PZC
Elektriciteit uit kernwapens
Spotprenten over het leven op zee
PZC
Akkoord over komst van
buitenlandse kapiteins
Rijk wil grond
gaan verkopen
aan erfpachters
kunst
Drie grote acts
in Vlissings
Arsenaaltheater
Uranium
lezers schrijven
Inktvis (2)
Knietje
Uitdiepen
0800 - 0231 231 (GRATIS)
vrijdag 20 juni 2003
Symfonische rock
Agentschap
Kapitein
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - Om 110 miljoen
euro extra voor het veiligheids
beleid bij elkaar te krijgen, gaat
de rijksoverheid proberen zo'n
8000 hectare altijddurende erf
pachtgrond te verkopen aan de
gebruikers.
Vooral in de IJsselmeerpolders
en de Wieringermeer zitten boe
ren met een altijddurende erf
pacht, maar ook in Zeeuws-
Vlaanderen en West-Brabant
zijn ze te vinden, aldus akker-
bouwbestuurder J. van Waes
van de ZLTO. Op korte termijn
gaat er al een aanbiedingsbrief
naar de erfpachters uit. Op ver
zoek van de Tweede Kamer kri j -
gen ze bedenktijd tot 1 septem
ber. De grond wordt ongeveer
voor een derde van de agrari
sche waarde te koop aangebo
den, gemiddeld voor 12.500 a
15.000 euro per hectare. De erf
pachter die op dit aanbod in
gaat en bij de bank geld moet le
nen, is naar schatting jaarlijks
toch 300 euro per hectare duur
der uit. „Die grondprijs is dus
zeker niet aan de lage kant",
oordeelt ZLTO-bestuurder Van
Waes. „Iedereen moet daarom
voor zichzelf afwegen wat be
drijfseconomisch het beste is."
Staatssecretaris Wijn van Fi
nanciën zei gisteren in de Twee
de Kamer dat de rijksoverheid
slechts één keer de grond zal
aanbieden. Als de 110 miljoen
euro niet wordt opgehaald, gaat
het Rijk met grote grondbeleg-
gers praten.Volgens Van Waes
hoeft niemand zich daar zenuw
achtig over te maken. Bij ver
koop van de grond door de rijks
overheid aan een grondbelegger
blijft de altijddurende erfpacht
gewoon van kracht. Vijf procent
van de in totaal 15.900 hectare
altijddurende erfpachtgrond
wordt overigens niet te koop
aangeboden. Die ligt op plekken
waarvoor de overheid plannen
heeft. Voor andere pachtgron
den van de rijkoverheid blijft de
sinds enkele jaren geldende ver
koopstop van kracht. Die is in
gesteld, omdat het Rijk volop
bezig was (en nog is) met de
ruimtelijke toekomst van Ne
derland en met een mogelijke li
beralisering van de pachtwet-
geving.
door Ernst Jan Ró'zendaal
VLISSINGEN -, Uit in Vlissin-
gen heeft drie opmerkelijke
concerten geboekt voor het Ar
senaaltheater. De komende
maanden komen Thin Lizzy,
Willy DeVille en Camel voor een
optreden naar Vlissingen. Stuk
voor stuk zijn het grote namen
uit de popgeschiedenis.
Twee van de concerten vinden in
de zomer plaats, als de meeste
theaters gesloten zijn. Vrijdag
25 juli wordt de Ierse groep Thin
Lizzy verwacht. De formatie
wordt meestal omschreven als
een hardrockband, maar dat
doet de muziek geen recht.
Blues en soul zijn namelijk be
langrijke ingrediënten. Ken
merkend is verder dat gewerkt
wordt met twee sologitaristen.
Oprichter en onbetwiste leider
van Thin Lizzy was zanger/bas
sist PhilLynott. Toen hij in 1986
door overmatig drugsgebruik
stierf, werd de formatie opgehe
ven. In 1999 volgde een reünie
en daarbij bleek wat niemand
had verwacht: ook zonder Ly-
nott is Thin Lizzy nog steeds een
uitstekende band. Van het reü
nieoptreden kwam het album
One Night Only uit. De titel
slaat nergens op, want sinds
dien toert de band de wereld
rond. Met op 25 juli Vlissingen
in de agenda.
Bijna een jaar geleden stond de
Amerikaanse zanger/gitarist
Willy DeVille met twee begelei
ders in het Arsenaaltheater voor
een akoestisch concert. Dat is
blijkbaar bevallen, want op
donderdag 31 juli komt hij te
rug. Dit keer neemt hij zijn vol
ledige begeleidingsband mee.
