W1 5 Miete
Bourgogne is
alles in één
Guédelon: ridderburcht anno 2025
De graadmeter
zaterdag 7 juni 2003
r
n en tieten
De noordelijke Bourgogne, globaal de driehoek Auxerre-Dijon-Nevers,
vormt een onvermoed alles in één vakantiegebied op één dag rijden.
Met als kern de ruige Morvan, daar omheen glooiend landschap
doorsneden door rivieren. Een streek vol rijke historie van Romeinen,
donkere Middeleeuwen en gothische hoven.
Wat waar
Tips Trips
Fietsboot Eemlijn
Nationale Zilverdag
Demonstraties glasmuseum
Kwaliteit kampeerauto's
Oldtimerdag Liempde
Advertentie-exploitatie:
Noord-en Midden-Zeeland: 0118-484369;
Zeeuws-Vlaanderen: 0114-372770.
Redactie: 0118-484413
vwvw.pzc.nl
E-mail: redactie@pzc.nl
Postbus 18,4380 AA Vlissingen.
j
De prachtig gerestaureerde abdij van Fontenay.
Door Alphons B. ter Brake
Onze ontdek
kingstocht be
gint in een van
die oude stadjes
langs de Loire:
het middeleeuwse Nevers met
centraal de romaans-gothische
kathedraal Saint-Cyr-Sain-
te-Julitte. Een centrum als een
openluchtmuseum, waar dit ge
bied vol van is. En waar je aardi
ge ontdekkingen kunt doen. Zo
als bij de Auberge Saint Louis
aan de Loire, waar een gevel
steen laat weten dat de Neder
landse wegbereider van het Im
pressionisme, Johan Jongkind,
hier woonde en werkte van
1861 tot 1875. Aan de overkant
van de straat kabbelt het breed
uitwaaierende water van de Loi
re nog even rustig westwaarts
als in 1874, toen Jongkind hier
zijn Straat in Nevers schilderde.
De Loire is een bijzondere ri
vier. Ongeschikt voor vracht
vaart met enige diepgang, is de
rivier het domein van vissers en
verkoeling zoekende toeristen.
Voor de vrachtvaart werd langs
de Loire een kanaal aangelegd,
dat aansluiting biedt op andere
kanalen en zo een wereld van
pleziervaart opent. Even ten
zuidwesten van Nevers, waar de
Allier in de Loire uitmondt,
voert het Canal Latéral de la Loi
re via een sluis in een bak spec
taculair over de Allier heen. Van
af het water biedt de uitmon
ding van de Allier in de Loire
een spectaculaire wereld. Dat
kan per kano of kajak, maar
ook via de beroepsvissers op de
Loire met hun typische platbo
dems, 'gabare' genaamd. Tegen
woordig koppelen ze de vis
vangst aan 'toeristische dienst
verlening', uiteenlopend van
een halve dag meevaren tot en
met complete meerdaagse vis-
serscursussen. Met Jean-Marc Be-
noit en zijn compaan Christop-
he varen we stroomopwaarts
om de netten te legen en zijn ge
tuige van de ongelijke strijd van
karper en snoekbaars die stuip
trekkend tussen onze voeten in
de boot belanden. Laverend tus
sen de zandbanken varen we
naar de plek waar de Allier in de
Loire uitmondt. Voor onze ogen
ontvouwt zich een apocalyp
tisch griezellandschap. Als pre
historische waterdieren wach
ten wit uitgeslagen bomen met
hun tentakels ons op. De vissers
varen er behendig tussendoor.
Terug op de woonboot van
Jean-Marc bereidt hij de vis tot
een soort fijngehakte gefrituur
de shoarma. Als parels aan het
watersnoer liggen de prachtige
INFOGRAPHIC ALEX ALFERINK
oude stadjes en dorpen langs de
Loire: Pougues-les-Eaux, La Cha-
rité-sur-Loire, de wijnstadjes
Pouilly-sur-Loire en Sancerre,
en Cosne-sur-Loire. Vaar-, wan
del-, fiets-, autoroutes, alles
blijkt aanwezig. En vergeet de
tientallen musea niet! En het
aardewerk. In de boekenstad La
Charité vormt een Benedic
tijner kloostercomplex uit de
twaalfde eeuw het hoogtepunt
van het middeleeuwse centrum.
