Over het lijden en het geluk
PZC
Dertien muzikale
acts in Terneuzen
Kunst onder de hamer voor hospice
Koffers vol kunst in
raadhuis Zierikzee
Woordenboek
kunst
lezers schrijven
Pest
Commissaris
Windscherm
Vrijheid
Duiken
Hypotheek
Snuffelmarkt
donderdag 8 mei 2003
door A.J. Snel
De Zeeuwse dialecten, die zullen
over vijfentwintig jaar nog niet
verdwenen zijn, denkt Jo Jobse, gra
fisch ontwerper te Oostkapelle. „Om
daar een eind aan te laten komen, dan
zijn we er met honderd jaar nog niet.
De sfeer die door de taal wordt opge
roepen, die blijven we als Zeeuwen
koesteren."
Vanuit die gedachtengang heeft Jobse
de tekeningen gemaakt voo- het sup
plement bij het Woordenboek der
Zeeuwse Dialecten dat dit voorjaar
verscheen. Hij trad daarmee in het
spoor van Jacques Prince (1927-1973)
die de eerste uitgave van het woorden
boek illustreerde.
Jobse: „Ik ben een groot bewonderaar
van Prince. Het deed me daarom goed
dat de dialectenvereniging mij vroeg
de tekeningen voor het supplement te
maken. Ik werk altijd in opdracht en
langzaamaan ben ik toe aan vrij werk.
Voor mij waren deze illustraties een
stap in die richting. Er waren wel
voorwaarden: het moest gemaakt
worden in de trant van Prince, de on
derwerpen lagen tot op zekere hoogte
,st kM
vVsW"-
- - -iiII» r
Arke, getekend door Jo Jobse
vast en de tijd was heel kort. Maar
toch heb ik ervan genoten dit te doen.
Het gaat om dingen die heel dicht bij
mij liggen, die mij direct raken. Zoals
het dialect iets warms en gezelligs
heeft, zo hebben de onderwerpen die
ik moest tekenen ook iets heel eigens.
Lijden
Jo Jobse (Koudekerke, 1944) is zich er
scherp van bewust dat het eigene van
het land bevochten is. „De kleding, de
werktuigen die op het 1 and werden ge
bruikt, daar spreekt iets uit van tob
ben en soms zelfs lijden. Voor mij zijn
dat begrippen die zijn verbonden aan
een gevoel van geluk. Zonder lijden
kun je niet optimaal genieten. Je moet
altijd door iets heen om een volledig
Menwaegen, getekend door
Jacques Prince
besef te krijgen van de betekenis van
dingen om je heen. Als je goed kijkt
naar een werktuig als de zichtde kor
te zeis, dan zie je dat het handvat is ge
maakt om het in evenwicht in je hand
te kunnen voelen. Dat is belangrijk
voor wie met zo'n zeis hele dagen moet
werken. Een prachtig voorwerp,
waaraan je kunt afzien dat het is ge
maakt om lang en hard te zwoegen en
te zweten op het land. De eigenaar
ging er zorgvuldig mee om. Alles heeft
zo een zin en betekenis. Alleen maar
het feit dat een kuitbroek aan de ach
terkant een rood strikje heeft, wil iets
zeggen dat de eigenaar rooms-katho-
liek moet zijn geweest; protestanten
dragen een zwarte strik."
Het bestuur van de dialectenvereni
ging heeft voor Jo Jobse gekozen na
dat een aantal tekenaars proefteke-
ningen had gemaakt waarop mensen,
dieren en werktuigen te zien waren en
met een combinatie van die elemen
ten. Jobse leverde een prent in van het
kakkestoelmeie, een kinderspel
waarbij twee grotere kinderen eikaars
handen vasthouden met een katte-
klauw en die met hun armen en han
den een schommel vormen waarin een
kleiner kind kan zitten. Zijn andere
proeve van bekwaamheid was de te
kening van een kantploegje met een
paard ervoor.
De illustraties van Prince en die yan
Jobse ademen, naar de bedoeling van
de opdrachtgeefster, dezelfde sfeer.
