Je kunt het niet overdoen
PZC
Trots op rampmonument blijft
Peter van Berkel kan helemaal in de
war raken van kleurige tulpenvelden
II
Provincie ziet niets in
informatiecentrum
park Oosterschelde
1
Handel staat centraal op
bevrijdingsconcert Dreischor
Tweeduizend
euro boete
voor stalken
echtgenote
Verwisseling
Alzheimer
kunst
zaterdag 3 mei 2003
door Aector Dooms
TERNEUZEN - DeTerneuzense
politierechter G. van Unnik
heeft gisteren een 56-jarige in
woner van Vogelwaarde voor
het stalken van zijn vrouw een
boete opgelegd van vierduizend
euro boete, waarvan de helft
voorwaardelijk.
De verdachte viel ook stelsel
matig een kennis van zijn vrouw
lastig met dreigende telefoon
tjes en door zich op te houden in
de buurt van zijn woning.
Officier van justitie J. Zonder
van achtte bewezen dat de ver
dachte inbreuk had gemaakt op
de persoonlijke levenssfeer van
anderen. „Hij kon niet accepte
ren dat de relatie beëindigd was.
Hij moet het uit zijn hoofd laten
om zich met dit soort misdrijven
bezig te houden." De verdachte
heeft ernstige hartproblemen,
en de officier vond een gevange
nisstraf of een taakstraf daarom
niet verantwoord. Hij eiste 4000
euro boete en vier maanden
voorwaardelijke gevangenis
straf.
Raadsman W. Schieman gaf toe
dat zijn cliënt was doorgescho
ten, maar hij meende dat de ach
tergronden invloed hadden op
•de belaging. De strafpleiter
wees op de verklaringen vaneen
buurman. „Hij heeft gemerkt
dat er mannen bij zijn vrouw
aan de deur kwamen als hij in
het ziekenhuis was of werkte."
Ook de man die de verdachte
belaagde, kwam volgens de ge
tuige regelmatig langs. De ver
dachte betichtte zijn vrouw er
van de hoer te spelen.
Uiteindelijk besloot de vrouw,
met wie hij in echtscheiding ligt,
het huis uit te gaan. Vervolgens
werd ze voortdurend achter
volgd tot aan de woning, in haar
.auto klemgereden en telefo
nisch bedreigd met de dood. Dat
werd door de strafpleiter ook
niet bestredenSchieman achtte
een voorwaardelijke gevange
nisstraf niet op zijn plaats, om
dat hij herhaling uitsloot. Hij
vroeg ook de boete te matigen.
De politierechter kon zich vin
den in het voorstel van de raads-
door Jacques Cats
Het onderzoek van justitie en politie
naar de persoonsverwisseling bij
een crematie in Middelburg kan be
moeilijkt worden doordat er bewijsma
teriaal verloren is gegaan. Met de ver
branding is een op de lijkkist geplakte
sticker verdwenen. Daarop stond het
nummer dat moest corresponderen met
het nummer op het document dat wordt
afgegeven wanneer een lichaam ter cre
matie wordt aangeboden.
Als er bij een crematie of begrafenis iets
fout gaat, wordt soms al te snel naar de
beheerder gekeken, meent directeur
A, Hommel van het crematorium in
Bergen op Zoom. Maar bij een cremato
rium of begraafplaats zijn de medewer
kers in hoge mate afhankelijk van de
wijze waarop de uitvaartverzorgers
hun taak uitvoeren. Gebeurt dat onvol
doende zorgvuldig, dan kunnen de
exploitanten van een crematorium of
begraafplaats daar de dupe van wor
den.
De gemeente Middelburg is als beheer
der van het Middelburgse crematori
um, hangende het onderzoek naar de
verwisseling van twee personen, huive
rig om commentaar te geven. Directeur
Hommel van het crematorium in Ber
gen op Zoom heeft er geen moeite mee
om de algemene gang van zaken te
schetsen.