Op een terrasje drink je hier de
Sauvignon Blanc van Pouilly,
waar je in een modern museum
kunt ruiken hoe de verschillen
de Bourgogne-wijnen smaken,
van de nieuwe wijnen van Gien
tot de klassieke Bourgognese
Loire-wijnen. Bij mooie wijnen
past een mooie keuken. Die
vindt je hier dan ook moeite
loos. Zoals in Flavigny sur Oze-
rain bij Dijon. Enkele boeren en
hun families verzorgen hier
maaltijden op basis van hun ei-
De sfeer van de negentiende eeuw: inpakken anno 2003 in de anijsfabriek in een voormalige abdij uit
800 van de firma Anis de l'Abbaye de Flavigny.
gen producten in restaurant La
Grange aan de Place de l'Eglise.
Geur van anijs
Maar de naam Flavigny zal me
nigeen bekender voorkomen
van de anijssnoepjes in sierlijke
blikken doosjes, die worden ge
fabriceerd in een oude abdij. Tij
dens een excursie waan je je in
de wereld van het begin van de
industrialisering. De crypte is
als museum bewaard gebleven
en zit in dezelfde excursie. Er
zijn trouwens nog vier andere
abdijen in dit kleine stadje en
overal ruik je de anijsOok
al in gebruik als fabriekscom
plex was ooit het prachtig geres
taureerde abdij-complex van
Fontenay ten noordoosten van
Dijon, paradijselijk gelegen in
het romantische dal van het ge
lijknamige riviertje. Majestueus
daarentegen op een heuveltop
aan de rand van de Morvan
troont de basiliek Sainte Made
leine als een Romaans juweel
van bouwkunst in het langge
rekte stadje Vezelay. Dat ver
trekpunt was voor de Tweede
Kruistocht en sinds diezelfde
twaalfde eeuw ook centrum is
op de bedevaartroute naar
Saint-Jacques de Compostella.
Vanaf het kerkplein kijkje diep
de ruige Morvan in, een klim-
sport- en wildwaterparadijs,
waar je tegenwoordig ook de
mountainbiker aantreft.
Waar je ook gaat in dit land,
overal stuit je op het levende
verleden van kastelen en burch
ten, monumentaal of eenvoudi
ger, maar dan origineel vroeg
middeleeuws: vier muren, vier
torens en een 'donjon', soms vol
ledig intact alsof de eeuwen heb
ben stilgestaan, soms als prach
tig gerestaureerde ruïnes, soms
frivool verbouwd in de loop der
eeuwen tot een stoer lustslot.
Het is niet moeilijk om je hier te
wanen tussen ridders en schild
knapen. Het is dan ook niet ver
wonderlijk dat je hier open
luchtspelen aantreft die aan de
ze wereld herinneren. Op elke
toeristenkaart vind je deze we
reld terug in namen als Chateau
de Ratilly, of Chateau de Druyis.
Net als een 'cité medieval' (mid
deleeuwse stad) worden ze
langs de weg aangekondigd.
Soms ook duikt een gave burcht
zomaar voor je op, na een scher
pe bocht. Een wereld waar je zo
danig van Frankrijk kunt proe
ven dat alle clichés samenval
len. We eindigen deze rondreis
in de hoofdstad van al dit
moois: Dijon. Ooit het centrum
van een rijke en machtige staat.
Middeleeuwse huizen gebroe
derlijk naast statige renaissance-
gevels, gothische pracht naast
een luxe mosterdwinkel. Vier
dagen per week markt. Dit is de
wereld van prachtige wijn- en
spijs-combinaties, op terrasjes
en in restaurants.
