PZC
Massawapens Irak
steeds mythischer
Omstreden politicus sterft
in vertrouwde riskante stijl
Servische politie
mishandelde
3000 arrestanten
bin
n9n
uit
President van
Liberia meldt
couppoging
Meer concurrentie op vluchten van en naar VS
Russische vredesmilitairen verlaten Bosnië
Migrant mag
naar ander
EU-land
Sars uitgewoed
Aanslag op bus
zuiden Rusland
eist slachtoffers
Fransman presenteert hondentoilet
Congres Argentinië pakt hof aan
Waarnemers ontvoerd in Georgië
Oegandese rebellen doden boeren
Zoektocht Spaanse trein gestaakt
vrijdag 6 juni 2003
Wapens
KLM
Niet direct
mus
de Jonge Hoek van Dijke modern living easy living
Genieten in de grootste Leolux Showroom van zuidwest Nederland
EU sluit luchtvaartakkoord
van
onze redactie buitenland
MONROVIA - De Liberiaanse
president Charles Taylor heeft
gisteren gezegd dat er een mis
lukte poging is gedaan om zijn
bewind omver te werpen, toen
hij in Ghana was voor vredes
overleg met rebellen. Volgens
Taylor had een buitenlandse di
plomaat hooggeplaatste rege
ringsmedewerkers en de vice-
president aangezet om in op
stand te komen.
Taylor zei dat hij vice-president
Moses Blah heeft laten arreste
ren. Over de nationaliteit van de
diplomaat liet hij zich niet uit.
Militaire bronnen in Liberia
zeiden dat de Amerikaanse am
bassade achter de mislukte
staatsgreep zat. De coup zou
zijn mislukt, omdat een legerge
neraal er niet aan wilde mee
werken.
De president keerde woensdag
terug uit de Ghanese hoofdstad
Accra waar beraadslaagde met
rebellen die sinds 2000 proberen
zijn bewind omver te werpen.
Het internationale tribunaal
dat oorlogsmisdaden in Sierra
Leone onderzoekt, stuurde die
zelfde dag een aanhoudingsbe
vel voor Taylor naar de regering
in Accra. De Ghanese autoritei
ten lieten hem echter niet op
pakken.
Ondanks de couppoging zei
Taylor zijn pogingen voort te
zetten om een regering van na
tionale eenheid te vormen. Die
moet een eind maken aan de
burgeroorlog in het West-Afri
kaanse land. Hij is van plan
volgende week zijn regering te
ontbinden en een overgangsre
gering in te stellen. Taylors troe
pen hebben nog maar een klein
deel van Liberia in handen.
De aanklacht van het tribunaal
tegen de Liberiaanse president
is woensdag openbaar gemaakt.
Daarin staat dat Taylor 'de
grootste verantwoordelijkheid
draagt voor oorlogsmisdaden,
misdaden tegen de menselijk
heid en grove schendingen van
de internationale humanitaire
regels op het grondgebied van
Sierra Leone vanaf 13 novem
ber 1996'. AFP/RTR
PEKING - De Wereldgezond
heidsorganisatie (WHO) denkt
dat het hoogtepunt van de sars-
epidemie voorbij is, ook in Chi
na. Dat zei gisteren H. Bekedam
van de WHO in China.
AFP/RTR
door Hans Gertsen
LUXEMBURG - De Europese
ministers van Transport hebben
gisteren besloten de krachten op
luchtvaartgebied te bundelen.
De Europese Commissie, het da
gelijks bestuur van de EU, mag
namens alle landen met de Ver
enigde Staten onderhandelen
over het transatlantisch lucht
verkeer.
Over enkele jaren moeten alle
Europese en Amerikaanse
luchtvaartmaatschappijen het
recht krijgen om op elke door
hen gewenste bestemming in
Europa of de VS te vliegen, zo
vaak zij willen. Nu is dit verkeer
nog beperkt door overeenkom
sten tussen afzonderlijke Euro
pese landen en de VS, die alle
maal verschillend van aard zijn.