Vrijwel zeker zal hij ditmaal dus
wel zijn grootste hits Spanish
Stroll en Hey Joe spelen.
Camel tapt uit een heel ander
vaatje. De Britse formatie werd
in de jaren zeventig beroemd
met symfonische rockmuziek.
Aanvankelijk zou de groep deze
week in Vlissingen optreden,
maar toetsenist Guy LeBlanc
haakte af vanwege ziekte van
zijn vrouw. Daarom is de Neder
landse tournee uitgesteld tot
oktober. De van Kayak bekende
Ton Scherpezeel - die eerder
deel uitmaakte van Camel - is
als vervanger aangetrokken. Op
16 oktober doet de groep Vlis
singen aan.
De voorverkoop voor de concer
ten begint vandaag.
door Maurits Sep
De kerncentrale Borssele gaat
stroom maken uit de nucleaire la
ding van Russische kernwapens. Zo
helpt EPZ met het onschadelijk maken
van levensgevaarlijk oorlogstuig. Maar
het contract is niet gesloten uit nobele
overwegingen, geeft hoofd operations
Roger Miesen ruiterlijk toe. „We zijn
een commerciële onderneming. De prijs
is gewoon gunstig."
Rusland beschikt over grote voorraden
militair uranium. Dat komt uit kern
wapens en onderzeeboten uit de
Koersk-klasse, die worden aangedre
ven door kernreactoren. Het nucleaire
wapenarsenaal van de voormalige Sov
jet-Unie is ontmanteld na het einde van
de Koude Oorlog. Het uranium is uit de
kernkoppen van de kruisraketten ge
haald en opgeslagen. Het wordt vooral
verkocht aan kerncentrales.
EPZ, exploitant van de Borsselse kern
centrale, heeft inmiddels ook een con
tract gesloten voor 36 splijtstofstaven
waarin Russisch militair uranium is
verwerkt. De staven komen over enkele
weken per schip vanuit Sint Petersburg
in Vlissingen-Oost aanTij dens de j aar-
lijkse splijtstofwisselperiode in sep
tember worden ze geplaatst.
Miesen noemt twee redenen waarom de
kerncentrale het Russische uranium
gaat gebruiken. De gunstige prijs is niet
de minst belangrijke. „De Russen moe
ten van dat militair uranium af. Ze heb
ben er grote voorraden van. Wij betalen
er veel voor, splijtstof is sowieso een
duur product, maar het Russische is
goedkoper dan wat wij van andere fa
brieken kopen. Het geld dat Rusland
De kerncentrale Borssele gaat uranium uit ontmantelde Russische kernwapens gebruiken in splijtstof.
fotoEPA
ermee verdientwordt gebruikt voor in
vesteringen in de industrie."
De andere reden ligt dichter bij huis.
Het is namelijk een goede manier om
het eigen uranium dat overblijft na ver
brandingvan splijtstofstaven, te herge
bruiken, zegt Miesen. De verbruikte
staven gaan naar de opwerkingsfa
briek van Cogéma in Frankrijk. Daar
worden de bruikbare resten uranium
teruggewonnen. In Rusland wordt dat
vermengd met uranium dat bijvoor
beeld uit kernwapens komt. Zo ont
staan nieuwe splijtstofstaven.
Door het mengen van 'arm' Borssels en
'rijk' Russisch uranium wordt ook
voorkomen dat terroristen het in han
den kunnen krijgen. In de nieuwe vorm
is het materiaal volgens Miesen niet
meer bruikbaar voor militaire doelein
den. „Dat is voor de buitenwereld ook
het grote voordeel van deze methode."
Greenpeace is er echter niet zo enthou
siast over. „Wij zijn ook voor ontmante
ling van kernwapens, maar dan hoef je
het uranium nog niet in kerncentrales
te gebruiken", reageert Joris Thijssen.
„Het resultaat blijft belabberd: hoog-
radioactief afval. Bovendien, als er een
land is met een slecht rapport op nucle
air vlak is het Rusland wel. Dus ik kan
alleen maar bezorgd zij n
Voor de kerncentrale telt het vredesar-
gument ook niet zo zwaar. Miesen..Na
tuurlijk zijn wij blij dat we meehelpen
met het omsmeden van zwaarden in
ploegscharen. Maar dat is niet ons
hoofdargument. We zijn een bedrijf.
Het is gewoon relatief goedkoop."
