PZC
E
Casper Hobbes
Broers zetten verhuurbedrijf op in tijdelijke grafmonumenten
Vadertje
Moedertje
C
P
O
I
O
N
N
A
C
T
R
Heer Bommel en het Losgetrilde Inzicht
Salade met taugé, paprika's, tomaten en roereieren
D
Êk
3
Sk
puzzel
recept
het weer
vrijdag 20 juni 2003
T
LU
1
4
8
9
Toonder Studio's
Vooruitzichten
Zon
Maan
Nautisch bericht
Waterstanden
Europa: Warmte
Zeeland: Schommelingen
Voorgraf helpt bij rouwproces
doorThea van Beek
Het begon met de begrafenis
vijf jaar geleden van de
driejarige Nils, het zoontje van
een goede vriend, vertellen de
Amsterdamse broers Michael en
Roy Fakkeldij. „Een diep droe
ve gebeurtenis, met veel mensen
erbij en een zee van bloemen.
Twee weken later bezochten we
zijn grafje. Dan sta je daar bij
zo'n kale hoop aarde en ver
welkte bloemen. Dat klopte ge
woon niet."
Drie jaar later overviel hun het
zelfde gevoel. Opnieuw een be
grafenis, nu van hun beste
vriend. Michael: „En verdomme
weer staan we een paar weken
later voor die hoop aarde. En
dat juist in die eerste moeilijke
rouwperiode, als je dat meest
nodig hebt is er helemaal niets."
De levering van een grafsteen of
-monument duurt gemiddeld
tussen de drie en twaalf maan
den. Het graniet moet uit het
buitenland komen om daarna
door de steenhouwers te worden
bewerkt. „In afwachting van
een definitief grafmonument
gaan veel mensen dan zelf maar
provisorisch aan de slag. Dan
zie je rond zo'n graf wat steen
tjes, stoeptegels, houten balk
jes, of wat planten. Maar eigen
lijk is het een rommeltje."
De broers bedachten toen zelf
maar een tijdelijke oplossing in
de vorm van een 'voorgraf'.
Voorop stond dat een dergelijk
grafmonument van hoge kwali
teit moest zijn en betaalbaar.
Het werd een kunststof product
dat de gelijkenis met echt gra
niet kan evenaren. Ze bedach
ten een systeem waardoor het
monument snel demontabel is
en vonden een producent. Voor
hun idee kregen ze wereldwijd
octrooi en noemden hun jonge
bedrijf PreGrave.
Roy: „Een dergelijk product
verkopen zou te duur worden.
Daarom verhuren we de graf
monumenten voor 3,50 euro per
dag. We kunnen in drie graniet-
kleuren leveren. Daarnaast ver
huren we ook kiezelstenen en le
veren we zo nodig aarde en
planten. Verder zorgen we ook
voor eenvoudige naamplaten,
dan krijgt zo'n graf in elk geval
een naam. Die zijn alleen te
koop, want niet iedereen heet
Piet de Groot."
In hun werkkamer hangen twee
kaarten van Nederland, stamp
vol opgeprikte plastic vlagge
tjes. Ze markeren zo'n 350
begraafplaatsen en eenzelfde
aantal makers van grafmonu
menten. Die laatsten zagen aan
vankelijk een bedreiging in Pre
Grave. „Nu zijn ze wel in voor
het idee, want we geven de ver
huur van een voorgraf in hun
handen."
Ook begraafplaatsen hebben
inmiddels positief gereageerd.
Een voorgraf voorkomt dat het
een rommeltje wordt rond nieu
we graven. De broers Fakkeldij
willen ook verzekeringsmaat
schappijen benaderen, die de
huur van een tijdelijk grafmo
nument in hun begrafenispolis
sen kunnen opnemen. Hoewel
ze nog geen enkel grafmonu
ment hebben geleverd, is hun
idee inmiddels wel genomi
neerd voor de Herman Wijffels
Innovatieprijs. „Dat is natuur-
Charles Bukowski is inmiddels bijna tien jaar
dood. Ik heb hem één onbeantwoorde brief
gestuurd. Voorts heb ik zijn uitgever, John Mar
tin, een keer aan de lijn gehad. Laatstgenoemde
legde me heel vriendelijk uit dat vertaalde poë
zie in de Verenigde Staten geen cent oplevert,
ongeacht de kwaliteit. Soms kan ik ver van de
werkelijkheid raken. Ik vergeef mijzelf dat niet,
maar ga er evenmin onder gebukt. Wat was ik
graag opgenomen geweest in het fonds van de
Black Sparrow Press, zij aan zij met mijn idool.
