Watershopping in Gent
PZC
Spannende verhalen van onversaagde Zeeuwse
VOC-zeelieden in Peper, Plancius en Porselein
17
bezoektijden
PZC
agenda
Verzekering voor
Westerscheldetunnel
is vooralsnog te duur
Piloot maakt
landing op
openbare weg
Zon wordt
zaterdag
ringvormig
verduisterd
dinsdag 27 mei 2003
Zeelandj
Ziekenhuis Walcheren
(cudekerkseweg 88,
ijyEEVIissingen
|0118) 425000
15 00-20.00 uur
p:Kk Kinderafd. ouders gehele
au.overig bezoek 14.00-19.00 uur
iij Psychiatrie dag. 19 00-20.00 uur
frivoe, za en zo 14.00-16 30 uur
lO'CCU en Stroke unit CVA
ög. 15 00-16.00 en 19.00-20.00 uur
Oosterscheldeziekenhuis
'sGravenpolderseweg 114,
üó2 RA Goes tel. (0113) 234000
jag 13.00 13.45 en 18.30-19 45 uur
VdelingA/B(kinder/kraamafdeling):
l-i A ouders doorlopend bezoek;
lid3 partners doorlopend bezoek
Overig bezoek:
dagelijks 14.30-19-30 uur
Afdeling H (IC/MC), dag. 11.00-11.30,
H,00-14.30 en 19.00-19.30 uur
Lindenhof revalidatie
'sGravenpolderseweg 114a,
üó2RAGoes, tel. (0113) 236236
mat/mvrij. 14.00-21.00 uur
isien zon: 12.00-21.00 uur
Emergis
Oostmolenweg 101,4481 PM
Kloetinge tel. (0113) 267000
iwe.zatenzo 14.00-21.00 uur
maa, din, don en vrij 18.30-21.00 uur
Zeeuws-Vlaanderen
locatie De Honte
Wielingenlaan 2.
J535PATerneuzen
KI (0115) 688000
dag 14.00-14.45 en 19.00-20.00 uur;
ifd. Psychiatrie dag. 18 00-20.00 uur;
nee, weekeinde, feestdagen 14.00-
1530 uur en 18.00-20.00 uur, afd.
CCCU dag 14-14.30 en 19-19.45
uur kinderafd. ouders gehele dag,
everig bezoek 14.00-19.00 uur
locatie Antonius
'astoor van Genklaan 6, 4501 AJ
Oostburg tel. (0117)459000
43g.14.00-15 00 en 18.30-
1330 uur; Kinderafd. ouders 8.00-
20.00 uur. overig bezoek (afd. 4) dag.
500-21.00 uur.
Goeree-Overflakkee
Ziekenhuis Dirksland
Stationsweg 22, 3247 BW Dirksland
ie! (0187) 607300
jig 16.00-17.00 en 17.45-
1930 uur, zo idem tot 20.00 uur
Bergen op Zoom
Ziekenhuis Lievensberg,
3oerhaaveplein 1
4624 VT Bergen op Zoom
tel.(0164)278000
dag. 14.30-15.15 en 18.30-20.00 uur
taenzo 14.30-16.00 en 18.30-20.00
uur
GGZ Westelijk Noord-Brabant
Hoofdlaan 8,4661 AA Halsteren
iel. (0164) 289100
woensdag, zaterdag en zondag
13.00-17.00 uur
Rotterdam
AZR-Dijkzigt
Dr.Molewaterplein 40
3015GD Rotterdam
lel. (010) 4639222 (voor inlichtingen
j bezoektijden van alle afdelingen)
AZR-Sophia
Dr.Molewaterplein 60
13015 GJ Rotterdam
tel. (010) 4636363
Bezoektijden ouders: 07.00-
12.00 uur. Bezoektijden iedereen:
14.00-20.00 uur.
Afd.Verloskunde: dag. 11.00-12.00
en 18.00-20.00 uur.
