PZC
Stormloop op
nieuw boek
Harry Potter
Lintje voor scheidend directeur Emergis Provincie wil meer
ambulanceposten
24-uur paraat hebben
Pleidooi voor meer ondernemersvrijheid
Monumentenzorg te
star over museum
Oplossing voor crisis garnalensector in zicht
Iconomen Rabobank pleiten voor meer aandacht dagattracties
Folkloristische vlasdag Eede
mrm
4
15
woensdag 18 juni 2003
Slechtste
Serie
1 ■MMS
4 tl
1 ■Hh
Weer 80 man weg bij Stok Cargo
Geld nodig voor fusie RIO's
Werkstraf voor bedreiging
Tip leidt naar hennepkwekerij
Man aangehouden na klap
Geheime locaties
mrg
ma
J
Banengroei toerisme valt tegen
rfnnr Jeffrey Kutterink
VLISSINGEN - De Zeeuwse
economie is in sterke mate af
hankelijk van het toerisme. In
tegenstelling tot Zuid- en
Soord-Holland kiest Zeeland
ervoor om het massale kusttoe
risme niet téêstimuleren. Een
keuze om de rust en ruimte te
bewaren. Maar de gevolgen
kunnen voor de Zeeuwse recre
atiesector negatief uitpakken.
Dat stellen economen van de
Babobank, verbonden aan de
stafgroep economische zaken.
Die heeft in haar jaarlijkse rap
port over de provinciale econo
mieën haar zorgen geuit over de
ontwikkelingen van recreatie
en toerisme in Zeeland.
Op Noord-Holland na heeft in
geen enkele andere provincie
dan Zeeland de toeristische sec
tor zo'n groot economisch be
lang. Maar die plaats staat
onder druk, want de Zeeuwse
toeristenindustrie is, gemeten
inhet aantal banen, van 1996 tot
2901 het minst gegroeid.
En dat terwijl Nederlanders
over steeds meer vrije tijd be
schikken die ze ook steeds vaker
buiten de deur willen doorbren
gen, stellen de economen in hun
onderzoek vast. De groeiende
behoefte aan toerisme en recre
atie leidt ertoe dat sector toeris
me en recreatie een prominente
re plaats inneemt in de Neder
landse economie.
De onderzoekers constateren
dat toerisme voor Zeeland van
groot belang is voor de werkge
legenheid. In 2001 werkten er
ruim 14.000 mensen, ofwel 8,5
procent van de totale werkgele
genheid in Zeeland. Het lande
lijk gemiddelde ligt op 6,5 pro
cent.
De Zeeuwse toeristische indu
strie is in hoge mate afhankelijk
van de kust, aldus de onderzoe
kers. In gemeenten met zand
stranden is het aandeel van toe
risme en recreatie in de totale
werkgelegenheid hoog. In de ge
meente Veere is 2 7,8 procent van
de totale werkgelegenheid gere
lateerd aan toerisme en recrea
tie. In Noord-Beveland is dat
20,1 procent.
Hoewel het aantal banen van
1996 tot 2001 is gegroeid met
zo'n vijftien procent, is Zeeland
daarmee het slechtste jongetje
van de klas. Gemiddeld bedroeg
de stijging circa 23 procent. Uit
schieter is Limburg, waar het
aantal banen steeg met bijna 35
procent.
De tegenvallende groei heeft
vooral te maken met de manier
waarop toeristen tegen Zeeland
aankijken. Ze houden er graag
een korte vakantie, maar zien
het niet als een plek om een lang
EEDE - De dorpsraad van Eede
houdt zondag 29 juni voor de
tweede maal een folkloristische
vlasdag op het Dorpsplein. Tij
dens de dag wordt het vlas be
werken met trapmolen en repel-
machine gedemonstreerd.
Daarnaast zullen de Lichtaart-
se kloppers met hun dorsvlegels
van de partij zijn. Verder zijn er
demonstraties van klompen
kappen, gareel maken, stoelen
raatten, netten boeten en nog tal
van andere ambachten. Op het
plein vindt een rommelmarkt
plaats waar iedereen uitgezon
derd de ambulante handel wel
kom is. Tijdens de vlasdag zal
Marijke Schoone proberen het
record kinderkantklossen te
verbeteren om in het Guiness
Book of Records opgenomen te
worden.
