Streekproducten
van zee en land
Mee z'n aèren
steeds op alfabet
op z'n oad
Schamppaal beschermde de gevel op de hoek
Nieuwe Raadkaart
19
ONDERWEG
dinsdag 17 juni 2003
4*
Cultuur
Deümoddere
5
Meer dan alleen lekker eten
Zeeland promoten als
provincie waar het culi
nair goed toeven is. Zowel
voor de eigen inwoners als
voor de toeristen. Dat is het
uitgangspunt van het evene
ment De Smaek van Zee
landdat voor de vierde keer
plaats vindt. Op 20, 21 en 22
juni op het historische Ab
dijplein in Middelburg en op
4 en 5 juli in het centrum van
Domburg. 'Je moet er ge
weest zijn om het geproefd te
hebben', luidt het motto van
de culinaire dagen.
Het is overigens niet alleen
smullen wat de klok slaat.
Op 20 en 21 juni wordt op het
Abdijplein ook een markt van
streekproducten gehouden,
waar in Zeeland geteelde en be
reide producten gepresenteerd
worden.
Gerard van Keken, projectma
nager van het Bureau voor Toe
risme Zeeland, koestert een har-
tewens. Een Zeeuwse culinaire
maand. Met in alle regio's van de
provincie activiteiten, gericht
op streekproducten en de ge
rechten die hiervan gemaakt
worden. Een culinaire kara
vaan. Daarmee onderscheidt
Zeeland zich pas écht, vindt Van
Keken. Het is nog toekomstmu
ziek, maar met De Smaek van
Zeêland is wel een begin ge
maakt. Dit jaar niet meer zoals
de drie voorgaande keren alleen
op het Middelburgse Abdijp
lein, nu ook twee dagen in bad
plaats Domburg.
Het is volgens Van Keken een
evenement dat veel meer biedt
dan alleen lekker eten in een
aantrekkelijke omgeving en te
gen aangename prijzen. „Het
heeft ook te maken met de cul
tuur van de provincie. En toeris
ten en eigen inwoners ontmoe
ten elkaar. Dat is een goede
zaak. Veel Zeeuwen denken
weieens: daar heb je die toeris
ten weer. Maar er zijn veel be
zoekers die respect en interesse
hebben voor wat hier is. Als er
één provincie in Nederland is
die streekproducten heeft van
zee en land, dan is het Zeeland
wel."
Er is langzamerhand een aardig
assortiment aan Zeeuwse
streekproducten opgebouwd,
zegt Gerard van Keken. Puttend
uit de lijst van deelnemers aan
de streekmarkt tijdens De
Smaek van Zeêland noemt hij
mosterd, (vruchten)wijnen,
appelstroop, witlofsoep en -
jam, vruchtensappen, rund
vlees, ambachtelijk ijs, babbe
laars en babbelloly's, honing-
producten, kaas, brood, wafels,
pannenkoekmeel, escargots,
paling, forel en niet te vergeten
bolussen. Er wordt nu ook aan
gewerkt om bij de presentatie
van deze producten meer samen
te werken (al valt dat buiten het
bestek van het culinair evene
ment).
Aan de streekproductenmarkt
doen zo'n twintig ondernemers
mee. Eenzelfde aantal restau
rants zet zich in voor het eetge-
deelte van De Smaek van Zeê
land, naast leden van het
Culinair Gilde Zeeland en - voor
het eerst - leerlingen van het Re
gionaal Opleidings College (die
daarmee mooi praktijkervaring
kunnen opdoen). Van Keken
vindt het jammer dat deelne
mers uit Zeeuws-Vlaanderen
ontbreken ('dat blijft nog een
beetje een landje apart, er komt
weinig respons uit de hore-
cahoek'), maar de regio's
Tholen, Walcheren en Zuid-Be
veland zijn wel vertegenwoor
digd.
Het idee voor een culinaire pre
sentatie in de openlucht is opge
daan in het buitenland, vertelt
Van Keken. „Het begon met de
Europese cup van de streekge-
rechten. Dat was een succes. Ik
dacht daar kan Zeeland toch
ook zelf iets mee doen. We heb
ben gezegd: we gaan een culi
naire gids maken en een evene
ment organiseren. Het leuke is
dat de lokale en regionale eco
nomie er door ondersteund
wordt, het appelleert aan het
gevoel van eigenwaarde en trots
nagerecht). Er kunnen twee
honderd mensen tegelijk eten.
