Kinderen betrouwbare getuigen
PZC
Bettie Serveert zoekt het extreme op
Plezier is sleutelwoord op
kunstmanifestatie ama's
Oud-burgemeester
Verheijden vervangt
ombudsman Meijer
12
ELICHT
Videoverhoor
kunst
PIANODUO'S IN
MIDDELBURG
zaterdag 24 mei 2003
door A.J. Snel
Het eigenlijke doel van videoverhoren met kin
deren die seksueel misbruikt of mishandeld
zijn of die getuige zijn geweest van een enistige
misdaad is waarheidsvinding. Maar als het erop
aan komt is rechercheur Jos Marinissen het meest
geestdriftig over de verhoormethode vanwege een
neveneffect: „Wat mij ontiegelijk enthousiast
maakt, is dat kinderen hun verhaal kunnen doen,
dat je ze helpt bij de verwerking van een traumati
sche ervaring. Zelfs als een verhoor onvoldoende
feiten oplevert om voor de rechter bruikbaar te
zijn, dan nog kun je het gevoel hebben dat je iets
zinvols hebt gedaan met zo'n verhoor."
Marinissen (41) heeft, als tweede jeugdrecher-
cheur in Zeeland, een opleiding gevolgd voor het
verhoren van kinderen en mensen met een ver
standelijke handicap. Al sinds een aantal jaren
verhoort de politie mensen uit die groepen als zij
slachtoffer of getuige zijn geweest van een ernstig
misdrijf De verhoren worden op video gezet en
dat heeft verschillende voordelen: voor de recht
bank kan worden vastgesteld of het interview ob
jectief is gedaan en een kind hoeft ter zitting niet
nóg eens zijn of haar verhaal te vertellen, wat ui
terst belastend kan zijn.
Mannissen: „Verhoren met gebruikmaking van
video wordt al geruime tijd gedaan, ook met vol
wassenen. Wij willen als politie transparant zijn
en op basis van de beelden kan goed worden ge
toetst of we ons werk correct hebben gedaan. Het
verhoren van kinderen en geestelijk gehandicapte
mensen is een specialisme. Mijn belangstelling
daarvoor is vooral gewekt toen ik in 1985 betrok
ken was bij het onderzoek naar een moordzaak in
Clinge. Een zevenjarig meisje was daarvan getui
ge geweest Ik was er erg van onder de indruk dat
de getuigenis van een meisje van zeven als vol
waardig wordt meegeteld. Je kunt zelfs stellen dat
getuigenissen van kinderen veelal betrouwbaar
der zij n omdat ze minder dan volwassenen een in
kleuring geven aan wat ze hebben gezien of ge
hoord. Als je met kinderen praat, merk je dat ze
minder berekenend zijn. Ze bedenken niet wat de
eventuele gevolgen voor henzelf zijn. De rol die
kinderen kunnen spelen als getuige, daarover
heeft een omslag in het denken plaatsgevonden.
Je moet ze serieus nemen."
De verhoren vinden plaats in een speciaal daar
voor ingerichte studio met onder meer een speel
hoek. De politie in de drie zuidelijke provincies
maakt gebruik van zo'n studio in Eindhoven.
Voorwaarde voor een verhoor is dat de ouders, een
van de ouders, verzorgers, grootouders of des
noods de Raad voor de Kinderbescherming toe
stemming geeft. Als de omgeving van het kind
zich zwaar verzet, zal de politie de verhoormetho
de niet makkelijk toepassen, eenvoudig omdat het
kind dan waarschijnlijk zwaar onder druk is ge
zet en zich niet vrij voelt te praten.
Veiligheid en vertrouwen zijn kernbegrippen. Het
kan voorkomen dat een kind voor de rechercheur
terugschrikt omdat die op de een of andere manier
doet denken aan degene die het heeft beschadigd.
Als de interviewer dat niet kan wegnemen, wordt
het verhoor overdragen aan een collega. Hetzelf
de geldt bij dialect sprekende kinderen. De re
chercheur moet een kind kunnen verstaan.