In het Dorpshuis is er een foto
tentoonstelling met oude foto's
van Eede en foto's van de activi
teiten van de dorpsraad. Het
Dorpsplein wordt gezellig inge
richt middels een terras waar
men onder het genot van een
koffie met wafel kan genieten
van zang van enkele plaatselij
ke bewoners met muzikale be
geleiding van R. de Vrieze op
keyboard
doorSelma Osman
VLISSINGEN - Harry Potter
blijft records breken. De ver
koop van deel vijf uit de serie,
Barry Potter en de Orde van de
feniks, gaat wereldwijd in de
nacht van vrijdag op zaterdag
om 1.00 uur van start. Er is nu al
een stormloop op het Engelsta
lige boek, nog voordat het in de
schappen ligt.
-Het lijkt er steeds meer op of de
mensen niet meer kunnen
wachten op de Nederlandse uit
gave", zegt eigenaar Dick An-
beek van boekhandel De Druk
kerij in Middelburg. Niet eerder
was er zoveel belangstelling
voor een Engelstalig boek. ,,Ik
wil geen aantallen noemen,
maar ze zijn gigantisch." Vrij
dag arriveert er een forse pallet
bij de Middelburgse boekhan
del „We moeten vrijdagavond
doorwerken om alle reserverin
gen klaar te leggen. Het boek
ligt zaterdagochtend in de win
kel."
Wie de Engelse taal niet mach-
'igis, moet nog een maand of vijf
wachten voor de Nederlandse
fetter uitkomt.
Anbeek schat dat waar vroeger
vijf procent van de lezers de ori
ginele Engelse versie van het
boek verkoos, dat aantal nu is
°®geslagen naar twintig pro-
cent. „De mensen zijn nieuws-
Sierig naar het vervolg.
daarnaast neemt de belangstel
ling voor de Potter-boeken nog
jdtijdtoe. „Normaal gesproken
baken lezers wel eens af bij se-
n?s, maar bij Potter is de groep
"°gsteeds groeiende."
at merkt ook Marianne Bas
ing van de gelijknamige boek
winkel in Oostburg. Niet eerder
"eegzij zoveel intekeningen op
een Engels boek. Zeker dertig
exemplaren heeft zij bij in
schrijving al verkocht.
Basting vermoedt dat het span
nende eind van deel vier daar
zeker mee te maken heeft. Maar
e°k de tamtam eromheen, een
kortingsactie en de naderende
vakantie, spelen volgens haar
een rol. „Deel vier is ook door
leel mensen in het Engels gele-
zen' maar toen kwamen ze er ge-
jmon om in de winkel."
'J De Koperen Tuin in Goes
Z1in zo'n zestig exemplaren ge
weekend door te brengen. Zee
land biedt weinig dagattracties
en evenementen, waardoor de
mensen daarvoor uitwijken
naar onder andere Noord-Bra
bant.
Uit het onderzoek blijkt vooral
dat Zeeland weinig te bieden
heeft op het gebied van dagre
creatie. Van de ruim 981 miljoen
dagtochten in Nederland, vin
den er 21 miljoen plaats in Zee
land (een aandeel van 2,2 pro
cent in Nederland). In de perio
de 1995 tot 2002 is het aantal
dagtochten in Zeeland afgeno
men met 2,9 procent, terwijl dat
landelijk is gestegen met 4,9
procent.
Doordat er weinig attracties
zijn, is er ook geen vraag naar.
Dat is weer terug te zien in bij
voorbeeld de tegenvallende
groei van het aantal hotels. In
Nederland groeit dat aantal ge
staag, maar Zeeland blijft daar
bij achter. En met het wegblij
ven van dagtoeristen, is ook het
gemiddelde bedrag wat toeris
ten in de provincie uitgeven
laag. In Zeeland spenderen toe
risten zo'n 1,2 miljard euro per
jaar. Zeeland neemt daarmee
4,5 procent van de Nederlandse
toeristische bestedingen voor
haar rekening. Ter vergelijking:
in Zuid-, en Noord-Holland en
Limburg, besteden toeristen
5,4, 5,3 en 2,1 miljard euro.
