Vergeefs naar veer rijden voorbij
SCHE
LDE
üjuni
PZC
TERNEUZEN
Representatieve keuze actueel
werk van Zeeuwse kunstenaars
EUenrieder ontregelt waarneming
Eerste paal pand
Leger des Heils na
bouwvak de grond in
14
Borden wijzen toerist op verdwijnen veerdienst over Westerschelde
lezers schrijven
Perkpolder
Breskens
opgeheven!èafgeboben!
volg folge
Terneuzen «Tol)
Asielzoekers
Groen
0800 - 0231 231 (GRATIS)
kunst
Mardienco
<D
PIANODUO'S IN
MIDDELBURG
woensdag 28 mei 2003
door Ben Jansen
GOES - Op vijf plaatsen in Zee
land zijn gisteren borden langs
de weg gezet om toeristen erop
te wijzen dat de veerdiensten
Kruiningen-Perkpolder en
Vlissingen-Breskens niet langer
bestaan. De borden zijn bedoeld
voor bezoekers die gewoontege
trouw naar de inmiddels alge-
sloten veerpleinen rijden of die
hun route door Zeeland bepalen
op basis van een kaart waarop
nog wél de autoveren staan en
niet de Wcsterscheldetunnel.
Met Pasen is gebleken dat nogal
wat toeristen vergeefs naar de
veerpleinen reden om de Wes
terschelde toch per boot over te
steken. De aanduiding Terneu-
zen (Tol) op de bewegwijzering
in Midden-Zeeland en Goes (Tol
en Vlissingen (Tol) in Zeeuws-
Vlaanderen was blijkbaar on
voldoende om incidentele be
zoekers van Zeeland duidelijk
te maken dat de autoveren zijn
opgeheven en zijn vervangen
door de Westerscheldetunnel.
In overleg tussen de provincie
Zeeland, de NV Westerschelde
tunnel en Rijkswaterstaat is
daarom besloten als extra
maatregel tijdelijke borden te
plaatsen.
Op de noordbaan van de A58
staan nu voor de afslag Kruinin-
gen en voor de afslag Heinkens-
zand borden die in het Neder
lands en het Duits melden dat
het niet meer mogelijk is per
veerboot naar Perkpolder en
Breskens te gaan en dat in plaats
daarvan de richting Terneuzen
dient te worden gevolgd. Op de
zuidbaan worden deze aandui
dingen niet noodzakelijk ge
acht, omdat toeristen bij bin
nenkomst in Zeeland al hebben
kunnen zien welke route ze
moeten volgen.
In Zeeuws-Vlaanderen staan
tijdelijke borden bij Terhole, bij
Terneuzen en bij Schoondijke.
De opschriften van deze borden
maken duidelijk dat Kruinin-
gen en Vlissingen niet langer per
autoveer bereikbaar zijn en dat
de richtingen Goes of Middel
burg moeten worden gekozen.
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren De
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekentntatd* d
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschr ft
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendinqen a.
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 vvoorde *0.
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten o
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd. ve'9e-
Advertentie
Ni*
12 m m
Vrijdag Scheldetheater
Chris Barbar
Diverse podia gratis
www.scheldejazz.ni
Verkeersbord langs de A58 bij Rilland.
foto Willem Mieras
door René Hoonhorst
TERNEUZEN - Het Leger des
Heils hoopt dat de bouw van het
nieuwe multifunctionele cen
trum in Terneuzen direct na de
bouwvakvakantie begint. In het
nieuwe pand op een parkeerter-
reintje tussen Dijkstraat en
Korte Dijkstraat vestigt het
heilsleger een kerk, een foyer
annex activiteitenzaal, een
winkel in tweedehandskleding,
een keukentje annex koffiehoek
en kantoorruimte.
Kapitein R. Pronk hoopte vorig
jaar dat hij het nieuwe gebouw
nog deze zomer in gebruik kon
nemen. ,,Maar zoals het er nu
uitziet, zal het pand volgend
jaar om deze tijd klaar zijn. We
hebben eerst een aantal binnen
stadsbewoners moeten overtui
gen dat er geen overmatige
overlast is te verwachten." Alle
vergunningprocedures zijn in
tussen doorlopen. Het leger
wacht alleen nog op een schone-
grondverklaring, maar die kan
volgens Pronk niet lang meer op
zich laten wachten.
