha»
matige regen
1030
zware regen
Isoba
Anc
avo
met
bile
cert
van
Opt
een
De opwarming naar zomerse temperaturen van 25 graden en
hoger lijkt op meer plaatsen te gaan aanvangen, nu het ook v
gens de kalender zomer is. Daarbij is het op de meeste P'aa's
zonnig en blijft neerslag beperkt tot enkele buien in het mino
en noorden. Een uitloper van hoge druk strekt zich uit vanat
oceaan richting de Britse eilanden en zorgt daar voor rustige
vrij zonnig weer. In het zuiden wordt het al 23 graden. Ter no
te van Denemarken ligt een depressie met fronten, zodat wo-
kenvelden overheersen en er af en toe buien vallen van de
Benelux, via Duitsland en Polen tot in Zuid-Zweden en Zuid-
Noorwegen toe. In Zuid-Duitsland ligt de grens mettropisc
temperaturen.
HE?HEB JE HET
NOG STEEDS
DA/tROVER
„Het is wonderlijk wat een heer vermag", mompelde heer
Ollie. „Maar toch is het een beetje eng wanneer een wens zo
snel vervuld wordt. Hier is iets vreemds aan de gang, als je
begrijpt wat ik bedoel."
„Ja", zei Tom Poes, die begonnen was met het uitpakken
van de picknickmand. „Laten we hier gaan zitten en wat
eten. Misschien gebeurt er nog wel meer." Heer Bommel
wilde voorstellen om toch maar een eindje verder te gaan,
met het oog op de gezelligheid. Maar voordat hij iets kon
zeggen, ritselde het achter hem in de struiken en een kra
kend stemmetje sprak: „Er is niets vreemds aan de gang,
hoor. Het is gewoon maar een verdwijnpunten "Heer Bom
mel keerde zich geschrokken om en nu stond hij tegenover
een kleine grijsaard, die een rond apparaat in de handen
had. „Erg handig", vervolgde het ventje. „Hiermee kan je
alle dingen die je kwijt wilt zijn naar de minnenieters stra
len." „Kwetalriep heer Ollie, terwijl hij zich op de knieën
liet zakken. „Dat is geweldig knap! Wat een uitvinding!
"„Nee, nee", zei het mannetje. „Geen uitvinding. Een ver
dwijnpunten Uitvinden kan ik niet zo goed. Ik heb thuis
een rondgebogen kokertje van een dichtgesolde géring. En
nu zoek ik een hefboomschaveel die ik langs de rand kan
wrikken. Voor het openleggen, hè? Maar ik zie het niet voor
me."
door Bill Watterson
HET ZAP-EFFECT WORDT
NOG EENS VERDUBBELD.
HET IS EEN VLOEDGOLF
MOET JE DIE TV-SPOTS
TOCH 'S ZIEN! ALLEMAAL
GEFLITS MET WARRIGE
BEELDEN EN FILM
TECHNIEKEN
ZE GAAN ER VAN UIT DAlj
VAN DE 15 SECONDEN
VAN ZO'N SPOTJE 14
SECONDEN VERSPILDE
TIJD IS
Door: Johdn Reuter
Behalve vandaag is het deze week
heel aangenaam zomerweer in Zee
land en Noord-Brabant. Er is namelijk vrij veel ruimte voor de zon
en neerslag wordt nagenoeg niet verwacht. De temperatuur ligt
daarbij niet op zomers niveau (minstens 25 graden), maar komt
met ongeveer 23 graden toch dicht in de buurt. Daarmee ligt de
maximumtemperatuur veelal 2 tot 3 graden boven het langjarig
gemiddelde. Vandaag wordt het met 22 tot 24 graden ook niet
koud, maar het is niet echt weer om erop uit te trekken.
Wolkenvelden overheersen namelijk en in de ochtendperiode is
er ook nog grote kans op een paar buien. Daarbij kan ook nog een
enkele donderklap worden gehoord. Pas aan het einde van de och
tend nemen in Zeeland de regenkansen af en kan wellicht de zon
doorbreken. In de loop van de middag wordt het ook in Brabant
droog. In de avond en komende nacht klaart het verder op en blijft
het droog. Daarbij daalt het kwik tot 15 graden aan de kust en tot
rond 12 graden verder landin
waarts. Morgen en ook de rest
van de week profiteren we van
een hogedrukgebied. Er wor
den flinke zonnige perioden
verwacht met in de middag
ook wat stapelwolken. In com
binatie met niet al te veel wind
uit het noordoosten is het
prima weer voor buitenacti
viteiten. Bovendien is de aan
gevoerde lucht vrij schoon en
relatief droog, zodat ook de
zichten goed zijn. Misschien
dat op donderdag of vrijdag
een buitje valt, maar dat is nog
ver weg en tegen die tijd staat
de atmosfeer er misschien
anders bij. Kortom vanaf mor
gen hebben we aangenaam
zomerweer.
Buien
Maximumtemperatuur voor vandaag
Minimumtemperatuur voor de komende nacjit
