Bij de koe staat dienstbode Jaantje Zuidweg
Verknocht
aan paarden
Ik ao nog noait
'n meise ekust
Nieuwe Raadkaart
Boek Wim
Romijn
dinsdag 27 mei 2003
Bie 't volgende rondje vraèg
ik 't an d'r, zei ik vastbeslo-
te. „Noe kan ze me nie mïr oönt-
gaè." M'n kammeraoden, waè-
mee ik de zaèterdag-aèvendse
rondjes liep, lachten luud. „Je
durf nie", smaèlden ze. „Vorige
weke jie ok a d'n eêlen aèvend
naè d'r loape kieke. Ma vraège,
ho ma."
De zógenaèmde zaèterdag-aè
vendse rondjes, wiere deü de jo-
ans eloape mee de wiezers van
de klokke mee in deü de meisen
tegen de wiezers in. De joans
waère gekleêd in uuterst moder
ne drollenvangers Oe langer die
waère oe sjieker m'n ze voönde.
De bedoeling was dat je mekao-
re mee tussenpoazen van 'n
kwartier tege zou komme. In
dien tied ao m'n élke keer 't
roöndje over de Dam, 't Aèven-
plein in de Fonteine in Zurrik-
zeê of-eleit. Je ao dus iedere keer
'n kwartier d'n tied om moed bie
mekaore te raèpe om 't te vraège.
Daè kwam ze a wïr an. Ze eête
Jacoba in ze woonde èrreges in
de poölder op 'n boerderie. Ik
verliet m'n groepje vrienden, die
belangstellend bleve staè om te
kieke oe 'k t'r of zou brienge.
Mee knikkende knieën stevende
ik op d'r aofMisschien ao Jaco
ba de vorige weke a mien plan
nen waèr enome, want ze bleef
staè, terwijl d'r vriendinnen
langzaèm deü liepe. „Wat is t'r?"
vroeg ze mee 'n schril stèmme-
tje. „Ik eh. ik eh, ik doch bie m'n
eige, eigelijk wou ik zégge", ant
woordde ik. „Watao jie noe wil
le zégge", vroeg ze, om mien 'n
bitje op wèg 't èllepe. „Ik ao wil
le zégge da 'k mee joe deü 't sli
engerbos wil kuiere", brocht ik
akkelend uut. ,,'t Is goed", zei ze
mee 'n oag-roaie kleure. „Ik za
mee joe meegaè Ma nie langer
dan 'naolf ure."
Is 't écht waèr, doch ik bie m'n
eige, ei ze noe écht ezeit da ze wè
mee mien uut wil gaè? Ik voelde
da 'k kippevel op mien rik kreeg.
Vö de eêste keer van mien prille
leven zou 'k 'n meise an magge
raèke. Misschien wè kusse. Dat
ao 'k ezie op de film. Nachten
lang ao d'r van wakker elege.
Toen ik voelde oe Jacoba d'r
aand in die van mien lei, wier 't
mien aèst te machtig, 'n Evige
ontroering nam bezit van mien
eêle lief. Bibberend liep ik naèst
d'r voort Bij 'tVriepoortjedrao-
iden m'n 't Vrieë in op wègte naè
't Sliengerbos. Dat Sliengerbos
is an eleit op de aauwe stadswal
len. 't Was daè mee opzet ge-
plaant om beschutting te bieden
an de vele duzenden paèrtjes die
vó de instaand-ouding van de
bevolking van Zurnkzeê zurreg
moste draège.
Op 't oagenblik da wilder 't Sli
engerbos indraoiden, lei Jacoba
d'r oad tegen mien schoere. Ik
streêlde d'r even zacht over d'r
wang in ik voelde oe ze mee d'r
viengers oónder m 'n jasje lékker
over mien rik kriebelde.
Oönze gesprèkken waère a ver
stomd, omda m'n in de ban waè
re gekomme van de stilte om
oöns ene. 't Beve van mien beê-
nen was eindelijk estopt. Ik
schufelde voort as of ik op 'n
aolve meter boven de groönd
zweefde. In 't vaège licht van 'n
enkele straèt-lantaèrn zag ik oe
bloönd ze was in oe moai. Ik ver
langde d'r naè om dat moaie ge
zichtje overa te kusse. Ma oe
dichtebie ze ok was, 't oöntbrak
mien nog stees an moed om 't te
doen.