De gerechten hebben alle wat te
maken met Zeeland (zoals
kreeftensalade, zeebaars, wa
terzooi, lamsschenkel, chocola
demousse met babbelaarlikeur,
garnalen, asperges).
Op 2 0 en 21 j uni is het restau
rant van 13.00 tot 22.00 uur ge
opend. Zondag 22 juni is er van
12.00 tot 18.00 uur een zeeban-
- en het is ook nog een export
product. De eerste keer hebben
we nog oude films vertoond en
zijn Zeeuwse verhalen verteld;
dat bleek een minder goede
combinatie met eten en streek
producten te zijn.
Op het Abdijplein komt een gro
te restauranttent te staan,
waarin door de deelnemende
koks live gekookt wordt. Er is
keuze uit een menukaart met
tien gerechten (voor-, hoofd- en
ketfestival, met nadruk op ge
rechten van kreeft, oesters en
mosselen. Vrijdag 20 juni kiest
een panel van deskundigen en
liefhebbers de Zeeuwse kreef
tenwijn 2003.
Op 4 en 5 juli krijgt De Smaek
van Zeêland een vervolg in
Domburg. Daar is de restau
ranttent tussen 16.00 en 22.00
uur open. Er zijn verschillende
menukaarten en de gerechten
die worden gekookt zijn aange
past aan het tijdstip van de dag:
licht beginnen met een voorge
recht (16.00 uur) en via het
hoofdgerecht (18.00 uur) naar
het dessert (21.00 uur). Gerard
van Keken geeft aan dat zowel
in Middelburg als Domburg be
wust gezorgd is voor een lage
drempel wat de prijs betreft: de
gerechten liggen tussen vier en
zes euro. Dat kan mede dankzij
medewerking van sponsors. Er
treden verschillende artiesten
op en de topkoks Sj aak Jobse en
Thijs Jansen interviewen colle
ga's die in de speciale restau
ranttent koken.
Rinus Antonisse
Tijdens De Smaek van Zeêland
worden op 20, 21 en 22 juni
rondleidingen gegeven in de ab
dij in Middelburg. Een gids leidt
belangstellende bezoekers rond
op vrijdag 20 juni om 17.00 en
20.00 uur; op zaterdag 21 juni
om 15.00,16.15 en 19.00 uur en
op zondag 22 juni om 14.00,
15.15 en 16.30 uur. De abdij
wandeling door de kloostergan
gen, crypte en kruidentuin
duurt een uur en kost 4,- voor
volwassenen en 2,- voor kin
deren.
Slot Haamstede opent mor
gen (18 juni) en woensdag 25
juni haar deuren voor bezoe
kers. Vanaf 10.30 en 11.30 uur
worden rondleidingen gegeven
in het slot uit de dertiende eeuw.
Kosten zijn 1,80 voor volwas
senen en 1,- voor kinderen tot
en met 12 jaar. Aanmelden moet
via het VVV in Haamstede:
0111-651513.
Rozenkwekerij De Bierkreek
aan de N61 tussen Schoondijke
en IJzendijke houdt de komende
twee weekeinden (21, 22, 28, 29
juni) open dagen. De Bierkreek
is de enige biologische rozen
kwekerij in Nederland. Tijdens
de open dagen zijn er onder
meer rondleidingen (om 11.00,
13.00 en 15.00 uur) met uitleg
over de biologische rozen-
kweek; zondag 22 juni is er van
af 14.00 uur een excursie; aan
verwante bedrijven presenteren
zich en er zijn vierhonderd soor
ten bloeiende rozen te bewonde
ren. De open dagen duren van
10.00 tot 17.00 uur.
't Hof Overwellingen van fami
lie Zwaan in Wemeldinge is nog
op 21 en 28 juni (13.00-17.00
uur) en op 5 en 6 juli (10.00-
17.00 uur) opengesteld voor pu
bliek. In de tuin bloeien rozen
tegen muren, pergola's en in het
rosarium. Verder is er een krui
dentuin en zijn er vijvers, ter
rassen en bijzondere bomen en
heesters.
