17
ff#
Ontstressen op
de zorgboerderij
Die mèrelaor
maokende dao
toch 'n lawaoi
^EK\
ir%
Nieuwe Raadkaart
dinsdag 10 juni 2003
Compostvat
Agenda
Contouren
J
H
A
I3B
ü-M"- 5,4
Ui
f
A
Overspannen heette het
vroeger. Tegenwoordig
is burn-out de omschrijving
voor mensen die het werk
niet meer aankunnen, vaak
voor langere tijd uit het ar
beidsproces verdwijnen en
bovendien hun sociale net
werken verliezen. Het kost
veel tijd en moeite om burn
out verschijnselen kwijt te
raken. Bij dat langdurige
herstelproces wil Buiten
kans, centrum voor onderne
men op het platteland, een
handje gaan helpen, onder
het motto 'lucht en ruimte'.
Mensen met een burn-out
kunnen op een zorgboerderij
bijtanken, zeg maar ont-
stressen.
Marianne Verbruggen van
Het Klein Hoefken bij
Kuitaart werkt mee aan het pro
ject 'lucht en ruimte' van Bui
tenkans. Ze gaat op haar boer
derij mensen met een burn-out
ontvangen. „Wehebbenhiereen
mooie plek. Je voelt de wind
door je haren en de aarde aan je
vingers. Je kunt je hoofd even
leegmaken en beseffen dat er
meer is dan werken alleen. Je
kunt de verwondering weer over
je heen krijgen." Ze denkt dat
meewerken op de boerderij - in
de bloementuin, de kruidentuin
of gewoon op de akker - prima
geschikt is voor mensen die op
zoek zijn naar zichzelf.
En voor de familie Verbruggen
is het een welkome nevenactivi
teit op het kleine akkerbouwbe
drijf met mini-camping, waar
voor een deel gangbaar en voor
een deel ecologisch geprodu
ceerd wordt (de groenten wor
den in de streek afgezet). Mari
anne Verbruggen heeft al enige
ervaring met het opvangen en
begeleiden van mensen. Ze had
anderhalf jaar langdurig werk
lozen op de boerderij en binnen
kort wordt een contract gete
kend met iemand die een deel
van het persoonsgebonden bud
get gebruikt voor het werken op
de boerderij.
Om meer bekendheid te geven
aan de mogelijkheden van de
burn-out opvang, houdt de fa
milie Verbruggen 19 juni open
huis op de boerderij (vanaf
14.00 uur). Mensen die belang
stelling hebben, kunnen zich
dan oriënteren. Marianne is nog
met de gemeente Hulst in de slag
om op de boerderij een woonwa
gen te mogen plaatsen, die kan
dienen als verblijfsruimte voor
de gasten, of liever: de cliënten.
„De schuur kunnen we daar
voor niet gebruiken, want die
moet eerst gerestaureerd wor
den. Een apart onderkomen als
een woonwagen is leuker dan de
keuken gebruiken, als zijn de
cliënten daar natuurlijk ook
welkom."
Is er wel behoefte aan een pro
ject als 'lucht en ruimte'? Jac
ques Roumen van Buitenkans
vindt uiteraard van wel. Hij
wijst erop dat het verblijf op de
boerderij niet op zichzelf staat,
maar onderdeel is van de totale
therapie. Voorop staat dat een
cliënt het zelf ziet zitten. Rou
men kan zich voorstellen dat
niet iedereen er voor voelt. De
duur van het verblijf en de mate
van meedraaien op de boerderij
zijn afhankelijk van de per-
bedrijf. „Wij doen veel met de
hand en we bieden ze gewoon de
dagelijkse bezigheden aan."
Dat kan dus ook onkruid wie
den zijn, of het verzorgen van de
dieren (koeien, schapen, var
kens) die op de boerderij wonen.
„Waar het om gaat is de mensen
van de bank af te halen en dat ze
hun zinnen kunnen verzetten.
Rust en nieuwe kracht vinden
op de boerderij", betoogt Mari
anne.
Personeelsfunctionaris Henk
van Gilst van het ROC Zeeland
ziet de 'stressboerderij' wel zit
ten. Hij meent dat een werkge-
soonlijke omstandigheden. Me
dewerkers van Buitenkans zor
gen voor de begeleiding, samen
met boer of boerin.