Marinissen: „Je moet bij de verhoren enorm op
passen dat je geen gesloten vragen stelt. Je vraagt
dus niet of een jas rood was, maar welke kleur die
had. Kinderen moeten niet alleen 'ja' of 'nee' kun
nen zeggen. Ze moeten in vrijheid hun eigen ver
haal vertellen. En ze moeten de vrijheid houden te
zwijgen over dingen die ze niet willen vertellen Ik
had laatst een heel gesprek met een jongetje dat op
een bepaald punt zei dat hij over een vraag wilde
nadenken en daarna dat hij het niet meer wist. Je
moet daar dan genoegen mee nemen en je niet la
ten leiden door de neiging dat je een dader voor de
rechter wilt hebben. Je zoekt naar een balans tus
sen betrokkenheid en afstand. Het belang van het
slachtoffer blijft altijd voorop staan."
Briefje
De gesprekken met de kinderen duren gemiddeld
één tot anderhalf uur. Marinissen zal jaarlijks
twintig tot dertig verhoren met kinderen en ver
standelijk gehandicapten doen. „Je bent gelukkig
nooit alleen. In de regiekamer naast de ruimte
waar je met het kind bent, zitten de politieman die
direct bij het onderzoek betrokken is geweest en
een collega studioverhoorder die de regie doet. Hij
stelt als het nodig is aanvullende vragen door een
briefje onder de deur door te schuiven. Soms loop
je tussendoor de regiekamer in om te vragen wat
er nog aan de orde moet komen. Dan kom je terug
en je vertelt dat die collega's nog een paar dingen
willen weten die je tot dan toe bent vergeten."
Volgens Marinissen is het specialisme niet aan
leeftijd gebonden, maar hij ervaart het wel als een
voordeel dat hij zelf drie kinderen in de leeftijd
tussen de vier en de elf jaar heeft. Dat brengt hem
dicht bij de belevingswereld van jonge kinderen.
Of het zwaar is? „Je bent niet zo gauw meer ver
baasd over de vreselijke dingen die je te horen
krijgt. Maar zo'n verhoor vergt wel heel veel van
je. Je praat daarom na afloop altijd met collega's.
Dat helpt. Net als het feit dat je weet dat zo'n ge
sprek een kind, dat je maar eenmaal ontmoet, toch
iets verder kan helpen bij de verwerking van wat
het is overkomen."
foto Lex de Meester
door Mieke van der Jagt
GOES - De Zeeuwen kunnen
gewoon doorgaan met klagen.
De Vereniging van Zeeuwse Ge
meenten (VZG) heeft een inte
rim-ombudsman gevonden. A.
Verheijden, oud-burgemeester
van Hoge en Lage Mierde en lid
van de klokkenluidercommis
sie in Zeeland, gaat als Zeeuwse
ombudsman aan de slag totdat
de VZG een nieuwe vorm heeft
gevonden voor de afhandeling
van klachten. De vorige om
budsman, E. Meijer, hing zijn
lier aan de wilgen omdat hij zich
in zijn werk gefrustreerd voel
de.
Voorzitter A. van Dok- van
Weele van de VZG, die gisteren
het evaluatierapport externe
klachtenbehandeling Zeeuwse
gemeenten presenteerde, be
strijdt de visie van Meijer. „De
ombudsman is niet per 1 mei op
gestapt, zijn functie hield per 1
maart op te bestaan. Toen kwam
namelijk een einde aan de het
proefproject van twee jaar. Het
is altijd de bedoeling geweest
om van dat proefpoj eet te leren
en vervolgens de externe klach
tenbehandeling op te tuigen.
Wat we geleerd hebben, is dat
het zo in elk geval niet moet."
De grote grief van Meijer dat
zijn organisatie onvoldoende
was uitgerust om in optimale
onafhankelijkheid klachten
over gedragingen van gemeen
ten af te handelen, snijdt vol
gens Van Dok evenmin hout.