,,'k Wil je kusse", stoatte ik op
ééns mee de moed der wanhoop
uut. Ik voelde d'r in m'n aèrm
verstarre. Plotselieng rukte ze
d'r eige van mien los. „Getsie,
derrie", schreéuwde ze luud.
„Kusse mee je tonge in mee
speeksel? 'k Mö d'r nie an dien-
ke, da vieze gedoe Bah, wa bin
jie 'n vuulderik."
Mien onzedelijke voorstel om
oöns ok 's in 't kusse te bekwaè-
me ao 'n overtrokke reactie tot
gevolg. Dan nie, doch ik bie m'n
eige. Ma 'k voelde toch vee spiet
omda 'k 't zó graèg edaèn ao,
want ik ao nog noait 'n meise
ekust. Bovendien ao 'k 'n min-
derwaèrdigeidscomplex ekrege
omdat ze mien zó juust ao laète
wete da 'k 'n groate vuulderik
was.
Ze was stil oare. Misschien liep
ze nog naè te foetere over 't
■C&ekt*
V
meêningsverschil dat zó juust
de sfeer van die prachtige
aèvend in 't Sliengerbos ver
troebeld ao. M'n kwaème op 'n
plèkke waè 't bos eindigde in
overgieng in 'n straète van de
stad. Inééns bleef ze staè.
„Voruut dan ma", zei ze zacht.
„Ma nie meer dan eên keer."
Ze gieng tegenover mien staè in
sloeg d'r arm roönd mien aols.
Toe stak ze d'r lippen naè vore.
Die eit dezèlfde film ezie as ikke,
doch ik bie m'n eige. Ik perbeer-
de d'r op d'r moönd te kusse ma
oönze neuzen raèkten mee me
kaore verward. Toe 't eindelijk
bienaè lukte, aèkte d'r bril vast
an die van mien. Mee 'n dof ge-
luudje viele ze aolletweê op de
zochte groönd van 't bospadMa
omdat 't doönker was moste m'n
op oönze knieën over de groönd
krupe om ze te zoeke. Daèmee
was de lust om 't kussen te lere
voorloapig verdwene. „Ik 't a
emerkt". lachte ik, toe oönze
brillen wi veilig op de plèkke
zaète waè ze tuus-oarden. „As
m'n wille kusse mö m'n eèst de
bril aofzette M'ngienge neffen
mekaore op 'n bankje zitte. Naè
'n uurtje onoönderbroke oefe
ning, zoönder brillen, slaègden
m'n d'r in om te kusse, zöas m'n
tot dan toe alleêne ma op de film
ezien ao.
Joop van Zijp
In maart 1655 kregen de am
bachtsheren van Krabbendij-
ke octrooi voor het bedijken van
een schorrengebied ten oosten
van Krabbendijke Het gelijk
namige dorp lag zelf in de in
1595 herdijkte Nieuw-Krab-
bendijkepolder, die in de zeven
tiende eeuw de oostelijke verde-
digingsgrens van Zeeland
vormde. Het inpolderen van de
schorren verliep voorspoedig en
in 1656 was de nieuwe polder
van bijna 120 hectare al gereed,
Over de naa m werd niet lang na
gedacht: de Oostpolder.
Met de aanleg van de Oostpol
der werd tegelij k een van de vele
na de verwoestende stormramp
van 1530 (de Sint Felixvloed)
ontstane kreken afgedamd: de
Piermans- of Pietermanskreek.
In vroeger jaren werd de Oost
polder daarom ook wel de Pier-
manpolder genoemd. Geruime
tijd na de bedijking werd in
1879 in de uitspringende noor
delijke hoek van de Oostpolder
het haventje van Roelshoek
aangelegd, ter vervanging van
een bestaande haven van Krab
bendijke.