„Wil Zeeland de toeristische
sector laten groeien en wil ze dat
de werkgelegenheid groei, dan
hoeft ze niet in te zetten op het
massale kusttoerisme", zegt
econoom A. Bakkeren. „Met het
niet stimuleren van het massale
kusttoerisme, bewaak je de rust
en ruimte die Zeeland kenmer
ken."
Maar dat heeft wel gevolgen
voor de groei van de sector en
dus voor de werkgelegenheid in
Zeeland. Bakkeren: „Toeristen
die voor een paar dagen komen
gaan graag naar hotels en beste
den meer. Groei kan wel dege
lijk, maar dan zullen er meer
dagattracties moeten komen.
De provincie zal moeten zoeken
naar een balans, waarin ze de
sector wel laat groeien, maar
ook de kenmerken van Zeeland
behoud."
<*.5y /-V 1
Tg
vytg'»:
Aan de voet van de Lange Jan in Middelburg.
foto Marijke Folkertsma
STELLENDAM - Transportbedrijf Stok Cargo Services uit
Stellendam heeft weer tachtig mensen ontslagen. Vorige
week kregen al 75 personeelsleden hun congé. Stok ging on
verwachts failliet nadat er een miljoenenschuld bleek te zijn.
Het bedrijf maakt met de overige zeventig medewerkers een
doorstart onder de naam Stok Continental Services, aldus
dinsdag curator J. Princen. Stok vervoert vooral naar Groot-
Brittannië. Renault, dat de trucks levert, en de verhuurder
van de trailers stuurden aan op een doorstart. Stok gaat daar
bij samenwerken met het transportbedrijf Hendriks uit
Kerkwerve op Schouwen-Duiveland. Stok moet nog een
schuld van tussen de 12 en 15 miljoen euro wegwerken. De fi
nancieel directeur van Stok Cargo is sinds enkele weken
spoorloos. Volgens de curator was de financiële administratie
bij het bedrijf een puinhoop. ANP
MIDDELBURG - Het college van GS moet de Zeeuwse RIO's
helpen het geld voor de fusie tot één Regionaal Indicatie Or
gaan Zeeland bij het ministerie van Volksgezondheid los te
krijgen. Het college moet bovendien de 'zorgwekkend lange'
wachtlijsten van de vier RIO's bewaken en zonodig ingrijpen.
CD A-Statenleden J. Bergen en F. Babijn hebben hierover het
college vragen gesteld. De RIO's in Zeeland werkten al aan de
opgang in één 'robuuste' RIO, om de beoordeling van aanvra
gen voor zorg en hulpverlening beter en sneller te kunnen
verwerken. Momenteel kampen de RIO's met grote achter
standen in dé verwerking van de aanvragen. De wachtlijsten
frustreren veel mensen van wie moet worden vastgesteld op
welke zorg ze recht hebben. De fusie viel begin dit jaar echter
stil omdat de toegezegde gelden van het ministerie niet af
kwamen. Staatssecretaris Ross heeft begin deze maand de
Tweede Kamer beloofd extra geld uit te trekken om de nood te
lenigen.
MIDDELBURG - De Middelburgse politierechter A. Jans-
sens-van Kampen heeft gisteren een 28-jarige man uit Vlis-
singen voor het bedreigen van een bouwvakker veroordeeld
tot veertig uur werkstraf. De verdachte, die zich al eerder
agressief had gedragen, bedreigde op 19 december vorig jaar
de timmerman met een klauwhamer en met de woorden: „En
jij gaat hier een nieuw slot inzetten. Zo niet dan stamp ik je in
elkaar. Dan stomp ik je kop door die ruit heen." De Vlissinger
had zich kwaad gemaakt, omdat er niet meteen een slot in de
deur van zijn woning was gezet.
SLUIS - In een woning in de gemeente Sluis heeft de politie
maandagavond rond zeven uur na een tip een hennepkweke
rij ontmanteld. Er werden zestien planten aangetroffen. De
planten en alle benodigde apparatuur zijn in beslag genomen.
De bewoner van de woning is inmiddels gehoord. Hij heeft af
stand gedaan van de planten en apparatuur.