Veel van Bukowski's proza en poëzie handelt
over de verminkte relatie met zijn vader. De klei
ne Charles moest toezien hoe zijn moeder werd
mishandeld door deze kleinzielige tiran. Hij viel
zijn vader aan om haar te verdedigen. Dit resul
teerde steevast in een aframmeling die net zo
lang doorging tot het jongetje bewusteloos raak
te. Tot hij op zijn zestiende sterk genoeg was en
zijn kwelgeest met een slag velde.
Meindert Inderwisch
Hij schrijft daar jarenlang triomfantelijk over,
maar tegen het eind van zijn leven sluipt het
gif van zijn parentale opponent terug in zijn
bloed:
„So often I hear my father laughing, the dead
laughter of the father who seldom laughed in life
is laughing now. Then I hear him speak: 'You ha
ven't escaped me. I appear in new forms and
work at you through them. I'm going to make su
re that hell never stops for you.Bukowski voelt
dat hij stervende is. Zijn beschrijvingen van de
naderende dood zijn indringend. Ook de depres
sie die samengaat met het afnemen van zijn fy
sieke krachten beschrijft hij, zonder franje: „I
have come back from suicide, the park bench, it
was a good fight but my father is still in the
world, he gets very close at times and suicide
creeps back into my brain, sits there, sits there."
(beide fragmenten uit 'Bone Palace Ballet').
Verzwakt en depressief, niet langer in staat zijn
reeds lang gestorven vader opnieuw neer te
slaan, keert zijn machteloosheid terug.
Ik heb mijn vader nooit kunnen slaan. Evenmin
heeft hij zijn hand ooit naar mij opgeheven. Hij
was er zelden, sprak nauwelijks. Een keer
droomde ik dat ik het gevecht met hem zocht. Hij
liet zich niet verleiden.
Het formaat van ouders neemt absurde vormen
aan. Als we klein zijn, zijn zij werkelijk groot en
machtig. Met het verstrijken van de jaren ver
schuiven de verhoudingen, maar voor veel men
sen blijft de status quo van de jeugd gehand
haafd. Ik heb met cliënten gewerkt die mij foto's
toonden van uitgemergelde oudjes, tandeloos in
hun ziekbedden. Schrale vogeltjes met de ogen
vol gedoofd licht. Hun ontzag voor deze sterven
den was er niet minder op geworden. Ze treurden
over de gesprekken die ze niet hadden kunnen
voeren.
Begrijpelijk. Ik heb ook aan het graf van mijn
vader het woord tot hem gericht. En toen hij niet
antwoordde, heb ik over de hei van zijn ruim be
meten, laatste rustplaats geürineerd.
Ik ben mijn eigen man, gegroeid in de schaduw
van een fantasie over een afwezige vader. Soms
denk ik aan hem, vol verlangen en zonlicht. Ik
durf daarin geen adem te halen, want verlangen
is het eerste dat wordt gewurgd.
volken-
sleden
sketch
<unde
drie
kroon
Euro
peaan
vermake
lijkheid
vreemde
munt
misslag
bij golf
l
T
T
3
kool
poeder
1
spil
jaar
getijde
beknopt
overzicht
1
knaag
dier
mager
ulaan
2
T
7
in het
jaar
be
keuring
jongens
blouse
snij
werk-
tuig
T
ruiter-
pet
leemte
5
kranten
rubriek
T
bij
woord
T
de
mensen
4
ivoor
vreemde
munt
6
1
2
3
4
5
6
7
In dit diagram is een woord van 12 letters verstopt.
