gezond
Nooit op vakantie zonder de Wereldomroep
22
RUDEN RIEMENS
zaterdag 21 juni 2003
o
R
Ontberingen
Volksopstand
Massatoerisme
O
Bij de Wereldomroep kwamen de af
gelopen week honderden brieven
en e-mails binnen. Het uitgelekte
nieuws over het advies van bedrijven-
onderzoeksbureau McKinsey om aan
zienlijk op het sinds 1947 bestaande
station te bezuinigen, kwam bij de
trouwe luisteraars hard aan. Mensen
belden volkomen in zak en as op. 'Heb
ben we dit jaar echt geen Hollands
nieuws op de camping?' Een portret van
de zender die in vakantietijd nauwe
lijks is te missen.
Ze hebben een mobiele telefoon, weten de
weg op internet en volgen het televisie
nieuws ook in het buitenland op de voet.
Toch is de radio van het reislustige
gepensioneerde echtpaar Peter en Addie de
Nijs van een degelijke tijdklok voorzien.
Voor alle zekerheid. Want of ze nu in hun
huis in Ruinen zijn, in hun vakantiewoning
in Zweden of op reis in Frankrijk of Spanje:
steevast luisteren ze naar de nieuwspro
gramma's van Radio Nederland Wereldom
roep. Elke ochtend vanaf negen uur. En
's middags om vijf uur wéér.
Peter de Ni j s heeft 39jaarlangalle wereld
zeeën bevaren. Tijdens die vaak maanden
lange trips was hij voor informatie volko
men aangewezen op de Wereldomroep. „We
slaan sindsdien geen dag meer over", aldus
Addy de Nijs vanuit Zweden „We luisteren
dus al veertig jaar. Het hoort er gewoon bij.
We luisteren omdat we graag op de hoogte
blijven. Maar het is ook heerlijk om, als je
met je bast in de zon ligt, te horen dat ze in
Nederland helemaal wégregenen."
De bekende stemmen van de presentatoren,
kort Nederlandse nieuws op al vele jaren
vertrouwde tijdstippen, Addie en Peter zou
den de Wereldomroep 'niet willen missen'.
Veel andere Nederlandse vakantiegangers
denken er net zo over. Wat de luistercijfers
betreft is vakantietijd Wereldomroeptijd.
Eén op de vier Nederlandse vakantiegan
gers in Europa luistert elke dag naar de zen
der. Op de camping in Juan-les-Pins, in het
vakantiehuis aan het Gardameer, op het
luchtbed, ronddobberend aan een Grieks
strandje, nergens hoeven we de luchtbal
lonnetjes van het kabinet-Balkenende, de
zwangerschapkwaaltjes van Maxima, de
wederwaardigheden in de Tour de France of
de sores van de Nederlandse aardappelboe
ren te missen. Ook handige informatie over
de files op de Europese wegen en natuurlijk
Het Weer worden op vaste tijdstippen ge
meld. En voor de geluksvogels met een scho
telantenne en een tv-toestel is er BVN-tv,
met een compilatie van programma's die
eerder op de Nederlandse buis werden uit
gezonden.
De Wereldomroep brengt overigens meer
dan lichte informatie voor onbezorgde rei-
zigers. De zender biedt nieuws voor Neder
landers die al lang in het buitenland wonen.
In oorlogsgebieden en derdewereldlanden,
op plekken over de hele wereld waar niet of
nauwelijks andere informatie toegankelijk
is, is de Wereldomroep ook actief. Zo mag
het station graag kond doen van het feit dat
Nelson Mandela tijdens zijn gevangenschap
altijd naar de uitzendingen luisterde. Berg
beklimmers in de Himalaya konden tijdens
hun ontberingen dankzij de Wereldomroep
de Elfstedentocht op de voet volgen. En de
Nederlandse immigrant die al dertig jaar in
Australië of Canada woont, weet via de We
reldomroep wie Pim Fortuyn was en hoe hij
aan zijn eind is gekomen. Of hoe het Con
certgebouworkest tegenwoordig klinkt.
Hoewel de Wereldomroep met programma's
in acht talen wekelijks vijftig miljoen men
sen over de hele wereld bereikt, is het
station toch vooral bekend als 'vakantie
zender'. Peter Veenendaal, hoofd van de Ne
derlandse redactie, zal daar niet moeilijk
over doen. „Natuurlijk doet dat imago geen
recht aan onze overige activiteiten, maar in
de zomermaanden hebben we er mooi wel
een gigantische groep luisteraars bijEr
gaan vier tot vijf miljoen Nederlanders in
Europa op vakantie", zo rekent hij voor. Een
kwart daarvan luistert tijdens de jaarlijkse
ontspanningsweken naar de Wereldom
roep. En dat in een tijd dat vrijwel iedereen
een mobieltje of zelfs een laptop meesjouwt
naar het vakantieadres.
De tijd dat een tripje naar Zuid-Frankrijk
met de Simca en een tentje werd gezien als
een halve wereldreis, ligt inmiddels verach
ter ons. Maar de sterk toegenomen reislust,
evenals de opkomst van moderne communi
catiemiddelen hebben het instituut met het
toch wat ouderwetse imago allerminst
overbodig gemaakt, aldus de hoofdredac
teur. Vrijwel iedereen kent de Wereldom
roep, al is het maar van de ANWB-oproe-
pen: 'Mijnheer en mevrouw De Vries,
Op de camping in Juan-les-Pins, in het vakantiehuis aan het Gardameer, op het luchtbed, ronddobberend aan een Grieks strandje; nergens
hoeven we de luchtballonnetjes van het kabinet-Balkenende, de zwangerschapkwaaltjes van Maxima, of de sores van de Nederlandse
aardappelboeren te missen.
rijdend in een rode Nissan ergens in de Al
pen'. Vroeger waren dat zeven tot acht op
roepjes per dag, nu is dat er één, hoogstens
twee.