In de nieuwe situatie zal de con
currentie op de transatlantische
vluchten sterk stijgen, met als
gevolg veel lagere tarieven voor
de consument en dus lagere
winstmarges voor de lucht
vaartmaatschappijen. Dat laat
ste zal onvermijdelijk leiden tot
een grote fusie- en concentratie-
golf in de nu al noodlij dende Eu
ropese luchtvaartindustrie.
Naar verwachting zullen er in
Europa slechts twee tot vier gro
te luchtvaartgroepen overblij
ven; samenwerkingsverbanden
waarbinnen Air France, British
Airways, Alitalia of Lufthansa
de hoofdrol spelen. Kleinere
maatschappijen, zoals de KLM,
zullen moeten kiezen bij welke
combinatie zij zich willen aan
sluiten.
Het besluit van de Europese mi
nisters is volgens Eurocommis
saris De Palacio (Transport)
'ronduit historisch'. Tot nu toe
was het afsluiten van lucht
vaartakkoorden een zaak van
regeringen. Die zorgden er voor
dat de verdragen die ze afsloten
zo gunstig mogelijk waren voor
de eigen, nationale luchtvaart
maatschappij.
Het Europese Hof van Justitie
legde in november 2002 een bom
onder dit systeem. Volgens het
Hof zijn de bestaande bilaterale
luchtvaartovereenkomsten met
de Verenigde Staten ongeldig,
omdat ze echte concurrentie be
lemmeren.
Het besluit betekent niet dat er
onmiddellijk veranderingen
komen. Naar verwachting zal
de overgangsperiode enkele ja
ren in beslag nemen. In die tijd
gelden de oude regels. Wel zul
len de Europese luchtvaart
maatschappijen op de nieuwe
situatie vooruit lopen door al
vast positie te kiezen in samen
werkingsverbanden. GPD
BIJELJINA - Russische militairen en hun uitrusting verlaten per trein het station van Bijel jina in het noorden van Bosnië-Herzegowina. Na meer dan zeven jaar dienst voor de
Navo-vredesmacht in het Balkanland, trekt Rusland zijn troepen terug. foto Amel Emric/AP
van onze redactie buitenland
LONDEN - Er komen steeds
meer aanwijzingen dat de Britse
en Amerikaanse regeringen de
rapporten van veiligheidsdien
sten over de massavernieti
gingswapens in Irak hebben be
ïnvloed. H. Blix, hoofd van de
VN-wapeninspecteurs trok gis
teren het bestaan van verboden
wapens in Irak in twijfel. Maar
de Amerikaanse president Bush
beloofde 'de waarheid' over
Iraks wapenarsenaal.
Blix zei gisteren, bij de presen
tatie van zijn laatste rapport
aan de VN-Veiligheidsraad, dat
Irak veel vragen over zijn wa
penprogramma open heeft gela
ten. Maar dit betekent volgens
hem niet dat dergelijke gevaar-
MOSKOU - Een bomaanslag op
een bus met luchtmachtperso-
neel heeft gisterochtend in het
zuiden van Rusland zeker zes
tien mensen het leven gekost.
Twaalf andere inzittenden
raakten gewond.
De aanslag, vermoedelijk het
werk van Tsjetsjeense rebellen,
werd gepleegd bij de stad Moz-
dok in de regio Noord-Ossetië.
Deze Kaukasische deelrepu
bliek grenst aan het roerige
Tsjetsjenië dat al jarenlang
strijdt voor onafhankelijkheid.
De bus reed van Mozdok naar
een nabijgelegen luchtmacht
basis. Volgens een woordvoer
der van het Russische leger is de
aanslag uitgevoerd door een
vrouw.
.,Toen de bus een spoorweg
overstak, liep de vrouw er op af
en blies zij zichzelf op." In de
bus zaten dertig mensen.
De aanslag is de derde in drie
weken tijd. RTR/DPA/AFP
lijke wapens er nog steeds zijn.
De Zweed, die eind deze maand
met pensioen gaat, hield de deur
echter op de hem gebruikelijke
wijze op een kier, en sloot niet
uit dat er in Irak nog steeds mas
savernietigingswapens zijn.
Bush verklaarde gisteren dat de
oorlog tegen Irak in de eerste
plaats bedoeld was 'om een volk
te bevrijden'. De massavernieti
gingswapens vormden volgens
hem echter ook een 'gevaar voor
de wereld'. Het zoeken naar de
ze wapens blijkt een moeilijke
opgave. „Wij zullen de waar
heid boven tafel krijgen", aldus
Bush.