Voor partner/echtgenoot: 09.00-
12.00 en 15.00-21.00 uur
AZR-Daniël den Hoed
Groene Hilledijk 301
3075 EA Rotterdam
tel. (010) 4391911
dag. 16.00-20.00 uur
I België
Algemeen Ziekenhuis Sint Jan
Brugge
Ruddershovelaan
tel.(0032)50 452111
dag 14 00-20.00 uur (m.u.v. IC en
hartbewaking)
Algemeen Ziekenhuis Sint Lucas
Brugge
Sintlucaslaan 29
tel (0032) 50 369111
dag. 14.00-20.00 uur (m.u.v, IC en
hartbewaking)
Universitair Ziekenhuis Gent
Oe Pintelaan 185
tel. (0032) 9 2402111
dag. 14.30-20.00 uur
Universitair Ziekenhuis Antwerpen
j Wilrijkstraat 10
i 2650Edegem, tel. (0032) 3 8213000
Alg, bezoekuren: werkdagen 16.00-
20.00 uur, weekend en feestdagen
'4.00-20.00 uur.
Afd- B1 (cardiologie) dag. 16.00-
'7.30en 18.30-20.00 uur. Afd. IC dag.
14.00-14.30 en 19.00-19.30.
De Provinciale Zeeuwse Courant
-waarin opgenomen de Middel-
burgsche, Vlissingsche, Goesche
en Breskensche Courant, Vrije
Stemmen en de Zterikzeesche
Nieuwsbode - is een onafhankelijk
I dagblad, dat zich niet bindt aan le-
vensbeschouwelijke en politieke
opvattingen, stromingen of partij-
bronvermelding
De redactie van de Provinciale
Zeeuwse Courant maakt naast de ei
gen nieuwsgaring gebruik van de
volgende bronnen:
Geassocieerde Pers Diensten (GPD),
Algemeen Nederlands Persbureau
WP), Associated Press (API, Bridge
Deutsche Presse Agentur (DPA),
mTDCe France Press (AFP), Reuters
IRTRI, Belga en European Press-pho-
'o Agency (EPA).
beeldrecht
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten
®l een ClSAC-organisatie zijn gere
geld met Beeldrecht te Amstelveen.
wTmse^™v,stot#TmIw,nkel dagelijks open
VAN DER ZWAN109.00-18.00 u. ZATERDAG 15.0T u.
Hermesweg 7, Vlissingen, tel. 0118-410323/463156
j AANBIEDING: vanaf a.s. woensdag HOLLANDSE NIEUWE
I EVENEMENTEN
BERGEN OP ZOOM - Schouwburg de
Maagd. 20.15 uur: 'Vuur', soloprogram
ma van Lebbis
MIDDELBURG Stadsschouwburg,
20.00 uur: Sanne Wallis de Vries met
'Stuk', cabaretprogramma;
Spiegeltheater. 20 00 uur Theatergroep
Duinart,
Kloveniersdoelen, 20.30 uur: Festival
Nieuwe Muziek, met op piano Tomoko
Mukaiyama en Frederic Rzewski,
De Mug, 21.00 uur: Optreden De Door
braak o.l.v. Dies Ie Due;
RITTHEM - Fort Rammekens, 13 00-17.00
uur: Bezichtiging en geschiedenis van
het Fort;
BERGEN OP ZOOM - Roxy, The Matrix 2
20.00 uur; Just Maried: 20.00 uur; De klei
ne ijsbeer: 14.00 uur;
Cinemactueel, The Matrix 2 20.00 uur;
Johnny English: 20.00 uur; Sunshine:
20.30 uur,
GOES-'t Beest, Solaris,: 20.30 uur,
HULST - De Koning van Engeland, The
magdalene Sisters: 20.30 uur; Johnny
English: 19.00 uur; The Ring; 20.00 uur;X-
Men 2:21.00 uur;The Matrix 2:20.00 uur;
MIDDELBURG - Schuttershof, The
Hours: 20 00 uur;
VLISSINGEN Cine City,Old School
16.15 en 19.00 uur; The Matrix 2: 13.30,
16.15,18.45,20.00 en 22.00 uur Just Mar
ried: 16.15 en 19.00 uur.Darkness: 21.45
uur; X-Men 2: 13.45, 16.15, 19.00 21.45
uur; Van God los: 16.15 en 21.45 uur; Ex
peditie Berenklauw: 13.45 uur; Shanghai
Knights: 16.15 uur; National Security:
19.00 uur; Pinocchio. 13,45 uur; De kleine
ijsbeer: 13.45uur;JohnnyEnglish: 13.45,
16.15,19.00 en 21.45 uur; Jungle Boek 2