Marianne Verbruggen vindt dat
de burn-out opvang op Het
Klein Hoefken wel kleinschalig
moet blijven; een te grote groep
acht ze niet wenselijk. „Ik denk
dat er niet meer dan vijf tot zes
mensen tegelijk kunnen zijn.
Het moet ook weer niet te onrus
tig worden." Voor zo'n aantal is
er zeker genoeg te doen op het
ver er best aan kan meewerken.
Burn-out is iets wat een mens
zomaar ineens overkomt. Vaak
zijn er vooraf absoluut geen sig
nalen. Als werkgever heb je de
opdracht alle middelen in te zet
ten om te proberen de mensen
weer op een goede manier ar
beidsgeschikt te maken. Er zijn
situaties van mensen waarin je
zegt: laat ze even met rust. Maar
ook situaties waarin je iemand
juist moet activeren in bewe
ging te blijven en niet achter de
Een tuinier is tie eigenlijk niet
zo. Maar toch heeft hij er
wel verstand van, een beetje al
thans en zo nu en dan zegt hij er
wel een verstandig woord over.
Meestal zien we mekaar op weg
naar de plaatselijke super
markt. Hij in zijn rode Mazda en
ik natuurlijk op mijn blauw
fietsje. Meestal is het raampje
open, zijn elleboog losjes door
het raampje en zijn bril halver
wege zijn neus. Gisteren kwam
ik 'm weer tegen en vroeg tie:
Vroeg èrpels, moe je die voo
twaolf uuren eeten?
Toen ik thuis kwam van de win
kel zat er een jonge merel in het
net over de aardbeien. Ik was er
al bang voor geweest. Afgelopen
winter had ik de vogels bij tijd
en wijle flink gevoederd. Dat lag
eigenlijk niet aan mij, maar aan
de bakker. Of aan de bakkerin,
want zo eerlijk moet ik eigenlijk
wel zijn. Vooral die oliebollen.
Weken hebben ze in de treurwilg
gehangen. Totdat een maand
geleden de blaadjes aan de
boom kwamen. Toen waren ze
verdwenen. Ja, voor het oog al
thans. En bij de buurman was
het precies hetzelfde. Hij had
ze nog geschild, zijn oliebollen
en in de boom gehangen. Maar
het was verloren moeite ge
weest.
Marianne Verbruggen van Het Klein Hoefken bij Kuitaart:We hebben hier een mooie plek. Je kunt de verwondering weer over je heen krijgen.foto Camiel Schelstraete
Even j e hoofd leegmaken
geraniums moet laten zitten.
Het project Tucht en ruimte'
kan voor sommige mensen heel
goed zijn om even uit de sfeer
van het onderwijs te zijn en toch
bezig te zijn."
Bij het Regionaal Opleidings
centrum is nog geen gebruik ge
maakt van het boerderij-aan
bod. „Het is wel een project dat
bij mij bovenaan staat", zegt
Van Gilst. „We zijn nu nog volop
bezig aan het opzetten van ziek
tebegeleiding en reïntegratie."
Hij is van plan Tucht en ruimte'
zeker bij burn-outers onder de
aandacht te brengen. „Als ie
mand deelneemt, dan houdt die
een dagritme. Ook dat is belang
rijk. Er zit een soort doorgang
van het normale leven in. Ie
mand houdt ook omgang met
mensenDe terugkeer is dan wat
makkelijker te nemen dan van
uit het niks."
Van Gilst betoogt dat bij het
werken aan herstel ook een stuk
ontspanning moet zitten. „Dat
zie ik bij het boerderijproject. Je
hebt de vrijheid om meer jezelf
te kunnen zijn. Ik kan me goed
voorstellen dat werken in het
buitengebied prettig is. Het
platteland is geen gestreste om
geving - ga er zelf maar eens
wandelen. Het kan veel bijdra
gen aan het tot rust komen en
nieuwe energie op te doen en dat
is één van de eerste punten bij
burn-out."
Rinus Antonisse
Het was een komisch zicht in de
pruimenboom. Midden in de
winter een tiental van die witte
bollen. In van die pindanetjes.