De Franse streek Bourgogne ligt op circa 850 kilometer afstand van
Nederland, en is binnen een dag goed bereikbaar per auto of trein.
Wet de auto gaat dat het snelst via Luxemburg, A31 Metz/Nancy,
Dijon of vanaf Antwerpen/Gent via A22 (richting Lille), A1 (Parijs-Ar-
tas), A26 (Reims), A4 (Chalons), A26 (Troyes). Over op A5, zowel rich
ting Dijon als Parijs is mogelijk. Parijs voor afslag N77 (richting Auxer-
fe). De Thalys en TGV rijdt van Amsterdam via Gare du Nord in Parijs
naar Dijon. Meer informatie: Maison de France, Prinsengracht 670,
1017 KX Amsterdam, tel. 0900-11 22 332, www.fraricequide.corn.
Inlichtingen ter plaatse: Comité Régional du Tourisme de Bourgogne
in Dijon, tel. 0033-380 280 280, www.bourqoane-tourisme.com
(Franstalig) en www.burqundv-tourism.com (Engelstalig).
Er zijn Nederlandstalige brochures beschikbaar. Voor vissers- en ande
re waterarrangementen: Fédération de la Nièvre pour la Pêche et la
Protection du Milieu Aquatiqe 7, Quai mantoue, 58000 Nevers, tel.
0033-3 86 61 18 98, e-mail ifede.peche58®wanadoo.nl.
Een Nederlandstalig hotel op zes kilometer afstand van Vezelay: Ho-
tel-Restaurant Les Deux Ponts, 89450 Pierre Perthuis, tel. 0033-3 86
32 31 31e-mail lesdeuxponts@aoi.com (vragen naar Marianne Bari-
teau-Greve).
Door Alphons B. ter Brake
Benieuwd hoe het er daadwerke
lijk aan toeging bij de bouw van
een burcht in de middeleeu
wen? In de noordelijke Bourgog
ne, ten zuiden van Auxerre,
wordt een burcht gebouwd, zo
als dat rond 1300 gebeurde.
Zelfs de gereedschappen
smeedt men zelf. In 2025 moet
de burcht er staan.
Van Nevers of Auxerrois uit ben
je er zo: tussen St.Amand-en-
Puisaye en St. Saveur-en-Puisay
ligt de unieke middeleeuwse
bouwplaats Guédelon, in 2002
goed voor liefst 200.000 bezoe
kers. In een oude steengroeve,
verscholen in de bossen, werd
in 2000 begonnen met de bouw
van een versterkt kasteel
(chateau fort) zoals dat in de der
tiende eeuw gebeurde. Veertig
mensen in vaste dienst werden
geschoold in de technieken uit
die tijd en samen met 200 vrij
willigers zal men nog zo'n twin
tig jaar nodig hebben ony^de
burcht te bouwen. De bouwma
terialen worden ter plekke ge
wonnen en bewerkt.
De bouwplaats is volledig mid
deleeuws aangekleed; de bou
wers zelf dragen middeleeuwse
kleding, en de onderkomens
voor de smidse, de touwslagerij,
de ijzer- en de kalkoven, de
steenkapperij, de pottenbakke
rij, de veekraal, de stallen, de
houtbewerking en het houthak
kersdorpje zijn gemodelleerd
naar de dertiende eeuw. Dat
dorpje levert op de vraag van de
werkmeester houtskool, plan
ken, balken, takkenbossen,
steenkool en manden. Zelfs de
ruimte waarin de entree, het sa
nitair en een educatieve ten
toonstelling zijn ondergebracht
is gebouwd volgens het patroon
van een cisterciënzerschuur.