13.45 uur;
l TENTOONSTELLINGEN~1
BERGEN OP ZOOM Het Interium, 9 00
17.00 uur: Jan Nijsse, acryl, Woosje Stu
art met pigmenten op doek en papier en
Frits Kloppers met bronzen (t/m 31/5);
Markiezenhof, 11.00-17.00 uur. Margot
Homan, culpturen en tekeningen (t/m
8/6) en De wondere wereld van Eugène
Peters (t/m 22/6);
BURGH HAAMSTEDE -De Burghse
Schoole, 13.30-16.00 uur Passie van een
schoolmeester en verzamelen als hob
by;
DOMBURG - Duingalerie, 12 00-21.00
uur: Ria Nieswaag, Terry v.d. Heiden, Da-
niëlle Jacquinot, Jean-Franpois Laurent
en Otto Schmidt (t/m 27/7)
Galerie Pop, 9.00-18 00 uur: Keramiek
beelden van Dagmar de Kok (t/m 6/6) en
werken van Liesbeth Minderhoud;
Museum ManeTak van Poortvliet, 13.00
17.00 uur: T rekvogel-artisten en overblij
vers (t/m 15/6);
DREISCHOR - Museum Goemanszorg,
10.00-17.00 uur: Op D'Ostie, boerderijen
op Schouwen-Duiveland door de eeu
wen heen (t/m 31/12),
's-GRAVENPOLDER - Bibliotheek. 14 00
17.00 en 18.00-20.30 uur: Gerry v Pelt
v.d. Vlugt, Acrylschrilderijen(t/m 4/6)
GOES - Galerie Atelier de kaai 9.00-16.00
uur. José Murre Sia
Braakman,Schilderijen &Keramiek (t/m
31/8)
HEINKENSZAND - Gemeentehuis, 8.30
12.30 uur: De Koe, olieverfschilderijen
van Paul Jansen, (t/m 26/6);
Informatiecentrum Zeeuwse schaaps
kudde, 11.00-16.00 uur foto's Zeeuwse
landschappen van Ad Lijnse (t/m 30/6) en
expositie over de geschiedenis, de
bloemdijken de flora en fauna van Zuid-
Beveland;
KAPELLE Gemeentehuis, 9.00-16.00
uur: JosTolhoek, met o.a. tekeningen, en
keramische elementen (t/m 6/6),
KRUININGEN Gemeentehuis, 9.00
12.00 en 13.00-17,00 uur: Tekeningen/
schilderijen van Dieneke Covens
'Zeeuwse Paerden en Haflingers' (t/m
30/6).
MELISKERKE Zijdemuseum, 10.00
17.00 uur: Zijde, hoeden, sieraden en de
sign (t/m 25/6);
MIDDELBURG De Drvkkery. 9.00-1&00
uur: Exposities van Charlotte Mutsaers
(t/m 31/5), In de Directiekamer: Sarika
Goth (t/m 20/6);
Lange Jan, 11.00-17.00 uur: Anne v. Wa
terschoot, engelen en natuurelementen- i
Vleeshal en Kabinetten van de Vleeshal,
13 00-17.00 uur: Nieuw en oud werk van
Martin Arnold (t/m 1/6);
Zeeuws Archief, 9 00-17 00 uur: Waters
noodramp 1953 (t/m 7/6);
Roosevelt Study Center. 11.00-12.30 en
13.30-16.30 uur: Foto-expositie De prai
rieschool, van John Martin Campbell
(t/m 31/10),
Zeeuwse Bibliotheek, 10.00-21.00 uüf:
Werk van leerlingen van kunstenaar Jo
hannes Milhous (t/m 28/6);
Nieuwe Kerk, 10.30-17.00 uur: Mensen
op drift, beelden van Imy Baron en Wicky
Nobels (t/m 12/9);
OOSTKAPELLE Zeeuws Biologisch Mu
seum, 10.00-17.00 uur: Tentoonstelling
Dagroofvogels (t/m 2/11
RENESSE De Blikvanger. 10.00-12.00
uur: Schaken en schelpen (t/m 30/5) i
Ecoscope, 10.00-17.30 uur: 50 Jaar we
deropbouw na de ramp (t/m 30/6);
RETRANCHEMENT tZwin, 12.00-17.00
uur: Collectie inheemse vogels op post
zegels (t/m 3/11);
TERNEUZEN-Galerie Contrasts, 14.00-
17.00 uur: Margreeth Bronke en Mach-
teld Nijhoff (t/m 31/5),
Gemeentehuis, 9.00-17.00 uur: Kera
miek van Rob Muylaert en Tilly Heyster
(t/m 31/5);
Galerie Echo Audio, 12.30-18,00 uur:
Olieverfschilderijen van Pit Trap (t/m
6/7);
VEERE Museum De Schotse Huizen.
