Duizend walvissen
en dolfijnen sterven
dagelijks in visnetten
MASTERCLASS
Conventie kan desinteresse
Europeanen niet wegnemen
4
Minister waarschuwt dat het nog een slagje erger kan worden 'öfc
18 juni 1953
woensdag 18 juni 2003
Reven
Kinderopvang
Afgenomen
TOYOTA
Europees belang
Sterker
Zalm schuwt jobstijdingen niet *rjaring
door Paul Koopman
en Peet Vogels
Het voelde een beetje als
thuiskomen. De verzame
ling presse-papiers kon weer op
de vensterbank, het favoriete
schilderij weer aan de muur.
Gerrit Zalm, na een kort inter
mezzo als fractieleider, waakt
in het ministerie van Financiën
sinds kort weer over de schat
kist. „Ik ben hier geboren, zeg ik
wel eens", glundert hij. „Vergeet
niet, ik ben hier ooit als 22-jari-
ge jongen begonnen in mijn eer
ste baan."
Gedurende zijn acht paarse ja
ren was Gerrit Zalm prominent
WD'er én minister van Finan
ciën. Nu heeft de politicus drie
petten op: minister, WD-leider
én vice-premier. Een stap dich
ter bij zijn uiteindelijke doel,
minister-president van Neder
land worden, lijkt het. „Dat lijkt
me nog steeds een aardige func
tie", reageert hij. In Den Haag
wordt gefluisterd dat premier
Balkenende op zijn hoede moet
zijn.
Flauwekul, bezweert de libe
raal. „Ik neem echt geen ijzer
zaagje mee naar de minister
raad om aan zijn stoelpoten- te
rommelen. Integendeel. Als je
met zo'n instelling aan een kabi
net begint, dan houd je het geen
half jaar vol. Balkenende is de
baas en ik ben de tweede man.
Hij moet niet elke dag denken:
heb ik nog wel de steun van
Zalm?"
Het gesternte waaronder Zalm
op het departement aantreedt,
is dramatisch verslechterd. Na
acht jaar mooi weer, moeten nu
de zeilen gereefd voor een perio
de vol storm en onweer. „Tijdens
de paarse kabinetten klotste het
geld tegen de plinten op", zegt
Zalm. Maar we mogen niet den
ken dat hij toen een gemakkelijk
baantje had. „Het verdelen van
meevallers is misschien nog wel
moeilijker dan het verdelen van
tegenvallers. Vergeet niet dat
Paars-2 bijna is gestruikeld
over de roep om extra uitga
ven", nuanceert hij.
De Tweede Kamer besluit binnenkort vrijwel ze
ker dat de verjaringstermijn voor ernstige ge
weldsdelicten zoals moord wordt opgeheven
Datiseenstap die vanzelfsprekend in de oren klinkt en
veel vastberadenheid doet vermoeden, maar die in de
praktijk veelal een wassen neus zal blijken te zijn.
Misdrijven waarop meer dan tien jaar celstraf staat
zijn op dit moment nog gedurende een periode van vijf
tien jaar strafbaar. Moord, doodslag en andere misdrij
ven waarop levenslang staat, kunnen nu 'slechts' totna
achttien jaar bestraft worden. Wie kans ziet al die jaren
uit handen van de politie te blijven, gaat vrijuit. Het
lijkt wel een loterijAlleen oorlogsmisdadigers hebben
die ontsnappingsclausule niet.
Schrijver Otto Veenhoven uit Waarde bekent in zijn
jongste publicatie dat hij zijn stiefvader in 1955 omhet
leven heeft gebracht. De juridische consequentie is dat
met die bekentenis de kous af is; 48 jaar na dato wordt
de auteur niet meer vervolgd. Het principe van de verja
ring is aan het strafrecht toegevoegd omdat de bewijs
last na pakweg achttien jaar een vrijwel ondoenlijke
klus is geworden. Getuigen zijn er niet meer of kunnen
zich de juiste toedracht niet meer voor de geest halen,
Dat kan uiteraard ook gelden voor de dader: het is maat
de vraag of een bekentenis zoals die van Veenhoven na
48 lange jaren wel waarheidsgetrouw is. De aanpassin
gen komen in ieder geval te laat om Veenhoven nog eens
stevig aan de tand te voelen, want ze zullen niet met te-
rugwerkende kracht gelden. Niettemin kan het geen
kwaad als justitie de man eens de vraag voorlegt waar
om hij er in vredesnaam prat op gaat een moord te heb
ben gepleegd.
