Knol bepaalde het ritme van de boer
Kikker met twee kwaakblazen maakt veel herrie
Zeeuwse trekpaarden
vveervvccrc
Geen leven
denkbaar
zonder bijen
21
Allee, vort,
an de gank
21
Wee de vogel
die treft een
koekoeksei
22
Schoondijkse
molen
imponeert
22
V
Advertentie-exploitatie:
Nnord- en Midden-Zeeland: 0118-484369;
zvs-Vlaanderen: 0114-372770.
;tie: 0118-484413
^vvw.pzc.nl
mail: redactie@pzc.nl
Postbus 18,4380 AA Vlissingen.
dinsdag 20 mei 2003
usmasmttammmm
Stichting Het Werkend Trekpaard Zeeland zoekt nieuw onderdak.
foto's Willem Mieras
De Stichting Het Wer
kend Trekpaard Zee
land is naarstig op zoek naar
huisvesting. De stichting wil
ruimte voor een permanente
tentoonstelling over het
Zeeuwse paard, met moge
lijkheden voor het presente
ren van werk- en rijtuigen
voor paardentractie en het
vertonen van een film over
de stoere knollen. Het huidi
ge onderkomen bij imkerij
Poppendamme op Walche
ren valt eind augustus weg
en ook aan stallingsruimte is
gebrek.
Er is ongeveer vijfhonderd
vierkante meter nodig,
maar het valt niet mee om iets
geschikts te vinden, meldt Piet
Hannewijk uit Wolphaartsdijk,
die sinds vorig jaar actief is als
secretaris van de stichting.
Stichting Het Werkend Trek
paard Zeeland zet zich in voor
behoud van het trekpaard. Met
daarbij vooral aandacht voor de
traditionele rol van het paard op
de boerderijhet werken met al
lerlei werktuigen op het land en
het trekken van gerijtjes. Op dit
bijna verdwenen cultuurhisto
risch erfgoed moet je blijvend
aandacht vestigen, legt secreta
ris Piet Hannewijk uit. Dat doet
de ruim vijftien jaar bestaande
stichting op allerlei manieren:
open dagen, oogstdemonstra-
ties, het ploegkampioenschap,
deelname aan folkloristische
evenementen, uitgave van an
sichtkaarten en posters.
En al vijf jaar door middel van
een permanente tentoonstelling
op imkerij Poppendamme bij
Grijpskerke. Daar staat een
deel van de werk- en rijtuigen-
collectie uitgestald, wordt de
geschiedenis van het Zeeuwse
paard in woord en beeld (onder
meer via een film) uitgelegd en
zijn er 's zomers tweemaal per
week demonstraties. Omdat de
imkerij zich gaat richten op het
onderwerp 'duurzaamheid',
moet de stichting de ruimte per
31 augustus vrijmaken.
Ook de twee plaatsen waar een
aantal werktuigen gestald staat
- in Serooskerke en bij Middel
burg - zijn voor andere doelein
den nodig. Het bestuur van de
stichting zit met de handen in
het haar, zegt Hannewijk. Er
wordt volop gepraat over het
zoeken van andere bestemmin
gen voor de historische Zeeuwse
boerderijen, maar het is tot nu
toe niet gelukt daar voor Het
Werkend Trekpaard van te pro
fiteren. ,,We willen ontzettend
graag ergens in Zeeland, liefst
op Walcheren of Zuid-Beve-
jv
I A
land, een boerderij hebben om
onze zaken tentoon te stellende
film te draaien en mogelijk ook
demonstraties verzorgen", be
toogt Hannewijk.
