Veel mensen laten hun
band met de natuur los
PZC
c
s
C
Woede
Artis-directeur Frankenhuis gaat met pensioen
puzzel
l
L
l
l
A
l
R
O
M
H
P
Heer Bommel en het Losgetrilde Inzicht Toonder Studio';
Casper Hobbes
sH
recept
Spaans stoofpotje met varkensvlees en spinazie
het weer
Sk
vrijdag 16 mei 2003
■Meindert
qnderwiscli
Het is makkelijk genoeg om kwaad te worden. Maar
kwaad zijn op de juiste persoon, in de juiste mate,
op de juiste tijd, om de juiste reden en op de juiste ma
nier, dat is niet makkelijk." (Aristoteles, Ethica Nico-
machea).
Op bezoek bij een vriendin met kroost had mijn moeder
de volgende opmerkelijke situatie aanschouwd. Ik was
zoet aan het spelen toen een van de andere kinderen mij
zonder enkele aanleiding vol in het gezicht sloeg met een
gietijzeren Dinky Toy. Mijn moeder constateerde de vol
ledige verbijstering waarmee ik reageerde.
Ieder jaar opnieuw beschrijft ze mij dit incident meerde
re malen. Het gaf haar, zo zegt ze, destijds een cruciaal
inzicht in mijn karakter. Een inzicht dat haar veront
rustte.
Ik had geen vader of hij was op zee. Bovendien valt te be
twijfelen of hij in staat zou zijn geweest mijn moeder te
overtuigen mij iets bij te brengen dat een ingrijpende
verandering teweeg had kunnen brengen.
Acteur Johnny Depp zei in een interview op Canal+ het
volgende: „One of the greatest pieces of advice I ever got
was from my mother, you know. When I was a little boy
this kid was bugging me at school. My mother said: „I'm
going to tell you what to do. If he keeps bugging you or
puts his hands on you, pick up the nearest rock or whate
ver you can get your hands on and then you lay him out.
And I did. And I felt better. And it worked. For me that
was a great lesson because someone had invaded my
space, invaded my being and was doing something
against me that I didn't want to be done so I took control
of the situation and ran with it."
Hier pauzeert Johnny Depp even, toont zijn typisch ge
heimzinnige, enigzins ontwijkende glimlach en trekt
vervolgens een vergelijking met de manier waarop de
filmindustrie zich van hem meester wildemaken: „I pro
mised myself that I would continue to move forward, do
my best not to compromise in any way whatsoever. Not
allow anyone to put their hands on me and affect me in
that way. So the best advice I can give is just to keep mo
ving forward, don't giveashit what anybody thinks, just
keep moving forward and do what you have to do.
Johnny Depp is mijn favoriete acteur en held. Hij speel
de in fantastische films als Edward Scissorhands, Fear
Loathing in Las Vegas en What's eating Gilbert Grape,
om er maar een paar te noemen. Hij heeft op aanraden
van zijn moeder een steen ter hand genomen en de in
dringer eigenhandig uit zijn paradijs verstoten.
„Keep moving forward, don't give a shit what anybody
thinks, just keep moving forward and do what you have
to do.Om die raad op te volgen heb je agressie nodig.
Niet in de beperkte zin van geweld, maar op een veel bre
der vlak.
„Weet ge wat ik boven uw dossier zou zetten meneer?"
vroeg een Vlaamse psycholoog me tijdens mijn oplei
ding. De as van de sigaret die hij tussen zijn bevende vin
gers hield, dwarrelde over mijn gezicht. „Nee", ant
woordde ik. „Ge zijt agressie geremd. Daarom worden
uw boeken ook geen bestsellers.
Vervolgens vroeg hij me hoe ik in godsnaam al die wijven
versierde. „Hedde gij geen tips?"
doorThea van Beek
Artis-directeur Maarten
Frankenhuis krijgt koste
lijke post. 'Hoi directeur, wat
ken een beer allemaal doen?',
schreef een jongetje ooit aan
hem. In de afgelopen dertien
jaar dat Frankenhuis als
directeur bij Artis werkte ont
ving hij er honderden van be
zoekers. Frankenhuis beant
woordt ze persoonlijk, stuk voor
stuk.