Het lijkt alsof de Kamer met het nakende besluit ra
zendsnel inspeelt op de bekentenis van Veenhoven,
maar het paarse kabinet morrelde twee jaar geleden al
aan de regels. Alleen wilde de toenmalige ministervan
Justitie, Benk Korthals, nog lang niet zo ver gaan alshet
kabinet Balkenende II.
Als argument om de ver j aring af te schaffen, wordt aan
gevoerd dat de techniek inmiddels zover gevorderd is.
dat oude, vastgelopen zaken alsnog kunnen worden op
gelost. Met name DNA-onderzoek kan aanwijzingen
geven. De Kamer verwacht dat verbeterde technieken
in de toekomst nog meer mogelijkheden bieden om in
deze zogeheten 'cold cases' nieuw bewijs boven waterte
halen. Maar dat wordt nu juist door de mensen uit de
praktijk tegengesproken. Het DNA-onderzoek, waar
van zoveel wordt verwachtheef t uitsluitend zin als van
die oude, ooit gesloten moordzaak nog sporenmateriaal
beschikbaar is, zoals kleding, speeksel, haren, bloed,
huidschilfers. Bovendien moet van de vermoedelijke
dader het DNA-profiel bij justitie bekend zijn. Het zal.
kortom, vaker om een toevalstreffer gaan dan om het
zichtbare resultaat van een wetswijziging.
Als bestuurder ziet Zalm de ma
gere jaren van het tweede kabi
net-Balkenende als een uitda
ging. „Om in de zeilsfeer te
blijven: het is nu alle hens aan
dek. Des te meer reden om er zelf
bij te zijn." In tijden van crisis
ontstaat al snel een sfeer van 'sa
men ertegenaan', meent hij.
„Het eerste kabinet-Lubbers
moest ook heel fors bezuinigen,
maar kwam nooit in moeilij khe-
den."
De regering heeft geen vrolijke
boodschap voor de burgers, be
nadrukt Zalm. Hij maakt er een
punt van, dat de vuist niet in flu
weel wordt verpakt. „Je moet
niet om de pot heen draaien. Ie
dereen zal de komende jaren
koopkracht moeten inleveren.
Het is niet anders. Maar dat valt
ook uit te leggen."
Ruim vijftien miljard euro
snijdt het kabinet in de uitga
ven, een record. Maar het kan
nog een slagje erger worden,
waarschuwt hij. „We hebben
voor de komende jaren een vast
uitgavenplafond afgesproken.
Daar zitten we aan vast. Als er
dus overschrijdingen zouden
zijn in de volksgezondheid of bij
de rijksuitgaven, dan moet dat
via extra maatregelen gecom
penseerd worden."
Een verdere extra verhoging
van de ziekenfondspremie is
uitgesloten, stelt hij vast. Eer
der nog zal de eigen bijdrage
verhoogd worden of het pakket
verder verkleind. „Die discussie
kunnen we al in augustus dit
jaar krijgen, als we een eerste
inzicht krijgen in de uitgaven
dit jaar."
Het nieuwe kabinet vraagt nog
meer offers van de burgers. Een
van de pijlers onder het regeer
akkoord is de loonmatiging. Die
is van belang voor de overheid,
omdat een kleine stijging van de
ambtenarensalarissen en de uit
keringen de schatkist minder
kost. Maar ook voor de werkge
legenheid in de marktsector is
loonmatiging van belang, bena
drukt Zalm. „Het wordt heel
moeilijk om de werkgelegen-
heidsdoelstellingen te halen als
de sociale partners niet mee
werken aan loonmatiging." Ne
derland zit economisch in de
Minister Zalm: „Iedereen zal de komende jaren koopkracht moeten inleveren."
Europese achterhoede omdat de
loonkosten te hoog zijn opgelo
pen, zegt Zalm. Met name in de
'paarse jaren' werden door de
krapte op de arbeidsmarkt te
hoge looneisen gesteld. Nu zijn
ingrepen in de sociale zekerheid
en pensioenen nodig om de kos
ten in de hand te houden. De
vakbonden klagen dat alsnog
goedgekeurde WAO'ers straks
geen baan kunnen vinden, nu
het economisch zo slecht gaat.