Niettemin, er is verschil. Jobse: „Ik
vind Prince artistiek gezien sterker
dan mezelf. Ik heb geprobeerd zijn
manier van tekenen te benaderen,
maar je hebt toch je eigen persoonlijk
heid. Hij is harder in zijn stijl Mis
schien was hij dat in persoonlijkheid
ook wel. Ik ben meer een schilder, ook
als ik grafisch werk maak. Het gaat
mij altijd om de emotie. De dialecten
zijn ook doortrokken van gevoel en ik
vind het prachtig de taal te laten neer
slaan in tekeningen. Als ik eraan
werk, stel ik me voor welke pijn en
welk geluk achter de voorwerpen lig
gen. De illustraties gaan over dingen
uit het verleden, over wat teloorgaat.
Dat is heel triest. Maar tegelijkertijd
is het heel waardevol dat mensen via
het woordenboek verbinding kunnen
krijgen met het verleden. Het gaat
over dingen die niet meer terugko
men, maar door ze de tekenen, kun je
mensen toch de ogen openen."
Affiniteit
De affiniteit die Jobse heeft met het
Zeeuwse land strookt met zijn af
komst.
„Mijn vader was aanvankelijk paar
denknecht en later vrachtwagen
chauffeur. Ik ben opgegroeid op het
Walcherse platteland. Tot mijn tiende
jaar in Koudekerke, Nieuwland en
Serooskerke; daarna in Veere, wat ik
als een verademing heb ervaren. Het
leven was in Veere minder star. Je had
er ruimte. Ik heb zelf nooit zwaar
werk op het land gedaan, maar blijk
baar beschik ik toch over nogal wat
adrenaline. Ik zoek graag mijn gren
zen op in de sport; de Elfstedentocht.
Naar mijn gevoel houdt die hang naar
lichamelijke inspanning verband met
de manier waarop ik via werktuigen
en gereedschappen kijk naar het har
de bestaan van de mensen die op het
land werkten. Het fysieke is in allebei
de gevallen van groot belang. Je moet
door iets heen om beloond te worden,
om geluk te ervaren."
Het copyright op de tekeningen berust bij
de Zeeuivsche Vereeniging voor Dialecton
derzoek.
door Raymond de Frel
TERNEUZEN - De aanleiding
voor een festijn op de Terneu-
zense Markt is het 'open huis'
van audiozaak Echo Audio,
niaar het is de bedoeling het fes
tival een jaarlijks karakter te
geven. Danny Dieleman nam
samen met zijn broer Johnny de
zaak over; een prima reden om
morgen en zaterdag dertien re
gionale muzikale acts te presen
teren.
Dieleman denkt aan een jaar
lijks evenement in de vorm van
een open podium. Morgenavond
om zes uur trapt de Terneuzense
Luutgarde Verbiest het festival
af met zang en pianospel. Daar
na verzorgt de dertien jarige Jes
se de Graaf een korte drumact.
Zanger/gitarist Paul Hattink
trakteert het publiek op popu
laire bluesnummers.
Daarna is het de beurt aan de
Terneuzense surfband Dr.
Reverb. De avond wordt afge
sloten door DJ Peter Dees, die
drum-'n'-bass zal draaien. Za
terdag begint het programma
om 13.45 uur met de jonkies van
het West-Zeeuws-Vlaamse Ra-
kelinx. Zangeres Merel Ingels
en consorten brengen populaire
rockcovers. Vervolgens bestijgt
Terneuzenaar Klaas Jan Terp
stra alias Mushamanica de
bühne. Zanger/gitarist Terpstra
bracht onlangs zijn eerste cd uit,
getiteld Remember the beauti
ful days. De band Brokkedull
speelt in de namiddag songs van
onder anderen Eric Clapton en
Creedence Clearwater Revival.