HULST - Een 35-jarige man uit Terneuzen is in de nacht van
maandag op dinsdag aangehouden voor mishandeling op het
Cornells de Vosplein. Hij had even daarvoor in een horecage
legenheid op hetzelfde plein een 39-jarige man uit Hulst een
klap in zijn gezicht gegeven, waardoor deze gewond raakte
aan zijn mond. De twee waren geen bekenden van elkaar.
reserveerd. De lezers zijn voor
namelijk volwassenen. „Want:
probeer het zelf maar eens, 768
bladzijden in het Engels. Dat is
voor kinderen niet te doen", zegt
eigenaresse Manda Heddema.
Dat is ook de reden dat de komst
van deel vijf vrijdagnacht niet
gevierd wordt met een heksen-
feestje.
De grote gekte moet nog komen
rond de Nederlandstalige uitga
ve van het boek, voorspelt Hed
dema. „Ik verwacht dan grote
bergen. Ik heb al reserveringen
van twee jaar oud."
De boeken zijn op geheime loca
ties in Groot-Brittannië ge
drukt en vorige week in verze
gelde trucks naar Nederland
vervoerd. Bij uitgeverij Audax
in Gilze liggen momenteel
50.000 exemplaren van de nieu
we Potter te wachten op distri
butie naar de boekhandels. Vol
gens Marieke Niezen van Van
Ditmar Boekenimport die een
en ander coördineert, is de stan
daardbeveiliging bij deze op
slag zelfs iets verscherpt. Om de
geheimhouding te waarborgen
wordt niets aan het toeval over
gelaten. Harry Potter en de Orde
van de Feniks is de titel van deel
vijf uit de serie. Dat en het feit
dat het boek met 768 bladzijden
eenderde dikker is dan zijn
voorganger, is dan ook het
enige dat er tot nu toe over be
kend is.
In Groot-Brittannië overwegen
de posterijen inmiddels extra
bestelbusjes in te zetten bij de
distributie. Naar schatting een
half miljoen exemplaren zullen
daar zaterdag per post besteld
worden.
door Claudia Sondervan
KLOETINGE - Thijs Bierens,
scheidend directeur van Emer
gis, werd gisteren Ridder in de
Orde van Oranje Nassau. Loco
burgemeester C. Linssen reikte
hem de onderscheiding uit tij
dens de afscheidsreceptie bij het
centrum voor geestelijke ge
zondheidszorg in Kloetinge.
Bierens (58) gaat met vervroegd
pensioen. Hij werd gisteren ge
prezen als 'een kundig, loyaal en
betrouwbaar bestuurder, con
structief en oplossingsgericht.'
Bierens kwam in 1980 in dienst
bij het Psychiatrisch Zieken
huis Zeeland (PZZ) als direc
teur. Hij was betrokken bij de
bouw en opzet van het PZZ dat
in 1983 opende met tweehon
derd bedden en 220 personeels
leden. Bierens vergrootte de ca
paciteit tot vierhonderd bedden
en bewerkstelligde de fusie met
Riagg en de Zeeuwse Instelling
voor Beschermd Wonen, waar
uit Emergis ontstond. Vanaf
1996 heeft hij de Raad van be-
Thijs Bierens tijdens het sympo
sium. foto Dirk-Jan Gjeltema
stuur van Emergis voorgezeten.
Bierens is thans beoogd voorzit
ter van de Raad van Toezicht
voor het nieuwe Bureau Jeugd
zorg Zeeland. Als directeur van
Emergis was en is hij actief in
vele besturen van instellingen
die met de geestelijke en medi
sche gezondheidszorg te maken
hebben. Hij is onder meer vice-
voorzitter van de Vereniging
Geestelijke Gezondheidszorg
Nederland, bestuurder van de
werkgeversvereniging VNO/
NCW, voorzitter van de Stich
ting Paracard voor onderzoek
en opleiding in de cardiologie,
lid van de Raad van Toezicht
van het Nationaal Ziekenhuis
instituut, lid van de Raad van
Advies van Stichting Pensioen
fonds PGGM en lid van het
Scheidsgerecht voor de Ge
zondheidszorg.