Zalm: „Je kunt het dak beter re
pareren als de zon schijnt. Maar
nu het regent, kun je toch niet
zeggen: we stoppen ermee? Deze
ingrepen zijn noodzakelijk en
later plukken we er de vruchten
van."
Naast ingrepen in de WW en de
WAO zou Zalm het liefst ook het
ziekengeld aanpakken. Vooral
de doorbetaling van 100 procent
van het loon bij ziekte in het eer
ste jaar is de liberale bewinds
man een doorn in het oog. Hij
zou liever zien dat de ziektekos
ten in het eerste jaar ook maar
voor 70 procent worden ver
goed. De minister waagt zich
echter niet aan een verplichte
versobering. „Dit is van de soci
ale partners."
De afgelopen dagen deed Zalm
al voorstellen voor beperking
van de regelzucht van de over
heid. Zo wil hij een eind maken
aan de administratieve romp
slomp rond het woon-werkver-
keer, waar de werkgevers veel
last van hebben.
Hij weet er nog wel een: de kin
deropvang. Uit een recent on
derzoek is gebleken dat de kos
ten hiervan spectaculair zijn
foto Roland de Bruin/GPD
gestegen. Via meer vrijheid en
minder regelzucht is een hele
slag te maken, denkt hij. „We
moeten nog eens goed kijken
naar al die eisen die gesteld wor
den."
Het is niet allemaal ellende wat
het kabinet in petto heeft. Een
verantwoord beleidgevoegd bij
een aanval op de bureaucratie
kan volgens hem best bij vol
gende verkiezingen beloond
worden. „Dit kabinet is met
viertjes en vijfjes begonnen.
Maar er kunnen nog betere cij
fers uitrollen." GPD
door Joseph B. Verr-engia
Per dag verdrinken ongeveer
duizend walvissen, dolfij
nen en bruinvisseit omdat ze
verstrikt raken in visnetten
en ander vissersmateriaal. Dat
hebben Amerikaanse en Schot
se biologen voor het Wereld
Natuur Fonds (WNF) berekend.
Jaarlijks komen er 308.000 wal
visachtige zoogdieren om door
dat ze in netten terechtkomen
die niet voor hen bedoeld zijn.
Het verschijnsel wordt door de
wetenschappers 'bijvangst' ge
noemd. Veel walvisachtigen
dreigen uit te sterven doordat er
al eeuwen op hen wordt ge
jaagd.
De bijvangst in de visnetten is
vermoedelijk de belangrijkste
doodsoorzaak. Als daar niets
aan wordt gedaan, zullen in de
volgende decennia diverse soor
ten verdwijnen, aldus de we
tenschappers. „Er is behoefte
aan visvangst", zegt Michael
Moore van het Amerikaanse
Woods Hole Oceanografisch In
stituut.
,We zouden in staat moeten zijn
om de planeet van voedsel te
voorzien zonder daarbij andere
soorten die we niet eten, uit te
roeien."
Sinds de 19de eeuw heeft de
commerciële walvisvaart mil
joenen walvissen gevangen. In
de jaren '80 verbood de Interna
tionale Walvisvaart Commissie
(IWC) de walvisvangst groten
deels. Noorwegen trekt zich
niets van het verbod aan en
Japan vangt jaarlijks 700 wal
vissen voor 'wetenschappelijk
onderzoek' nadat het een con
troversiële uitzonderingsrege
ling trof met de IWC.
De meeste walvisachtigen ster
ven in de Amerikaanse territo
riale wateren, al is het sterftecij -
fer de afgelopen tien j aar met 4 0
procent afgenomen door nieuwe
beschermende wetten en beter
materiaal. Andere maatregelen
zoals een akoestisch onderwa
teralarm worden pas sinds en
kele jaren ingezet.
Het WNF hoopt de visserij met
het onderzoek te kunnen tonen
dat maatregelen tegen bij
vangst resultaat opleveren en ze
dus de moeite waard zijn om
over te nemen. AP
Advertentie
Toyota Previa. Vanaf 32.650,-/€ 645,- per maand.
Vergelijkingen met TCV's en Boeings zijn op hun plaats. Comfortabel
reizen moet je leren waarderen. Zeker op weg naar de top.
