PZC
De Volendamse ramp door
een juridische bril gezien
Toeristen mijden
Amsterdam als
hasjcafés sluiten
Nederland is allang geen klassiek soevereine staat meer
14 juni 1953
zaterdag 14 juni 2003
Tijdrovend
Openheid
Mening
Voordragen
Aandacht
Timmerman
Reclame
Nationale uitverkoop zet door
door Paul Koopman
Nederland is geen eiland",
hield premier Balkenende
het parlement deze week voor
tijdens het debat over zijn rege
ringsverklaring. In plaats van
deze dooddoener te gebruiken
had hij beter kunnen zeggen:
„Nederland is geen land." Wel
licht hadden een paar parle
mentariërs en burgers dan hun
oren even gespitst. Geen land
meer? Hoe hebben we het nu?
Toch is het in zekere zin waar.
Een soevereine staat, in de klas
sieke betekenis van het woord,
is Nederland namelijk al lang
niet meer. Sedert het lidmaat
schap van de Europese Gemeen
schap voor Kolen en Staal
(EGKS), later EEG, EG en nog
later de Europese Unie, is im
mers steeds meer nationale
macht uit handen gegeven. Om
goede redenen overigens: door
de krachten te bundelen heeft
Europa de vrede en welvaart be
ter kunnen waarborgen dan in
een systeem van rivaliserende
staten.
Maar omdat de Europese sa
menwerking zo stapsgewijs is
verlopen, zijn maar weinigen
zich ervan bewust hoe vérgaand
de natie inmiddels is ontman
teld.
Een greep: ongeveer de helft van
onze wet- en regelgeving komt
direct of indirect uit Brussel. De
president van de Nederlandsche
Bank heeft vrijwel niets meer te
vertellen over het nationale mo
netaire beleid (rente, wissel
koersen); dat is uitbesteed aan
de Europese Centrale Bank in
Frankfurt. En de mega-bezuini-
gingen waar zo veel burgers last
van hebben, zijn voor een be
langrijk deel voorgeschreven
door het Europese stabiliteits
pact.
Nog opmerkelijker is het feit dat
deze nationale uitverkoop zich
hier vrijwel geruisloos heeft
voltrokken. Er waren geen de
monstraties voor het behoud
van de gulden, het handhaven
van het PTT-monopolie of tegen
de import van tomaten uit
Spanje. Geen levendige debat
ten over de uitbreiding van de
door Rien Floris
Natuurlijk is het een grote
zaak. Maar de officieren
van justitie Anne Peters en Bet
ty Beune laten weinig los over
het strafproces waaraan ze al
srnds januari 2001 werken - kort
na de brand bivakkeerden ze
zelfs enige tijd in het politiebu
reau in Zaandijk. Ze kennen de
mensen, ze kennen het leed.
Maar het is nu zaak om voor
zichtig te formuleren en het
kruit droog te houden. Want ie
dereen kijkt mee.
„Ik ben gebiedsofficier in
Edam/Volendam en ken de situ
aties en gevoeligheden", zegt
Peters. „Ik ben wel betrokken
bij Volendam. Maar je kunt je
niet te zeer door emoties laten
meeslepen omdat je de zaak zui
ver moet bekijken. Het is een ju
ridische afweging. Maar toch
ben ik me bewust van alle emo
ties die met deze zaak overhoop
worden gehaald." Betty Beune,
milieuofficier in Zaanstreek/
Waterland, bekend met de Vo-
lendammers en 'het gebied': „Je
ziet en leest heel veel. Je kunt je
al snel voorstellen wat zich in
die nacht heeft afgespeeld.
Maar dat laat onverlet dat het
een strafzaak is waar je met een
j uridisch oog naar moet kij ken.
Technische rapportages en de
verhoren van zo'n dertig getui
gen moeten voor de Haarlemse
rechtbank duidelijk maken
waar het mis ging en wie moge
lijk schuld heeft. Tegenover de
officieren staan advocaten van
het befaamde kantoor Anker
Anker. Hans Anker en zijn kan
toorgenoten Tjaling van der
Goot en Jan Boksem verdedigen
de belangen van Jan Veerman,
zijn dochter en de feitelijk be
drijfsleider. In november vorig
jaar nam Anker Anker de
zaak over van Veermans advo
caten Schneider en Van Dalsum.