Maar zowel in de VS als in
Groot-Brittannië is de manier
waarop het Witte Huis en Dow
ning Street met de informatie
over het Iraakse wapenpro
gramma zijn omgegaan verder
onder vuur komen te liggen. Een
voormalige hoge functionaris
bij de afdeling inlichtingen van
het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken verklaarde
gisteren dat 'bewijs was ver
draaid en het publiek misleid
over zaken die bijdroegen aan
de besluitvorming over de oor
log'.
In de krant The Washington
Post beklagen leden van de CIA
zich over de 'veelvuldige' bezoe
ken van de Amerikaanse vice-
president Cheney aan het CIA-
hoofdkwartier. Sommige func
tionarissen voelden zich daar
door onder druk gezet. Cheney's
bezoekjes zonden signalen af
'dat er bepaalde uitkomst van
ons werd verlangd', aldus een
anonieme functionaris.
Ook vanuit Londen komen er
steeds meer 'belastende' verha
len. De academicus, wiens on
derzoek eerder zonder bronver
melding was overgenomen in
een Brits rapport over Irak,
heeft de medewerkers van pre
mier Blair ervan beschuldigd
zijn materiaal te hebben 'gepla
gieerd en gemanipuleerd'. Zij
hebben de grootte en het gevaar
van het Iraakse wapenarsenaal
opgeblazen en aangedikt, zo zei
Ibrahm al Marashi. ANP/RTR
door Wierd Puk
BERLIJN - Gevoel voor spekta
kel was Jürgen Möllemann, de
omstreden Duitse politicus die
gisteren op 57-jarige leeftijd om
het leven kwam, niet vreemd.
Het einde van de door schanda
len achtervolgde oud-minister
van Economische Zaken voor de
liberale FDP, kwam in de op
zienbarende stijl die Duitsland
sinds lang van hem gewend is.
Hij sloeg te pletter bij een para-
chutsprong.
Möllemann, in diskrediet ge
raakt kopstuk van de FDP en in
de jaren negentig nog vice-kan-
selier onder Kohl, stortte neer
bij Marl-Lohmühle, in de deel
staat Noordrijn-Westfalen. Jus
titie vermoedt dat het gaat om
zelfmoord. Een ongeluk of mis
drijf wordt echter niet uitgeslo
ten.
Kort voor de fatale sprong had
de Duitse Bondsdag Mölle-
manns onschendbaarheid opge
heven. De autoriteiten openden
daarop een internationaal on
derzoek wegens vermeende be
lastingontduiking en illegale
campagnefinanciering.
Duitse politici reageerden ver
slagen op het nieuws. Bonds
kanselier Schroder zei Mölle
mann 'goed te hebben gekend'
en 'als mens te hebben gewaar
deerd, ook al maakte hij het je
niet gemakkelijk'. CDU-chef
Merkel schetste de besnorde po
pulist als een 'volbloed politi
cus'.
Möllemann, die zijn machtsba
sis had in 'zijn' deelstaat
Noordrijn-Westfalen, was we
gens de schandalen waarbij hij
was betrokken en zijn plompe
optreden ook in de eigen FDP
omstreden. Maar vice-voorzit-
ter Döring prees zijn verdien
sten 'wat voor meningsverschil
len we ook met hem hadden'.
In veel reacties klonk verwon
dering door over Möllemanns
recente handelwijze. Zo ver
spreidde hij aan de vooravond
van de Bondsdagverkiezingen,
vorig jaar september, een als an
tisemitisch geïnterpreteerd
vlugschrift waarin Möllemann
stelling nam tegen joodse lei
ders in Duitsland en tegen de Is
raëlische premier Sharon. Een
collega, die Möllemans tumul
tueuze politieke leven om
schreef als 'bont gekleurd met
licht en schaduwzijdes', beken
de de liberale voorman 'niet
meer te hebben begrepen'. Möl
lemann legde zijn functie als vi-
ce-voorzitter van de partij neer,
toen partijgenoten hem de
slechte verkiezingsresultaten in
de schoenen schoven.