Meer informatie: bel gratis 0800 -0369 of kijk op www.toyota.nl
Leaseprijs (Toyota Lease) o.b.v. full operational lease, 48 mnd, en
!ïjï 20.000 km p.j. excl. BTW en brandstof. Gecalculeerd met 75%
no claim. Prijs incl. BTW, excl. kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage. Brand
stofverbruik varieert van 7,2 L/100 km (13,9 km/L) tot 10,8 L/100 km (9,3 km/L),
CÖ2155 -191 gr/km. Wijzigingen voorbehouden. Distr.: Louwman Parqui B.V.
'n Wereld van vertrouwen
Het valt aan de gemiddelde
burger niet meer fatsoen
lijk uit te leggen. Maandenlang
is Brussel in de ban geweest van
het subtiele machtsspel tussen
wat in het Europese jargon 'de
instituties' heet, en het klaroen
geschal waarmee eind vorige
week een akkoord werd aange
kondigd dat doet vermoeden
dat er een doorbraak is bereikt.
Dat is ook zo, maar tegelijker
tijd ook weer niet. Want het ech
te werk moet nog beginnen.
Vrijdag zullen de EU-chefs in de
Griekse zon hun eeuwigduren
de dankbaarheid betuigen aan
Valerie Giscard d'Estaing, de
man die als voorzitter van de
Europese Conventie een plaats
je in de geschiedenisboeken
heeft verworven. Giscard verge
lijkt zijn werk graag met dat van
de Amerikaanse 'founding
fathers', die ruim twee eeuwen
geleden de grondslag legden
voor de Verenigde Staten van
Amerika. De Europese grond
wet moest eenvoudig, begrijpe
lijk en voor de burger toeganke
lijk zijn. Maar het werk van
Giscards Conventie, die vrijdag
een ontwerp voor een Europese
grondwet bij de regeringslei
ders op tafel legt, is niet zo heel
veel toegankelijker dan de tek
sten die moeten worden vervan
gen.
Dat is overigens niet de schuld
van Giscard. Een Unie van vijf
tien hoog ontwikkelde demo
cratische West-Europese lan
den is nou eenmaal moeilijk te
vergelijken met het werk van de
Amerikaanse pioniers die aan
het einde van de achttiende
eeuw uit het niets een nieuwe
natie uit de grond stampten.
De ontwerp-tekst van Giscard
spreekt mooie woorden over de
'bestemming' van de Europese
landen, en over 'gemeenschap
pelijke politieke prioriteiten'.
De realiteit leert echter dat de
nationale zaak ver uittorent bo
ven het gemeenschappelijk Eu
ropees belang. De Europese
integratie is daardoor een moei
zaam proces van vallen en op
staan. Iedere stap vooruit
dwingt de lidstaten vroeger of
later tot een onvermijdelijke
volgende stap, omdat er nou
eenmaal geen weg terug is. Dat
Voorzitter van de Europese Conventie Giscard d'Estaing (r) praat met vice-voorzitter Dehaene aan het
eind van de laatste vergadersessie in Brussel, afgelopen vrijdag. foto Thierry Charlier/AP
maakt de samenwerking, en de
overdracht van bevoegdheden
aan 'Brussel', steeds opnieuw
tot een taai gevecht.
Het echte probleem waar de EU
mee worstelt, en wat door de pu
blicatie van de ontwerp-tekst
van Giscard opnieuw pijnlijk
duidelijk wordt, is de desinte
resse en het wantrouwen van de
Europese burger. De Conventie
heeft haar werk gedaan 'na
mens de burgers van Europa'
staat er in de tekst. Maar het zal
de burger allemaal een zorg zijn.
Hij krijgt niets te zeggen over de
toekomstige EU-voorzitter en
evenmin over de samenstelling
van de Commissie, het dagelijks
bestuur van de Unie. Het Euro
pees Parlement lapt hij aan zijn
laars, getuige de lage opkomst-
cijfers bij Europese verkiezin
gen. De ingewikkelde Brusselse
besluitvorming, de traagheid
van de Europese bureaucratie
en de afwezigheid van aanspre
kende Europese leiders helpen
hem geen stap verder.