Wanneer een uitvaartonderneming een
lichaam aanbiedt voor crematie, moet
er naast het schriftelijk verlof van de
gemeente om iemand te mogen creme
ren, ook een document worden aange
reikt waarop de naam van de overlede
ne staat en een registratienummer. Dat
moet overeen komen met het nummer
op de sticker die is aangebracht op de
lijkkist. De medewerkers van het cre
matorium dienen die controle uit te
voeren. Zij kennen de overleden per
soon niet en hebben ook niet de moge
lijkheid tot identificatie omdat een kist
in de regel gesloten wordt aangeleverd.
Daardoor vormen de overlegde docu
menten en de nummervergelijking voor
de medewerkers van het crematorium
het enige houvast om te weten of het
juiste lichaam wordt aangeboden.
„Blijkt er dan iemand anders in de kist
te liggen, dan is er sprake van een fout
van de uitvaartondernemer", meent
Hommel. „Mogelijk heeft die verkeerde
gegevens meegegeven." De directeur,
van het crematorium in Bergen op
Zoom noemt het 'in- en intriest' wat er
in Middelburg is gebeurd. Hij hamert
Regels van overheidswege zouden fouten bij crematie wellicht verder kunnen uitsluiten. Nu probeert elk crematorium op ei
gen wijze fouten te voorkomen. foto Lex de Meester
voortdurend op controleren en chec
ken. „Het moet honderd procent in orde
zijn, want je kunt het niet overdoen."
Het kan zijn dat er na de verbranding
van de sticker met het nummer toch nog
waardevolle informatie is te achterha
len via het zogeheten ovenrapport.
Daarin wordt het registratienummer
nogmaals vermeld. Het is niet duidelijk
of die in Bergen op Zoom gehanteerde
extra controlemogelijkheid ook in Mid
delburg bestaat. Hommel: „Elk crema
torium is autonoom en probeert op ei
gen wijze fouten te voorkomen." In het
verleden werd naast de genummerde
sticker op de kist ook een onbrandbaar
steentje met daarop het registratie
nummer in de kist mee de oven in gege
ven. Dat gebruik is enkele jaren geleden
afgeschaft.
De Bergen op Zoomse crematoriumdi
recteur vindt dat er een goede procedu
re moet zijn. „Als wij ontdekken dat ge
gevens niet kloppen, gaat de dienst ge
woon door, maar wordt er niet gecre
meerd. Hoewel het niet in de wet staat
dat het zo moet, worden bij ons de gege
vens door twee of drie personen gecon
troleerd. Als er na een eerste, ook nog
een tweede persoon controleert en er
tenslotte een derde er nog eens naar
kijkt, dan kan het bijna niet meer mis
gaan
Volgens H. van Vuure, secretaresse van
de Nederlandse Unie van erkende uit
vaartondernemingen, is alleen wette
lijk aangegeven hoe de aanlevering van
lichamen ter crematie of begrafenis
dient plaats te vinden. Over de hande
lingen in het voortraject van de parti
culiere uitvaartonderneming is wette
lijk niets omschreven. Volgens de bran
chevertegenwoordiger zou het denk
baar kunnen zijn dat van overheidswe
ge wordt opgelegd een familielid aan
wezig te laten zijn bij het sluiten van de
kist.,Maar niet ieder familielid wil dat.
Dan zou je iemand opzadelen met een
bepaalde problematiek".
Wassen neus
Toen de nieuwe Wet op de lijkbezorging
nog niet was ingevoerd, vond er vooraf
gaande aan de crematie nog een extra
schouw plaats door een gemeentearts,
die de kist daarna verzegelde.
Van Vuure: ..Maar dat was een wassen
neus. Want die arts kende zo iemand
niet. En vergelijken met een paspoort
biedt in zo'n geval ook geen afdoende
oplossing. Zeker als men een lang
ziekbed heeft gehad, lijkt een paspoort-
foto niet op degene die het betreft.
Beter is het dat een arts bij overlijden
iemands sof i-nummer om de pols doet.
„Het zijn, God zij dank, uitzonderin
gen", zegt de secretaresse van de bran
cheorganisatie over wat er in Middel
burg is voorgevallen. „Ik ben er van
overtuigd dat er secuur wordt gewerkt.