„Hij is er vanaf het begin van op
de hoogte geweest dat het proef
project niet optimaal van start
kon gaan. Alleen al doordat ie
dereen nog in zijn nieuwe rol
moest groeien. Als de uitrusting
zo tekortschoot, had Meijer er
nooit aan moeten beginnen,
want het was duidelijk dat pas
na twee jaar zou worden geëva
lueerd."
Commissie
Uit het evaluatierapport blijkt
dat noch de ombudsman noch
de klachtenbehandelaars bij de
gemeenten zich aan de afspra
ken hebben gehouden. Het was
de bedoeling dat klachten eerst
zouden worden bekeken doe
een coördinator bij de betni'
ken gemeente, om dooi m
commissie te worden beha*
als daarmee geen oplasi»,
zou worden gevonden Pas si
ook de commissie niet tot
bevredigend vergelijk zon kZ
men. zou de Zeeuwse Ombuis
man in beeld komen De»,
meenten moesten dan L
klacht betalen.
Vanaf het begin zijn er Hackte
bij de ombudsman behandel
die niet de procedure bij de»
meente hebben doorlopen Bi
de gemeenten ontstond dan het
gevoel dat het met een gesprek,
veel goedkoper had kwn,
worden geregeld. Aan deanfe
kant hebben gemeenten
wijls niet hun eigen intern,
klachtenregeling in acht ger»
men. Vaak ontbrak het aan
hoorzitting of aan een gesprek
en voelden klagers zich niets'
rieus genomen.
Herkenbaarheid
De VZG wil nu, omdat het aan
tal klachten sterk fluctueert,
opnieuw een proef van tweejaa:
doen met een ombudscommis-
sie. Die commissie moet bestas:
uit niet-ambtenarenenme?-£-
meentebestuurders, desnooó
van buiten Zeeland.
Zij kunnen, om de herkenbaar
heid te vergroten, ieder ra ee
eigen regio de voorbereidingen
doen van klachten die bij voor
keur wel de koninklijkewegzn
gegaan. De nadruk in deafe
deling zou moeten liggen bij df
secretaris.
De VZG is er, ondanks de wnj-
vingen, van overtuigd dat een
Zeeuwse instelling het beste
werkt en voelt niet voor de di
recte gang naar de Nationale
Ombudsman.
Met de kritiek van de opgestar
te ombudsman, dat de huisves
ting niet in een gemeentehui
moet worden gezocht, is
klachtencommissie van de VZG
het wel eens.
Ook vindt de commissie die bet
project heeft geëvalueerd da;
als de gemeenten een eigen
Zeeuwse ombudsfunctie willen
ze niet voortdurend over
moeten zeuren.
door Peter Bruyn
GOES - Na hel verschijnen van
Log 22, het zesde album van de
Nederlandse rockgroep Bettie
Serveert, is de band eerst naar
de Verenigde Staten vertrokken
om daar enkele tientallen con
certen te geven. Dat zegt iets
over de internationale status die
de 'Betties' tien jaar na hun
bescheiden Amerikaanse hit
Palomine nog altijd hebben. In
middels zijn ze bezig aan een
Nederlandse tournee die hen
vanavond naar 't Beest in Goes
voert.
„We wisten bij het maken van
deze plaat al dat de reacties ex
treem zouden zijn", zegt zange
res en songschrijfster Carol van
Dyk. „En zo pakte het ook uit.
Mensen vinden Log 22 afschu
welijk of ze vinden het gewel
dig. Er was een Duitse recensent
die schreef dat hij iedere noot
van het album haatte. Dat von
den we eigenlijk wel mooi; dat
we een album gemaakt hadden
dat hem zó geraakt had."
Na twee dozijn concerten in de
Verenigde Staten is Bettie Ser
veert deze maand met een uitge
breide Nederlandse tournee be
gonnen.
De rockgroep die in 1992 debu
teerde met het album Palomine
mag dan in Nederland commer
cieel in de schaduw staan van
Anouk, Kane en Ilse DeLange -
om maar een paar namen te noe
men - ze onderscheiden zich wel
doordat ze in tegenstelling tot
de anderen een vaste internatio
nale aanhang hebben opge
bouwd.