Hij had de vogels nog willen
misleiden met die verpakking,
maar ze waren er toch niet inge
trapt. Ook zijn bollen waren
niet opgegeten. Wa dienken jud
der wè, had hij gezegd, d'r an
gaoje toch. Dan mao voo de
wurms. En met een zwiep had
hij ze in het compostvat ge
gooid. Deksel d'r op: weg 2,50.
Terug nao dienjoengen mère
laor. Een paar weken geleden
had ik de netten al over de aard
beien gelegd. Dan kunn'n de
veugels d'r a wad an wénnen. En
dan weten ze van te voren, dat
het niet als vorig jaar zal zijn.
Fêêste in defrènzen. En zeker nu
na het voorval met die oliebol
len voelde ik me gerechtigd om
de aardbeien voor eigen gebruik
te houden. Met een zeker gevoel
van rechtvaardigheid had ik de
netten gehaald, het rek over de
aardbeien gezet en alles afgezet
en waar nodig het onkruid ge
wied. In de heg zaten twee me
rels te broeden en het ene vintje
zat bij wijze van spreken op de
punt van mijn ouwëêle.
Als merels zitten te broeden,
dan zijn ze echt brutaal. Het is
alsof ze zeggen willen: Alli, kap
's 'n bitje deu. Wudder moeten
wurms 'èn. En dan springt hij
In het Kerkje van Ellesdiek
(Ellewoutsdijk) wordt zondag
voor de laatste keer vóór de zo
mer een oecumenische bijeen
komst in het Zeeuws gehouden.
Fanfare Prinses Juliana uit
Baarland treedt op en er is een
stemmenspel over Corinthe, ge
schreven door Ko de Visser. De
bijeenkomst begint om 14.30
uur.
recht op de wormen af, pakt die
tussen zijn snavel en knipt die in
brokken en stukken: Fascine
rend om te zien. En ik maar
schoffelen. Hupla, daar komt de
tweede worm binnen bereik.
Ook die wordt verknipt. Voor
zichtig legt hij alle stukje op de
grond, rangschikt ze naar groot
te en vliegt met de hele tros naar
de heg. Uren heb ik er mee studie
naar gekeken.
Raor ee, had ik gedacht, êêst da
net om de veugels van defrènzen
t'ouwenen, noe die wurms om
udder joengen op te kwêêken.
Maar nu is mijn mening daar
toch anders over. Die joenge mè
relaor maokende dao toch 'n la
waoi. Die vloog van links naar
rechts en van voor naar achter
door zijn gevangenis. En pie
pen. Ja, wat nu te doen? Zou ik
'm pakken en loslaten? Of een
stuk van het net oplichten? Als
die maar niet in het net vast
kwam te zitten. Da's 'n gemug-
gel om die los te kriigen. Aan de-
ze kant het net losmaken en dan
naar de andere kant gaan. En
een keer in mijn handen klap
pen. Ja, zo moest het dan maar.
Naar de andere kant lopen
moest ik niet meer, want het
beestje had het gaatje vlugger in
de gaten dan ik. En weg vloog
tie, niet ver, tot bij de lage
struikjes. Toen verdween tie.
Tussen de bladeren. Ik hoorde
'm nog een poosje piepen, toen
werd het stil.
Voorzichtig legde ik het net te
rug en keek rond of niemand in
de buurt het had gezien. Alleen
de kat van de buren. Die zit al ja
ren op de vensterbank. Vanwege
zijn ontbrekende vierde poot.
Door het slaapkamerraam
houdt-ie alles in de gaten. Zo
heeft die ook gezien, dat ik be
gin maart de planters in de
grond deed. Voorzichtig, om de
jonge schoten niet te beschadi
gen, legde ik ze in de geulen. Met
dezelfde ouwëêle gingen ze on
der de grond. En nu staan ze
daar te pronken in mij'n tuin.
Die 'ei je zeker wè vroeg gezet,
had het mannetje in de rode
Mazda vorige week gevraagd,
toen hij met zijn auto door de
straat reed en de tuinen contro
leerde. Ik had eens geknikt
en trots geglimlacht. Vóór acht
uur zeeker? had hij geroepen
door zijn open raampje. Nog
vroeger vint, en lachend was hij
verder gereden. Naar de super
markt.