Urenco, de Almelose producent van
splijtstofstaven die ook aan Borssele le
vert, is dan ook niet blij met het Russi
sche contract van EPZ. Woordvoerder
W. van der Eist: „Natuurlijk vinden wij
dit niet prettig. Ook wij zijn een com
mercieel bedrijf. Dus wat ze in Rusland
halen, kunnen wij niet leveren. Maar
we kijken Borssele er niet smerig op
aan. EPZ is een buitengewoon prettige
klant en het staat ze vrij dit te doen.
Die vrijheid wordt overigens ingeperkt
door het atoomagentschap van de Eu
ropese Gemeenschap, Euratom. Kern
centrales mogen maximaal een kwart
van de jaarlijkse behoefte aan splijt
stofstaven uit Rusland halen. Zo wil
Euratom voorkomen dat de eigen Euro
pese producenten worden benadeeld.
Tot op heden werkt dat goed. „Dit ver
haal over Russisch uranium speelt al
vijftien jaar, maar de markt is hierdoor
nog niet verstoord. De Russen zijn on
danks hun voordelige prijzen nog geen
bedreigende concurrent voor Urenco.
Wij groeien nog steeds", stelt Van der
Eist. De echte concurrenten zitten in de
Verenigde Staten en Frankrijk.
De beperking die Euratom de kerncen
trales oplegt, leidt ertoe dat Borssele
eens in de vier jaar een lading Russische
splijtstofstaven kan kopen. „Dit jaar
plaatsen we 32 van die staven. Dat is al
les wat we in één j aar vervangen. De ko
mende drie jaar zijn we dus door ons
quotum heen. We zouden ook elk jaar
acht staven kunnen plaatsen, maar dat
is relatief duurder", legt Miesen uit.
EPZ heeft hoge verwachtingen van het
uranium uit Rusland. Duitse kerncen
trales van een vergelijkbaar type als
Borssele gebruiken het al sinds 1995 en
hun ervaringen zijn uitstekend. De
splijtstofstaven worden bovendien ge
maakt onder toezicht van het Frans-
Duitse bedrijf Framatome, waar EPZ
al jaren mee samenwerkt. De kwali
teitscontrole is dus gewaarborgd, be
nadrukt Miesen.
door Ernst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - Vandaag be
gint in het Zeeuws maritiem
Muzeeum in Vlissingen de ex
positie Malleboten. Daarin
worden dertig tekeningen en
schilderijen tentoongesteld
van Jan Sanders (1919-2000),
de grootmeester van de zee
manshumor. Zes van de kunst
werken zijn gemaakt voor het
Loodswezen in Vlissingen en
niet eerder aan het publiek ge
toond.
Misschien dat zijn naam niet
bij iedereen een belletje doet
rinkelen, maar zijn tekeningen
zij n wij d en zi j d bekendJ aren-
lang heeft Sanders kalenders
geïllustreerd voor een grote
verfproducent. Een groot deel
van zijn oeuvre is vervolgens in
boekvorm verschenen. De
prenten ogen als cartoons,
maar zijn met een fabelachtige
techniek op papier gezet,
waardoor de kunstenaar zich
kon meten met de beste teke
naars en aquarellisten van zijn
tijd. Al zijn tekeningen en
schilderijen gaan over het le
ven op zee.
In Vlissingen blijkt de aan
trekkingskracht van zijn werk
onverminderd. Weinigen zul
len niet bekoord worden door
Sanders werk en bij elke keer
kijken vallen in de tekeningen
nieuwe details op. Het Mu
zeeum concentreert zich op vijf
thema's die met een beetje goe
de wil allemaal op Zeeland zijn
te betrekken. Er zijn tekenin
gen over scheepsrampen,
vlotten en eilanden, gekke ma
chines, de kapitein en het
loodswezen. Het laatste thema
is echt Zeeuws, omdat de teke
ningen zijn gemaakt voor het
Loodswezen in Vlissingen.
Op elk werk vertelt Sanders
een humoristisch verhaal. Zo
laat hij de loodsboot om een
groot schip heen razen met een
waterskiër erachter. Of eigen
lijk twee, want de skiër is de
kapitein, die vanwege zijn ge
ringe lengte op de schouders
van een matroos zit. Een ande
re tekening toont een loods aan
boord van een Chinees schip.
Vanuit de stuurhut staart hij
door een verrekijker over zee.
Naast hem staan drie Chinese
bemanningsleden. Alleen: de
loods zit op zijn knieën, anders
zou hij veel te lang zijn om in de
hut te passen.