De bouwvergunning voor het
heilsgebouw ligt inderdaad al
klaar, bevestigt gemeente
woordvoerder D. Timmers. De
schone-grondverklaring levert
geen problemen op. „We over
leggen alleen nog over de afvoer
van overtollige grond. Grond
die vrijkomt bij de bouw moet
elders weer worden gebruikt."
Ti mmers verwacht dat de oplos
sing voor de grondafvoer snel
wordt gevonden, zodat de bouw
van het nieuwe pand inderdaad
eind augustus kan beginnen.
Het Leger des Heils is zo'n 105
jaar actief in de Terneuzense
binnenstad. Hoewel de plaatse
lijke legergemeenschap niet
veel meer dan vijftig belijdende
leden telt, hecht het leger aan
aanwezigheid in de Zeeuwse
havenstad. De kerkgemeen
schap groeit langzaam maar ge
staag, Terneuzen herbergt nogal
wat mensen met verslavings
problemen en er wonen veel ou
deren.
Bovendien zoeken steeds meer
mensen spirituele beleving en
neemt de behoefte aan geloofs
opvoeding toe, liet Pronk eerder
al weten. Reden waarom de lan
delijke top van het Leger des
Heils bereid is zo'n miljoen euro
in een multifunctioneel gebouw
te investeren.
De plaatselijke gemeenschap
moet daarnaast geld bij elkaar
zien te krijgen voor de inrich
ting en inventaris van het nieu
we pand. Pronk: „We hebben via
verschillende acties al een be
drag gespaard. Maar als de eer
ste paal de grond in gaat, zetten
we nog een aantal activiteiten
op touw om aan het benodigde
bedrag te komen."
Op het bureau WODC (ministe
rie van Justitie) is men eindelijk
wakker geworden en men ont
dekte, wat wij burgers en win
keliers al lang wisten (PZC
20-5). Nederland is een paradijs
voor criminelen uit de gehele
wereld. De softe aanpak en de
straffen zijn een lachertje. Ze
komen binnen met valse voor
wendsels (uitzonderingen daar
gelaten). Ze verrijken zich via
kleine en zware vormen van cri
minaliteit en schuwen geen ge
weld. De gevangenissen zitten
bomvol allochtonen. De 'linkse
intellectuelen' weten precies te
vertellen hoe er in het verre bui
tenland gehandeld moet wor
den. Maar over de problemen
hier kun je geen fatsoenlijk
woord met ze wisselen. Ze zijn
zelden ergens voor en bijna
overal tegen. Waarom dat ge
spuis niet laten drillen door de
mariniers op een waddeneiland
zonder bootverbinding naar de
wal, daarna als militair uitzen
den naar Afghanistan of een
Afrikaans land. We hebben dan
twee oplossingen. De regering
barst van de militairen en voor
ons burgers zijn ze ver van ons
bed. Opgeruimd staat netjes.
Dan heb je nog figuren als Mo
hammed Cheppih (AEL) die de
sharia wil invoeren. Aan hem en
de moslims zullen we nog eens
moeten uitleggen, dat hier de
heksenverbranding, inquisitie,
kinderarbeid en slavernij wer
den afgeschaft en dat zij nu hier
in 2003 en niet meer in de Mid
deleeuwen leven. Moslims moe-
ten eens beginnen met zaken ais
gewelddadigheid, homohaat
uithuwelijken, kamikaze
meisjesbesnijdenis ter (interen
discussie te stellen. Wellichtkan
zo een acceptabele(r) joè.
dienst ontstaan om samen te te.
ven Houdt Nederland leefbaaf
ook voor niet-criminelen
4CC. Somas
Westerzicht 527, l-lissmgre
Het sprookje van de groene
stroom. De leveranciers van de
zogenoemde groene stroom ge
ven digitale camera's, staatslo
ten en nog wat weg, alleen om
een contract aan te praten om rit
groene stroom te kopen Ooit ge
vraagd waarom men zo venvoe-
de pogingen doet' Geven ze iets
weg Nee, er valt blijkbaar veel
geld mee te verdienen. Wanneer
al deze nieuwe klanten de groe
ne stroom zullen afnemen, zaler
nooit genoeg leverbaar zijn
Geen probleem De leveranciers
hebben blijkbaar een tweeweg
schakelaar. U merkt er niets
van, maar de tikker voordek:-
lowattcentjes loopt gewoon
voor hun verder. De minister
van het nieuwe kabinet zal er
goed aan doen deze praktijken
eens te controleren. Het is mfei
te belastinggeld. Aan het einde
betaalt u toch meer aan de
stroom-mafia. Met het milic.
heeft dit soort praktijken we:
nig te maken.
