Bollen zorgen voor verrassingen
Akasma
Bonzai's
Noguchi
Klokken
zaterdag
14 juni 2003 Wil
a
W M \m m
m mm \\mm
Verlij men
Uitgebloeid
Bouwen met de ClickBrick is een kwestie van stapelen.
Bakstenen
jas gaat
lang mee
Nederland is een echt
baksteenland. Maar
als constructiemateriaal
heeft dit eeuwenoude
bouwmateriaal het moeten
afleggen tegen nieuwko
mers als kalkzandsteen en
beton. Als gevelbekleding is
baksteen nog steeds actueel
en zelfs een modeartikel ge
worden. Jaarlijks komen
tientallen nieuwe stenen op
de markt.
Waar je ook in Nederland
kijkt, vrijwel elke gevel in
Nederland is 'bekleed' met
baksteen. Volgens cijfers van
het Koninklijk Verbond van
Nederlandse Baksteenfabri
kanten (KNB) draagt zo'n 90
procent van de gebouwen in
Nederland een bakstenen 'jas'.
„Van harnas tot regenjas", zo
vervat directeur Evan Hal van
KNB de geschiedenis van bak
steen in een aantal woorden.
Sinds mensenheugenis was
baksteen hét materiaal voor
het vervaardigen van gebou
wen, van kerken tot aan hui
zen. „Maar begin jaren '60
heeft de baksteenindustrie de
grote slag gemist. De introduc
tie van materialen als kalk
zandsteen en beton heeft bak
steen als constructiemateriaal
verdrongen. Daarentegen is de
esthetische functie van bak
steen nog altijd sterk en heeft
de industrie zich op dat aspect
geconcentreerd
Dat baksteen als gevelbekle
ding een streepje voor heeft op
andere materialen, wordt
beaamd door Els Zijlstra. Zij
staat aan het hoofd van Mate
ria, een onafhankelijk advies
bureau dat is gespecialiseerd in
de selectie van bijzondere ma
terialen en technieken die zijn
toe te passen voor architectuur
en design.
„Baksteen is in Nederland al
om geaccepteerd. Nederlan
ders houden van de uitstraling
van baksteen. Daarbij komt
dat baksteen als gevelbekle
ding erg duurzaam is en in ver
houding tot andere materialen
relatief goedkoop."
Zijlstra ziet ook nadelen. „Het
is een vrij zwaar product voor
verwerking. Het formaat, de
kleuren van baksteen kunnen
variëren. Dat gebeurt ook vol
op en in dat opzicht is baksteen
inderdaad een soort modearti
kel geworden."
Maar wil baksteen ook in de
toekomst hét materiaal voor de
gevel blijven, dan zullen vol
gens Zijlstra met name de
verwerkingsmethoden van
baksteen moeten worden aan
gepast. „Stapels bakstenen op
een bouwplaats, dat is volledig
achterhaald. In de toekomst
worden bouwelementen zoveel
mogelijk geprefabriceerd.
Daarvoor is baksteen minder
geschikt. De industrie zal dus
met nieuwe methoden voor
verwerking moeten komen."
Van Hal weerlegt dat baksteen
niet geschikt zou zijn voor pre-
fabricatie. „Al vele jaren wordt
geëxperimenteerd met prefab
metselwerk. De laatste jaren
onder andere in samenwerking
met TNO Bouw. Op dit moment
wordt het zelfs al experimen
teel toegepast in een aantal
nieuwbouwwoningen in Lith."
In de baksteenindustrie wordt
daarnaast eveneens hard ge
werkt aan nieuwe verwer
kingsmethoden. Naast de tra
ditionele metselmethode met
mortel is in de jaren negentig
het verlijmen van baksteen ge
ïntroduceerd. Voordeel van de
ze manier van verwerken is
volgens Van Hal van KNB de
grotere hechtsterkte in verge
lijking met traditioneel met
selwerk en de dunnere voeg.
„Door die dunnere voeg, krijgt
een gevel een meer keramische
uitstraling", aldus Van Hal.
Begin dit jaar bracht Daas
Baksteen in Zeddam een derde
verwerkingsmethode op de
markt: ClickBrick. Aan dit
droogstapelsysteem komt geen
mortel of lijm te pas.
De Daas ClickBrick wordt sim
pelweg gestapeld en met een
rubberhamer vastgezet in een
bewerkt roestvrijstalen frame.