In het gezelschap van negen
springers steeg Jürgen Mölle
mann, die zijn verkiezingscam
pagnes ook telkens opluisterde
met parachutesprongen, gister
ochtend op vanaf een vliegveld
in Noordrijn-Westfalen. Hij
sprong vanaf vierduizend meter
hoogte. Volgens zijn medesprin
gers opende Möllemanns hoofd
SARS-POTERIES - De Franse architect en landschapschil
der Pierre Blanckaert heeft een chemisch toilet voor honden
uitgevonden. Blanckaert presenteerde zijn vinding gisteren
in Sars-Poteries, in het noorden van Frankrijk.
Het zelfreinigende toilet heeft een oppervlakte van een vier
kante meter en bevat een rooster met onderdelen die kunnen
draaien. Wanneer de hond zijn of haar behoefte heeft gedaan,
drukt de bazin of baas op een knop en gaan de onderdelen
draaien. Daardoor komen de uitwerpselen dan in een bak te
recht. AFP
BUENOS AIRES - Een commissie van het Argentijnse Con
gres is opnieuw een afzettingsprocedure begonnen tegen de
negen leden van het hooggerechtshof, die worden verdacht
van het handelen ten faveure van oud-president Carlos Me
nem (1989-1999) en diens medewerkers.
De huidige president Nestor Kirchner had het Congres
woensdag opgeroepen snel de procedure tegen de rechters te
heropenen.
Die was vorig jaar al begonnen, maar kwam stil te liggen
doordat de toenmalige president Eduardo Duhalde in conflict
raakte met een groot aantal Congresleden over economische
kwesties. ANP/EFE
TBILISI - In Georgië zijn gisteren drie militaire waarnemers
van de Verenigde Naties ontvoerd. Zij werden samen met hun
tolk en vier Russische militairen van de vredesmacht door on
bekenden meegenomen tijdens een patrouille in de Kodori-
kloofDie ligt aan de grens van de opstandige regio Abchazië,
die zich van Georgië heeft afgescheiden.
De ontvoerde waarnemers zijn een Deense en twee Duitse mi
litairen. De VN-waarnemersmissie bewaakt de wapenstil
stand tussen Georgië en Abchazië. AFP
KAMPALA - Rebellen hebben woensdag in het noorden van
Uganda dertien boeren vermoord die van hun land terugkeer
den naar huis. Dat heeft een woordvoerder van het Oegandese
leger gisteren gemeld.
De moorden werden gepleegd in het dorp Pabbo. De boeren
werden vermoord met machetes en knuppels, aldus leger-
woordvoerder Paddy Ankunda.
In het dorp Zambia kostte een confrontatie tussen militairen
en rebellen van het Verzetsleger van de Heer woensdag vol
gens het leger aan negen rebellen het leven. AP
ALBACETE - De zoektocht naar slachtoffers van het ernstige
treinongeluk in het zuidoosten van Spanje is gisteren ge
staakt. Uit de wrakstukken van de treinen zijn 21 lichamen
geborgen. Dit heeft de onderzoeksrechter in Albacete giste
ren meegedeeld.
Deskundigen van de brandweer sluiten niet uit dat er bij het
ongeluk meer mensen om het leven zijn gekomen. Zij denken
dat tijdens de felle brand na de botsing passagiers volledig
verbrand zijn.
De Spaanse spoorwegen vermoeden dat 26 of 27 inzittenden
van de treinen het ongeluk niet hebben overleefd.
Het ongeluk gebeurde dinsdagavond laat bij de plaats Chin
chilla in de provincie Albacete. DPA
parachute zich aanvankelijk
wel, maar liet op 1500 meter
hoogte los. De reserveparachute
opende niet, waarop Mölle
mann te pletter sloeg.
Volgens experts is het nagenoeg
ondenkbaar dat een ervaren
springer als Möllemann iets
dergelijks overkomt. Ooggetui
gen vertelden dat Möllemann
voor de fatale sprong al opmer
kelijk in zichzelf was gekeerd.