K. Bartusek
Pr.Margrietstraat lDf
Advertentie
Lezersservice - bezorgklachten - informatie over abonnementen
Wolfgang EUenrieder voor eigen werk in Galerie van den Berge.
foto Willem Mieras
door Ernst Jan Rozendaal
GOES - Op de expositie In sur
round van de Duitse kunstenaar
Wolfgang EUenrieder in galerie
Van den Berge in Goes zijn enke
le schilderijen te zien van ogen.
Tenminste, de afgebeelde voor
werpen lijken erg op ogen.
Daarmee is de thematiek van
EUenrieder gegeven. Zijn werk
gaat over waarnemen. „Hoe
werkt het kijken? Wat doen
beelden in je hoofd?"
In kunstcentrum de Willem3 in
Vlissingen loopt al enige tijd de
expositie Cold cut van EUenrie
der. Daar is onder meer een in
stallatie te zien met zes kijkga
ten. Door deze vensters kan de
bezoeker een blik werpen op vi
deofilms die gemeen hebben dat
Advertentie
ze ook over ramen gaan. EUen
rieder is op het idee gekomen
voor dit werk toen hij enige tijd
in Nederland verbleef en merk
te dat 's avonds bijna niemand
de gordijnen dichtdoet, waar
door wandelaars de verlichte
kamers kunnen binnenkijken.
„Ik vond dat erg grappig. Het
deed me ook denken aan wat we
op het beeldscherm van een
computer zien. Dat zijn ook al
lemaal vensters. Het zijn er te
veel, je kunt je maar op één er
van concentreren, de rest zie je
niet. Dat heb ik in Vlissingen
willen uitbeelden."
De complexiteit van de waarne
ming is ook in Goes zijn onder
werp. We denken vaak te weten
wat we zienmaar klopt het wel?
In galerie Van den Berge toont
Ellenreider onder meer op de
computer gemanipuleerde fo
to's. Van dichtbij zijn groene ge
wassen te zien. Tussen de sprie
ten en bladeren liggen vreemde
dingen. Zijn het lichaamsdelen?
Vingers? Penissen wellicht? Het
is precies deze verwarring die
EUenrieder nastreeft. Hij heeft
echte planten gecombineerd
metkunstplanten. De lichaams
delen blijken gekleurde snoep
jes en stukken marsepein te zijn.
Het vreemde licht achter het
gras komt van de lampen in zijn
atelier. De computeranimatie
doet de rest.
„Acht jaar geleden maakte ik
aquarellen door in het gras te
gaan liggen en van heel dichtbij
naar het gras te ki j kenDaar ko
men deze werken uit voort.
Door op dingen in te zoomen,
ontregel ik de waarneming. Wij
zijn geconditioneerd in de ma
nier waarop we naar de wereld
kijken. In één oogopslag denken
we te weten wat we zien. Mij
gaat het om de ambivalentie van
indrukken Zie ik wel wat ik zie?
Is dit een vissenoog of een gei-
tenoog, of is het een glazen oog,
of een knikker? Die onzekerheid
maakt het waarnemen span
nend."
Soms schildert EUenrieder weer
over zijn fotografische werken
heen. De Duitser maakt ook
grote, kleurige schilderijen die
overwoekerd lijken te worden
door vreemde organismen of
schimmels. „Net zoals de na
tuur groeit, groeien die schilde
rijen ook. Het gaat me niet al
leen om wat is uitgebeeld, maar
ook om hoe het is uitgebeeld. Ik
maak geen onderscheid tussen
digitale fotografie of schilder
kunst. Ik kan het allebei gebrui
ken. Dat een beschouwer bij
mijn werk gedwongen wordt te
reconstrueren wat ik precies
heb gedaan, vind ik goed. Dat
betekent dat je de tijd moet ne
men om het werk te bekijken.