12.00-17.00 uur. Een Veerse Vlaming,
werk van Alfons van Dijck (t/m 15/6);
Noodboerderijen op Walcheren (t/m
1/11);
Grote kerk- 1 00-17.00 uur: Dora Dolz/
schilderijen, glas, vazen en tapijten(fm
31/8);
VLISSINGEN - Bibliotheek, 10.00-18.00
uur Tentoonstelling Jip en Janneke
Schilderijen van Anneriet Ruijten (t/m -
16/6);
Muzeeum, 10.00-17.00 uur: Tentoonstel
ling over de PSD (t/m15/6);
IJZENDIJKE Streekmuseum, 13.00
17.00 uur: Spelletjes van toen en nu voor
jong en oud (t/m 7/6);
ZIERIKZEE - Gemeentehuis. 9.00-17 00
uur: Het Kofferproject, werk van twintig
Zeeuwse Kunstenaars (t/m 3/6),
Stadhuismuseum. 10 00-17.00 uur: Ke
ramiek van Tessa Braat (t/m 15/6),
HULPCENTRA
Alarmnummer: tel 112.
Centraal Meldpunt Milieuklachten Zefe
land. tel. 0118-412323.
SOS Telefonische hulpdienst Zeeland;
tel. 0118-615551 of 0900-0767 (dag en
nacht bereikbaar).
Stichting Blijf van m'n lijf Zeeland, tel.
0118-469869 (dag en nacht bereikbaar).
Hulp en advieslijn Blijf van m'n lijf Zeé- Ét
land, tel. 0118-467003 (ma., wo. en vf.
9.00-12.00 uur)
Kindertelefoon Zeeland, tel. 0800-0432T
(gratis), dag. van 14,00-20 00 uur.
Advies Meldpunt Kindermishande-
ling, tel. 0900-1231230
Aids Infolijn, tel. 0118-638384
Ouders van Drugsverslaafden Zeeland,
tel. 0118-623817 (dag. 10.00-22.00 uur);
Palazzoli Huis, voor mensen met kanker,
Oranjeplein 41, Oost-Souburg(geopend
di., wo. en do. 14 00-16.00 uur): tel. 0118-
413932; Hulst, Steenstraat 5-7, (geopend
di. en do. van 14.00-16.00 uur): tel. 0114-
371160;
Dierenambulance Dierenbescherming 1
afd. Noord- en Midden-Zeeland, tel.
0900-7673437.
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - De NV Wester
scheldetunnel neemt geen
opstal- of bedrijfsschadeverze
kering. De kosten van die verze
keringen zijn zo hoog. dat ze
niet in verhouding staan tot de
kans op een calamiteit en de fi
nanciële gevolgen daarvan,
vindt de tunneldirectie.
Minister De Boer van Verkeer en
Waterstaat steunt de beslissing
van de bedrijfsleiding, heeft hij
gisteren aan de Tweede Kamer
meegedeeld. De NV Wester
scheldetunnel sluit niet uit dat
er op een gegeven moment toch
verzekeringen worden afgeslo
ten. Het bedrijf blijft daarvoor
de ontwikkelingen op de verze-
keringsmarkt in de gaten hou
den.
Het is niet uniek dat voor een
groot infrastructureel werk
geen verzekeringen worden
aangegaan. Het gemeentebe
stuur van Amsterdam besloot
onlangs de Noord-Zuidlijn, de
nieuw aan te leggen metrolijn in
Amsterdam, niet te verzekeren -
om dezelfde reden als de NV
Westerscheldetunnel.
Claims
De directie van de NV Wester
scheldetunnel heeft nog geen
overeenstemming bereikt met
de bouwcombinatie KMW over
de schadeclaims die de tunnel
bouwer heeft ingediend tegen
het tunnelbedriji' Het streven is
dieclaimsditjaardefinitief af te
wikkelen, meldt minister De
Boer. KMW claimt in totaal 68
miljoen euro voor onvoorziene
reparaties aan de tunnelboren,
hogere lonen en extra dak
werkzaamheden
Financieel gaat het de tunnel-
onderneming ondertussen voor
de wind. De exploitatie verloopt
zo voorspoedig dat De Boer dit
jaar al een positief resultaat,
verwacht, op basis waarvan de
aandeelhouders, de rijksover
heid en de provincie, een uitke
ring aan dividend ontvangen.