Maar je kunt niet altijd alles voorko
men. In ziekenhuizen worden ook wel
eens baby's verwisseld."
door Rinus Antonisse
NEELTJE JANS - Het nieuwe
dagelijks provinciebestuur acht
aanleg van een informatiecen
trum voor het Nationaal Park
Oosterschelde op Neeltje Jans
niet haalbaar. Hoewel het on
derzoek naar de opzet van zo'n
centrum nog volop gaande is,
staat in het collegeprogramma:
„De realiteitswaarde van een
bezoekerscentrum schatten wij
zeer laag in."
Voorzitter J. Lilipaly van het
Overlegorgaan NPO toont zich
zeer teleurgesteld over de voor
hem verrassende en onaangena
me passage in het collegepro
gramma. „Ik ervaar het als een
dolksteek in de rug." Hij wijst
erop dat het overlegorgaan hem
heeft opgedragen met een slui
tend plan voor een bezoekers
centrum te komen. Daarover
moet in november worden be
slist.
Gesprekken
meer wil en de handdoek ind
ring gooit?", zegt Lilipaly.
is wel zo dat van de proving
een essentiële bijdrage nodig;:
Ik ben nog lang niet zover dat;
zeg: het is onhaalbaar en ike?
door met de voorbereidingen,
juni vergadert het overlego;.
gaan. Daar zit de provincie ooi
in en dan moet er maar duidt
lijkheid komen."
Lachende derde is directed
A. van de Hoef van attract*1
park Waterland Neeltje Jar.
Die heeft steeds weinig opgeh.
met de plannen voor het bez«-
kerscentrum van het Nationa.
Park Oosterschelde,
vanweg
Lilipaly is druk bezig met ge
sprekken, onder meer om aan
geld voor bouw en exploitatie
van het informatiecentrum te
komen. Hij vraagt zich af of dit,
gegeven de opstelling van het
nieuwe dagelijks provinciebe
stuur, nog wel zin heeft. „Ik be
speur weinig ambitie bij het col
lege. We zijn aan het werk om
middelen bij elkaar te krijgen.
Dan krijg je zoiets te horen. Ik
vind dat geen bijdrage om men
sen te motiveren die bezig zijn
voor Zeeland iets van niveau en
allure binnen te halen."
De voorzitter van het overlegor
gaan herinnert eraan dat de
provincie tot nu toe con amore
akkoord ging met de voorberei
dingen voor het bezoekerscen
trum en zelfs geld beschikbaar
stelde voor het maken van een
ontwerp door het Atelier Rijks
bouwmeester. Dat ontwerp gaat
uit van een bezoekerscentrum,
deels op de wal en deels in en om
de reservepijler van de storm
vloedkering, die in het water
van de Oosterschelde bij Neeltje
Jans staat.
„Wat moeten we nu de provincie
een centrum op Neeltje Jans niet
concurrentie die Waterlar:
vreest. Hij is blij met de opstel
ling van het nieuwe dagelijs
provinciebestuur, dat gedrage
wordt door een ruime meerde:
heid in Provinciale Staten.
Van de Hoef deelt de meningva
de provincie dat de haalbaar
heid van het NPO-centrumlaa;
is „Hun plan is te ambitieus
Van de Hoef vindt dat met allee
naar een andere plaats voor he
centrum moet worden gezoet-
maar dat ook de opzet ervari
moet worden bijgesteld: ee:
voudiger en goedkoper.
In het collegeprogramma wok
het plan voor het informatie-l
centrum overigens nog niet de
finitief afgeblazen. Er word
een slag om de arm gehoude:
vóór 2004 moet helder zijnd
een centrum mogelijk is ,i_
dat niet het geval is, gaan wije
van uit dat een andere
moet worden gezocht."
