Joegoslavië wordt een pretpark
Chinese kool met tomaten
2
het weer
Blasko Gabric mikt met miniland op lidmaatschap Verenigde Naties
Subversief
puzzel
1
6
12
1
18
26
Heer Bommel en het Losgetrilde Inzicht Toonder Studio':
Casper Hobbes
recept
-
zaterdag 31 mei 2003
door Cees van Zweeden
Op zijn land staan exotische
bomen en een oude Chevro
let Monte Carlo, maar het op
merkelijkst is de markering.
Blasko Gabric heeft zijn 3,5
hectare grond in Subotica om
zoomd met grenspalen. Daarop
staat: 'Joegoslavië'.
Toen Joegoslavië begin dit jaar
na bijna een eeuw definitief ver
dween, was Gabric verbijsterd
„Hoe konden ze dat opheffen
zonder het volk te raadplegen?"
Gabric besloot het braakliggen
de terrein achter zijn drukkerij
in Subotica, een stad bij deHon-
gaarse grens, om te dopen in
Joegoslavië. Dat hij niet de eni
ge was die omzag in nostalgie,
bleek toen de plechtigheid deze
maand duizenden mensen trok.
Onder hen was de kleinzoon van
Tito, die een ontroerende toe
spraak hield.
Het oude Joegoslavië ging in
rook op door de Balkanoorlogen
in de jaren negentig, begin dit
jaar belandde ook cle naam op
de mestvaalt. Het kleine Mon
tenegro stemde ermee in voorlo
pig bij Servië te blijven als de
naam verdween. Aan het brein
van Javier Solana, bemiddelaar
van de EU, ontsproot een nieu
we naam: 'Servië en Mon
tenegro'. Die naam is onder
werp van spot. Bovendien is het
onmogelijk er een bijvoeglijk
naamwoord van te maken, en
voetbalsupporters denken in
weemoed terug aan de tijd dat
ze 'Yu-go-sla-via' konden scan
deren.
Afval
Gabric verruilde zijn natale
Joegoslavië in 1967 voor Cana
da om in 1980 met hangende
pootjes terug te keren. In Cana
da werd hij rijk als eigenaar van
een drukkerij, maar „dertien
jaar lang was er niemand die
'hello' tegen mij zei". Hij werd er
steevast aangesproken met
'Garbage' (afval) en kreeg daar
schoon genoeg van. Gabric
keerde terug in het jaar dat Tito
overleed. „Wij hadden het goed
in die tijd. Goed, als je tegen de
wind in plaste, werd je nat.
Sommige mensen kwamen in de
gevangenis terecht. Maar wij
hadden het beste paspoort ter
wereld, waarmee je zowel het
Westen als het Oosten kon berei
zen. En er was geen armoede."
Kom daar nu eens om. Met zijn
Servisch paspoort kan Gabric
niet eens naar Kroatië en zijn
drukkerij loopt op zijn laatste
benen. Destijds had hij 78 werk
nemers, nu nog 18. Eén geluk,
het bedrijf ligt op het grondge
bied van het nieuwe Joegosla
vië. In zijn kantoor heeft Gabric
al 1.384 mensen van een pas
poort voorzien. Zodra het land
je 5000 ingezetenen telt, wil hij
het lidmaatschap van de Ver
enigde Naties aanvragen.
„We krijgen mensen uit alle
voormalige republieken, van
Macedonië tot Slovenië", zegt
Gabric, terwijl hij over de Buli-
var Josib Broza Tita loopt, een
pad op zijn kleine landgoed.
Blasko slaat de Bulivar Gabrica
Blaska in en declameert: „Italië
heeft Vaticaanstad, dat de stad
Rome veel geld oplevert. Waar
om kan Servië geen Mini-Joego
slavië hebben? Het zou Subotica
alleen maar goed doen."
Hij noemt zijn land het 'Vierde
Joegoslavië'. Het eerste was het
Koninkrijk van Zuid-Slaven
dat na de Eerste Wereldoorlog
ontstond, het tweede was het
Joegoslavië van Tito en het der
de dat van Milosevic. Het Joego
slavië wordt een Servisch
Disneyland, 'Joegoland' ge
naamd.
Lening
Gabric wil het terrein verande
ren in een pretpark, compleet
met een podium voor muziek-
voorstellingen uit heel ex-Joe
goslavië. Hij hoopt het park te
financieren met een lening van
de Europese Investeringsbank.