De bijbehorende rvs-clips zor
gen voor de solide verbinding
tussen de bakstenen.
Het zoeken naar nieuwe ver
werkingsmethoden van bak
steen is op een aantal fronten
van belang. Enerzijds om bij te
blijven in de concurrentieslag
In dit pand is de ClickBrick toegepast.
met andere gevelmaterialen,
zoals keramiek, natuursteen
en aluminium die al op grote
schaal geprefabriceerd wor
den. Anderzijds omdat er een
voudigweg een tekort aan
vaklui is, die traditioneel met
selwerk kunnen en willen ma
ken.
Directeur Van Hal van KNB:
„Geprefabriceerde baksteen
elementen bieden mogelijkhe
den om grotere eenheden aan te
leveren en te realiseren. Wat de
concurrentie met andere mate
rialen betreft: veel materialen
die in de jaren tachtig en ne
gentig geïntroduceerd zijn, lij
ken de beloftes niet waar te
maken. Het duurzame en on
derhoudsarme karakter van
baksteen is ook vandaag nog
actueel."
Patricia Weijmans
Daas Baksteen Zeddam bv,
Zeddam, 0314-651644
foto's GPD
www.daasbaksteen.nl
Materia, Rotterdam,
010-2132333
www.materia.nl
Koninklijk Verbond van Ne
derlandse Baksteen Fabrikan
ten, De Steeg, 026-4959110
www.knb-baksteen.nl
Met bloembollen is het altijd
hetzelfde: als je ze ziet
bloeien dan zijn ze niet te koop
en als je ze kunt kopen dan
bloeien ze niet, waardoor je ver
geet om ze te bestellen. Geluk
kig worden steeds meer bolge
wassen in potten gekweekt
zodat ze door tuincentra ook in
bloei kunnen worden aangebo
den. Die trend begon in de bloe
menwinkels en de supermark
ten, met blauwe druifjes en het
felgele narcisje 'Tête a Tête' in
potjes en mandjes, maar nu
heeft het aanbod zich tot op de
tuincentra en de hobbymarkten
uitgebreid en zijn er allerlei bol
gewassen in pot verkrijgbaar.
Het is natuurlijk verleidelijk
voor de leverancier: je stopt een
paar bollen in een potje met aar
de en plotseling kun je het tien
voudige vragen van wat je in liet
najaar krijgt voor een zakje met
droge bollen. De plantenmarkt
blijft een impulsmarkt, en zien
doet kopen. En denk niet dat ik
het over u heb, want ik reken
mijzelf ook tot de impulskopers;
als ik een potje met bloeiende
bollen of knollen zie dan kan ik
dat niet laten staan terwijl ik
weet dat ik diezelfde bollen in
het najaar voor een fractie van
de prijs kan kopen.
Zo kwam ik onlangs thuis met
een op de markt gekochte opge
potte keizerskroon, Fritillaria
imperialis, dat merkwaardige
bolgewas met stevige steel met
bovenaan een krans van oranje
bruine bloemen die gekroond
En ja hoor, toen na een paar in
aangename spanning doorge
brachte dagen de knoppen van
mijn keizerskroon opengingen,
waren de bloemen bleek groen
geel in plaats van oranje. Ik was
de trotse bezitter van Fritillaria
pallididflora - een echte vangst
want dit is een soort die je zelden
tegenkomt.
worden door een toefje groen
blad, als op een ananas. Ten
minste - de koopman beweerde
dat het een keizerskroon was,
maar ik had allang gezien dat de
bleekgroene knoppen zich niet
tot oranje bloemen zouden ope
nen. U kent waarschijnlijk wel
het euforische gevoel van bloed
dat sneller door de aderen
stroomt als je een bijzondere
vondst doet. Alsof je op de rom
melmarkt een ets van Rem
brandt ontdekt.
Dit alles speelde een maand ge
leden; de plant is inmiddels uit
gebloeid en nu dient zich het
probleem van iedere impulsko
per aan: wat nu? Er bestaan wel
honderd soorten Fritillaria's,
waarvan er - ik heb even in de
Plantenvinder geteld - een klei
ne vijfendertig in Nederland
worden aangeboden. Er zijn er
maar twee die je in de tuin te
genkomt. Dat ligt niet aan het
feit dat wij tuiniers niet avon
tuurlijk zijn, maar aan ons kli
maat. Veel soorten komen uit
Iran en Afghanistan en ze wen
nen moeilijk aan het poldermo
del van de vaderlandse tuin.