„Dat was voor ons wel even een
streep door de rekening", zegt
persofficier Ed Hartjes. „Daar
dreigde het hele gedoe van ge
tuigenverhoren die we in janua
ri dat jaar waren begonnen,
weer opnieuw te beginnen.Het
horen van zo'n dertig getuigen
was al een tijdrovende klus. Ver
dediging, officier van justitie,
en rechter-commissaris zijn
daarbij aanwezig. „En dan
haalt de ene getuige iets aan
waardoor je de andere nog een
keer wilt horen. Bovendien lo
pen er ook nog andere zaken bij
het parket", zegt Peters.
Langdurig tijdverloop tussen
daad en behandeling van de
zaak draagt voor j ustitie een po
tentieel risico van strafvermin
dering voor de verdachte in
zich. Bij 'Volendam' is daarvan
President van de Europese Conventie Valery Giscard D'Estaing in het Europees Parlement. Voor de Europese grondwet die de conventie voorbereidt bestaat in Nederland
maar nauwelijks belangstelling. foto AFP
Europese Unie met nieuwe lid
staten of over de verwatering
van de Nederlandse invloed. En
nu binnenkort een besluit valt
over de invoering van een Euro
pese grondwet, is het opnieuw
muisstil.
De onderhandelingen over de
Europese grondwet zijn niette
min in relatieve openheid ge
voerd in een gezelschap van
liefst 105 vertegenwoordigers
van de lidstaten, de zogeheten
'Conventie'. Maar de hoop dat
deze 'transparantie' zou zorgen
voor een grotere betrokkenheid
van de bevolking, bleek in Ne
derland ongegrond. Sterker: de
enkeling die het gepalaver van
de conventie nog wel volgt, kan
er vermoedelijk allang geen
touw meer aan vastknopen.
Toch staat één ding als een paal
boven water: na de invoering
van de euro moet opnieuw een
belangrijk deel van onze soeve
reine macht worden afgestaan.
Alleen al omdat de Europese
Unie straks 25 lidstaten telt, zal
Nederland een aantal voorrech
ten moeten inleveren om het
grotere geheel werkbaar en be
stuurbaar te houden. Zo staat
het behoud van een Nederland
se vertegenwoordiger in de
Europese Commissie met stem
recht (nu WD'er Frits Bolke-
stein) ter discussie. Ook het rou
lerend voorzitterschap van de
EU (Nederland heeft in 2004
nog één keer een half jaar de
teugels in handen) wordt opge
heven. En zo is er meer.
Onzeker is nog wat er gebeurt
met het Nederlands vetorecht
over belangrijke kwesties zoals
het justitiebeleid (hoe strafbaar
is het gebruik van en handelen
in harddrugs?), defensiebeleid
(waar sturen we een Europese
vredesmacht heen?) en het be
grotingsbeleid (hoeveel betalen
we aan Europa?). Maar de con
ventie vraagt ook op deze pun
ten een offer van de nationale
lidstaten. Voor alle duidelijk
heid: overal waar het vetorecht
sneuvelt, wordt macht ingele
verd. We kunnen immers niet
meer alléén bepalen dat een
maatregel niet doorgaat als de
ze ons niet bevalt.
In de Tweede Kamer gaan steeds
meer stemmen op om voor de
verandering eens het Neder
landse volk naar zijn mening
over deze grote operatie te vra
gen. Willen we dat wel, een Eu
ropese grondwet? GroenLinks,
D66 en PvdA zijn vóór zo'n refe
rendum. De WD - traditioneel
tegen referenda - twijfelt. De
ChristenUnie - normaal even
min een voorstander - is bijna
overstag. Het CDA in de Eerste
Kamer eveneens.
volgens Hartjes absoluut geen
sprake. „Dat gebeurt als een
relatief eenvoudige zaak lang
stilligt. Maar ook al heeft het
lang geduurd, deze zaak is
voortdurend in beweging ge
weest."
De eerste dag van het proces
gaat volgens de officieren op
aan het voordragen van de zaak.
De drie verdachten wordt
'brand door schuld de dood tot
gevolg hebbend', 'dood door
schuld' en 'zwaar lichamelijk
letsel door schuld' ten laste ge
legd. Jan Veerman wordt ook
nog vervolgd voor overtredin
gen van de bouwverordening en
de drank- en horecawet.