Dat maakt het tot kunst. In een
galerie of een museum kun je zo
lang je wilt naar een werk kij
ken. Als je het koopt, moet het
na vijf jaar nog interessant zijn
In mijn werk wordt daarom al
tijd iets opengelaten Dat in te
genstelling tot beelden uit de re
clame. Die moeten in één secon
de duidelijk zijn."
In een aantal opzichten is EUen
rieder een traditioneel kunste
naar. Hij sluit aan bij een eeu
wenoud thema. Het raadsel van
de waarneming was ook voor
zeventiende-eeuwse schilders
een belangrijk onderwerp. Net
als die schilders maakt EUenrie
der zijn kleuren zelf. Voor hij
zijn doeken schildert, smeert hij
ze in met beenderlijm. Hij werkt
laag over laag om zijn kleuren
diepte te geven Maar als het
hem uitkomt, grijpt hij naar de
spuitbus. „Ik weet zeker dat
Rembrandt vandaag de dag ook
de airbrush zou gebruiken. Hij
was een innovatief schilder.
Mensen die mijn werk zien, den
ken vaak dat het makkelijk is
om zo'n schilderij temaken. Dat
vind ik een compliment. Mijn
werk moet er simpel uitzien. In
werkelijkheid is het een resul
taat van hard en lang werken.
Zowel inhoudelijk als technisch
is het complex. Als dat niet op
het eerste gezicht duidelijk is,
ben ik in mijn opzet geslaagd."
Exposities Wolfgang EUenrieder
Cold Cut, t/m 9 juni in Vlissingen
open do t/m zo (en 2e Pinksterdag)
van 12-17 uur. In surround, in Gale
rie Van den Berge in Goes, open do
Lm. za van 13-18 uur, Hemelvaarts
dag gesloten.
door Ernst Jan Rozendaal
GOES - Het is de grootste pre
sentatie van actuele Zeeuwse
kunst sinds zeven jaar. Voor de
Kunstveiling van de Rotary
Club Goes, zaterdag in de Grote
Kerk van Goes, hebben veertig
Zeeuwse kunstenaars in totaal
106 werken bijgedragen. „Het is
een representatieve keuze uit de
Zeeuwse kunst van nu", zegt di
recteur Kathrin Ginsberg van
de Stichting Kunstuitleen Zee
land. Dat roept wel de vraag op
waarom het werk maar twee da
gen te zien is.
Voor de beantwoording van die
vraag is het goed te schetsen hoe
het initiatief tot stand is geko
men. De Rotary Club Goes wilde
iets doen voor Hospice Het Cla-
rahofje in Hansweert. De Rotar-
Artcommissie benaderde Trees
Oude Ophuis, Willy van Meegen
en galeriehouder Tom van den
Berge met de vraag of ze iets
wilden organiseren. „Een aan
tal jaren geleden liepen we al
met het idee rond iets te doen
met G2A, een groep jonge, Goe-
se kunstenaars. Die kun je na
tuurlijk een tentoonstelling
aanbieden, maar wat is daarvan
het effect? Nu dachten we: La
ten we een veiling doen Het is
tenslotte een project voor een
goed doel. Dan gaan we probe
ren een zo breed mogelijke
groep kunstenaars uit Zeeland
bijeen te brengen. Binnen dat
geheel krijgt G2A zijn eigen
plek."
Met deze opzet was het logisch
de Stichting Kunstuitleen Zee
land erbij te betrekken. Die be-
Lof der Zotheid, van Anne-Marie van Sprang.
Perfection, werk van Reynier De Muvnck.
Advertentie)
Openingstijden dinsdag Vm zatetdog 9 00-12.00 uur
donderdagavond koopavond - s Middags op alsprock
Voorstad 63 - 4461 KL Goes
Tel (0113) 215200/211466
schikt immers over een bestand
met gegevens over alle Zeeuwse
kunstenaars. Zo completeerde
Kathrin Ginsberg de selectie
commissie. „We hadden twee
keuzes", vertelt Van den Berge
„We konden een hoogwaardige
veiling maken met het puikje
van Zeeland of een zo bi-eed mo
gelijk overzicht van wat er op
dit moment in Zeeland wordt
gemaakt, waarbij we natuurlijk
wel van kwaliteit zijn uitge
gaan. De keuze voor de laatste
optie lag voor de hand.