Het Zeeuws-Vlaamse duo Ste
fan en Ellen brengt vervolgens
liedjes in uiteenlopende stijlen
In de avonduren is het tijd voor
ruiger werk. De Terneuzense
band Burial brengt onvervalste
death metal en de eveneens uit
Terneuzen afkomstige metal-
band Roaster houdt ook al van
het stevigere gitaarwerk. In de
show van de LJ Karma Road
show staat audiovisuele projec
tie centraal. DJ Evo (voorheen
DJ Evol) sluit het festijn af.
door Ali Pankow
ZIERIKZEE - De reizende zo-
mertentoonstelling van de
Zeeuwse Kunstkring doet van
zaterdag 17 mei tot en met dins
dag 3 juni Zierikzee aan. De
door twintig beeldende kunste
naars samengestelde koffers
Staan dan opgesteld in het ge
meentehuis in Zierikzee.
Wethouder A van der Wouden
verricht vrijdagmiddag 16 mei
om 15.00 uur de officiële ope
ning. Het kofferproject is opge
zet ter viering van het 45-jarig
bestaan van de Zeeuwse Kunst
kring. De tentoonstelling wordt
gedurende het voorjaar en de
zomer op zes verschillende loca
ties in de provincie gehouden.
De primeur was vorige week
toebedeeld aan Tholen. Op
Schouwen-Duiveland zijn de
koffers een wat langere periode
te bekijken. Er neemt ook een
groot aantal kunstenaars die in
deze gemeente wonen deel aan
dit project: Els van Baarle, Tes
sa Braat, Anne Breel, Miems van
Citters, Saskia Eggink, Marijke
Folkertsma, Marja de Lange,
Rijnhard Schregardus, Fransje
van der Swan en Christel Wij-
land.
De zomerexpositie biedt dank
zij de zeer verschillend inge
richte koffers een gevarieerde
aanblik. Miems van Citters ge
bruikt de koffer als voetstuk
voor een aantal sculpturen. An
ne Breel stelde een koffer samen
die tot de rand toe is gevuld met
rubberen pumps als symbool
voor verre reizen.
Bij de schilderijen van Rijnhard
Schregardus dient de koffer ook
als basis waarop de kunstwer
ken een plek krijgen. Tessa
Braat vulde haar koffer met
schalen en vazen. Veel meer van
haar werk is vanaf diezelfde
vrijdagmiddag te zien in de
Vierschaar van het monumen
tale stadhuis in Zierikzee. Wet
houder Van der Wouden opent
op 16 mei om 16.30 uur in de
Vierschaar een oeuvre-tentoon-
stelling van de keramiste.
Tentoonstelling in de Vierschaar,
t/m 15 juni te bezichtigen op werk
dagen van 10.00 tot 17.00 uur en op
zondagen van 12.00 tot 17.00 uur.
Eén van de werken die onder de hamer komen is Sprongmen van Paul en Menno de Nooijer.
door Selma Osman
GOES - Met een kunstveiling
in de Grote of Maria Magda-
lenakerk in Goes hoopt de
Rotary Club Goes zaterdag 31
mei een flink bedrag voor hos
pice Het Clarahofje bijeen te
brengen. Werk van veertig
Zeeuwse kunstenaars wordt
bij inschrijving of door veiling
verkocht. Van de opbrengst is
dertig procent bestemd voor
het stervenshuis in Hansweert,
de rest gaat naar de makers.
Kunstenaars die hun sporen al
ruimschoots hebben verdiend,
zetten zich spontaan in voor
het goede doelDe rotary heeft
ook een stel 'jonge honden' uit
genodigd die als het Goese
kunstenaarscollectief G2A
aan de weg timmeren. Hon
derdenzes werken komen on
der de hamer van veilingmees
ter P. Frantzen. Zij geven
samen een mooi beeld van de
hedendaagse Zeeuwse kunst.
Er is werk voor aan de muur
(schilderijen, etsen, penteke
ningen en foto's) maar ook
voor op tafel of vloer (glas, ke
ramiek, driedimensionaal
werk) en voor aan het lijf (sie
raden).