En ze snijden met hun muziek
als geen andere polderrock
groep door de ziel. Geen Neder
landse band klinkt zo sexy als
Bettie Serveertook Anouk niet
Zéker Anouk niet. Sensueel als
The Pretenders, messcherp als
de Velvet Underground - gita
rist Peter Visser geneert zich
zelfs niet om op een gegeven mo
ment bijna noot voor noot de so
lo uit Velvets Venus in Furs in
een Bettie-song te stoppen.
Nonchalance
Log 22, grotendeels door Van
Dyk en Visser opgenomen in
Vissers huiskamer, met eigen
opname-apparatuur, staat bol
van de samplers, synthesizers,
blazers en wat al niet meer. De
hoes is schijnbaar uit de losse
pols gemaakt - 'schijnbaar',
want drie eerdere ontwerpen
van Van Dyk werden door Visser
afgekeurd - en roept een beetje
de sfeer op van Sonic Youths
Goo. Dezelfde weloverwogen
nonchalance Dat geldt ook
voor de muziek. En voor de tek
sten trouwens. Was Palomine
destijds nog een niet mis te ver
staan weemoedig liedje, de
songs van Log 22 laten zich door
de luisteraar in tal van persoon
lijke interpretaties kneden.
„Onze houding bij het maken
van deze plaat was: alles mag,
niks moet. Gewoon kijken waar
het heen gaat," zegt Van Dyk. En
Peter Visser: „Carol kwam met
een liedje op akoestische gitaar
Daar werd dan een drumcom
puter onder gezet en begonnen
we er van alles op uit te probe
ren."
Van Dyk: „De grote associatie
test. Of het misschien al op iets
bestaands leek." Visser: „Nou,
dat viel wel mee. Dat hoor ik ook
vaak niet meer Maar ik ben wel
heel snel verveeld Het was ge
woon leuk om telkens iets héél
anders te doen."
Langzaam
Het maakte van Log 22 de meest
gevarieerde Bettie Serveert-
plaat tot nu toe. Zes albums ver
schenen er in hun nu twaalfjarig
bestaan - een cd met Velvet-co-
Carol van Dyk en Peter Visser: „We zijn afgestapt van de democratie binnen de hand. Democratie is 'company', gezelligheid. Maar dat gaat
uiteindelijk ten koste van de muziek." foto GPD/Lex van Rossen
vers meegeteld. Een pauze van
twee tot drie jaar tussen twee
platen is eerder regel dan uit
zondering. Nee, dat is geen
kwestie van marketingstrate
gie, benadrukt Carol van Dyk.
„Het hele proces van songs
schrijven en opnemen gaat zo
langzaam omdat we erg veel af
keuren. Ik heb al veel te veel pla
ten in m'n kast staan waarvan
maar twee nummers leuk zijn."
„En omdat we veel op tour zijn.
Dan werken we niet aan nieuwe
songs. Ik moet een normaal soci
aal leven hebben om te kunnen
schrijven - van die 'band-on-
the-road'-teksten, daar hou ik
niet van." Visser: „Er is door de
jaren heen door platenmaat
schappijen wel gevraagd om een
'Greatest Hits'-album uit te
brengen. Daar voel ik niks voor.
Waarom zouden we? Wat heb
ben wij nou voor hits?"
Democratie
Alle kunst gedijt bij paradoxen.
In het mooiste nummer van de
nieuwe plaat, het door merg en
been trekkende Captain of May
be, speelt de gitaar eigenlijk een
ondergeschikte rol. Toch blijft
Bettie Serveert 'live' vóór alles
een gitaarrockgroep. En hoewel
drummer Jeroen Blankert en
bassist - en mede-oprichter -
Herman Bunskoeke er alle con
certen bij zijn en ook met foto's
in het cd-boekje staan, windt
Visser er geen doekjes om dat
het anno 2003 artistiek bij Bet
tie Serveert draait om Carol en
hemzelf. „We zijn afgestapt van
de democratie binnen de band.