Geprobeerd is zoveel mogelijk
disciplines aan bod te laten ko
men Behalve schilderijen wor
den dus ook werken op papier,
glas en keramiek, sieraden, fo
to's en driedimensionale wer
ken geveild. „We hebben niet al
le honderd vij fenzestig Zeeuwse
kunstenaars benaderd", ver
klaart Van den Berge. Ginsberg
vult aan: „We pretenderen niet
een compleet beeld te geven. Per
discipline hebben we een repre
sentatieve keuze gemaakt. Drie
van de kunstenaars die we be
naderden wilden niet, de rest
reageerde positief."
Indrukwekkend
Dat heeft een indrukwekkende
lijst aan namen opgeleverd.
Werken op papier zijn bijgedra
gen door Marinus van Dijke, Te-
ja van Hoften, Christiaan Keu-
lemans, Ton Lamper, Janpeter
Muilwijk en Ben Sleeuwen-
hoek.
Tessa Braat, Bert Frijns, Anne-
Marie van Sprang en Leen Quist
dragen glas en keramiek bij.
Sieraden komen van Loes van
Duim, Nelly van Nieuwenhuij-
zen, Ineke Otte en Mare de Regt
De schilders zijn het sterkst ver
tegenwoordigd: Paul Bartels,
Johnny Beerens, Piet Dieleman,
Wim Hofman, Dave Meijer, An-
toine Mes, Ronald Mullié, Rey
nier de Muynck, Kees de Valk en
Marenne Weiten
Driedimensionaal werk is ge
maakt door Eric Brandts, Breg-
je de Heer, Juul Kortekaas, Eric
Odinot, George Schade en Har
ry Vandevliet.
De fotografen die meedoen zijn
Wido Blokland, Paul en Menno
de Nooijer en Ruden Riemens.
De kunstenaars van G2A wor
den als groep gepresenteerd
Het zijn Ellen de Boer en Wout
Kole uit Kapelle, Denz de
Kroon, Martijn Linzell, Sander
van der Vegt en Coen Wieman
uit Goes en Danny van Rijt uit
Geersdijk. De 106 werken zijn
afgebeeld in een mooie catalo
gus. Voor de presentatie in de
Grote Kerk van Goes worden de
panelen gebruikt waarop vorig
jaar in Brugge de honderd
Zeeuwse portretten zijn gepre
senteerd.
Stads de Watertoren met de st
rie tentoonstellingen De Self'
tie in 1996 een overzicht gaf van
de Zeeuwse kunstproductie
heeft niet meer zo'n grote
groepsexpositie plaatsgevon
den van Zeeuwse kunstenaar
die ertoe doen. Is het dan me-
jammer dat de werken maar an
derhalve dag te zien zijn9 .M
moeten niet het beeld creere
dat het meer is dan een veiling -
reageert Van den Berge. „Dif
catalogus is om te kijken watje
wil hebben, het is geen overzien-
van de Zeeuwse kunst van
moment."
Ginsberg: ..Met een overacfl-
pretendeer je veel meer Dan zo-
je het toch anders hebben voor
bereid. Nu zeggen we peetje-
dat we in zo'n korte tijd zovee.
goede Zeeuwse werken dij el
kaar hebben gekregen dat
toch wel bijzonder. Maai wc
moeten wel bedenken dat J
wel alles is gedaan op basis van
vrijwilligheid."
Op één ding na. benadrukt ia
den Berge „De kunstwe
gaan niet weg voor dumpprijz
en de kunstenaars krijgen
gewone provisie."
Kunstveiling in Groie
zaterdag vanaf 15 uur- Kt]
inschrijving op de
vrijdag van 17-19 en zaterd".
10-15 uur.
DE KLOVENIERSDOELEN
za. 24/5 GERARD BOUWHUIS
CEES VAN ZEELAND
di. 27/5 TOMOKO MUKAIYAMA
FREDERIC RZEWSKI
WO.28/5 POST MULDER
ERIC ROSS saxofoon
vr. 30/5 RIEN BALKENENDE
JO IVENS
za. 3115 MISHA MENGELBERG
GUUS JANSSEN
VIJF CONCERTEN 20.30 u