ARNEMUIDEN - Een Noorse
piloot heeft zondagavond rond
kwart voor negen met een vlieg
tuigje een landing gemaakt op
de openbare weg. Niemand
raakte gewond en er was geen
schade.
De man kwam terecht op de Ca-
landweg, de weg vlak naast het
Vliegveld-Midden Zeeland. De
piloot had de verharde weg voor
de landingsbaan van het vlieg
veld aangezien.
Met zijn vliegtuigje reisde de
man van Groningen naar Parijs.
Hij ontdekte onderweg een
technisch mankement aan de
elektriciteitsvoorziening en be
sloot een landing te maken. On
duidelijk is waarom hij de Ca-
landweg voor een landingsbaan
aanzag. Het vliegveld bij Anle-
muiden is weliswaar onverlicht,
maar rond landingstijd was het
nog niet donker.
De openbare weg is enige tijd af
gesloten geweest. Het vliegtuig
je landde pal voor een weggetje
dat naar het vl iegveld voert. Met
behulp van enkele omstanders
was het vliegtuigje snel naar de
startbaan geduwd.
door Kris Naudts
Tram en bus zijn in Gent niet gratis,
zoals in het Hasselt van Steve Ste-
vaert, alias Steve Stunt. Tenminste niet
wat het openbaar vervoer te land betreft.
Over het water kan er daarentegen wel
zonder betalen worden gereisd. Al blijft
het traject van de gratis watertram voor
lopig beperkt.
„Watershopping in Gent", „Laat de
koopjes maar varen!", „Boot-schappen
doen in Gent" en „Parkeer en vaar". Zo
luiden de promotionele slogans waarmee
de Arteveldestad het winkelende mensen
aangenamer wil maken.
De nieuwe pendeldienst is een initiatief
van de vzw Elektroboot, een vereniging
die de milieuvriendelijke aandrijving
van vaartuigen ontwikkelt en promoot.
„Omdat het weinig zin heeft de uitlaat
gassen van auto's in het stadscentrum te
verminderen en anderzijds met lawaaie
rige dieselmotoren op de binnenwateren
te varen, verzorgt Elektroboot de pen
deldienst met geruisloze en niet-vervui-
lende boten", zegt initiatiefnemer David
Biernie.
Tot zaterdag 1 november staan twee bo
ten in voor een regelmatige pendeldienst
tussen de ondergrondse parking van
Gent-Zuid en de Korenlei, pal in het his
torische stadshart. Biernie noemt het een
ideale start voor een originele en zorgelo
ze namiddag shoppen. Uit het centrum
van Gent kan je inderdaad met de auto
best wegblijven sinds een uitgestrekte
zone nagenoeg exclusief is voorbehou
den aan voetgangers en fietsers.
David Biernie: ..Door gebruik te maken
van de watertaxi kunnen gezinnen met
kinderen van een „gewone" winkelna
middag toch een aangename uitstap ma
ken. Voor kinderen betekent het tochtje
over het water een extraatje."
Autoluw
Pascal is die namiddag schipper van
dienst. Hij stuurt de elektrisch aangedre
ven 'Sidderaal' over de Nederschelde
naar het stadscentrum. Aan boord heb
ben acht opvarenden plaatsgenomen die
de auto hebben achtergelaten aan de
rand van de autoluwebinnenstad. De da
me die het laatst aan boord komt, zegt
vriendelijk goeiedag tegen de reeds zit
tende passagiers. Wie op tram of bus op
dezelfde wijze medereizigers durft te be
groeten, wordt gelijk bekeken als een
zonderling. „Dat is nu net het verschil",
zegt schipper Pascal. „Mensen leggen
veel sneller contact. Zodra ze aan boord
zijn beginnen ze spontaan een babbel."
Op zaterdag krijgt hij het druk. In de
week zijn er wat minder passagiers.
De gratis watertaxi in Gent.
N S
„Ach, het hangt ook van het weer af. Bij
zonnig weer komt er gewoon veel meer
volk naar de binnenstad. Naast de gele
genheidsreizigers krijgen we stilaan een
vast publiek. Mensen die dagelijks de
boot nemen om de stad in te trekken."