Anno 2003 is het grondvlak van
de burcht duidelijk. De basis ligt
er, er wordt nu gebouwd op
maaiveldniveau. Je kunt er om
heen lopen en er doorheen, de
bouwers op de vingers kijken
en als er vragen zijn: ga gerust
uw gang! Want het project is
niet alleen bedoeld als experi
ment om te zien hoe het bou
wen in de praktijk in zijn werk
ging, welke problemen men
daarbij ontmoette, het laat ook
zien hoe vernuftig allerlei bijna
verloren gegane technieken
soms waren. Zoals de verbluffen
de eenvoud van een simpel
touw met knopen op gelijke af
standen dat zich ontpopt als
een multifunctioneel meetwerk
tuig voor zowel twee- als driedi
mensionale opgaven! Prachtig
om van dichtbij te zien hoe ge
welven in elkaar werden gesto
ken, hoe de touwslager steeds
dikkere kabels in elkaar vlecht
uit hennepvezels, waarmee ste
nen van vele kilo's kunnen wor
den gehesen. Kortom: hoe ener
zijds simpel maar anderzijds
doeltreffend gewerkt werd, met
als resultaat bouwconstructies
met de duurzaamheid van vele
eeuwen.
Op de website van Guédelon
(www.quedelon.orq) is in 3D-
vorm een voorstelling van het
eindresultaat anno 2025 te zien.
Indrukwekkend! Maar op enke
le kilometers van de bouw
plaats vindt men Le Chateau de
Ratilly, het voorbeeld op ware
grootte uit de twaalfde eeuw.
Om nog stiller van te worden.
Guédelon is tot 2 november geo
pend. Openingstijden: Juli en augus
tus dagelijks 10.000-19.00 uur; sep
tember: weekdagen 10.00-17.30
uur, zat en zon 10.00-18.00 uur;
1 oktober - 2 november: dagelijks
10.00-17.30 uur.
Minimaal een uur voor sluitingstijd
aanmelden.
Natuurlijk gaan de kinderen mee op vakantie. Zij
vermaken zich maar wat graag in het zwembad
of op het strand. Alleen die ellendige reis in auto
of vliegtuig. Veel ouders verzinnen trucjes of
kopen speelgoed om het grut onder de duim te
houden. Wat doet u om de eerste (en laatste)
uurtjes van de vakantie niet te stressvol te laten
verlopen?
Stem mee in de Vakantievraag van de Week.
Ga naar de website van deze krant en klik op de
rubriek Reizen
Vorige week vroegen we u naar veranderingen
in uw reisgedrag dit jaar. Wat vooral opvalt is dat
mensen zich dit jaar beter voorbereiden op een
vakantie. Onder meer naar aanleiding van ad
viezen van het ministerie van Buitenlandse Zaken
stelt een kwart van de reizigers de vakantieplannen
uit. Ook bijna een kwart kiest er voor naar een
andere, wel veilige bestemming te reizen. Slechts
vier procent durft niet meer te vliegen.
Uitstellen 25
Veilige bestemming 23
Niets 22
Beter voorbereid 14
Niet op vakantie 12
Niet vliegen 4%
Jacco Tas is manager contracting produktontwikkeling bij
D-reizen: 'We merken dat klanten mondiger zijn geworden.
Ze informeren zich beter van tevoren via internet en in onze
winkels. We besteden dan ook veel aandacht aan advies en
informatie over bestemmingen, zodat de reiziger zeker weet
dat hij de juiste keuze maakt en met een veilig gevoel op
vakantie kan. We merken dat mensen die twijfelen over een
bestemming, nu eerder voor een veilige optie kiezen. Neder
land loopt trouwens wat betreft reizigersadvisering voorop
vergeleken met andere landen.'