Grote wens is een combinatie
van Het Werkend Trekpaard
met een verzameling oude trac
toren en het weergeven van ou
de landbouwmethoden. Dat op
één plek bijeen brengen lijkt
Hannewijk prachtig. Een stuk
Zeeuwse landbouwgeschiede-
nis kan dan overzichtelijk ge
presenteerd worden. Het is ook
uit toeristisch oogpunt een aan
trekkelijke gedachte. Maar om
zoiets tot stand te brengen, moet
een lange weg afgelegd worden,
er zijn pas eerste gesprekken ge
voerd. Er moet eerst een plan
zijn, voordat subsidies kunnen
worden aangevraagd en pas
daarna is uitvoering aan de or
de. Zolang kan Het Werkend
Trekpaard niet wachten - de
huisvestingssituatie is immers
nijpend „Er staat nu materiaal
in een aardappelloods. Dat
moet er wel uit als straks de
aardappels gerooid worden",
aldus de secretaris. Hij denkt
dat een boer die de stichting
binnenhaalt, er een aardige ne
venactiviteit bij krijgt „Het
moet wel iemand zijn die er ach
ter staat. Een boer moet echt
van dit soort dingen houden,
want het wordt natuurlijk nooit
een goudmijn."
Piet Hannewijk is zelf een beetje
verslingerd aan de Zeeuwse
trekpaarden. Voor de komst van
de trekker liepen er bi jna 20000
als levende krachtbron rond op
de boerderijen. Het werkritme
van de boer werd bepaald door
de tred van het paard. Zelf heeft
hij als 14-jarige nog met een
driespan paarden geploegd.
„Stukken van honderd roe. Het
was een wentelploeg. Als je bij
het keren niet genoeg voor
waarts ging met de paarden,
bleef de grond aan de ploeg han
gen en kon je het ding bijna niet
opgetild krijgen. Het huilen
stond je nader dan het lachen."
De trekpaarden behoren tot de
provinciale cultuur, vindt Han
newijk. „Ik geniet zo van de
beesten als ik ze zie. De massa,
de kracht, het gemak waarmee
je zo'n paard kunt begeleiden.
Dat mag echt niet verloren
gaan De stichting heeft geen
paarden in eigendom. Er zijn
wel elf trekpaardenhouders
aangesloten; mensen die zelf
nog met de paarden op het land
werken. „Daar moet je heel zui
nig op zijn. Er zijn wel meer fok
kers, maar die werken niet alle
maal met de paarden zelf",
vertelt Hannewijk.
Ondanks problemen met de
huisvesting zijn voor komend
seizoen al diverse activiteiten
vastgelegd. Op 6 juni een zomer-
avondrit, op 21 juni een open
dag in Ritthem, op 4 oktober het
Zeeuws ploegkampioenschap
in Waarde en op 25 oktober op
nieuw een open dag bij de trek
paardenhouders. Hoogtepunt
moet 12 augustus een provinci
ale oogstdemonstratie in Kam
perland worden, in combinatie
met een historisch openlucht
spel op het strand. Daarnaast
zijn de trekpaarden aanwezig
bij ringrij- en sjezen wedstrij
den. Dat past allemaal in het
uitgangspunt dat Het Werkend
Trekpaard zich aan de mensen
moet laten zien, merkt Hanne
wijk op. „We willen met de
paarden en het materiaal wat
doen. Niet alleen maar in de wei
laten lopen of opslaan. Daarom
is een geschikte ruimte voor ons
ook zo belangrijk."
Rinus Antonisse
Als de zon
schijnt een poos,
raakt de sloot
vol eendekroos
Nieuwe weerwoorden zijn welkom
bij de redactie PZC, postbus 18,
4380 AA, Vlissingen. fax 0118-
470102. e-tnail redactie@pzc.nl.
Buitengebied, is een wekelijkse
bijlage over natuur en
landschap, land- en tuinbouw,
streektaal en streekcultuur,
visserij, recreatie en vrije tijd.
Vragen, opmerkingen en
suggesties zijn welkom bij de
redactie van de PZC, postbus
18, 4380 AA, Vlissingen,
fax 0118-470102,
e-mail redactie@pzc.nl
Het leven in de vijver is op
gang gekomen en we staan
ieder jaar weer versteld van de
groeikracht van de waterplan
ten. Eind april, begin mei lijkt er
een groei-explosie te zijn. De
zuurstofplanten tieren welig en
nog even en de grote bladeren
van de waterlelies beletten ons
zicht op het onderwaterleven.