Als directeur van de oudste die
rentuin van het Europese conti
nent ben je een beetje publiek
bezit, weet hij als geen ander. Of
hij nu rondloopt op straat of in
Artis zelf, regelmatig wordt hij
aangeklampt. „Komt er nog een
nieuwe ijsbeer, na het overlij
den van Katrien?", vraagt een
vaste bezoeker met verstikte
stem. Of: „Jammer dat u ver
trekt." In augustus gaat de dan
61 -jarige Frankenhuis met pen
sioen. Hij wordt opgevolgd door
filmproducent Haig Balian. Die
is dan de zevende Artis-direc
teur in de 165-jarige geschiede
nis van de dierentuin. In de di
rectiekamer hangen al hun por
tretten, waaraan ook die van
Frankenhuis wordt toegevoegd
„Straks is de cirkel weer rond",
zegt Frankenhuis. „Ook de eer
ste directeur Gerard Frederik
Westerman was een cultureel
ondernemer."
Jongensdroom
De in Enschede geboren Fran
kenhuis was hoogleraar dierge
neeskunde in Utrecht, werkte
als bedrijfsdierenarts in het
Rotterdamse Blijdorp en bij de
Gezondheidsdienst voor Pluim
vee in DoomMaar de baas wor
den van Artis was een jongens
droom.
Onder zijn bewind veranderde
het gezicht van de dierentuin in
grijpend. Die werd uitgebreid
met een Afrikaanse savanne
voor zebra's en gnoes. Het
Aquarium onderging een res-
Maarten Frankenhuis: „Een dierentuin moet meer zijn dan een leuk park met dieren erin."
foto Phil Nijhuis/GPD
tauratie en uitbreiding en op dit
moment wordt een Zuid-Ame
rikaanse steppe aangelegd.
„Zoals alle oude dierentuinen
was ook Artis ingericht op de re
gels van de diersystematiek. Al
les wat beer was of katachtig zat
bij elkaar in de roofdierengale-
rij en de apen allemaal in het
apenhuis. Vervolgens werden er
vanwege overbevolking ver
schillende soorten weer uitge
haald en in wilde wanorde over
geplaatst naar eigen verblijven
elders in de tuin. Zo werd het
een ratjetoe. Door de uitbrei
ding van Artis hebben we daar
eindelijk iets aan kunnen doen.
Er is meer samenhang gekomen
door een gemengde huisvesting
met diersoorten uit een bepaal
de regio."
Onder de titel 'Van oerknal tot
olifant' loopt die grotere samen
hang als een rode lijn door Artis.
Om te beginnen met het Plane
tarium dat het gehele univer
sum belicht. Vervolgens het
Geologisch Museum dat de wor
dingsgeschiedenis van de aarde
toont. Het Zoölogisch Museum,
dierentuin en Aquarium illu
streren de evolutie en diversiteit
van het leven op aarde. Als
stadspark met plantenkassen
toont de tuin ook iets van de bo
tanische rijkdom van onze pla
neet.
Frankenhuis: „Artis is met een
dergelijke presentatie uniek in
de hele wereld. Een dierentuin
moet meer zijn dan een leuk
park met dieren erin. Die sa
menhang maakt het veel boei
ender. Maar we willen die pre
sentatie nog sterker voor het
voetlicht krijgen. Bijvoorbeeld
door het Planetarium en vogel
huis met elkaar te verbinden en
het Geologisch en Zoölogisch
Museum er bij te trekken Van
uit die musea kun je doorkijkjes
naar de levende dieren maken.
We willen de dieren integreren
met de musea en de musea met
de tuin, zodat je die oerknal en
wordingsgeschiedenis van de
aarde ook echt ervaart."