Het probleem is al bijna zo oud
als de Unie zelf, het wordt door
iedereen als 'ernstig' onder
kend, en Europarlementariërs
als Hanja Maij-Weggen trekken
onvermoeibaar het land door
om uit te leggen waar het in Eu
ropa om gaat.
De Europese Conventie was een
flinke stap vooruit. Voor het
eerst in de geschiedenis werd er
in betrekkelijke openheid ver
gaderd over een Europees ver
drag. Maar als eind deze week
de regeringsleiders de 61 pagi
na's tekst onder dank in ont
vangst hebben genomen, gaat
de deur weer dicht. De rest van
het werk gebeurt door vertegen
woordigers van 25 landen en de
EU-chefs beslissen vrijdag hoe
'zwaar' het ontwerp van de Con
ventie zal wegen. Is het werk
stuk van Giscard 'dé' basis voor
het verdere werk, of houden de
landen hun handen liever vrij en
wordt het 'een' basis voor de on
derhandelaars, zoals Groot-
Brittannië liever wil? Giscard
ziet dat gevaar al van veraf aan
komen. „Blijf in de buurt van
onze tekst, anders maakt u het
zichzelf erg moeilijk", waar
schuwt hij.
Hij had het ook sterker kunnen
zeggen. De Conventie, waar ge
kozen volksvertegenwoordigers
uit alle landen aan deelnamen,
is de uiterste vorm van openheid
waartoe de EU op dit moment in
staat is. Als de regeringsleiders
het compromis van Giscard be
jubelen om het vervolgens opzij
te schuiven, omdat ze stiekem
denken dat er achter gesloten
deuren nog meer te halen valt,
begint het gevecht van voren af
aan. Maar wat erger is: dan ne
men ze een loopje met alle mooie
idealen over democratie, trans
parantie en duidelijkheid, die
Giscard in zijn ontwerp-grond-
wet zo keurig heeft opgeschre
ven. En als de burger het dan he
lemaal niet meer kan volgen, is
dat echt zijn schuld niet. GPD
VERZET - Voor het eerst sinds
de oorlog hebben gistermid
dag arbeiders uit Oost-Berlijn
een massabetoging gehouden
tegen de Oost-Duitse regering.
Voor de regeringsgebouwen
demonstreerden duizenden
bouwvakkers tegen de verho
ging van de prestatienormen.
Zij eisten aftreden van de rege
ring en vrije verkiezingen.
MANSHOLT - Bijna drie uur
vertoefde minister Mansholt
gistermiddag in de polders van
Kruiningen en Waarde. Hij
wilde zich op de hoogte stellen
van de enorme schade die door
overstroming aan de land
bouwgronden is aangericht.
LICHTJESSTAD - In Amster
dam zijn weer tienduizenden
extra lampjes naast de gewone
straatverlichting aangegaan.
Niet alleen langs de grachten
zijn lichtjes aangebracht, ook
het koninklijk paleis op de
Dam, het Rijksmuseum, de
stadsschouwburg en enkele
hotels zijn verlicht.
SLA - Aanzienlijke hoeveel
heden eerste kwaliteit sla zijn
gisteren in Beverwijk aange
voerd. Honderdduizend krop
pen gingen weg als voer voor
vee. Desla, die nog kon worden
verkocht, ging voor prijzen
van twêe tot vier cent per krop
naar de handel.
PZC
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgséweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118)484000
Fax: (0118)470102
E-mail: redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118)484000
Fax. (0118)470102
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 273030
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114)372776
Fax (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111) 454647
Fax. (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30-17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 2,00)
per maand: 20,50
per kwartaal: 55,10
per jaar: 209.90
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk. 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag:€ 1,10
zaterdag: 1,65
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig
de Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de
Regelen voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens kantoorure
zondag:van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Personeelsadvertenties:
Tel. (0118) 484240
Fax(0118)470100
Rubrieksadvertenties (kleintjes)
Tel. (0118) 484321
Fax: (0118) 484370
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel: (0118) 484369
Fax: (0118)484309
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114) 372770
Fax: (0114)372771
lnternet:www.pzc.nl/adverteren
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De d»
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voonx
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en p
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geseieciee
i. Als u op deze Informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij PZC, atoern
e, Postbus 3229. 4800 MB F
Behoort tot UJGQGtnSf
door Hetty vari Rooij