Maar verder is de informatiebehoefte het
zelfde gebleven, zo merkt Veenendaal uit de
reacties die binnenkomen. „We geven veel
informatie waar vakantiegangers iets aan
hebben. Is er een staking in Spanje, dan
waarschuwen we dat het waarschijnlijk
lastig wordt om naar de bank te gaan. Is er
een overstroming in Kroatië, dan kunnen
we gestrande reizigers service-informatie
bieden."
Vakantiegangers plegen vaak voordat ze
caravan of vouwwagen aan de auto koppe
len al even met de Wereldomroep te bellen of
te mailen: Of Tour de France toch echt wel
wordt uitgezonden dit jaar en of ze in de
huurtent op de camping in de Dordogne dat
gezellige Tros-programma Gouden Uren
niet hoeven te missen. „Als we de Tour niet
langer zouden brengen, zou er onder Neder
landse vakantiegangers een complete
volksopstand uitbreken", aldus redactie
chef Peter Veenendaal. „Het is voor de fans
al moeilijk te verkroppen dat we na de finish
meteen stoppen met de uitzending en niet
nog een uur napraten."
Honderden brieven en e-mails kwamen er
de afgelopen weken binnen nadat uitgelekt
was, dat het bedrijvenonderzoeksbureau
McKinsey de minister had geadviseerd aan
zienlijk op de Wereldomroep te bezuinigen.
Veenendaal: „Mensen belden volkomen in
zak en as op: 'Hebben we dit jaar echt geen
foto Bas Jongma/GPD
Hollands nieuws op de camping?' Ook via
internet stroomden de steunbetuigingen
toe. 'Ik ben vaak op het platteland in Frank
rijk en vind het heerlijk daar Nederlands
nieuws te horen. Blijven dus!', mailde een
luisteraar uit Breda. Of: 'Al twintig jaar
grotendeels buiten Nederland werkzaam
heb ik de programma's van Radio Neder
land Wereldomroep en inmiddels ook die
van BVN in mijn hart gesloten. U kunt de
aantijgingen van McKinsey niet serieus ge
noeg nemen: laat ze strafrechtelijk/civiel
rechtelijk toetsen!', zo luidt de doortasten
de raad van een andere luisteraar.
Ook Geert Wilkens uit Gasselte stak de me
dewerkers van 'zijn' radiozender een hart
onder de riem. Wilkens luistert al sinds zijn
jonge jaren, toen hij in alle vroegte zijn bed
uit kroop om niets te hoeven missen van En
gelstalige programma's als Happy Station.
Hoewel hij zelf niet zo'n reiziger is, luistert
hij altijd trouw naar de ochtendedities van
nieuws en sport, zo vertelt hij. „WatRadiol
in een hele dag brengt, hoor je op de Wereld
omroep in een uurtje. Heel prettig." De uit
zendingen waarin militairen hun familie
konden groeten waren bij Wilkens heel lang
favoriet. „Ik ging toen vaak naar de studio
om te kijken. Helaas zijn die groetenpro-
gramma's er bijna niet meer."
Die tijd van dat 'vriendelijk geknutsel' in de
radiostudio is echter al heel lang voorbij,
zegt Bert Steinkamp, die van 1957 tot 1995
bij de Wereldomroep werkte.
Hij begon er als omroeper Nederland en 38
jaar later haalde hij er zijn pensioen als di
recteur planning en ontwikkeling. Hij heeft
de opkomst van de Wereldomroep als va
kantiezender meegemaakt. „Voorheen
waren het vooral programma's voor Neder
landers die in het buitenland woonden. De
vakantieganger moest het daar ook maar
mee doen. Met de opkomst van het massa
toerisme begin jaren zeventig, ontstond het
besef dat die groepen apart bediend moes
ten worden. Sindsdien bestaat de serieuze
berichtgeving voor vakantiegangers." Wat
gebeurt er in Nederland? Hebben we in Sa-
lou echt beter weer dan in Houten? Wat is de
sociale etiquette op een camping? Wat stop
pen ze allemaal in Franse vissoep? Hoe zit
het met de gevaren van die sloten olijfolie111
het eten? En hoe bestel je een biefstukje in
het Hongaars?
In deze tijd, waarin een kanotripje over de
Amazone of een voetreis in Patagonië tame
lijk normaal is geworden, hoeven we niet
meer via de radio te leren dat de Fransen
graag twee keer per dag uitgebreid dineren
Wel willen we nauwkeurig weten of we zon
der files naar de Adriatische kust kunnen
rijden en of het zwemwater aan de Spaanse
costa's te vertrouwen is. Peter Veenendaa
„Ik heb echt niet de illusie dat mensen op e
camping de hele dag naar ons luisteren.
Maar als ik zelf op vakantie ben, zie ik om
me heen hoe 's ochtends al voor het ontbij
de wereldontvangers op de klaptafeltjes
worden gezet. En het fs soms ook reuze^f
dig. Vorig jaar brak ik mijn vakantie een»
af omdat ik via mijn eigen zender hoorde
er noodweer op komst was."
Monique Brandt en
Berrit de Lang