De Haarlemse rechtbank heeft
voor het gehele proces zeven da
gen uitgetrokken. De verdach
ten zijn overigens niet verplicht
om te komen opdagen. Evenmin
hoeven ze vragen te beantwoor
den.
Over het horen van mogelijke
getuigen en de presentatie van
feitelijke bewijzen willen de of-
De brand duurde drie minuten. Veertien doden, zo'n driehon
derd gewonden. Maandag 23 juni begint de rechtszaak tegen
horecabaas Jan Veerman, zijn 26-jarige dochter en de 35-jari-
ge bedrijfsleider van café 't Hemeltje in Volendam. Daarnaast
lopen civiele procedures tegen de gemeente en Veerman.
Schadevergoeding als pleister op de wonden, gerechtigheid
als pleister op de ziel.
ficieren van justitie nog niets
zeggen.
In advocatenkringen wordt ver
baasd gereageerd op het feit dat
de drie verdachten een en het
zelfde kantoor in de arm hebben
genomen. Dat terwijl de belan
gen van bijvoorbeeld de eige
naar en de feitelijk bedrijfslei
der nog wel eens tegengesteld
kunnen zijn. Op straat in Volen
dam circuleren al 'katvanger
scenario's': de uitkomst van de
strafzaak zal zijn dat iemand
met de zwartepiet blijft zitten
en de hoofdschuldige vrijuit
gaat.
De 340 slachtoffers krijgen 2,5
jaar na de brand vergoedingen
van de overheid en van de Ne
derlandse bevolking. De com
missie-Van Lidth de Jeude,
ingesteld voor de financiële af
wikkeling, heeft ongeveer 17
miljoen eui«p beschikbaar. De
Stichting Slachtoffers Nieuw
jaarsbrand Volendam SSNV
had vorig jaar ruim 700.000 eu
ro ingezameld. De uitkering ge
beurt naar verwachting deze
zomer. De getroffenen krijgen
behalve een geldbedrag ook een
financieel advies voor de toe
komst.
Nog steeds komt geld binnen bij
de SSNV. Coins for care en een
puzzelactie van Libelle zorgen
voor fikse bedragen. Voorzitter
Erik Tuijp van de SSNV is opge
togen over de niet aflatende
aandacht. „Maar je moet ook
realistisch zijn. De aandacht
neemt na twee jaar af. Dat is lo
gisch. Eigenlijk is het verba
zingwekkend dat er nog zoveel
binnenkomt, want in Enschede
werd dat al vrij snel minder. Vo
lendam neemt blijkbaar bij veel
mensen nog een bijzonder plek
je in."
De stichting Uitvoeringsorgaan
Personenschade Nieuwjaars
brand regelt de keuringen van
slachtoffers en de uitkering van
de overheidsgelden. Per slacht
offer wordt maximaal 150.000
euro uitgekeerd, maar in de
meeste gevallen zal het een per
centage van dat bedrag zijn. De
SSNV volgt de gehanteerde ver
deelsleutel. Tuijp hoort nu al
van jongeren dat ze zich verba
zen over de verschillen in letsel
en schadevergoeding. „Je hebt
zichtbaar en niet zichtbaar let
sel aan bijvoorbeeld hart en lon
gen. En dan is er de psychische
schade. Als het letselpercentage
tegenvalt, dan denk ik eigenlijk
dat je je daar alleen maar geluk
kig mee moet prijzen."
Een van de slachtoffers van de Nieuwjaarsbrand in Volendam wordt door hulpverleners afgevoerd
Het zou het parlement sieren als
het deze keer de stoute schoenen
aantrekt en de klassieke bezwa
ren (te ingewikkeld, stel je voor
dat de bevolking tegen stemt)
terzijde schuift. Want een volks
raadpleging heeft één doorslag
gevend voordeel: de regering
wordt gedwongen uit te leggen
wat op het spel staat en de
lethargie en desinteresse in
het land kunnen plaatsmaken
voor betrokkenheid en discus
sie.
Dat dit mogelijk is, bewijst het
al jaren vlammende debat in
Engeland over de euro. Maar
daar - zo weten de Britten - staat
dan ook een referendum voor de
deur. GPD
Tuijp verwacht dat de SSNV 5
tot 55 milj oen euro zal uitkeren.