Dat Amersfoort een Waterlijn heeft, waarmee je via
twee routes door de middeleeuwse binnenstad kan
varen, is bekend, maar de stad heeft ook de Eemlijn, de
fietsboot over de Eem. Deze zomer begint de boot aan
het tweede seizoen. De Eemlijn vaart tussen Amersfoort
en Spakenburg en onderweg zijn bij Baarn en Eemdijk
opstapplekken. De boot, een particulier initiatief, sluit
aan op fietsroutes die door de Eempolder lopen. Maar de
boot is meer dan een fietstaxi, onderweg wordt uitleg ge
geven over bijzonderheden van stad en land. De comple
te tocht Amersfoort-Spakenburg duurt vier uur, tot 15
juni vaart het schip alleen op woensdag, zaterdag en zon
dag. Van 15 juni tot en met 15 september is de frequentie
dagelijks. De boot vertrekt om 10.00 uur vanuit Amers
foort (Kleine Koppel) en doet om circa 11.30 uur Baarn
(Eemlust) en om circa 12.30 uur Eemdijk (nabij de pont)
aan. Tijden terugtocht: 13.45 uur (Spakenburg, haven-
pier), 15.00 (Eemdijk), 16.00 uur (Baarn) en aankomst in
Amersfoort om 17.40 uur. Prijzen tussen de 2,75 en 16 eu
ro (retour). Fiets: 1 euro.
Meer informatie: www.eemlijn.nl;
e-mail: hanqerlinqs@zonnet.nl, 06-51 94 22 79.
Zilverstad Schoonhoven
staat tweede pinksterdag
weer in het teken van de Na
tionale Zilverdag. Het evene
ment begint om 10.30 uur en
duurt de hele dag. Overal wor
den demonstraties gegeven,
kunnen bezoekers zelf aan de
slag of kunnen de vakschool
voor edelsmeden, het klokken
museum en het museum voor
knipkunst worden bezocht.
Meer informatie:
www.zilverdaq.nl,
e-mail: zilverdq@xs4all.nl
In het Glascentrum in Leerdam zijn binnenkort weer
speciale activiteiten die geheel in het teken van glas en
glasblazen staan. Op 17,18, 24 en 25 juni gaat meester-
glasblazer Arie van Loopik samen met de Tsjechische glas
blazer Marek Bartko glas blazen. Vervolgens is het vanaf
week 25 een komen en gaan van internationale glasbla
zers die demonstraties geven. Geopend dinsdag tot en
met zaterdag van 10.00-17.00 uur, zondag van
12.00-17.00 uur Entree 5 euro (volwassenen), 3,50 euro
(pas 65+) 1 euro (6-13 jr).
Meer informatie: 0345-61 49 60;
www.qlasceritrumleerdam.nl
De Nederlandse Kampeerauto Club (NKC) en de Bond
van Garagehouders (Bovag) willen meer doen om de
kwaliteit van de kampeerauto's te verbeteren. Daartoe
wordt gewerkt aan een uitbreiding van het Bovag-keur-
merk waarbij op de gevel van een aangesloten bedrijf
kenbaar wordt gemaakt of die garage ook gecertificeerd
is om kampeerauto's te verkopen en onderhouden. Daar
krijgt de koper van een nieuwe of gebruikte camper (van
af 12.500 euro) een betere garantie, aldus de bond. Een ga
rantie die geldt voor zes maanden met een maximum
van 20.000 km en die zowel geldt voor het woongedeelte
als voor het autodeel. Op de onderhoudsbeurt zit drie
maanden garantie. Bij geschillen kan de gedupeerde een
beroep doen op het bemiddelingsbureau waarin ook de
ANWB is vertegenwoordigd.
I iefhebbers van oldtimers kunnen tweede pinksterdag
Lgenieten in het Brabantse Liempde, waar de Oldtimer
dag Terug in d'n Tèd plaatsheeft. Het evenement, met
honderden oude voertuigen, begint om 10.00 uur en
duurt tot ongeveer 17.00 uur. Plaats van handeling is de
dorpskom van Liempde. De entree is gratis en alle con
sumpties kosten slechts 1 euro. Er worden die dag tevens
toertochten gehouden, terwijl solexrijders een behendig-
heidsparcours kunnen afleggen.
iP'WPw"'