Concurrentie
Elektroboot kreeg het meteen aan de
stok met de gevestigde rederijen die in
staan voor de toeristische rondvaarten
door het historische Gent. Er kwam zelfs
een rechtszaak van. Maar, de herrie met
de betalende rondvaartboten lijkt ge
luwd. „We hebben duidelijk gezegd dat
we hen geen vliegen willen afvangen",
zegt Biernie. „We mikken geenszins op
toeristen. Mensen die zich bij de steiger
aanbieden en denken dat we met hen een
toeristische rondvaart zullen maken,
lichten we meteen in dat dat niet zo is. We
geven geen uitleg over de historische
panden en locaties die we tussen het Zuid
en de Korenlei voorbijkomen". De wa
penstilstand lijkt bereikt. Ter hoogte van
het Operagebouw groet schipper Pascal
vriendelijk zijn collega van de toeristi
sche rondvaartboot die zijn pad kruist.
De vereniging Elektroboot heeft vier
vaste mensen in dienst die een baan kre
gen in een sociaal tewerkstellingspro
ject. Elektroboot wil nadrukkelijk geen
commerciële onderneming zijn. De ver
eniging wil zoveel mogelijk mensen laten
kennismaken met de mogelijkheden van
elektrische motoren. Er is financiële
steun van de stad Gent, de provincie
Oost-Vlaanderen en enkele sponsors on
der wie de eigenaar van een Gentse jacht
werfOp die manier kan Elektroboot om
de 25 minuten een pendelboot laten ver
trekken aan het Zuid en aan de Korenlei
voor een tochtje van minder dan'een
kwartier langsheen de Ketelvest, Opera,
het Gerechtgsbouw en het voormalige
Benedictijnenklooster.
Snel
Onderweg is aan de Ketelpoort voorzien
in een tussenhalte die aansluit op tram
lijn 1 en op de parking van de Kouter.
foto Peter Nicolai
„We zijn sneller dan de tram die tussen
het Zuid en het centrum rijdt", zegt
schipper Pascal met enige fierheid. „Op
het water hebben we geen last van auto's
die de trambedding versperren.'"
Van de provincie Oost-Vlaanderen krijgt
Elektroboot een toelage van 11.000 euro
per jaar. ,,Op die manier willen we bewij
zen dat duurzame ontwikkeling zomaar
geen loos begrip is", zegt gedeputeerde
Mare De Buck die onder meer economie
onder de bevoegdheid heeft ..De water
taxi is een milieuvriendelijk alternatief
voor verplaatsingen over korte afstand.
Openbaar vervoer te water komt boven
dien de lokale economie ten goede."
Om aan te tonen dat de watertaxi er niet
is voor toeristen maar in de eerste plaats
voor winkelende Gentenaars en bewo
ners van de randgemeenten, blijven de
elektrobootjes in augustus aan de kant.
Dan zijn de Gentenaars de stad uit. Met
vakantie.
Elektroboot, gratis tot 1 november (niet
in augustus) van ivoensdag tot zaterdag
van 14 uur tot 18.35 uur, om de 25 minu
ten aan het Zuid (achterzijde theaterzaal
Vooruit) en Korenlei. Alle dagen tijdens
de Gentse Feesten.
door Rinus Antonisse
VLISSINGEN - Schaalvergro
ting door fusie is aan de orde van
de dag. Er is wat dat betreft niet
zoveel nieuws onder zon. 's We
relds eerste multinational, de
Verenigde Oost-Indische Com
pagnie (VOC), ontstond in 1602
door een samensmelting van
verschillende regionale com
pagnieën, onder meer in Am
sterdam, Rotterdam, Veere en
Middelburg. Vooral onder druk
van de overheid staakten ze hun
onderlinge, hevige concurren
tiestrijd en vormden ze één on
derneming.
In Zeeland hadden de combina
ties van kooplieden al iets eer
der begrepen dat eendracht
macht maakt. Daar gingen de
ondernemingen in 1601 op in de
Verenigde Zeeuwse Compagnie.
Behalve druk van de overheid,
speelde ongetwijfeld ook een rol
dat het uitrusten van schepen
voor een tocht naar de Oost een
kostbare aangelegenheid was.
Daar was vóór de totstandko
ming van de VOC al enige erva
ring mee opgedaan; zo'n zestig
schepen werden het zeegat uit
gestuurd.
De eerste Zeeuwse expeditie
naar Oost-Indië keerde in mei
1600 in Middelburg terug, rijk
beladen met specerijen uit Ban
tam. De volgende Zeeuwse uit
treding naar de Oost, onder
meer gefinancierd door de suc
cesvolle koopman Balthasar de
Moucheron. zocht naar han
delsmogelijkheden in Sumatra.