„Subotica herbergt 26 etnische
groepen", zegt Gabric, die zelf
behoort tot de Bunjevac, een
Slavisch volk van 60.000 zielen.
„Ziet u hier iemand vechten? De
oorlog is ontketend door politici
en criminelen. Gewone mensen
dragen het oude Joegoslavië nog
steeds een warm hart toe." GPD
Blasko Gabric kan de hele we
reld aan. foto GPD
p moederdag kreeg ik de schrik van mi jn le-
V>/ven. Een van mijn zoons plus schoondoch
ter verblijdden mij met een spiksplinternieuw
koffieapparaat. Senseo! Ik voelde voor de zo
veelste keer in mijn leven, dat het noodlot mij
weer eens in mijn achilleshiel beet. Want sinds
jaar en dag drink ik consequent Derde-Wereld-
koffie, goudmerk Honesta van Max Havelaar.
En nu was hier de confrontatie! Ik moest over
stappen op Douwe Egberts, want het koffieap
paraat gaat alleen maar heet water spuiten op
de bijgeleverde voorgefabriceerde met koffie
gevulde zakjes van D.E.
Even overwoog ik mijn eigen solidariteitskoffie
in zelfgenaaide zakjes te stoppen, maar dit idee
stuitte op tijdgebrek. En toen kwam het Nood
lot nogmaals langs. Want de Novib belde met
het verzoek mij het eerste exemplaar van hun
heerlijke eerlijke Koffie-kookboek uit te mo
gen reiken! Want 'mevrouw Berk, U kookt toch
zo graag? En zo goed?'
Ach ja, ik heb natuurlijk vijf kinderen en twee
mannen grootgekookt, en hoewel ik als resul
taat van die kooktropenjaren een wonderlijk
bezuinigingskookboek samen met Jeroen
Marjan Berk
Krabbé en een kookboek voor de oudere mens
schreef, was het koken daarmee voor mij wel
voorbijHooguit ga ik nog wel eens uit mijn dak
met een appeltaart, maar voor eigen gebruik
warm ik uitsluitend op. Of ontdooi. Of ik ga uit
eten. Dus dat koken is verleden tijd.
Maar de Novib drong aan. En ik zei 'ja', waar
door ik ogenblikkelijk in grote gewetensnood
raakte: hoe moest ik op die bijeenkomst in 'De
Kas', het meest onbespoten restaurant van de
hoofdstad met al die kritische lieden van No
vib en Max Havelaar dit koffiekookboek zon
der schaamte accepteren? Zonder ongelofelijk
grote rooie vlekken in mijn hals te krijgen? In de
wetenschap, dat thuis op het aanrecht de moe-
derdag-senseo stond te popelen mij een schui
mende bak koffie te verstrekken?
Ik besloot open kaart te spelen. Ik besloot ook
op de bijeenkomst de Derde-Wereldkoffiepro
ducenten aan te moedigen op korte termijn van
die handige koffiezakjes te produceren, zodat
ik gewoon kon doorgaan met in mijn Senseo
ideële koffie te zetten.
In 'De Kas' had zich een flinke hoeveelheid cu
linaire journalistiek verzameld. Sylvia Borren,
directeur van Novib, leidde het koffiekook
boek in en reikte mij het eerste exemplaar uit.
Ik vertelde eerlijk, dat ik tijdelijk geen Derde-
-Wereldkoffie dronk, vanwege mijn Senseo. En
of Max Havelaar maar vlug koffiezakjes wilde
regelen, zodat mijn geweten niet langer in de
knel zou komen.
„Daar zit mevrouw Peulen van Douwe Eg
berts wees men mijHelpZat ik hier als Vui
le Hypocriet weer eens in een verkeerd toneel
stukje?
Ik stapte dapper op haar af en vertelde haar van
mijn Senseo-Max Havelaar-Fair-Trade-pro-
bleem. Zij knikte begrijpend. Maar op die kof
fiezakjes van Senseo zit octrooi. Er worden al
processen gevoerd met andere producenten, die
de zakjes fabriceren. Ik smeekte haar, of er dan
niets redelijks met de arme koffieboeren, die nu
allemaal vergaan van armoe, kon worden gere
geld. Viola Peulen zei, dat daar aan wordt ge
werkt. Dat Douwe Egberts al bezig is met over
eenkomsten met kleine koffieboeren.