De tuin is te vinden aan de
Kerkweg 14. Entree: 3,50.
De komende drie weekeinden
worden de Walcherse open tuin
dagen gehouden. Op vrijdag 20,
zaterdag 21zaterdag 28 en zon
dag 29 juni en op zaterdag 5 en
zondag 6 juli zijn vier tuinen
open voor publiek.
Het gaat om De Blommenhof
van familie Vermaat, Michaels-
dreef 10, Middelburg (tuin in
Engelse stijl met expositie kera
mische objecten), Het Blauwe
Hof van familie Bil, Breeweg 11,
Koudekerke (boerderijtuin met
De Smaek van Zeêland, vorig jaar op het Middelburgse Abdijplein: koks bereiden soep van Zeeuwse schaal- en schelpdieren.
foto Dirk-Jan Gjeltema
expositie beelden), de tuin van
de
familie Adriaanse, Gen. Eisen-
houwerlaan 54, Middelburg
(stadstuin met veel knipwerk)
en De Sprenckhof van mevrouw
Priemis, Sprencklaan 1, Mid
delburg (tuin met oude bomen,
een kruidentuin en veel paadjes,
vijvers en borders). De tuinen
zijn op genoemde dagen open
van 10.00 tot 17.00 uur. Meer in
formatie op www. opentuinda
gen, nl.
Op de volgende pagina staat in
formatie over de Bevelandse
open tuindagen.
Kiek's wa 'k mee-ebrocht
Mee 'n glunderend gezicht
ield mien vraauwe mien 'n klein
doasje vómienneuze. „Tweêge
bakjes mee aèzelnoten", ver
volgde ze. „Das vö bie 't song
festival vanaèvend. M'n zü d'r 's
'n gezéllige aèvend van maèke."
Om negen ure gienge m'n d'r
pontificaol vö zitte mee verse
koffie in 'n gebakje van de ster
bakker ier in de buurte. Even
laèter begon 't. Songfestival, 'n
muziekspektaèkel dat z'n eige
begint te overleve. ,,0e kunne ze
d'r mee deugaè?", vroeg ik mien
eige aof. M'n luusterden naè 'n
stik of vuuftiene schrille dao-
meskoortjes, mee aokelige on
geoefende stemmetjes, ier in daè
mee 'n vint d'r bie, begeleid deü
eênzèllefde dreun van 'n elek
trisch verstèrrekte matteklop-
per.
Boem-klets, boem-klets. Aols-
ma deü, zoönder orkèst. Inge
blikte ketelmuziek. Op d'n duur
oarde ik 't nie mi. Ik begon 't tot
in 't diepst van mien by-passes
te voele. Bie oöns ier in de straè-
te woont 'n joan die zö'n ap-
paeraot in-ebouwd eit in z'n au
to. Iedere dag komt 'n ier verbie
oönder 't geluud van 'n ver
schrikkelijk geboöns. 'n Paèr
weken elee stieng ik gelieke mee
z'n bie 't stoplicht.
Ikzeitegenz'n: „Je mag je motor
wè's laète naèkieke. Ik dienke
dat t'n straks explodeert." Ie
aantwoordde: „Das mien radio
buurman. Ik kan wè mèrreke da
jie 'n aauwe zak begint 't oaren,
dat je dat niet weet." Ik draoide
ma gauw mien raampje dicht. Ik
ao d'n eve te pakke wille neme.
Ma ie dee 't mien.
Ik verlang verschrikkelijk naè
die liedjes van weleer. Kènne
julder ze nog? Rita Hovink mee
'Laat me alleen', Jennie Arians
en Frans Halsema 'Schuilen kan
niet meer', Saskia en Serge 'Zo
mer in Zeeland'.
De erinnering an aol die prach
tige luusterliedjes maèkt dat
songfestival tot 'n moeilijk te
vertere aongelegen-eid. Nog
moeilijker dan 'n kabinetscrisis.
In daè bin m'n de laosten tied ok
nie vrie van ebleve. In de perio
de da m'n ier in oöns laand zoön
der deugdelijke regering an 't
deümoddere waère, leek t'r op
of aolles mee sproönge achter-
uut obbelde. In 't begin dochte
m'n dat 't nieuwe gèld de schul
dige was. 't Was net of 'n groat
aontal wienkeliers alleên ma de
guldenstekens verwisseld ao vö
euro's. Natuurlijk vele van die
ménsen oöns dat kunsje geflikt.