Bierens vervulde bestuursfunc
ties voor scholen en het biblio
theekwezen en was zeven jaar
lang hoofdingeland van het Wa
terschap Zuid- en Noord-Beve
land. Vanuit zijn agrarische
achtergrond was Bierens be
trokken bij de voormalige Raf-
feissen-Boerenleenbank. Bie
rens is voorzitter van Rabobank
Beveland.
door Claudia Sondervan
KLOETINGE - Thijs Bierens
heeft dinsdag bij zijn afscheid
als directeur van Emergis een
pleidooi voor ondernemings
vrijheid in de zorgsector gehou
den. De zorgondernemer moet
soms tegen alle gevestigde
belangen in zoeken naar nieuwe
markten en bewust risico's
nemen. Daartoe moeten zor
gaanbieders wel voldoende
weerstand hebben, waarschuw
de Bierens, tijdens het symposi
um ter gelegenheid van zijn
vertrek bij centrum voor geeste
lijke gezondheidszorg in Kloe
tinge.
De overheid trekt zich terecht
terug, vond Bierens. Als uit
voerder was de zorgaanbieder
bezig met zaken die door de
overheid bedacht waren,
schetste hij. De vermogensposi
tie die het Waarborgfonds voor
de zorg eist vindt hij een mini
mum. De aangekondigde bezui
nigingen van het kabinet is vol
strekt in strijd met de eis tot on
dernemerschap die de overheid
stelt en funest voor de kwaliteit
van de zorg, vindt Bierens. Hij
haalde nog eenmaal één van zijn
geliefde citaten aan, bij Emergis
bekend als de 'tegeltjes van
Thijs': „If you pay peanuts, you
get monkeys".
Naast een slechte financiële
start dreigt er een verstikkende
bureaucratie door een overmaat
aan maatschappelijke toetsing,
liet voorzitster van Geestelijke
gezondheidszorg Nederland
Andrée van Es weten. Zij arri
veerde te laat voor het symposi
um; bestuurder Peter Hijzer
droeg haar tekst voor. Van Es
roemde haar vice-voorzitter
Bierens die volgens haar voor
GGZ Nederland 'van onschat
bare waarde' is geweest. Zij
wees op het spanningsveld
waarin zorgondememers moe
ten opereren: enerzijds ook de
'sloebers' bedienen, anderzijds
de onderneming niet onder de
maatschappelijke doelen laten
lijden. De maatschappelijke
controle op de zorgonderne-
ming herbergt het gevaar van
bureaucratie, signaleerde zij.
„Bestuurders in de geestelijke
gezondheidszorg mogen wel
eens kritisch kijken naar de
kwaliteit van hun toezichthou
ders."
door Claudia Sondervan
MIDDELBURG - Zeeland wil
zijn huidige ambulanceposten
houden en een extra post op de
kop van Schouwen. Dat laten de
provincie en de Regionale Am
bulance Voorziening Zeeland
weten aan minister A. de Geus
(Gezondheidszorg).
De minister wil het aantal am
bulances in Nederland opnieuw
verdelen om met zo weinig mo
gelijk geld zoveel mogelijk ge
bieden binnen de aanrijlimiet
van vijftien minuten te brengen.
Het plan van de minister kent
twee varianten die beiden
niets voor Zeeland zijn, vol
harden provincie en RAV Zee
land.
Directeur J. van de Velde van de
RAV Zeeland wil op zeer korte
termijn een 24-uursbezetting
van zeven standplaatsen waar
voor nu het ambulanceteam 's
nachts thuis oproepbaar is. Het
gaat om de standplaatsen Zie-
rikzee en Neeltje Jans, Tholen
en Rilland, Terneuzen, Hulst en
Oostburg. Vlissingen en Goes
kennen al 24-uurs paraatheid.
Daar moet extra geld voor ko
menstelt Van de VeldeDe extra
standplaats op Westerschou-
wen is nodig omdat de inwoners
niet binnen 45 minuten zieken
huiszorg kunnen krijgen, zo
als de wet voorschrijft.
In de ene planvariant van De
Geus valt 95 procent van Neder
land binnen de aanrijlimiet
maar levert Zeeland vier stand
plaatsen in. Daardoor keldert
de Zeeuwse dekking van het
huidige 89,4 procent naar 82,4.
Dat brengt grote problemen
voor Westerschouwen, Noord-
Beveland, de kop van Walche
ren en Reimerswaal. In de twee
de variant is 97 procent van Ne
derland binnen de aanrijlimiet
te bereiken en in Zeeland 93,3
procent. Dan komt er een elfde
standplaats bij en krijgt Zee
land vijf ambulances meer, in
totaal 21. Dat past Zeeland ook
niet, omdat er te stille stand
plaatsen ontstaan en de ambu
lanceteams te weinig te doen
krijgen om hun ervaring op peil
te houden.