Uit-knop
„Veel mensen hebben hun band
met de natuur al helemaal los
gelaten. Ze zien hun plek in het
ecosysteem niet meer. Kinderen
hebben vaak geen idee meer
waar melk, kaas of worst van
daan komen. Een paar jaar gele
den had een kind hier een ham
ster op schoot. 'U mag hem nu
wel afzetten', zei hij tegen de
verzorger. Hij kon de uit-knop
niet vinden..."GPD
aan boord
gaan
gram
schap
dun stuk
hout
forum
steun
langhari
ge kat
aard
geest
jong dier
touw
3
T
snuit
thans
doel-
stand
4
lampet
grasland
bedeesd
1
slagbal
spel
T
manne
tjes-
gans
deel van
een auto
indien
Tibe-
taans
rund
T
huisdier
op grote
uurwerk
afstand
7
rondhout
5
T
voor
zetsel
vochtig
6
schrijf-
vloeistof
2
LU
In dit diagram is een woord van 12 letters verstopt
Het is te vinden door, beginnend bij het vakje met
de stip, telkens een vakje naar links, rechts, onder,
boven of diagonaal te verspringen. Elke letter wordt
één keer gebruikt. Hoe luidt het zoekwoord?
Horizontaal: 4. Verbinding
tussen muis en computer? (7),
5. Geen grootkapitaal (9), 8. Ik
werk als loodgieter aan mijn
conditie! (3); 9. Hierin gaat dit
gerecht kapot (4); 10. Volgt
het verstand met woorden
achteraf(6)
Verticaal: 1. Gaat omhoog
voor mensen die omlaag wil
len (7); 2. Tabelletje als
Andorra en Monaco (9); 3.
Zijn manier is zo dom nog niet
(4); 6. Het aannemen van een
gemoedsaard (6); 7. Het
geluid van kanjers (6)
Oplossingen van gisteren:
Kruiswoordraadsel:
Horizontaal: 1. Snoeizaag; 9. cijns; 10. erve: 11. al; 12. lor; 14 el; 15. baron; 17.
per; 19. ook; 21. rif; 22. mep; 23 dat; 25. sas; 27. stelt; 30. ev; 32. roe; 33. da; 34.
Levi; 36 twen, 38 stopwoord.
Verticaal: 1. Scalp; 2. Nijl; 3. on; 4 Esla; 5. zero; 6. ar. 7 avé; 8. geluk; 13. ork; 15.
brits; 16. noest; 18. era; 20. opa; 23. deels; 24, neo; 26. stand; 28. trip; 29. Leto; 31
vet; 33. der; 35. vo; 37. WO.
Crypto-overlapper:
Horizontaal: 5. Speelhals; 6. funestomp; 7. stantenne; 8. naredecor.
Verticaal: 1. Spruitbal; 2. gemeentel; 3. shitwezen; 4. slijmentor. ©JFS NL
De aannemer begaf zich peinzend naar buiten en stelde
zich voor de ingang van zijn onderneming op. „Wat doe ik
nu aan die toren van meneer Kantekleer?" vroeg hij zich
bezorgd af. „Er mankeert natuurlijk niks aan dat ding,
maar hij moet niet de indruk krijgen, dat ik hem Iaat zitten.
Als ik nu maar een mannetje had..."
Op dat moment viel zijn blik op Wammes Waggel, die
schommelend over de weg naderde, en zijn gezicht klaarde
op. „Wacht es eventjes", sprak hij, toen de wandelaar dicht
genoeg bij was. „Zoek je soms een baantje?"
„Ik zoek niet", zei Wammes verrast. „Ik liep zo maar
wat. Maar nu je het zegt. Een baantje lijkt me reuze
enig."„Mooi", hernam de bouwer. „Wat ben je van je vak?"
Het gelaat van de ander nam een peinzende uitdrukking
aan. „Dat zou ik zo gauw niet weten", mompelde hij.
„Vroeger verkocht ik ijsjes. Maar dat is saai in de winter.
De lui vinden ze ineens niet lekker meer".
„Bouwvakker dus", verklaarde de heer Gruisbelt. „Dat
komt goed uit. Jij bent juist het mannetje dat ik zoek. Ga de
toren van meneer Kantekleer maar eens bekijken. Er
schijnt iets met de fundamenten loos te wezen. En als je het
handig doet, krijg je tien florijnen."