Een wat lange aanloop om de
plaats te bepalen van de boerde
rij die afgebeeld staat op de
raadkaart van vorige week in
Buitengebied. Een boerderij,
die als zodanig niet meer be
staat „De boerderij Oostpolder
bij Krabbendijke was van A.
Wouterse. Een prachtige schuur
en erf, met een zeer grote wo
ning", schrijft J.C. Schrijver uit
Krabbendijke. „We zien van
rechts naar links A. Wouterse en
mevrouw Wouterse-Sneep, bij
de bokkenwagen Adrie en Jan
(of Jan en Danker) Wouterse en
bij de koe de dienstbode Jaantje
Zuidweg."
Dat de boerderij met opstallen
inmiddels is vernieuwd, be
treurt deze inzender. „Voor die
tijd was het een voorbeeld van
netheid en orde, wat zowel de
akkers betreft als het personeel.
De heer Wouterse was altijd de
eerste in de buurt met planten,
zaaien en oogsten", aldus
Schrijver. J Kuzee-Allewijn uit
Krabbendijke merkt op dat de
hoeve aan de (oude) rijksweg
tussen Krabbendijke en Rilland
lag. „Nu ligt er aan de andere
kant van de weg het bedrijven
terrein Oostpolder."
Volgens J. Allemekinders uit
Goes is de houten schuur des
tijds afgebrand en tegelijk met
het woonhuis opnieuw opge
bouwd in steen. „De bomen en
het weitje zijn veranderd in een
lange oprijlaan met veel kuilen
en aan beide zijden akkers. Ach
ter de boerderij is alles omgeven
door boomgaard Nu woont er
de familie Nijsten-Luyks en ze
verkopen er ook aardappels." L.
van Burg uit Goes en anderen
geven aan dat de jongen op de
bokkewagen Jan Dankert heet
te. C. Huiskes uit Krabbendijke
noemt als latere pachters Kees
Klap en Jaap Boot.
Als mogelijke locaties werden
nog genoemd Kamperland
(Heer Janspolder), Oranjepol
der, Zaamslag en Vrouwenpol
der. De waardebonnen gaan
naar: L. van Burg, Goes, L. de
Jonge, Krabbendijke en C. Alle
mekinders, Baarland.
Rinus Antonisse
Van het polderland naar de stedelijke omgeving. Uit Hans Lin-
denberghs collectie een kaart met een ontspannen tafereeltje,
zo'n negentig jaar geleden gemaakt. Vraag is in welke plaats is de
foto genomen? Nadere bijzonderheden worden gaarne ingewacht
bij de redactie van Buitengebied.
Oplossingen kunnen tot en met uiterlijk zaterdag 31 mei worden ge
stuurd aan: Redactie PZC Buitengebied, postbus 18,4380 AA Vlis-
singen. Het faxnummer is 0118-470102 ene-mailen kan naar redac-
tie@pzc.nl. Onder de inzenders van goede oplossingen worden drie
waardebonnen verloot.
Zijn grote passie is de om
gang met paarden. Niet
zo verwonderlijk dat Wim
Romijn zich ontwikkelde tot
paardenschilder. In zijn
boek Van ploegpaard tot po
lopony geeft hij duidelijk
blijk van zijn verknochtheid
aan deze dieren. Er zijn bijna
driehonderd afbeeldingen
van paarden in opgenomen
en wie de belangstelling van
Romijn voor paarden deelt,
kan zijn hart ophalen.
Met de vele tekeningen en
een beknopte tekst, biedt
Van ploegpaard tot polopony
een royale inkijk in de paarden-
wereld. Duidelijk wordt dat de
'edele viervoeter' bepaald niet
uit beeld is verdwenen,
Natuurlijk, het aantal paarden
in Nederland is na de mechani
satie in de landbouw drastisch
afgenomen. Er staat tegenover
dat de laatste tijd het aantal die
ren dat uit liefhebberij gehou
den wordt, toeneemt. Het werk
paard is vrijwel verdwenen, al
zijn er bijvoorbeeld in Zeeland
nog enkele enthousiastelingen
die ervoor zorgen dat het
Zeeuwse trekpaard als cultureel
erfgoed in ere wordt gehouden.