Daarnaast wordt er nog een mil
joen euro in kas gehouden om in
de toekomst te kunnen bijsprin
gen. Sommige giften werden ge
daan voor specifieke doelen. De
SSNV heeft bij de fiscus bedon
gen dat er geen inkomstenbelas
ting wordt betaald over de uit
keringen van de commissie en
van de SSNV.
Verder proberen Tuijp en zijn
organisatie de getroffenen er toe
te bewegen om geld vast te zet
ten. „Dat is niet om de jongeren
te betuttelen. Maar van de be
langenvereniging van slachtof
fers en van ouders kregen we die
vraag voorgelegd. Ze vrezen dat
getroffenen te snel het geld op
maken. Daarom hebben we met
banken een financieel product
samengesteld waarbij geld voor
zeven tot tien jaar wordt vastge
zet. Wie dat doet, krijgt een bo
nus." Het geld kan wel worden
vrijgemaakt voor mensen die
verhuizen of een bedrijf je willen
beginnen.
Naast het geld van de commis
sie-Van Lidth de Jeude en de
SSNV kan er op termijn nog
geld vrijkomen door de schade
claims bij cafébaas Veerman en
de gemeente. Beer Advocaten in
Amsterdam bereidt voor 285
slachtoffers schadeclaims voor.
De advocaten van het gespecia
liseerde letselschadekantoor
zijn bezig met afronding van de
dagvaarding en zwijgen voor
alsnog over details. Wel is be
kend dat ze de slachtoffers advi
seerden om niet in te gaan op een
vraag van justitie om zich als
benadeelde in het strafproces 'te
stellen'. Want in strafzaken
moeten schadeclaims eenvou
dig zijn te bewijzen en dat is
volgens Beer niet het geval. Bo
vendien willen de advocaten
collectief voor de slachtoffers
opereren.
De advocaten zullen het straf
proces tegen Veerman nauwlet
tend volgen. De strafzaak
brengt namelijk ook meer dui
delijkheid over de aansprake
lijkheid van Veerman en zijn be
drijven. Om die reden volgt ook
FNV-advocaat Martin Postma
de zaak op de voet. Hij is proce
dures begonnen namens een Vo
lendamse timmerman, die bij de
brand zijn vingers verloor. De
timmerman vraagt, vooruitlo
pend op vaststelling van de defi
nitieve schade, een vergoeding
van 50.000 euro. Volgens de ad
vocaat is dat bewust een laag
bedrag om 'de gang' er in te hou
den. De gemeente Edam/Volen
dam heeft zich op het standpunt
gesteld dat, als de gemeente in
procedures aansprakelijk
wordt gesteld, de schade wordt
verhaald op Veerman. GPD
door Malika Sevil
Goed, hij weet zelf ook wel
dat een blowtje niet echt
lekker met alcohol combi
neert. Maar mogen de klan
ten dat zelf uitmaken, ja? De
bezoekers van café-koffie
shop Old Style aan de Marte
laarsgracht in Amsterdam
zijn achttien-plus. Oud ge
noeg om dat zelf te bepalen,
lijkt bedrijfsleider Vincent
Reusen.
Reusen noemt het plan om de
hasjcafés te verbieden be
spottelijk. „Eenheksenjacht,
dat is het", fulmineert hij.
Eerst dat onzalige plan vanaf
januari het roken in de kof
fieshops te verbieden, omdat
de Tabakswet bepaalt dat
werknemers recht hebben op
een rookvrije werkplek. Dan
nu dit. Eerst mochten we
geen sticker van een wiet-
blad op het raam plakken, of
de koffieshop een naam ge
ven die verwijst naar soft
drugs. Het Vrolijke Jointje
mag dus niet."
Reclame voor hasj of wiet is
op de gevel niet toegestaan,
wat in de praktijk betekent
dat alleen de verwijzing 'kof
fieshop' duidt op de aange
boden handelswaar. Nou
lijkt dat duidelijk genoeg,
maar dat gaat niet bij ieder
een op, zegt Reusen. Alsof de
duvel ermee speelt, komt net
een keurige meneer in pak
binnen die vraagt of dit eta
blissement wellicht ook
broodjes kaas verkoopt.
Maar goed, die regeltjes dus.
De minimumleeftijd van
klanten werd op achttien
jaar gesteld, een bepaling
overigens, waar Reusen
achter staat. Maar er is
meer: de controles van de
politie bijvoorbeeld. Ook
prima, vinden ze heroïne of
cocaïne, perfect, meteen
sluiten. Maar hoe ver moet je
gaan? „Ze komen hier zowat
om de drie weken binnen."