Gelukkig bin m'n vandaège d'n
dag oplettender oare in laè m'n
oöns nie mi zö gemakkelijk be
dotte. Wilder stappe noe, la
chend om de poagingen, naè de
concurrent in dan ze 't naekie-
ke. Dus kü je noe nie mi de euro
de schuld geve van 't slop waèrin
m'n eraèkt bin.
Wat waère m'n indertied groas
op de nieuwe regering onder lei
ding van een Zeêuwse minister-
presidènt. Superlatieven waère
niet goed genogte om de groep
geslaègde heren d'n emel in te
priezen. De toen a goed voelbaè-
re achteruutgang zouwe ze wè
even ombuge in de richting van
'n nieuwe welvaèrt.
Ma net toe m'n dochte da m'n 'n
stabiele regering aode, doön-
derde de eêle boel in mekaore.
Ruzie, achterklap, wanbegrip, 't
is ma 'n kleine greep uut de ge
beurtenissen die wekenlang de
voorpaginao's van oönze kran
ten vulden.
Ik eleze dat t'r ministers bie
waère die tot de riekste mannen
van 't land oarden. D'r was d'r
eêne bie vö wie zelfs de minis
tersauto nie goed genogte was.
Die was privé nog beter gewénd.
Vraag je je aof wat zö'n man vö
de minimumbevolking kan be-
tekene. Ok a is t'n van goede wil,
't za aoltied fout aofloape. Oait
wilder mee z 'n aollen over oönze
nieuwe minister-presidènt
epraèt. Jan Peter uut oöns eige
Zeêland. Intussen is zö 't eên in
aander gebeurd in 't politieke
leven van oöns laand. In wilder
mee z'n aollen in zak in as ezete
omda m'n dochte dat oönze lo
vende woarden te prematuur
ewist waère. Ma in d'n tied tus
sen 't vaollen van 't eêste kabi
net J.P. in de formaosie van 't
tweêde kabinet J.P.was t'r eêne
die oöngebroke overènde bleef.
Jaowel, Jan Peter. Ik goed naè
z'n ekeke as ik 'm op de televisie
zag. Toen 'k op-emèrkt dat in
aol die maènden z'n kostuum
even onberispelijk zat as vö die
tied. Dat z'n aèren in aolle moei
lijk-eden keurig op alfabet op
z'n oad laège. Dat 'n ma zèlden
èrreges 't aantwoard op schul
dig mos bluve. Vakmanschap is
meêsterschap, ménsen.
Kiek, ie is natuurlijk nie d'n
eênigen op wie m'n motte kun
nen rekene. In de maènden van
dilleberere in hakke-takke mee
mogelijke coalisiegenoaten, bin
genoeg acceptaobele persoanen
vö 't voetlicht getrede. Persoa
nen mee d'r eige, misschien ok
juuste, meêningen over 't oplos-
se van de gewéldige problemen
waè-vö oöns laand is komme te
staèn.
In z'n achter-oad za d'n zeker de
meêningen van aandere partij
en bewaère. Volgens mien is dat
de juuste wieze van politiek be-
drieve. Luustere naè iedereên in
't goede behoude. Dat is de eêni-
ge manier om oönze economie
wi uut 't slop te trèkke. Laè wil
der 's beginne om aomaè 't ver-
traauwen an't nieuw kabinet
J.P. te geven. Dan kunne m'n d'r
laèter aoltied nog 's over praète.
Evaluere, zoas ze dat noeme. Je
weet 't, mee vee vertraauwen ka
je 'n olifaant laète zweve. In as
m'n aolemaèle 'n stapje terug
motte doe, mö m'n nie meteen
beginnen te uttere. Positief blu
ve ménsen.
Joop van Zijp
De nostalgische raadkaart
van vorige week is een op
name uit het oude stadshart van
Goes. En wel van de Wijngaard
straat, met de hoek naar de Sint
Adriaanstraat. De huidige situ
atie ziet er volstrekt anders uit.
„Als een van de oudere inwo
ners van Goes was het meteen
duidelijk", schrijft J. Schrier.