Dit voorstel stond Waggel wel aan, en nadat hij een spade
ter hand genomen had, begaf hij zich wel gemoed op
weg.„Moet je horenriep hijtoen hij heer Bommel bij een
muurtje gewaarwerd. „Ik heb een bouwvak gekregen en nu
ga ik de fundamenten van Kantekleer bekijken. Die zijn
loos!"
door Bill Watterson
KIJK DIE BOTERHAM NOU "5
DIE MIJN MOEDER HEEFT
GEMAAKT! DIE DWEIL
EET IK NIET OP
DIE KAAS IS ZWETERIG EN
KRULT AL HELEMAAL OP -
HET LIJKT WEL RUBBER
EN HET BROOD IS NAT EN
KLEDDERIG VAN DE TOMAAT
NIEMAND WIL RUILEN MET
IEMAND WIENS MOEDER
VIEZE BOTERHAMMEN
MAAKT.
Hans Belterman
In vrijwel alle traditionele gerechten uit de
I Spaanse keuken kun je invloeden van de Moor
se kookkunst na vijf en meer eeuwen nog altijd
herkennen. Met name bij het gebruik van spece
rijen komen die oude invloeden aan het licht. In
het stoofpotje van vandaag zijn dat het vinger
greepje kaneel en die ene kruidnagel. In het ge
recht kun je het eerlijk gezegd niet 'terug proe
ven' maar het is en blijft een feit dat je ze niet kunt
missen want dan bemerk je dat de smaak van het
gerecht anders, minder boeiend is, dan wanneer
je het wel met gebruik van kaneel en kruidnagel
zou hebben samengesteld.
Hoofdgerecht voor 2 personen:
250 gram varkens-reepjesvlees
1 eetl. bloem, gezeefd
1/2 theel. milde paprikapoeder (Edelsusz)
1 vingergreep kaneelpoeder
zout
zwarte peper uit de molen
2 eetl. olijfolie, traditioneel
30 gram boter
1 kruidnagel
200 gram kastanje-champignons, in smalle
reepjes gesneden
1 teentjes knoflook, ragfijn gehakt
1 middelgrote ui, in smalle reepjes gesneden
1 112 dl Spaanse rode wijn, zoals Rioja
1 eetl. fijngehakte (blad)peterselie
250 gram jonge spinazie, veldsla of rucola, ge
spoeld in tuim koud water. Dikste stelen weg
nemen Bladgroente in smalle reepjes snijden.
Maak het reeds gesneden vlees zo droog moge
lijk. Laat de reepjes over keukenpapier rollen en
druk er daarna nog wat vocht uit. Schep in een
plastic zak. bloem, paprika- en kaneelpoeder en
wat zout en peper door elkaar. Leg het vlees
eveneens in de zak en blijf daarna zolang schud
den tot elk vleesreepje aan alle kanten met het
bloemmengsel is bedekt
Verhit een (stoofjpan met dikke bodem. Laat olie
en boter heet worden Wacht tot het schuim van
Europa: Zon en regen
de boter begint weg te trekken. Voeg het vlees
toe en laat alles, onder voortdurend omschep
pen 2 minuten bakken. Voeg daarna de kruidna
gel. paddestoelen, knoflook en ui toe Laat alles
onder voortdurend omscheppen nogmaals 2
minuten zachtjes bakken Schenk er 1 1/2 decili
ter kokend water en de wijn bij Roer alles zolang
tot het stoofvocht aan de kook is gekomen. Tem
per de warmtebron. Leg het deksel op de pan
Laat alles 30 - 35 minuten zachtjes stoven of zo
lang tot het vlees volkomen gaar is en een min of
meer licht gebonden saus is verkregen. Voeg er
naar eigen smaak en inzicht eventueel nog wat
zout en/of peper aan toe.
Snijd spinazie veldsla of rucola in smalle reep
jes. Schep ze vlak voor het opdienen door het ge
recht.
Presentatie: verdeel het gerecht over voorver
warmde borden Geef tomatensalade met ap
pel-kappers er bij. Zet een mandje met stok
brood op tafel.