Het is te vinden door, beginnend bij het vakje met
de stip, telkens een vakje naar links, rechts, onder,
boven of diagonaal te verspringen. Elke letter wordt
één keer gebruikt. Hoe luidt het zoekwoord?
Horizontaal: 4. Hoor de
glans! (7); 5. Brandt men var
kensvlees erin? (9); 8. Dit
onkruid wordt verkleind tot
een klinkertje (3); 9. Zet aan
tot drankgebruik (4); 10. Het is
niet zo belangrijk wat een
imker uitvoert (6).
Verticaal: 1. Rustig dansen
de hond? (7); 2. Periode waar
in een militair in de kerk zit
(9); 3. Strook die een vrucht
weergeeft (4); 6. Uitpluizen
van voetbalschoenen (6); 7.
Een gerede vrouw is continent
(6).
2
3
5
6
7
10
Oplossingen van gisteren:
Kruiswoordraadsel:
Horizontaal: 1. Grof; 4. afijn; 8. rijf; 10. ala; 11. via; 13. tk; 15. lar; 16. mi; 17. etala
ge; 20. trek; 21. meun; 22. segment; 24. TT; 25. OAE; 26. eb; 28. mas; 29. Poe; 32.
aal; 34. spit; 35. vilt.
Verticaal: 1. Grot; 2. rij; 3. of; 5. fa; 6. ijl; 7. nasi; 9. rial; 11. vlakgom; 12. Aramees;
14. kerst; 16. meute; 18. tee; 19. gen; 23. maan; 24. taps; 27. bult; 30. op; 31. ei; 32.
ai; 33. al.
Charade: ka-me-ra-den
Crypto-overlapper:
Horizontaal: 5. Droplaten; 6. zwartwitz; 7. slijmentor; 8. bekerente.
Verticaal: 1. Vrijwelles; 2. operammen; 3. valwinden; 4. mentholte. ©JFS NL
Terpen Tijn en Tom Poes zaten al aan tafel, toen heer Ollie
binnentrad.
„Hier is nog een gast", sprak hij glimlachend. „Door mijn
inzichten heeft hij een onprettige tijd gehad - en een een
voudige doch voedzame maaltijd komt hem wel toe."
„Nou, enigjes hoor!", zei Wammes. „Hallo, luitjes. Ik heb
anders wel gelachen met die toren. Maar het eten bij de po
litie was niet zo lekker. Zo saai, hè? En ze waren allemaal
erg boos over dat omvallen." „Dat was ook een dure grap",
zei Tom Poes zorgelijk. „De markies zal heel wat moeten
betalen voor een nieuwe toren!" „Over geld wordt niet ge
praat", verklaarde de gastheer. „Dat drukt te veel op het
vlees en dat is zonde van de maaltijd, als jullie begrijpen
wat ik bedoel. Maar alle schade die er ontstaan is, zal wor
den vergoed; daar sta ik voor in."
„Het is héél gevaarlijk om te veel inzichten te hebben, als ik
zo vrij mag wezen", zei Joost, die bezig was de soep op te
scheppen. „Men meet zich maar al te gauw een betreurens
waardige mening over anderen aan, met uw welnemen."
Er viel een kleine stilte, die verbroken werd door de schil
der Tijn. „Kom op met die augurken, makker", sprak hij.
„Het geraamte steekt me door het vel, en we zitten hier niet
om over Bommels inzichten te praten. Die zijn er niet; het
waren de mijne." „Precies!", riep heer Bommel, bevrijd la
chend. „Dat is net wat ik wilde zeggen." En zo werd het een
heel gezellige avond, met de augurken, die Terpen Tijn at,
als enige wanklank.
„En het schilderij?", zullen oplettende lezertjes vragen.
Dat kwam aan de muur van het stadsmuseum te hangen.
En als het niet gestolen is, hangt het daar nog. (Slot)
door Bill Watterson
wat de hordes mongolen
in polen hebben gestolen
lappen de mongolen
collectief aan hun zolen
Hans Betterman
keze salade is een uitgesproken vegeta-
'risch gerecht.