Hij maakt per brief een wande
ling door de straat-van-toen,
beginnend rechts vooraan de fo
to. Bij het hekwerk was een wol
winkel gevestigd (van mevrouw
Steketee-Dey, meldt E.W. Jans-
sens uit Goes). Ernaast stond
volgens Schrier een lagere
school (met den bijbel), waarin
eerder de glas- en spiegelfa-
briek van de gebroeders Wattez
gevestigd was. „In de oorlogsja
ren 1940-1945 was het een kan
toor van de voedselvoorziening.
Het klassieke gebouw ernaast
was het boekhoudbureau van de
ZLM. Niet zichtbaar, achter de
man op de stoep, begon de Ag-
nesgang. Aan de overzijde van
die gang stond de sigarenwinkel
van Zwartepoorte."
Aan de linkerkant van de straat
woonden volgens Schrier onder
anderen poelier Evertsen (na de
oorlog een pension, genaamd
het Maagdenhuis) en f ietsenma-
durig bestuursberaad werd een
avond ingelast, waarbij domi
nee Korevaar de inleider was
met het pikante onderwerp: de
omgang tussen jongens en meis
jes. In de oorlogsjaren mochten
we alleen vergaderen met toe
stemming van de Cultuurka
mer." „Er is eigenlijk niets meer
van over", constateert R. Kor-
suize uit Goes. „Misschien aan
de kant van de Vlasmarkt (niet
zichtbaar op de foto) nog wat
oude, inmiddels opgeknapte,
pandjes en de oude katholieke
kleuterschool. „Die heette vol
gens de rekeningen die we elke
maand trouw kregen, de Fran-
siscusschool. Toen de school
werd gesloten kreeg ik als oud
ste aanwezige leerling nog een
wandbordje waar de naam op
staat."
Per abuis werd vorige week ver
zuimd een afbeelding van de
'oude' raadkaart te plaatsen.
Enkele inzenders noemden een
verkeerde plaats: de Vlasmarkt
in Goes en de Vlasmarkt in Mid
delburg. De winnaars van de
waardebonnen zijn: E.W. Jans-
sens, Goes, G.C. M. Bookelaar,
Kloetinge en T.P.L. van Gilst,
Kortgene.
Rinus Antonisse
ker Lindenberg. Ook stond er
een grossierderijlater van de
firma Cok. Het gebouw met het
schuine dak bood onderdak aan
de protestantse jeugdbeweging
CJMV en ook repeteerden leden
van gymnastiekvereniging
OKK en muziekkorps Excelsior
er en op dinsdag huisde er mo
devakschool Ensaid.
Op de plaats waar hekwerk en
heesters staan was een taxi-on
derneming gevestigd, herinnert
Schrier zich, later magazijn van
Douwe Egberts. Op de hoek be
vond zich het slachthuis van
slager Blokpoel, die in de Sint
Adriaanstraat zijn winkel had.
Inzender Janssens wijst op de
schamppaal voor het winkeltje
links op de hoek. Die moest
voorkomen dat bijvoorbeeld
een met paard bespannen wa
gen bij het nemen van de bocht
de gevel beschadigde. Het hek
voor het winkeltje van Steketee
rechts gaf aan dat hier een parti
culiere stoep lag.
H.J. Schouwenaar uit Middel
burg was indertijd lid en secre
taris van de Christelijke Jonge
lingsvereniging en verhaalt
over een bloeiend verenigings
leven, met op zondagavond een
bijeenkomst waarin een bijbels
onderwerp werd besproken, ge
volgd door een discussie over
een vrij onderwerp. „Na lang
In de collectie van Hans Lindenbergh bevinden
zich vele prentbriefkaarten met afbeeldingen
van veerboten. Eén ervan is deze week aan bod.
Vraag is: om welke plaats gaat het. Nadere bijzon
derheden over de situatie toen en nu zijn welkom
bij de redactie.
Oplossingen kunnen tot en met uiterlijk zaterdag
21 juni worden gestuurd aan:
Redactie PZC Buitengebied, postbus 18,
4380 AA Vlissingen, fax 0118-470102, e-mail
redactie@pzc.nl. Voor goede inzenders zijn drie
waardebonnen beschikbaar.