Democratie is 'company', gezel
ligheid. Maar dat gaat uiteinde
lijk ten koste van de muziek
Hoe minder mensen er over mee
hoeven te praten, hoe extremer
het kan worden. En daar gaat
het toch om."
Concert: Bettie Serveert, vanavond
in 't Beest in Goes, voorprogramma:
Seedling, aanvang: 21.00 uur.
Advertentie
DE KLOVENIERSDOELEN
za. 24/5 gerard bouwhuis
cees van zeeland
di. 27/5 tomoko mukaiyama
frederic rzewski
wo.28/5 post mulder
eric ross saxofoon
vl 30/5 rien balkenende
jo ivens
z3. 31/5 misha mengelberg
guus janssen
VIJF CONCERTEN 20.30 u
Om ook eens een keer wat anders te doen dan rekenen entaal, houden de jonge asielzoekers sinds
een paar jaar geleden kunstmanifestaties. foto Lex de Meester
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Vanaf het
begin zit de stemming erin.
Als een groep van acht percus
sionisten en twee dansers vrij
dagmiddag in de goedgevulde
Stadsschouwburg in Middel
burg de Ama's Kunsthappe
ning Arty Party 2003 opent,
klapt het publiek onmiddel
lijk enthousiast mee. Elke
buitenissige beweging van de
dansers wordt met gejoel ont
haald. Het plezier straalt van
de presentatie af.
Het draait bij de Ama's Kunst
happening om dat plezier, be
nadrukt opleidingscoördina
tor Lieneke Boeije-Volmer
van Neveninstroomproject
Het Molenwater in Gissin
gen.
„Natuurlijk is het prachtig
dat met dit evenement de
Maand van de Vrijheid wordt
afgesloten. Bij de presentatie
zet iedereen zijn beste beentje
voor. Maar tijdens de work
shops waarin dit de afgelopen
drie weken is voorbereid,
heeft iedereen enorm veel ple
zier gehad. Dat blijft de
hoofdmoot."
Ama staat voor alleenstaande
minderjarige asielzoeker. In
hun opleiding op Het Molen
water is weinig ruimte voor
creatieve vakken, alles draait
om taal en rekenen. In samen
werking met Scoop is daarom
twee jaar geleden de eerste
Ama's Kunsthappening ge
houden, een manifestatie
waarop de minderjarige asiel
zoekers laten zien wat ze kun
nen op het gebied van dans,
muziek, theater, video, foto
grafie, poëzie en schilderen
Dit jaar is de Arty Party van de
ama's tevens de slotmanifes
tatie van de Maand van de
Vrijheid.
In vergelijking met de vorige
twee edities is de formule licht
aangepast. Niet langer wordt
het evenement in twee opeen
volgende dagen geoefend en
uitgevoerd. Ditmaal heeft de
voorbereiding plaatsgevon
den in drie workshops op
school en zijn vrijdag, vooraf
gaand aan de uitvoering,
puntjes op de 1 gezet. Een
voordeel is dat de videopro
ducties nu ook tijdens de Arty
Party getoond kunnen wor
den.' Ze fungeren als pauze
filmpjes tussen de acts op net
podium. In de foyer van de
Stadsschouwburg staan pa
nelen opgesteld met daarop
foto's en gedichten.
Vrijheid
Thema van de kunsthappe
ning is vrijheid, een relevan
onderwerp voor de vluchte
lingen uit landen als Angora
Afghanistan, Somalië, bu.
nee, Sierra Leone. Togo. Iran.
Irak, Rwanda en Soedan
„Het is een thema dat ze sterk
aanspreekt", aldus BoelJ
„De één voelt zich hier
derland vrijer dan ooitI te
ren, de ander voelt zichjuö
hier gebonden aan talvan
gelsHet is mooi om te zjenh
verschillend de ümilhng
die ze geven aan dat begrip