Onder de kunstenaars zijn be
kende namen als Reynier de
Muynck, Paul Bartels, Eric
Brandts, Juul Kortekaas, Tes
sa Braat, Ineke Otte en Paul en
Menno de Nooijer De werken
gaan voor bedragen tussen de
100 en 17.000 euro van de
hand Om een zo breed moge-
li j k publ iek aan te spreken is er
veel werk onder de duizend
euro. „De veiling is een mooie
gelegenheid om een kunstcol
lectie te beginnen of uit te brei
den", vindt rotary lid W. 't
Hooft uit Middelburg. Zij was
ruim een jaar betrokken bij de
voorbereidingen. Onder de
pronkstukken van de veiling is
een aquarel van Johnny
Beerens uit Breskens. Ver
dronken land 2 is een bijna fo
tografische voorstelling van
een drooggevallen zeebodem
die Beerens speciaal voor de
veiling heeft gemaakt. Hij
siert de voorkant van de cata
logus. Ook de Goese edelsmid
Mare de Regt liet zich inspire
ren door het goede doel. Hij
smeedde voor de gelegenheid
een gouden hanger met agaat,
getiteld Modesty.
Broosheid
Het is voor het eerst dat de
Rotary Goes een dergelijke
grote veiling organiseert.
Maar als het een succes wordt,
krijgt het initiatief zeker een
vervolg, voorspelt 't Hooft.
„Tot onze grote vreugde heb
ben de kunstenaars heel en
thousiast gereageerd." Het
goede doel stond van meet af
aan vast. „Het hospice wil ver
huizen naar de regio Goes.
Daar is veel geld voor nodig.
Vanuit de algemene gedachte
van de rotary om goede doelen
te steunen, kun je bijna geen
mooier doel verzinnen dan
dit", meent 't Hooft. In het hos
pice brengen ernstig zieke
mensen hun laatste le
vensmaanden door. Het Clara
hofje in Wemeldinge draait op
veel vrijwilligers en met wei
nig financiële middelen. „De
broosheid van het bestaan en
de broosheid van kunst heb
ben samen een heel mooie rela
tie", besluit 't Hooft.
Kunstveiling in de Wandelkerk
van de Grote of Maria Magdalen-
akerk in Goes, zaterdag 31 mei
vanaf 15.00 uur. Kijkers zijn wel
kom vanaf 10.00 uur. Vrijdag 30
mei van 17.00 tot 19 00 uur voor-
bezichtiging waarbij ingeschreven
kan worden op de tentoongestelde
kunstwerken.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC vertth
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactiet
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen word»
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden D«
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Commissaris van de Konina
drs. W.T. van Gelder vindt
grote provincies over ng
sprankelende en creatieve
tenaren beschikken dan dep-
vincie Zeeland. Hij concludes
dit op basis van het getal: grrj
organisaties zijn per definh
rijker aan intellect en daal
kracht; hoe groter een organs 2
tie hoe beter dus. Waar de h»
Van Gelder dit simplisme ni
daan haalt, is mij een raad»
Meermalen is gebleken datgm
te organisaties, zowel in
publieke als private sect,
trekken vertonen van onbe
stuurbaarheid en oncontroleer
baarheid. Een voorbeeld is
Ceteco-affaire: onwettige e
kostbare speculatie door amb
tenaren en bestuurders met gt
meenschapsgeld, jarenlang
opgemerkt. Dader: de groo..
provincie van Nederland, Zuid
Holland. Een 'creatief voordeè
van kleine organisaties is, di
zij geen last hebben van smo
rende bureaucratie. Aldus heei
het kleine Zeeland op gebiede
als infrastructuur, economk
milieu en landschapsontwikfe
ling veel bereikt. Natuurlij
staat dit niet louter op het cont
van ambtelijke creativiteit Hi
is het resultaat van samenwe
king tussen bestuurders die wt
ten wat ze willen en gemotivea
de medewerkers. Hieraan gai
de heer Van Gelder - onterecht
geheel voorbij. Provinciesem
taris mr. drs. L.J.M. Verdultaoi
nog een merkwaardige duit
de zak: de maatschappelijkedi
te (wat dat ook moge zijn)is:
Zeeland qua omvang kieuw
dan elders. Hij voelt zich 'intel
lectueel alleen'. Het ambteliji
apparaat van de provincie Zet
land telt zo'n 600 mensen. Zou
den er echt niet een paar zijndi
de eenzaamheid van de het
Verduit kunnen verdrijven
Misschien helpt het als hij ge
woon in Zeeland komt wonen.