De enige inheemse Fritillaria,
de kievitsbloem, Fritillaria me-
leagris, gedijt in de meeste tui
nen wel, hoewel de plant geluk
kiger is op veen of klei, dan op
zand. De keizerskroon zie je ook
regelmatig, maar meestal in
niet-bloeiende staat. Onze zo
mers zijn meestentijds te koel
voor deze plant. Fritillaria mi-
chailovskiji, een plantje met
chocoladebruine bloemen met
een brede goudgele rand, is de
derde soort die je tegenwoordig
op tuincentra vaak in potjes ziet
aangeboden; dit bolletje bloeit
rijk in het jaar van aankoop, en
daarna nooit weer.
De trieste waarheid is dat bijna
alle Fritillaria's andere omstan
digheden nodig hebben dan wij
kunnen bieden: ze houden van
vruchtbare kleihoudende grond
die in de lente nat is en die 's zo
mers zo sterk uitdroogt dat de
bollen bijna gebakken worden.
Pas dan zullen ze het volgende
jaar weer bloeien. Heeft u der
gelijke grond, dan heeft u geluk.
Meer geluk dan ik, want ik zit nu
nog steeds met het probleem
wat ik moet doen om mijn Fritil
laria pallidiflora volgend jaar
weer tot bloeien te verleiden.
Het glasobject Akasma, ont
worpen door Satyendra
Pakhalé, is bekroond met de
ICFF Editors Award 2003. Deze
designprijs wordt jaarlijks uit
gereikt aan een opvallend, mo
dern ontwerp. Pakhalé nam de
prijs in ontvangst tijdens de In
ternational Contemporary
Furnituiy Fair (ICCF), vorige
maand in New York. Ontwerper
Pakhalé is afkomstig uit India,
maar hij werkt al geruime tij din
Amsterdam. In zijn ontwerpen
combineert hij vaak oosterse en
westerse invloeden. Ontwerpen
van Pakhalé zijn opgenomen in
de collecties van gerenommeer
de (meubel)producenten. Akas
ma ontwierp hij in opdracht van
RSVP.
Liefhebbers van bonzai kun
nen zich in Scheveningen
tot eind juni vergapen aan een
indrukwekkende collectie, te
zien bij strandpaviljoen de Blue
Lagoon en bijeengebracht door
Jan J. Smith. Deze tuinliefheb-
ber importeert tevens winter-
vaste palmbomen. De oudste
bonzai's in Scheveningen is
ruim tweehonderd jaar oud. De
ze Taxus Cuspidate Nana meet
maar liefst 2,5 meter. De meeste
bonzai's komen uit China en de
meer zeldzame soorten uit Ja
pan. Het adres van de Blue La
goon is Strandweg 25-27 in
Scheveningen.
In de Kunsthal Rotterdam is
tot en met 7 september een
overzichtstentoonstelling te
zien van het werk van de Ja
pans-Amerikaanse kunstenaar
Isamu Noguchi (1904-1988). Hij
maakte beelden, theaterdecors,
tuinontwerpen en objecten voor
de openbare ruimte. Daarnaast
ontwierp hij meubilair, lampen
en accessoires. De tentoonstel
ling is samengesteld door het Vi-
tra Design Museum in Weil Am
Rhein. Naar aanleiding van de
expositie heeft Vitra besloten
ook een aantal ontwerpen van
Noguchi opnieuw in productie
te nemen. Daaronder bevinden
zich een sofa (4549 euro), een
opvallende koffietafel (vanaf
1166 euro). Eerder nam Vitra
een krukje, een bijzettafeltje en
een lampje in productie.
Voor meer informatie
www.vitra.com.
Romke van de Kaa Fritillaria pallidiflora
foto GPD
Klokkenproducent B&W in
Oisterwijk bracht een nieu
we voorjaarscollectie op de
markt. De ontwerpen zijn geba
seerd op de kleuren en motieven
van de jaren zeventig. De collec
tie bestaat uit twintig nieuwe
modellen, waarvoor verschil
lende jonge Nederlandse ont
werpers ideeën hebben gele
verd. De klokken zijn te koop
vanaf €29,95.
Informatie is te vinden op de
website www.benwclocks.com.
Telefoon: 013-5284494.