Soms is de grap meteen duide
lijk, soms zijn de tekeningen
Elk werk vertelt een humoristisch verhaal, zoals deze, van een loodsboot die om een groot schip heen raast, met een waterskiër erach
ter. Of eigenlijk twee.
doordenkertjes. En in alle
gevallen worden ze leuker
naarmate ze langer worden be
keken, omdat de grap tot in de
tails is uitgewerkt.
Prachtig is de tekening van een
matroos die een nogal dikke
zeemeermin probeert te lokken
met een paar netkousen. De
matroos is wel erg mager. En
wat blijkt? Achter een schut
ting op het eilandje staat de
complete bemanning van een
schip te loeren of de matroos in
zijn opzet slaagt. Met uiterst
rechts de kok die het water in
zijn pan al heeft opgewarmd.
Er moet dus een vette vis wor
den gevangen.
Mooi zijn de absurde machines
die Sanders heeft verzonnen.
Misschien is bijna-machines
een beter woord, want ze ma
ken de scheepsbemanning be
paald niet overbodig. In een
onderwaterschildermachine
kan een aantal matrozen onder
het wateroppervlak worden
getakeld. Het apparaat lijkt
een beetje op het werktuig
waarmee de kapitein zijn be
manning zwemles geeft. Ver
der zijn twee machines te zien
om matrozen te wassen, een
apparaat dat matrozen op een
ogenschijnlijk makkelijke
maar in werkelijkheid om
slachtige manier kolen in het
ruim laat scheppen en een con
structie waarmee toeristen een
vakantieboot op worden ge
schoten en getakeld - een milde
aanklacht tegen het massatoe
risme.
In veel tekeningen is de kapi
tein mikpunt van Sanders'
spot. Hij laat duidelijk zijn af
keer blijken van hiërarchische
verhoudingen. Sprekend is een
tekening als Waar is de kapi
tein?, waarop een kok de ge
haktmolen laat draaien, ter
wijl het kapiteinsuniform op
een stoel naast hem ligt. En wat
te denken van Death of a cap
tainDat is de titel van een
film. Op Sanders' tekening
komt een lange rij beman
ningsleden tevreden de bio
scoop uit, terwijl aan de andere
kant een nog langere rij staat te
dringen om naar binnen te mo
gen.
Wie een tekening van Sanders
bekijkt, krijgt onmiddellijk de
onbedwingbare aandrang de
clou van het uitgebeelde ver
haaltje met iemand te delen.
Het duidelijkste bewijs dat de
kunstenaar keer op keer in de
roos schiet.
Expositie: Jan Sanders: Mallebo
ten, tot en met 14 september in het
Muzeeum in Vlissingen, opening
vanmiddag om 17.00 uur, vanaf
morgen open voor publiek, ma t/m
vri van 10.00-17.00, za en zo van
13.00-17.00 uur.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche-
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Overat,
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
De foto in de PZC van 5 juni is
zeer duidelijk een zeekat (sepia
officinalis) zoals de heer W. Du-
dok van Heel terecht opmerkte.
Hoe kan ik als bioloog van het
zeeaquarium Het Arsenaal zo'n
determinatiefout maken. Op 4
juni werd ik 's middags gebeld
over een vreemde 'vis'. Na een
uitgebreide uitleg over het dier
door de aanwezigen viel de mo
gelijkheid van zeekat voor mij
af. Hierdoor concludeerde ik
dat er dan maar één mogelijke
inktvissensoort overblijft uit de
groep van Cephalopoda name
lijk de pijlinktvis loligo sp.).
Onterecht, blijkt duidelijk uit
de foto. Hieruit blijkt dat voor
een goede determinatie, het zelf
bekijken van het organisme
noodzakelijk is. In het zeeaqua
rium Het Arsenaal kweek ik
trouwens al drie jaar met goede
resultaten deze prachtige se
pia's of zeekatten uit o.a. de
Oosterschelde. Al vele jonge se
pia's zijn naar dierentuinen in
binnen- en buitenland gegaan.
Kortom, de zeekat is zeker geen
onbekend dier voor mij.
Ir. Jan van der Veen
Bioloog
Zeeaquarium Het Arsenaal
Vlissingen
door de rijkdom aan allerlei vis-
sen. Aan steenblokken zaten
mosselen, kokkels, alikruiken
wulken en scherpe witte zee
pokken (koraal) en verscholen
zich diverse soorten krabben
kreeftjes, katvissen, zeeanemo
nen en kwalletjes. In strand-
meert j es kon je garnalen vangen
of kleine visjes. Er zaten zagers
in nat zand en leeglopers in
blubber. Lege schelpen van kat-
vissen spoelden bij tientallen
aan, evenals gewisselde schalei
van allerlei zeebewoners samei
met verschillende soorten zee
wier en zeegras. Wat is daar
van over? Vrijwel niets! Nog
maals, een haven aan diep vaar
water voor ontvangst van desu-
percontainerschepen op de kust
van West-Europa heeft uitslui
tend Vlissingen. Als Rotterdam
en Antwerpen de WCT blijven
tegenwerken, komen ze op con-
tainergebied bekocht uit. De re
ders van dat soort schepen stop
pen niet met massatransport als
die twee havens te ondiep zijn.