Sjaak van der Link
Paauwenburgweg 11
Vlissingt
Ik zou willen reageren op uwar
tikel Windscherm van glas e:
staal (01-05). Of het mooi is laa
ik buiten beschouwing maar di
ruim 3,1 miljoen euro zijn toci
echt te bar. Voor dat geldhadde
de mensen liever één groot bus
hokje met in de winter veraar
ming, maar toch zeker met et
toiletruimte, net als bij d
spoorwegen de wachtkamers
J. C. Panneri
Handboogstraat 1'
IJzendijh
Opnieuw worden we geconfron
teerd met de massavernietiging
van miljoenen onschuldige
weerloze dieren. Na de varkens
pest en de mkz-crisis is nu het
pluimvee de dupe van de ver
schrikkingen van een ruiming.
Het leven van een bio-indu-
strie-dier is één brok ellende,
zoals Hans Bouma het zo tref
fend weet te beschrijven in zijn
gedicht Lente: 'Al die miljoenen
en miljoenen dieren gekooid en
berooid op weg naar de nood.
Nooit zien ze het licht, ruiken ze
de lucht en voelen ze de grond,
nooit zullen ze weten wat leven
is!Zoals wij mensen met dieren
omgaan, kan gewoon niet. Bees
ten worden zonder pardon uit
gebuit. We moeten ons schamen
over de barbaarse manier waar
op we in dit zogenaamd 'be
schaafd tijdperk' dieren mis
handelen. Toch zijn gelukkig
veel mensen ervan overtuigd dat
het anders kan en moet! Als
consument zijn we met z'n allen
in staat de bio-industrie en de
uitbuiting van het dier een halt
toe te roepen door minder vlees
te eten en diervriendelijke pro
ducten zoals biologisch- en
scharrelvlees te kopen.
Loura Bosselaar
Schubertlaan 5, Vlissingen
Dezer dagen worden we meer
dan anders geconfronteerd met
het woord vrijheid. Het fs dan
ook niet vreemd dat politieke
partijen deze uitdrukking gaar
ne gebruiken voor hun zienswij
ze op de politiek. En er wordt
meestal aan toegevoegd: dat is
democratie. Maar vrijheid kan
ook negatief uitgelegd worden
zoals ik zal proberen uit te leg
gen. Als men er van uitgaat dat
vrijheid betekent dat er minder
geregeld moet worden uit Den
Haag en dat er meer vrijheid van
handel en wandel moet komen
voor de burgers, dan kan dat een
heel andere betekenis krijgen.
Bijvoorbeeld: de euro werd in
gevoerd onder de formule
2.30371, dus kapitaal, uitkerin
gen, loon en dergelijke werden
aangepast aan deze formule,
wat juist was. Maar nu komt de
vrijheid van alle bedrijven, win
kels en noem maar op, die de
prijzen ook met dezelfde formu
le moeten omrekenen. En dan
blijkt ineens dat dit niet zo
nauw komt. Dan blijkt ineens
dat de consument op zijn
zachtst gezegd belazerd wordt
en dat deze burgers geen vrij
heid hebben om daar wat tegen
te doen. In de zeventiger jaren
werd dit direct door de econo
mische dienst gecorrigeerd als
daar excessen ontstonden. En
wat gebeurt er nu: niets. Daar
mee bedoel ik dat vrijheid niet
in alle opzichten zaligmakend
is. Zou deze vrijheid ook beteke
nen dat iedereen maar kan doen
waar hij of zij zin in heeft? Door
rood rijden, rechts inhalen, zon
der bel of zonder verlichting op
de fiets rijden zou daar een be
wijs van kunnen zijn. Vrijheid
kan niet altijd vrijheid zijn.