In januari ging dat mis. „Zat
er een klant op het terras. Wij
kenden hem niet, de politie
wel. Het bleek een dealer te
zijn, met cocaïne op zak,"
Burgemeester Cohen liet de
boel dichttimmeren, maar de
koffieshop vocht de sluiting
bij de rechter aan. Dat lukte.
De rechter liet zich overtui
gen door videobeelden die
door de camera's in de zaak
waren opgenomen. Na twee
maanden mocht Old Style
weer open.
Het afschaffen van de
hasjcafés hing al in de lucht.
De landelijke richtlijn voor
gedoogbeleid bepaalt dat
softdrugs alleen in alcohol
vrije zaken mogen worden
verkocht, maar Amsterdam
kreeg een uitzonderingsposi
tie. De gemeente koos in 1996
- toen de stad nog honderd
hasjcafés telde - voor eenuit-
sterfbeleid. Binnen een paar
jaar zouden ze allemaal weg
zijn, dachten ze toen nog.
Maar niks. Het zijn er nu nog
64. Het uitsterven gaat het
college niet snel genoeg.
Daarom besloot de gemeente
de zaken harder aan te pak
ken: de komende drie jaar
worden de hasjcafés nog ge
doogd, daarna moeten de uit
baters een keuze maken: of
verder gaan met drugs, of
met de drank.
„Doorgaan met de jointjes
dus", zegt Reusen. „Een café
kun je overal beginnen, maar
een vergunning voor een
nieuwe koffieshop krijg je
nooit meer." Reuser denkt
dat alle hasjcafés voor de
softdrugs kiezen. Wanneer
de concurrentie uitsterft,
moet je de schaarse vergun
ning immers koesteren.
Reusen waarschuwt de ge
meente voor ernstig teruglo
pende toerisme-inkomsten
als ze doorgaat met koffie-
shopje pesten. „Want voor
het mooie weer hoef je niet
naar Amsterdam te komen."
GPD
TAALSTRIJD - De burge
meester van Brussel heeft om
veiligheidsredenen een
Vlaams zangfeest verboden.
Hij meent te weten, dat zich
onder de zangers Vlaamse ex
tremisten bevinden, die van
het feest een demonstratie wil
len maken voor amnestie der
collaborateurs.
STADSBEIAARDIER - De
stadsbeiaardier van Veere
emigreert naar Amerika om
daar in dienst te treden van een
miljonair. In Greenwood zal
Jan Kwist een van de beste ca
rillons van Amerika onder
handen krijgen. Hij neemt
zijn hele gezin mee.
TOERISME - Het bezoek van
vreemdelingen is een belang
rijke bron van welvaart voor
ons land. De Amerikanen bij
voorbeeld brachten in 1952
voor 250 miljoen dollar bin
nen.
GARNALENVISSERS - De
visserij op de Zeeuwse
stromen heeft in maart een
opleving gekend door de gar
nalenvisserij, met name van
uit Breskens, Veere en Vlissin-
gen. De vangsten waren
goed voor de tijd van het jaar
en ook de exportgarnalen
leverden goede prijzen op.
Op oesters is nog niet veel ge
vist.
PZC
Hoofdredactie:
A. L, Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AAVIissingen
Tel. (0118)484000
Fax: (0118) 470102
E-mail: redaotie@pzo.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AAVIissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118)470102
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)273000
Fax. (0113)273030
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114)372776
Fax. (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30-17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden:
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen
0800-0231231
(bij aoceptgirobetaling geldt een
toeslag van 2,00)
per maand 20,50
per kwartaal: 55,10
per jaar: 209,90
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag:€ 1,10
zaterdag: 1,65
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig
de Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de
Regelen voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens kantoorure,
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Personeelsadvertenties:
Tel. (0118) 484240
Fax(0118)470100
Rubrieksadvertenties (kleintjesi
Tel. (0118) 484321
Fax: (0118)484370
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel: (0118) 484369
Fax:(0118)484309
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114) 372770
Fax: (0114)372771
lnternet:www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concem. De ow
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt vooire
(abonnementen)admmistratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten enp
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselects**
derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kun! u dit schriftelijk melden bi| PZC. a o -
lezersservice. Postbus 3229. 4800 MB Breda
Behoort tot UJGCJGriGr