Maaltijdsalade voor 4 - 6 personen: 100
gram veldsla of jonge spinazie; 100 gram
verse taugé; 1 rode en 1 groene paprika,
bij voorkeur ontveld (zwart blakeren in
oven), vruchtvlees (zonder kernen, zaad
en zaadlijsten) in uiterst smalle reepjes
gesneden.; 4 - 6 grote tomaten, ontveld,
vruchtvlees (zonder kernen, zaad en
vocht), in smalle reepjes gesneden; 2 bos
uitjes, met veel fris groen, in uiterst smalle
ringetjes gesneden.
Voorde roereieren:6 - 8 eieren; zout; witte
peper uit de molen; 1 theel. Japanse soja
saus (Kikkoman); 30 gram boter; 1 eetl.
(arachide- of zonnebloem-)olie.
Voor de dressing: 1 eetl. limoen- of ci
troensap; zout; witte peper uit de molen; 3
eetl. (arachide- of zonnebloem-)olie.
Spoel veldsla of spinazie enkele malen in
ruim koud water. Verwijder de dikste ste
len. Maak de sla droog (slacentrifuge).
Spoel de taugé eveneens enkele malen in
ruim koud water. Laat de taugé in een ver
giet uitlekken. Schenk er na ca. 20 minuten
enkele liters kokend water over. Laat de
taugé daarna opnieuw uitlekken en opdro
gen. Schep in een kom de helft van de
veldsla of spinazie, taugé, paprika's en to
maten luchtig door elkaar. Strooi de helft
van de bosuitjes er over. Stel de dressing
samen door de daarvoor aangegeven in
grediënten met elkaar te vermengen.
Maak de roereieren door eerst de eieren
los te roeren. Voeg er tijdens het roeren
zout, peper, sojasaus en 3 eetlepels water
aan toe. Verhit een wok en laat boter en
olie er door walsen. Schenk het eiermeng-
sel in de wok. Laat alles, boven een vrij
laag afgestelde warmtebron, onder voort
durend roeren en omscheppen stollen.
Laat de roereieren op een bord afkoelen.
Presentatie: schenk de dressing over de
salade. Schep alles enkele malen om.
Voeg daarna 3/4 deel van de roereieren
door de salade. Houd de rest van de roerei
eren apart. Verdeel de rest van de veldsla
of spinazie als bedjes over de bordjes.
Schep de salade er in het midden op. 'Be
kroon' elke salade door er een flinke 'dot'
roereieren bovenop te scheppen. Bestrooi
de roereieren met de rest van de bosuitjes.
Mensen gaan in afwachting van een definitief grafmonument zelf aan de slag, maar eigenlijk is het een rommeltje, constateerden de broers
Michael en Roy Fakkeldij. foto GPD
lijk geweldig", zeggen Roy en
Michael. „Maar het allermooi
ste is, dat het bijdraagt aan het
verwerkingsproces van men
sen." GPD
weer
zaterdag
zondag
lik,
wm>
maandag
dinsdag
mm
max.
o
CO
CM
26°
O
CM
CM
o
O
CM
min.
12°
16°
17°
14°
wind
NO 3
Z 4
W 4
W 4
vandaag
op 5.26
onder 22.04
vandaag
op 1.48
onder 12.02
De temperatuur van het kustwater bedraagt ruim 16 graden en
het zicht is goed. De wind is noordwestelijk en vrij krachtig,
kracht 5.
VRIJDAG
Hoog
water
Laag
water
20 JUNI
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
on
Vlissingen
07.15
205
19.40
181
01.16
213
13.26
151
Terneuzen
07.35
229
19.55
205
01.40
223
13.48
W
Cadzand
06.55
197
19.16
172
00.55
205
13.06
14!
Roompot Buiten
07.24
155
19.44
131
01.15
164
13.35
106
Roompot Binnen
08.29
134
20.35
116
02.25
152
14.34
096
Zierikzee
08.50
157
21.00
134
02.35
171
14.50
11!
Krammersl. West
09.00
170
21.11
147
02.30
175
14.46
11!
Hansweert
08.10
245
20.30
215
02.06
237
14.16
11!