J. Hoogstrate
K. Doormanstraat 14
Goes
In het artikel van 5 mei wordt
verondersteld dat er relatief
veel ongevallen gebeuren met
Belgische duikers, omdat ze in
grote getallen hier komen dui
ken. Ook dat ze voor hun brevet
tering op grotere dieptes moeten
duiken. Het is inderdaad wel
frappant dat er veel Belgische
duikslachtoffers zijn, maar zijn
ze niet ietwat onvoorzichtig?
Het is algemeen bekend dat al
cohol voor en na de duik ten
strengste wordt afgeraden Ook
is bekend dat Belgische duikers
regelmatig extreem diepe dui
ken van rond de 30 meter ma
ken. Op dergelijke dieptes is er
vaak weinig of niets te zien, voor
de kick misschien? Op zich geen
probleem, als je maar heel goed
in de gaten houdt, dat je op der
gelijke dieptes veel meer lucht
verbruikt en dat je nog een vei
ligheidsstop op 5 meter moet
maken. Vaak komen ze dan in de
problemen omdat hun lucht op
is, en dat heeft al een aantal dui
kers het leven gekost. Een diep-
duik hoeft geen probleem te
zijn, als je je gezond verstand
maar gebruikt. Maak met je
buddy goede afspraken m.b.t.
de maximale diepte en geef re
gelmatig de luchtvoorraad aan
elkaar door, keer bij 100 bar te
rug zodat je genoeg lucht hebt
om je veiligheidsstop te maken
en met 5 0 bar boven water te ko
men. Bij Padi is het met een
OWD-certificaat absoluut ta
boe om stromingsduiken te ma
ken, dit mag pas na het behalen
van het Advance-certificaat.
Misschien een tip voor de Belgi
sche instructeurs: ga lekker met
je cursisten in het Grevelingen-
meer duiken.
Ingrid Roelse
Primulalaan 19
Vlissingen
'Mensen zitten met grote schu!
den, terwijl de huizenprijzen te
ruglopen', meldt de PZC
(06-05). Dit niet prettige bench
zou in elk geval elke gemeenti
die verdere verhoging van on
roerendgoedbelasting oven
weegt moeten waarschuwt
Het lijkt nodig de lievelingskoe
die zo prettig en redelijk pro q
bleemloos melk produceer W(
volstrekte rust te gunnen. Ee:
afschaffen van de WOZ lijkt on
mogelijk. Wat wel mogeliji
moet zijn is van de WOZ-in
komsten bijvoorbeeld tie
procent reserveren om bij exe
cutieverkoop aantoonbare te
genvallende opbrengst te com
penseren Voorbeeld: WOZ
taxatie €200.000. Opbreng
woning bij gedwongen verkocf
190.000. Gemeente restifr
eert uit de 'WOZ-stroppenpo:
5000. Bijkomend voorde*
voor zowel overheid als burger
is: wetend dat te hoge taxatie
mogelij k tot restitutie zal leide
zullen goede taxateurs no
zorgvuldiger werken dan z
thans al doen.
ImeDekkt
Den Omloopl
's-Heer Hendrikskindert
CLINGE - In en om gemeeD
schapscentrum Malpertuus
Clinge wordt op Hemelvaarts
dag (donderdag 29 mei) een gr»
te snuffelmarkt gehouden.
Zowel binnen als buiten staa:
minstens zestig kramen opgt
steld waar allerhande spulle
worden verkocht. Van snaci
tot tuinbeelden en van klecb
tot oude klokken De snuf»
markt is voor het tweede ja*
opgezet door de Clingse henge.
sportvereniging De Schel®
leut. De markt is van 9.00 W
16.00 uur te bezoeken.
Rommelmarkt
MIDDELBURG - Evangel»
meente De Wijngaard houdt»
terdag van 10.00 tot 16.00 u-
een rommelmarkt op de Graas-
beurs in Middelburg Er zijn o«
postzegels en prentbriefkaart*
te koop De opbrengst gaatn»
de zending