Gelukkig zijn er ook dieren die
zich goed laten zien, zij het heel
HET TUINTJE
VAN
Adri Karman heeft achter
zijn huis een kleine tuin,
waar toch van alles ge
beurt. In 'Het tuintje van'
schrijft en tekent hij elke
week over de belevenissen
in de natuur rondom het
huis.
voorzichtig. Hoe lang de bruine
kikkers al half in het water en
half op de stenen aan de rand
van de vijver zitten, weten we
niet, maar plotseling valt ons
oog op twee exemplaren die ge
noeglijk tegen elkaar aan in de
zon zitten. Onbeweeglijk zitten
ze daar en ze weten dat ze alleen
op die manier van rust verze
kerd zijn. Meermalen hebben ze
ervaren dat de kat, die regelma
tig door de tuin struint, elke be
weging opmerkt en dan is het
gedaan met de rust. Het is een
schitterend gezicht de dieren te
zien zitten tussen de opkomen
de en bloeiende waterplanten.
De kikkers in onze vijver zijn
bruine kikkers. Dat wil niet zeg
gen dat ze altijd bruin van kleur
zijn. Hun grondkleur kan varië
ren van helder geelgroen tot bij
na zwart en allerlei groene,
bruine en gele tinten daartussen
in. Sommige hebben daarnaast
een helder contrasterende vlek
ken- en streeptekening, andere
kikkers zijn bijna effen van
kleur. Wonderlijk is ook dat ze
bijna altijd een camouflerende
plek weten te vinden. We den
ken wel eens dat ze de mogelijk-
■W
Bruine kikkers
heid bezitten hun tint enigszins
aan te passen aan de omgeving.
Het meest kenmerkende voor
illustratie Adri Karman
determinatie is bij de bruine
kikker de donkere vlek achter
het oog. Er zijn meerdere soor
ten die dit kenmerk bezitten, zo
als de heikikker en de spring-
kikker, maar deze komen in
onze contreien bijna niet voor.
De bruine kikker is de meest al
gemene kikkersoort en kan zich
op grote afstand van water be
vinden.
De groene kikker is, zoals zijn
naam al zegt. veel helderder
groen van kleur. Deze kikker
mist de donkere vlek achter het
oog en is bijna altijd in de buurt
van of in het water te vinden. De
bruine kikker heeft slechts één
kwaakblaas onderaan de keel
terwijl de groene - de boeren-
nachtegaal - twee kwaakblazen
aan de zijkant van de kop heeft.
De boerennachtegaal kan sa
men met zijn rivalen voor een
oorverdovend concert zorgen,
waarbij ze het geluid boven wa
ter voortbrengen.
Gelukkig gedraagt de bruine
zich wat bescheidener. Hij
brengt het paringsgeluid meest
al onder water voort waardoor
het voor ons mensen minder ir
riterend is. De kikkerkoren van
de boerennachtegalen zijn
schitterend op een mooie zo
meravond in de polder, maar
onder je slaapkamerraam is het
minder te waarderen. Blij dat
onze vijver door bruine kikkers
bewoond wordt.
De bruine kikker heeft nog an
dere pijlen op zijn boog. Dat
konden we vorig jaar zien toen
we buiten zaten te eten. Een gro
te, overigens geelgroen gekleur
de. kikker sprong plotseling
vanuit de vijver midden op de
daarnaast gelegen vlonder. On
beschermd en duidelijk te zien
zat hij daar rechtop en trots met
een houding van 'wie doet me
wat'. Meteen reageerde onze
poes. Zo'n brutaliteit ging toch
werkelijk te ver. Behoedzaam
maar vastbesloten kwam ze na
der om op een afstand van onge
veer een halve meter de kikker
op haar gemak te bestuderen
De kikker onderkende het ge
vaar, leek zich op te blazen en
nam een indrukwekkende
grootte aan. Intimidatie kan
soms heel effectief zijn. Na enige
tijd besloot poes dat er iets
moest gebeuren en rekte met
haar soepele lichaam naar vo
ren om het mogelijke gevaar af
te tasten. Plotseling een sner
pende gil en een reuzensprong in
de richting van de kat. Roofdier
of niet. je haren staan bij zo'n
gebeurtenis recht overeind. In
een mum van tijd verdween poes
naar binnen. 'Bruin' had met
een plons het veilige nat weer
opgezocht.
Adri Kannan