Een afscheidsbrief is voorals
nog niet aangetroffen. GPD
De politie onderzoekt het in Marl neergestorte lichaam van Möllemann. foto Martin Meissner/AP
door Cees van Zweeden
BELGRADO - De Servische po
litie heeft na de moord op
premier Zoran Djindjic ruim
drieduizend arrestanten mis
handeld of gefolterd. Dat zegt
het 'Institute for War Peace
Reporting' (IWPR), een interna
tionale mediaorganisatie. Tot
de inartelmethoden behoorden
elektrische schokken en ver
stikking.
Djindjic werd op 12 maart neer
geschoten. Nog diezelfde dag
kondigde de Servische presi
dente, Natasa Micic, de nood
toestand af. Gebruikmakend
van verregaande bevoegdheden
rekende de politie binnen lutte
le weken meer dan tienduizend
mensen in. Tegen ten minste
3400 van hen werd een aan
klacht ingediend.
Een expert mensenrechten, die
anoniem wilde blijven, ver
klaarde tegen het IWPR dat 30
procent van de arrestanten was
geslagen of gemarteld. Vele ge
tuigen, geïnterviewd door me
dewerkers van het instituut, be
vestigden de ernst en omvang
van de mensenrechtenschen
dingen.
Vladen Kojic werd twee dagen
na de moord op Djindjic gear
resteerd in zijn woonplaats
Kragujevac. Zijn advocaat, Mo-
mir Vuckovic, zei: „Nooit in
mijn leven heb ik iemand gezien
die zo erg was geslagen. Er was
geen plek op zijn lichaam zon
der bloeduitstorting.Kojic kon
nauwelijks nog lopen en poogde
twee keer zichzelf van het leven
te beroven.
Een andere inwoner van Kragu
jevac, Slavoljub Markovic,
werd volgens zijn vrouw vier
keer ernstig mishandeld. De
laatste twee keren waren na op
heffing van de noodtoestand,
vorige maand. „Ik zag mijn
echtgenoot afgelopen vrijdag in
de gevangenis in Kragujevac",
verklaarde ze tegen het IWPR.
Advertentie
Schouwersweg 7 Heinkenszand 0113 561482 2e Pinksterdag geopend van 11.00-16.30 uur www.binnenuit.nl
„Ik herkende hem nauwelijks.
Hij was 12 kilo afgevallen en
zijn neus was gebroken. Er wa
ren'sporen van bloed op zijn kle
ren."
Veel arrestantën kregen een zak
over het hoofd, soms tijdens de
mishandelingen, soms om hen te
verstikken. „Een groepje van
vier of vijf gemaskerde politie
mannen bond mijn handen aan
een stoel en trok een plastic zak
over mijn hoofd", verklaarde
Miland Vukovic, een restau
ranteigenaar uit Belgrado. „Na
korte tijd, toen de lucht op was,
zoog de zak zich vast op mijn ge
zicht en begon ik moeite te krij
gen met ademhalen. Toen ik bij
na gestikt was, maakten de
agenten een gat in de zak. Ze
speelden dit spelletje twee
keer."
Vooral de Speciale Antiterreur
Eenheid zou zich schuldig heb
ben gemaakt aan martelingen.
Een getuige: „Vrijwel iedereen
die in hun handen viel, is gemar
teld." GPD
LUXEMBURG - Buitenlanders
die legaal in de ene EU-lidstaat
verblijven, mogen zich na vijf
jaar ook in een ander Europees
land vestigen. Zij krijgen daar,
evenals EU-burgers, recht op
onderwijs, medische zorg en mi
nimale verzorging. Alleen
Duitsland, dat kampt met een
hoge werkloosheid, mag hen on
der bepaalde omstandigheden
het recht op werk weigeren.
De Europese ministers van Bin
nenlandse Zaken en Justitie
maakten daarmee gisteren in
Luxemburg een einde aan een
langdurige juridische strijd
over de rechten van 'derdelan-
ders'. Hun familieleden krijgen
ook het recht om zich na vijf jaar
verblijf in een lidstaat te vesti
gen in een ander Unie-land, als
een familielid bijvoorbeeld voor
zijn of haar werk is overge
plaatst. Het is nog onduidelijk
of dat ook geldt voor buiten
landse paren van hetzelfde ge
slacht, die in Nederland een ho
mohuwelijk sloten. ANP