Stavenisse/Yers.
08.56
162
21.06
142
02.35
171
14.57
11!
ZATERDAG
Hoog
water
Laag
water
LK 21 JUNI
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
08.16
184
20.36
164
02.10
203
14.25
14!
Terneuzen
08.37
208
20.55
188
02.30
212
14.45
148
Cadzand
07.56
176
20.15
155
01.50
194
13.59
131
Roompot Buiten
08.25
142
20.45
121
02.04
159
14.25
101
Roompot Binnen
09.14
122
21.35
109
03.16
149
15.35
09!
11!
Zierikzee
09.40
145
21.55
125
03.25
168
15.45
Krammersl. West
09.46
156
21.56
138
03.20
171
15.46
111
164
Hansweert
09.02
225
21.26
198
02.56
226
15.06
Stavenisse/Yers.
08.40
150
21.55
133
03.14
167
15.46
10!
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
4__
Koufront
Warmtefront
Al
Samengesteld front
zonnig
licht bewolkt
zwaar bewolkt
lichte sneeuw
mé!
matige sneeuw
zware sneeuw
oir»#
iichte regen
matige regen
7?
1030
hage
zware regen
Isoba
r
flnc
Mi
Del:
lach
W
maa
aan
27 O 34 O O' 3
O 35
34
29
37
O
1010
VERWACHTING VOOR
VRIJDAGMIDDAG 20 JUNI2®|
De overgangszone tussen relatief koel en erg warm weer
verplaatst zich dit weekend weer naar het noorden. Vrijdag'
het met name in de noordwesthoek van Europa nog fr's.rn^
temperaturen tussen 15 en 18 graden. Zondag stijgt het kw
in België alweer tot nabij 30 graden. In Frankrijk en de Alpe
wordt het plaatselijk 35 graden. In het Middellandse
Zeegebied is het zonnig en warm met temperaturen mees
tussen 28 en 35 graden. In Scandinavië is het tamelijk koe
vooral de eerste dagen ook nog wisselvallig. In Ierland en
Schotland vallen geregeld buien, in Engeland schijnt soms
zon. Daar kan het bovendien warmer worden. In Londen w
het zelfs ruim 25 graden.
Door: JohanRem
De zon laat geen enkele dag verstek
gaan in het Zeeuwse en Brabantse,
maar toch zullen ook wolken haar vaak vergezellen. De meeste
neerslag valt in de kleine uurtjes, zodat we overdag van vrij rustig
zomerweer kunnen profiteren. Tot en met zaterdag wordt het bij
ons niet meer zo warm, maar over het algemeen liggen de maxima
boven normaal (20 graden). Opvallend zijn vooral de schommelin
gen van de temperatuur. Van dag tot dag komen grote verschillen
voor. Zo wordt het zondag misschien wel warmer dan 25 graden,
terwijl een dag ervoor en erna het met moeite 23 graden wordt.
Vandaag wordt een nog frissere dag met 18 tot 20 graden in de
provincies. In de ochtend hebben we nog te maken met restbewot
king horende bij een storing die in de nacht is overgetrokken.
Neerslag wordt echter niet meer verwacht en vooral in de
mogen we op flinke zonnige perioden rekenen. De noordwesten
wind is matig, aan zee vrij krachtig, windkracht 4 tot 5. In de avond
en nacht naar zaterdag blijft
het droog en is het vrij helder.
Daardoor koelt het ook wat
verder af, namelijk tot 9 graden
landinwaarts. Een waarde die
overigens normaal is voor de
tijd van het jaar. Morgen wordt
meer van de zon verwacht en
het kwik loopt dan ook op tot
23 graden. Zondag wordt het
nog een stuk warmer als de
zomerse waarde van 25 graden
wordt overschreden. In de
avond en de nacht naar maan
dag of misschien pas maandag
overdag volgen vanuit het
westen enkele onweersbuien.
Het is dan weer frisser met 22
graden en dinsdag stokt het Minimumtemperatuur voorde komende nat
kwik bij 20 graden, maar daar
na loopt het alweer op.