N. A. Blomm
Ruys de BeerenbrouckstraatSi
Vlissingen
Schepen woest op Nederland,
wegens getalm uitdiepen Wes-
terschelde. Zoals Rotterdam is
Antwerpen bevreesd om zijn
wereldhavenpositie als Vlissin
gen de WCT in bedrijf neemt.
Antwerpen ligt zoals Rotterdam
aan vaarwater dat niet verder
uitgediept kan worden. Wat me-
tertjes dieper baggeren geeft
steile oevers, instorting en dijk-
val met landverlies en een on
diepte. Hierbij gaat dan de laat
ste paaigrond verloren en de
Westerschelde wordt doder dan
ze nu is. Alle smerigheid van Pa
rijs, Noord-Frankrijk en geheel
België plus de Europahoofd-
stadpoep wordt nog steeds de
Schelde ingepompt. Dat heeft
vrijwel alle zoutwaterleven ver
giftigd. Men zou eens alles op al
les moeten zetten om deze vie
zigheid te zuiveren in plaats van
te zemelen over uitdiepen. In
mijn jeugd, net na de oorlog, we
melde het van grote zeezoogdie
ren voor Vlissingen, dat kwam
Sommige artikelen worden
soms op een zodanige wijzege-
schreven dat de indruk ontstaat
dat de dader slachtoffer wordt.
Dat gevoel had ik ook bij het le
zen van het artikel in de PZC
van 17-6 betreffende de schor
sing van een Dreischor-speler.
Een 'sportman' die zich schuldig
maakt aan een dergelijk ver
grijp, rest maar één straf: schor
sen voor het leven. 'Sporters'die
niet van een scheidsrechter, elf
talleider, tegenstanders en me
despelers kunnen afblijven, ho
ren niet thuis op een sportveld.
Suggererend medeleven oproe
pen voor voetbalvervuilers van
dit formaat vind ik niet op zijn
plaats. Vaak worden deze spe
lers ook nog beschermd door
trainers, bestuursleden
teamgenoten. Mede daardoor
waardeer ik het standpunt van
het bestuur van Dreischor en ik
spreek de wens uit dat sportver
enigingen geen plaats meer bie
den aan spelers die de sport in
het algemeen grote schade be- jj
rokkenen.
Rien van Haaftei
Elstarstraat 41
Kapelli
Advertentie
Het idee was van Ir Snip. De architec
tuur met prefab elementen kwam uit de
koker van de aannemers. De Zeeland-
brug, sinds 1965 niet meer weg te
denken uit het Zeeuwse landschap.
Mooi, stijlvol, markant, zowel vanaf
het land als vanaf het water.
Mooi, stijlvol, markant zijn ook de
modulair opgebouwde ruimtesystemen
van Porro. Ze geven een interieur een
structuur van schoonheid, helderheid
en functionaliteit. Eindeloos te variëren
dagen ze uit tot creatief wonen.
kt
if
Kees den Herder
Inferieurstyling
Walcheren
Noordweg 125, Serooskerke, 0118-593030
www.keesdenherder.nl
kapiteins. Zij gingen in meer
derheid toch overstag, omdatdf
toelating van niet-EU-kapi-
teins strak wordt geregeld. Voor
iedere buitenlandse kapitein
die op een Nederlands schip
komt, moet eerst een specialej
commissie van werkgevers et
vakbonden toestemming gevet
Dit moet voorkomen dat Neder
landse gegadigden buiten re
boot vallen. Eenzelfde regeling
bestaat al enkele jaren voo
stuurlieden.
door Harmen van der Werf
VLISSINGEN - De zeelieden
vakbond FWZ heeft ingestemd
met de komst van kapiteins van
buiten de Europese Unie op Ne
derlandse schepen. Dit is ge
beurd na raadpleging van de le
den.
Die hadden er moeite mee dat de
werkgevers geen afspraak wil
len maken over de individuele
beloning van de buitenlandse
Advertentie
Lezersservice - bezorgklachten - informatie over abonnementen