In april 1601 voer een vloot van
zeven schepen onder bevel van
admiraal Jacob van Heems-
kerek van Texel uit op weg naar
de Indische archipel.
Dagboek
Bij het eskader, met bestem
ming Atjeh, voegde zich het
schip de Swarte Leeuw, dat
vanuit de Wielingen in de Wes-
terscheldemonding vertrok. Het
scheepsjournaal dat stuurman
Reyer Cornelisz van de reis die
dit schip maakte bijhield, is en
kele jaren geleden ontdekt in de
universiteitsbibliotheek van
Gent. Hij beperkte zich niet tot
het beschrijven van de gebeur
tenissen aan boord, maar no
teerde ook zeilaan wijzingen,
astronomische waarnemingen
en andere waardevolle nauti
sche informatie. Ook schetste
Cornelisz zeekaarten en kust-
profielen.
In het boek Peper, Plancius en
ven. De tijd vulden de schepe
lingen met de jacht op schild
padden en dodo's. Deze vogel is
door toedoen van de Nederlan
ders uitgestorven. De drie sa
menstellers hebben gezorgd
voor een uitvoerige inleiding,
wat lezing van het reisjournaal
van Cornelisz vergemakkelijkt.
Peper, Plancius en Porselein De
reis van het schip Swarte Leeuw
naar Atjeh en Bantam, 1601-1603.
Bezorgd door Jan Parmentier. Ka-
rel Davids en John Everaert. Uitga
ve Walburg Pers, Zutphen. Prijs
24,95 euro.
VLISSINGEN - De zon
wordt zaterdag groten
deels verduisterd. De
zonsverduistering is bij
helder weergoed te zien in
Nederland.
Liefhebbers van een zons
verduistering moeten wel
vroeg opstaan. De zon
komt om ongeveer half zes
verduisterd op en het na
tuurverschijnsel zal na
ongeveer een uur voorbij
zijn.
Bij een zonsverduistering
komt de maan precies tus
sen de aarde en de zon in te
staan en dekt de maan de
zon als het ware af Deze
zonsverduistering is bij
zonder omdat de maan zó
ver van de aarde staat, dat
de zon niet helemaal be
dekt wordt. Dit is een zo
genaamde ringvormige
verduistering. Als de zon
opkomt zijn twee losse,
naar elkaar gerichte sik
kels te zien. Om de zons
verduistering goed te
kunnen zien is het belang
rijk een plek te zoeken
waar de horizon in het
oosten goed te zien is.
Völksslerrenwacht Phi-
lippus Lansbergen uit
Middelburg plaatst tele
scopen op de dijk bij de
Campveerse Toren in Vee
re om de verduistering te
bekijken.
Advertentie
Porselein publiceren Jan Par
mentier, Karei Davids en John
Everaert het reisverslag. Naast
het journaal van de Siuarte
Leeuw bevat het boek fragmen
ten uit de in 1648 gepubliceerde
belevenissen van Willem van
Westzanen, die een ander schip
uit het eskader van Van Heems-
kerek, de Enkhuizen, leidde De
drie auteurs verhalen tenslotte
over de kaping door Van Heems-
kereks schepen van de rijk bela
den Portugese kraak Santa
Catharina. Daardoor kon Am
sterdam voor het eerst massaal
kennis maken met Chinees por
selein.
Ontberingen
Hoewel het oud-Nederlands
niet vlot wegleest, biedt het
journaal een goed inzicht in de
ontberingen en gevaren die aan
een reis naar de Oost verbonden
waren. Menigmaal wordt geno
teerd dat een schepeling is 'ge
rust', ofwel gestorven Hier en
daar roept het reisverslag herin
neringen op aan het jongens
boek De scheepsjongens van
Bontekoe. De onversaagde zee
lieden zorgden er hoe dan ook
voor dat hun bazen in de Repu
bliek der Zeven Verenigde Ne
derland konden baden in weel
de.
Aardig detail is dat de schepen
tijdens de terugreis (die van mei
1602 tot april 1603 duurde) het
eiland Mauritius aandeden en
daar enkele maanden verble-
Porcellus Giuncenlis cLctu*
De dodo. detail van de omslag van Peper, Plancius en Porselein. De Nederlandse schepelingen jaagden
op het eiland Mauritius net zo lang op de dodo tot deze uitgestorven was.