Romijn behandelt in zijn fraai
uitgevoerde boek uitvoerig de
zogenaamde boerenpaarden: de
Groningers, de Friezen, de
Shetlanders en gelukkig ook
ruimschoots de Zeeuwse trek
paarden, waaronder de keu
ringskampioene Norma, wer
kend met een aanaardploeg in
een aardappelakker. Met zijn
afbeeldingen weet Romijn de
stoerheid, de kracht en de even
wichtige aard van het trekpaard
goed te treffen
Paarden aan het werk op het
land zien, roept nog altijd nos
Zwarte bessen
Komende zaterdag (31 mei)
wordt voor de negende keer
de Borselse Zwartebessendag
gehouden. Daaraan werken
mee de wijnmakerij van de fa
milie Boonman, 't Siepje en Ca-
ringe Bonbons. De dag wordt
om 9.30 uur bij Wijnmakerij
Boonman in Nieuwdorp ge
opend door burgemeester EGe-
lok van Borsele. Tussen 10.00 en
13.00 uur kan vanaf die locatie
begonnen worden aan een fiets
tocht van 35 kilometer. Deze
voert door de Zak van Zuid-Be
veland langs plekken waar
zwarte bessen worden ver
werkt. De producten kunnen
worden geproefd en gekocht bij
de Zeeuwse Schaapskudde bij
Heinkenszand.
talgische gevoelens op. Niet
voor niets draagt een illustratie
van een ploegende boer het bij
schrift Zeeuxose idylle. De forse
Zeeuwse knollen vormen een
contrast met bijvoorbeeld de
veel rankere Gelderse paarden.
Die hadden het in hun werkza
me tijd op de lichtere zandgron
den makkelijker dan hun soort
genoten op de zware kleigron
den in het noorden en zuidwes
ten van het land.
Romijn besteedt ook aandacht
aan het optuigen van de paar
den. „De Vlaamse, Brabantse en
Limburgse paardenboeren hou
den van opsmuk. Messingbe-
slag, klokken en bellen aan luxe
hamen (jukken). De Zeeuwse en
Zuidhollandse eilanders halen
voor dit Bourgondisch trekje -
uitstallen van welvaart - hun
schouders op. Hun paardentuig
is degelijk en sober tegelijk.
Amuletten en andere versierse
len zijn van oorsprong een hei
dens gebruik; de boze blik van
kwade geesten wordt door het
glimmend geelkoper terugge
kaatst."
Behalve beelden die herinneren
aan vervlogen tijden (zoals van
een boerenbruiloft en boeren
kinderen vroeger) is er ook
ruimte voor het heden. De inzet
van paarden als boswerkers: het
slepen van bomen. Een beeld-
verslag van een concours hippi-
que met Friezen, tuigpaarden
en Hackneys, ooit het paard van
het mindere volk, en van een en
durance - een soort uitputtings
slag over een zwaar parcours.
In Nederland heeft de sport
nooit voet aan de grond gekre
gen, in Engeland en de kolonie-
en nog altijd populair: polowed
strijden. De paarden die daarbij
worden ingezet hoeven geen
dressuurgraad te hebben be
haald, of het uiterlijk van een
kampioen te bezitten. Ze moe
ten wel de zenuwen de baas blij
ven, snel kunnen galopperen en
wenden en meedenken met het
spel. Romijn wijdt er een uitvoe
rig hoofdstuk aan.
Volgens hem hebben vele paar
denrassen, zoals het trekpaard,
een markant silhouet. De Ara
bische volbloed is een echte uit
schieter „Dit ras is begaafd met
schoonheid en intelligentie,
maar het is ook temperament
vol." Romijn sluit af met rust
huizen voor paarden Daarmee
is het leven van deze dieren
compleet weergegeven. De op-
illustraties Wim Romijn
zet van het boek is niet echt
nieuw (eerder verscheen wijlen
Rien Poortvliets bekende werk
Het Brieschend Paard), maar
daar zullen de paardenliefheb
bers geen moeite mee hebben.
Rinus Antonisse
Van ploegpaard tot polopony.
Door Wim Romijn. Uitgeverij
Kok, Kampen, prijs 19,99.