In Centraal-Europa schijnt vandaag de zon, maar in
en oosten valt regen. Daarbij is het op de Britse eiland*1
Normaal worden daar maximumtemperaturen tussen 13^
graden bereikt in de tweede week van mei. Nu wordt "O-
niet warmer dan 10 graden in het Schotse tot 14 of15S'3..",
in het zuiden van Ierland. Ook in Polen en Rusland wof<j-
in de regen maar 10 tot 14 graden. Ten oosten van Mosw-
schijnt de zon en wordt het 23 graden. In het zonnige In
loopt het kwik op tot ruim 25 graden. In Spanje komt naa^
zon ook wat bewolking voor, maar wordt het ruim 30
door een warme zuidenwind. In het noorden valt een en
buitje.
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
1 Hogedrukgebied
Koufront
WK
lichte sneeuw
t
da
matige sneeuw
De
zware sneeuw
->
ter
lichte regen
7"
■U
matige regen
«■-
zware regen
sm
Waterstanden
VRIJDAG
VM 16 MEI
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
Hoog
uur cm
02.36 250
02.56 278
02.10 244
02.33 187
04.10 136
04.15 160
03.40 170
03.26 284
04.26 164
water
uur cm
15.01 262
15.20 289
14.35 256
14.56 200
16.40 147
16.55 171
17.22 180
15.52 292
16.56 176
Laag water
uur cm
09.10 23721 lil
09.37 248 21 56
08.47 2322103
08.50 1722110 J
09.55 145 22.19
10.20 16722.35
10.16 172 2240
10.06 264 22.23
10.18 16822.461
ZATERDAG
17 MEI
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
Hoog
uur cm
03.19 262
03.38 290
02.54 256
03.15 198
05.06 143
05.05 167
04.25 174
04.09 293
05.16 171
water
uur cm
15.46 258
16.05 285
15.20 252
15.40 196
17.26 143
17.35 167
18.13 177
16.36 286
17.46 172
Laag water
uur cm
09.55 2362213
10.23 24622.42
09.30 2312150
09.35 16921.52
10.50 14023.05
11.00 1 62 23.20
11.06 16623.26
10.50 261 2308
10.59 1622326
Zeeland: Milder
De temperatuur zat de afgelopen Door: Grieta Spanner
dagen behoorlijk in een dal, maar ilcir
kruipt daar geleidelijk uit. Twee dagen geleden was het move-
grote delen van Zeeland niet warmer dan 13 graden en ook' t -
ren stokte het kwik in de thermometer ver beneden normaal] )ek
gaat dus veranderen. Daarbij is het in eerste instantie droog fcid
maar naarmate het weekeinde vordert, neemt de kans op een beu
toe. Vooral zondag lijkt een buiige dag te worden. Deze vrije-- l i
ziet er goed uit. Onder invloed van een rug van hoge luchtdn
het weerbeeld kalm te noemen. Het oostelijke briesje voert r«
lijk zachte lucht aan en vanmiddag is het een graad of 17
laat zich niet onbetuigd, maar gaat wel bij tijden schuil achter
hoge wolkenvelden of een stapelwolk. Een enkel licht buitjeii
niet uitte sluiten, maar de kans daarop is klein. Vanuit het w»
ten nadert morgen een storing, waardoor er verscheidenewrf
kenvelden worden verwacht Neerslag lijkt gedurende de od:'
tend alleen buiten Nederland
te vallen en in de loop van de
middag neemt de buienkans
binnen onze regio ook toe. De
meeste buien zijn echter voor
de avond- en nachtperiode
bestemd, waarbij ook onweer
kan voorkomen. Voor die
neerslag uit is het behoorlijk
klam door de hoge luchtvoch
tigheid. Zondag vallen er
buien en de zuidwestenwind
trekt wat aan. Na het weekein
de blijft het licht wisselvallig,
met af en toe een bui, maar
ook perioden met zon. Koud
is het niet, serieuze voorjaars-
warmte blijft echter achterwe
ge. De maximumtemperatu
ren liggen rond 17 a 18 gra
den.
Geregeld zon
os n
- jLh
w.
1; per
Vooruitzichten
weer
zaterdag
zondag
maandag
dinsdag
max.
16°
17°
17°
18°
min.
10°
11°
11°
11°
wind
ZW 4
ZW 4
ZW 5
ZW 4
Nautisch bericht
Het zicht is goed, er staat een zwakke tot matige zuidoosten
en de temperatuur van het kustwater ligt rond 11 graden