Rinus Willemsen
Natuurlijk herken ik de
raadkaart, meldt L. de
Broekert uit Middelburg. „Het
gaat om de Domburgseweg in
Oostkapelle. In het huis rechts
van café Internationaal werd ik
in 1949 geboren. In mijn jeugd -
ik woonde er ongeveer tot mijn
zesde - heette het hotel-café nog
steeds Internationaal. De eige
naar was toen de heer
Helmstrijd. In de bijkeuken
werden in het weekeinde heer
lijke frites gebakken door Mina
Helmstrijd, die haar buurkin
deren altijd met gulle hand
deelde."
De Broekert weet nog dat op het
pleintje voor het café een soort
frites-kot stond, waar 's zater
dags patat werd verkocht. „Het
ginger niet altijd beschaafd aan
toe, want het gebeurde wel dat
op zondag de mayonaiseklod
ders tegen onze voordeur ge
plakt zaten." Deze inzender
schrijft dat voordat de
Helmstrijds het café overna
men, het werd uitgebaat door de
heer Goeman.
Die wordt ook door veel andere
inzenders genoemd. J. Zwemer
uit Oostkapelle herinnert zich
dat slager Bram Brand ooit op
personen uit het dorp een ge
dicht heeft gemaakt, waarin op
volgorde van het alfabet steeds
iemand belicht wordt. Bij de let
ter G dichtte Brand: 'G is van
Goeman in wijnen en bier.'
S. Cepero uit Middelburg
schrij ft dat uitbater van het café
ten tijde van de foto haar over
grootvader Cornells Johannes
Goeman was. „Mijn moeder, Jo
hanna Pieternella Goeman, is in
dit café geboren. Mijn opa, Jo
hannes Bernardus Goeman,
heeft het café in 1947 van de
hand gedaan."
Volgens W. Dingemans-Ovaa
uit Middelburg is het café in de
jaren zestig overgedaan aan
Leen Pouwer uit Ritthem en zijn
vrouw Leny Minderhout uit
Oost-Souburg. „Zij zijn later
geëmigreerd naar de Verenigde
Staten of Canada." J. Verstraate
uit Oostkapelle, 38 jaar woon
achtig in het dorp, stelt dat het
café eind jaren zeventig disco
theek 't Wieltje was en nu De
Pannenkoekenbakker heet.
„Als je goed kijkt, kun je tussen
de bomen de contouren zien van
het gemeentehuis, waar ik nog
ben getrouwd."
V. Koole en A. van Gelder, uit
baters van De Pannenkoeken
bakker melden dat de foto van
de raadkaart nu in het restau
rant hangt, als aandenken aan
de historie van het pand. „Toch
mooi dat de traditie van gast
vrijheid en gezelligheid zo nauw
aan dit gebouw te Oostkapelle
verbonden zijn.
K. Malcorps uit Cadzand en an
dere inzenders wijzen op de Ne
derlands hervormde kerk, die
op de achtergrond van de foto
zichtbaar is. Rechts achter de
bomen is een stukje van de
Domburgseweg te zien. Naast
het café woonde timmerman
Piet Geerse, die getrouwd was
met de oud-tante van inzender
J. Janse uit Kortgene.
Er waren alleen goede oplossin
gen.
De waardebonnen gaan naar:
L. Pattenier, Oosterland,
K. Stroo-Louws, Zoutelande en
E. Brand, Oostkapelle.
Rinus Antonisse
Van dorp naar stad. Uit de collectie van Hans Lindenbergh een
kaart met een stedelijk tafereeltje. De vraag is: in welke plaats is
de foto destijds genomen? Naam van de straat en aanvullende bij
zonderheden zijn welkom bij de redactie. Oplossingen kunnen tot
en met uiterlijk zaterdag 14 juni worden gestuurd naar: Redactie
PZC Buitengebied, postbus 18,4380 AA Vlissingen. Per fax naar
0118-470102 en per mail naar redactie@pzc.nl. Er zijn voor inzen
ders van goede oplossingen drie waardebonnen beschikbaar.