Toen kwam de kok van 'De Kas' met drie ver
rukkelijke kwakjes, recepten uit het koffie
hoek: een koffie milkshake, een bolletje koffie-
ijs en een tompouce van met nootjes afgebak
ken mille feuille, gevuld met koffiemousse. De
discussie verstomde en wij genoten.
Ik bladerde door het kookboek: kiprolletjes op
een bedje van courgette met koffie-koriander-
saus... ja, dat willen wij wel. En de
ricotta-mokkaravioli met een pittige aardbei
encoulisse willen wij ook wel.
En voor alle informatie over dit waanzinnige
koffiekookboek kunt U Novib bellen,
070-3421777
Horizontaal:
1. Bepaalde maat; 7. inwendig
orgaan; 8. deel van het gezicht;
10. Europeaan; 12. soort pape
gaai; 13. girafachtig dier; 16.
wrede heerser; 18. bolvormig;
20. rondedans; 21. ruimte
vaartorganisatie; 23. naarling;
26. geestdrift; 28. rivier in
Rusland; 30. Japanse gordel;
32. gebied op Sumatra; 34.
zangstuk; 35. bescherming.
Verticaal:
1. Nogmaals; 2. redenaar; 3.
bijwoord; 4. afstandsmaat; 5
stad in Japan; 6. een zekere; 7.
edelgas; 9. handeling; 11. hec
tare; 14. mohammedaanse bij
bel; 15. els; 17. bijbelse naam;
19. clown; 21. gevaar; 22. rivier
in Duitsland; 24. boosheid; 25.
bijb. naam; 27, voorzetsel; 29.
paardje; 31. jong dier; 33. per
soonlijk vnw34 tandeloos
zoogdier.
2
3
4
5
7
9
10
14
15
16
17
19
21
22
20
23
24
25
29
27
28
30
31
32
33
35
-
9 10 11 12 13
Horizontaal:
1 Streng kabelgaren, hard gesteente; 2.
schande, zwart afzetsel, moeilijk breek
baar; 3. vogel, kleine kerkelijke groep,
trefwoord; 4. vissersvaartuig, beroep,
insect; 5. heetwatertoestel, herberg; 6.
takje, een weinig, gewicht; 7. eirond,
zangspel, scheepstouw; 8 vrouw, ver
bond, duidelijk; 9. flink, Spaanse gras
soort.
Verticaal:
1. Kledingstuk, kledingstuk; 2. kooplust,
werklust; 3. pleisterplaats, Turkse titel;
4. bureau, slingerplant; 5. lof, scheeps
volk; 6 uitbouw, platvis; 7. kansspel,
wig; 8. hap, rijtuig; 9. sportvrouw, vlug;
10. kubieke meter, familielid; 11. oude
vochtmaat, föhn; 12. schaapkameel,
traag; 13. driekroon, hetzelfde.
De letters van naam en woonplaats
van deze man, vormen in een andere
volgorde de naam van zijn beroep.
Wat doet hij voor de kost?
Oplossing van gisteren:
Zweeds raadsel:
-g-a-a-p-
beeldbuis
-gilet-ka
fakir-eer
-dentist-
pin-iel-d
I -g-gerona
fc odeon-oot
R-elk-skua
'Ti
Cryptogram:
Horizontaal: 4. Eurotop; 5. hongerlap;
8. eer; 9. stof; 10. gemaal.
Verticaal: 1. Bezopen; 2. drogerijen; 3.
Pool; 6. raskat; 7. Apollo.
Zoekwoord:
Bitterkoekje
„Waar is heer Bommel?", vroeg Tom Poes. „Ik ben bang dat
hij nogal in de narigheid zit." „Zegt u dat wel, jongeheer",
beaamde Joost. „Het was al erg genoeg, dat hij inzage nam
van mijn vrijetijdsbesteding en dat hij mij ten val bracht.
Maar het gaat van kwaad tot erger, en er dreigt zowaar een
lelijke rechtszaak, wanneer u mij toestaat." „Het wordt
tijd dat ik er wat aan doe", mompelde Tom Poes. „Ik kan
hem niet langer alleen laten modderen." „Maakt u zich
geen zorgen", hernam de trouwe bediende glimlachend.
„Op aanraden van de advocaat Woordkramer is heer Oli
vier naar een zenuwarts gegaan. En bij Zielknijper is hij in
goede handen, als ik mij verstouten mag." Deze medede-
Hans Belterman
Met het recept voor Chinese kool met
tomaten wordt een korte serie recep
ten van gerechten uit een Indisch pension
afgesloten. U kunt er een vegetarische
rijsttafel voor 16 -24 personen mee sa
menstellen.