Met de huidige negen vaste pos
ten, een jaarrond bezetting van
'zomerpost' Neeltje Jans en de
door oud-minister Borst al
beloofde standplaats Wester
schouwen zijn de Zeeuwse knel
punten in de ambulance- en zie
kenhuiszorg wel opgelost en
blijft de samenwerking met
West-Brabant voor de ambu
lances op Tholen en Reimers
waal overeind. Wel wil Van de
Velde de standplaats Sint-
Maartensdijk opschuiven rich
ting Tholen.
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - Voor de crisis
waarin de garnalenvisserij
sinds begin dit jaar verkeert,
daagt op korte termijn een op
lossing. Minister Veerman van
Landbouw, Natuur en Voedsel
kwaliteit (LNV) heeft dit giste
ren in een brief aan de Tweede
Kamer laten doorschemeren.
Alles draait om de vraag of gar-
nalenvissers onderling afspra
ken mogen maken over de aan
voer. Tot januari deden zij dat,
ook met de handel. De Neder
landse Mededigingsautoriteit
(NMa) maakte daar begin dit
jaar met een miljoenenboete
voor de garnalensector radicaal
een einde aan. Sindsdien zijn de
gamalenprijzen op de vismij
nen gekelderd.
Eén op de vijf garnalen vissers
dreigt te verdwijnen, als dit lan
ger doorgaat. Om een redelijke
omzet te halen, moeten de vis
sers bovendien langer op het
water blijven en meer vissen,
wat het zeemilieu niet ten goede
komt. Vandaar dat de landelijke
politiek zich er ook mee bemoei
de. Nederland heeft inmiddels
overleg gevoerd met de Europe
se Commissie, die zowel over het
visserijbeleid als eerlijke con
currentieverhoudingen gaat.
Die besprekingen hebben resul
taat gehad. Het ziet er naar uit,
laat minister Veerman de Twee
de Kamer weten, dat de garna
lensector het aanbod van garna
len 'op een juiste wijze' mag
gaan structuren. Oftewel: visse-
rijbeperkende aanvoerafspra-
ken lij ken weer mogelij k te wor
den. Veerman doet verder geen
mededelingen. Begin juli praat
hij erover met de sector.
Op langere termijn wil Neder
land proberen om Europese re
gelgeving aangepast te krijgen,
zodat de huidige zich niet meer
voor hoeven te doen in de visse
rijsector. Europese regels tegen
concurrentievervalsing kunnen
nu het streven naar duurzame
visserij in de weg staan. Neder
land vindt dat daartussen een
evenwicht moet worden gevon
den. Volgend jaar begintBrussel
met de evaluatie van de veror
dening die over dit onderwerp
gaat.
door Ben Jansen
VLISSINGEN - Verwijzingen
naar ondergronds ruimtege
bruik bij het Louvre in Parijs en
bij het Van de Perrehuis (het
Zeeuws Archief) in Middelburg
kunnen de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg misschien
milder stemmen over de plan
nen voor de verbouwing van het
Zeeuws Museum in het Abdij
complex.
Beide voorbeelden laten zien
dat verrassende architectoni
sche oplossingen heel goed te
combineren zijn met historische
gebouwen.
Bestuursvoorzitter J. Mandos
en lector ondergronds ruimte
gebruik H. Admiraal van de Ho
geschool Zeeland spraken giste
ren tijdens een symposium in
Vlissingen hun verwondering
uit over de opstelling van Monu
mentenzorg. De rijksdienst
heeft bedenkingen geuit tegen
een nieuwe ingang met een gla
zen wand die, geplaatst op kel
derniveau, de gevel van het be
staande gebouw intact laat en
een glimp van de nieuwe publie-
kruimtes laat zien.
Mandos: „Het is jammer dat
Monumentenzorg zich niet al
leen om monumenten bekom
mert, maar ook in monumentale
tijden denkt."
Het symposium, dat de naam
van Van de Perre droeg, vormde
het officiële begin van het lecto
raat ondergronds ruimtege
bruik aan de hogeschool.