Bijgerecht voor 3 4 personen:
3 eetl. (arachide-)olie
2 grote uien, gesnipperd
2 teentjes knoflook, ragfijn gehakt
1 theel. sambal oelek
1 struik (ca. 450 gram) Chinese kool,
schoongemaakt, in smalle reepjes gesne
den
4 tomaten, ontveld, vruchtvlees in smalle
reepjes gesneden
2 dl groentebouillon, eventueel van tablet
of korrels/poeder
2 eetl. tomatenpuree
1 dl. Chinese tomatensaus (toko of betere
supermarkt), uit potje/flesje
2 eetl. zoete Indonesische sojasaus (ket
jap manis)
2 bosuitjes, met veel groen, in uiterst
smalle ringetjes gesneden
zout
zwarte peper uit de molen
Verhit een wok en laat de olie er even in
rondwalsen. Fruit, onder voortdurend
roeren en omscheppen, de uien 2 minu
ten Voeg knoflook en sambal oelek toe.
Laat alles nogmaals, onder voortdurend
roeren en omscheppen, 2 minuten fruiten.
Schep er vervolgens de Chinese kool door
en laat alles, onder voortdurend omschep
pen, 2 minuten bakken.
Waterstanden
ling maakte Tom Poes nog ongeruster en dat was terecht.
Want op aandringen van de zielkundige was heer Bommel
verder gegaan met alles te vertellen wat er in hem opkwam.
En omdat de witte vlek weer boven hem verscheen, was dat
niet moeilijk. „Ik zie uw hoofd", deelde hij mede. „Haha,
dat is niet zo best!" „W-wat is niet zo best?", vroeg de arts
ongerust. „U krijgt een klap met een stok", vervolgde de
patiënt, terwijl hij een lachje smoorde. „Een flinke klap,
hoor! Ik waarschuw u maar eventjes." De heer Zielknijper
slaakte een kreet en sprong naar de deur, waar hij nerveus
op een bel begon te drukken. „Blijf daar!", riep hij bezwe
rend. „Geheel ontspannen! Geen overijlde dingen doen!"
door Bill Watterson
ZATERDAG
Hoog
water
aag water
NM 31 MEI
uur
cm
uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
03.06
211
15.28
216
09.26
194 21.41
193
Terneuzen
03.26
238
15.46
243
09.49
203 2210
201
Cadzand
02.38
204
15.01
207
09.06
187 21.22
IS
Roompot Buiten
03.06
157
15.25
162
09.14
141 21.35
U2
Roompot Binnen
04.26
129
16.46
134
10.25
125 22.50
126
Zierikzee
04.45
151
16.55
155
10.40
14522.55
ie
Krammersl. West
04.55
160
16.55
167
10.40
14822.59
ie
Hansweert
03.55
249
16.15
254
10.15
220 22.36
215
Stavenisse/Yers.
04.46
156
17.06
163
10.40
144 22.59
W
ZONDAG
Hoog
water
Laag water
1 JUNI
uur
cm
uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
03.37
218
15.56
216
10.00
192 22.20
W
Terneuzen
03.57
245
16.17
243
10.25
201 22.45
202
Cadzand
03.12
210
15.35
207
09.39
185 21.58
181
Roompot Buiten
03.37
163
15.58
162
09.55
137 22.16
ie
Roompot Binnen
04.54
132
17.21
135
10.54
122 23.30
is
Zierikzee
05.15
155
17.30
155
11.10
142 23.35
ie
Krammersl. West
05.25
164
17.46
167
11.15
144 23.46
1S
Hansweert
04.29
255
16.50
254
10.53
218 23.10
21:
Stave nisse/Yers.
05.26
160
17.36
163
11.16
140 23.40
UT
MAANDAG
Hoog
water
Laag water
2 JUNI
uur
cm
uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
04.10
219
16.28
212
10.36
186 22.56
192
Terneuzen
04.31
246
16.51
239
11.00
195 23,26
205
Cadzand
03.48
211
16.05
203
10.16
179 22.35
18!
ie
Roompot Buiten
04.11
165
16.27
159
10.25
132 22.45
Roompot Binnen
05.40
134
17.56
131
11.35
119
-
Zierikzee
05.50
156
18.05
151
11.45
137
Krammersl. West
06.05
165
18.15
162
11.50
139 - -
Hansweert
05.01
257
17.19
249
11.25
212 23.45
21!
Stavenisse/Yers.
05.56
161
18.16
158
11 50
136
Europa: Enkele buien
Breng intussen de bouillon aan de kook.
Roer de tomatenpuree er door en voeg
Chinese tomatensaus en sojasaus toe.
Schenk het kokende mengsel bij de Chine
se kool.
Temper de warmtebron. Laat alles dan
nog 5 minuten zachtjes sudderen. Schep
hierna de tomatenreepjes door het ge
recht. Proef de saus en voeg naar eigen
smaak en inzicht wat zout en/of peper toe.
Presentatie: dien het gerecht op in een
voorverwarmde lage schaal. Strooi er
bosuitjes over. Geef er gekruide tahoe (re
cept van dinsdag 27 mei) en droog ge
kookte rijst bij.
Tip: de Chinese kool kan eventueel wor
den vervangen door witte kool, paksoi of
spitskool.
verwachting voqr zaterdagmiodag 3)
In grote delen van Europa is het zomers weer met temperaturen
die op veel plaatsen naar 25 tot 29 graden oplopen. Bij deze
hoge temperaturen neemt ook de kans op een paar L
buien toe. Zo trekt er een gebied met buien over Noord-ro 9
en Noord-Spanje. De temperatuur is hier met 23 graden iet
gematigd. In Zuid-ltalië, Griekenland en Turkije is het warm,
maar vooral 's middags kan dat ontaarden in enkele buien
Ook boven Duitsland en Oostenrijk vallen een aantal buien.
Wisselvallig en fris met temperaturen rond 10 graden is
midden en Noord-Scandinavië. Ierland, Schotland enf een
krijgen te maken met bewolking en af en toe regen die dij
diep lagedrukgebied boven de oceaan horen.
JONGE, ALS JE 'S AVONDS GEEN
GROENE KNIEËN HEBT MOET
JE 5ERIEUS JE LEVEN
OPNIEUW GAAN BEKIJKEN
Nautisch bericht
Het zicht is goed en de noordenwind is matig, kracht 3. Detenv
peratuur van het kustwater bedraagt ruim 13 graden. Er is een
zeer kleine kans op onweer.
Zeeland: Zomers?
Johan Reuter
Het zomerse weer van deze week
duurt voort. Dit betekent niet dat het
elke dag droog blijft en de zon van 's ochtends vroeg tot 's avonds
laat schijnt. In ieder geval is er een hoofdrol voor de zon met tem
peraturen op zomers niveau. Zeker voor de komende dagen leven
we wat dat betreft op grote voet, want volgens het langjarig
gemiddelde wordt het momenteel zo'n 16 a 17 graden in het
Zeeuwse. Vandaag loopt de temperatuur in Zeeland echter voor
het eerst op tot de zomerse grens van 25 graden. Ook in het weste
lijk deel van Brabant is het dit jaar nog niet gelukt om de eerste
zomerse dag in de wacht te slepen. We spreken van zomerse
dagen als het tenminste 25 graden wordt. Vanochtend is het zon
nig, maar vanmiddag ontstaan meer en meer stapelwolken
Misschien dat een enkele daarvan het buienstadium bereikt. Veróe-
waait er een matige wind uit het noorden tot noordoosten.
Komende nacht koelt het langzaam af tot uiteindelijk 14 a 15 gra
den. Morgen stroomt wat dro
gere lucht binnen en daardoor
is de kans op buien een stuk
kleiner. Het wordt opnieuw een Vrij zonnig
vrij zonnige dag met maxima
rond 26 graden, aan zee is het
uiteraard iets koeler. Maandag
wordt een warme zomerdag
met al vroeg in de middag
vanuit het zuidwesten een
onweerscomplex. Het wordt
dan ook iets minder warm.
Vanaf dinsdag draait de wind
meer naar west en wordt het
iets koeler, maar nog steeds
warm met maxima rond 22
graden. De kans op buien (met
onweer) wordt dan ook groter,
maar er zal nog steeds een
grote rol, zoniet de hoofdrol,
voor de zon zijn weggelegd.
N03 |ÏV
N3
Vooruitzichten Zon
vandaag
op 5.33
onder 2143
Maan
min.
wind
14°
ZW 4
14°
ZW 4
vandaag
op 5.25
onder 2230