TERNEUZEN - De werkgroe
Psychogeriatrie van Alzheim?:
Nederland houdt woensdag lij
mei van 14.00 tot 16.00 uuri-
zorgcentrum Bachten Dieks
aan de Koninginnelaan in Te:-
neuzen een gespreksmidè;
voor mensen die zorgen voorn:
thuiswonende dementerend:
Dat kunnen partners, familiele
den of andere mantelzorge:
zijn. Deelnemers kunnen gehc
pen worden met het regelen vd
vervoer en thuiswacht.
door Marianne van de Polder
's-HEER ARENDSKERKE -
Leven als God in Frankrijk; die
uitdrukking is kunstschilder
Peter van Berkel uit 's-Heer
Arendskerkc op het lijf geschre
ven. Van tijd tot tijd pakken hij
en zijn vrouw hun spullen om in
een bestelbus zomaar even een
periode door Frankrijk te rei
zen. Verf, kwast en ezel worden
als eerste ingepakt, want schil
deren behoort voor Van Berkel
tot de primaire levensbehoef-
Advertentie
ten. De resultaten van die uit
stapjes zijn te zien in zijn nieu
we, pas geopende galerie aan de
Raadhuisstraat 2 A in 's-Heer
Arendskerke. Van Berkel: „Mijn
galerie is een soort visitekaart
je."
Het pand is zeer geschikt voor
het exposeren van schilderijen,
vooral vanwege de grote ramen.
Van Berkel: „Vroeger was het
een dorpshuis, vandaar die gro
te ruimte. Hier zijn vroeger heel
wat feestjes gegeven Nu zijn
het de schilderijen die feestvie
ren. Met hun explosieve kleuren
brengen ze zelfs een sombere
kijker in opgewekte stemming.
Van Berkel.Als je vraagt welke
functie mijn kunst heeft, zeg ik
mensen vrolijk maken. Ik schil
der graag heel kleurrijk. Mijn
kleuren zijn mijn kracht, zeg ik
wel eens."
„Waarom ik kies voor schilde
ren in plaats van voor fotografe
ren? Kleuren zoals je ze bijvoor
beeld ziet in de Provence, krijg
je echt niet op de foto! Die leg ik
er zelf in, die zon moet schijnen.
Met schilderen kun je meer ac
centen leggen. Je suggereert met
verf hoe iets is. Een klaproos
schilderen bijvoorbeeld, dat
kan heel precies. Maar een klap
roos in één veeg op het doek zet
ten, dat is veel moeilijker. Waar
om dat in één keer moet?Tja, dat
is impressionisme,"
Het is zijn favoriete stijl. „Dat
gekke licht, daar hou ik van."
Van Berkel, die zichzelf ziet als
een ambachtsschilder, maakte
op zijn veertiende zijn eerste
schilderij en wist al snel dat hij
daar zijn beroep van wilde ma
ken.
Sinds 1989 kan hij van schilde
ren leven Hij maakt veel
werken in opdracht en vindt
het doen van concessies alles
behalve vervelend. „Als schil
der ben je hartstikke vrij", ver
klaart hij met een glimlach.
Hij schildert het liefst buiten
„Soms ben ik wel twee uur op
zoek naar het juiste plekje. Ik
kan helemaal in de war raken
van tulpenvelden. Ik schilder
veel bloemen, wie houdt er nu
niet van bloemen? Wat ik regel
matig heb als ik aan het schilde
ren ben, is dat ik even een paar
uur van de wereld ben
De nieuwe galerie toont voorlo
pig alleen werk van Van Berkel.
„Maar dat verandert misschien
nog wel, we kijken het even aan.
Voorlopig zie ik het als een soort
showroom." De reacties tijdens
de opening op 5 april dit jaar
waren positief. Van Berkel „Er
werd gezegd dat ik me beter uit
kan drukken in kleuren dan in
woorden. Dat vond ik een mooi
compliment."
De galerie is geopend op zater
dag en zondag van 13.00 tot
17.00 uur en op telefonische af
spraak, tel. 0113-563450.
door Ali Pankow
DREISCHOR - Beeldend kun
stenaar Gust Romijn kan er nu
weer een beetje zijn schouders
over ophalen, maar hij heeft er
de afgelopen dagen toch flink
last van gehad. De constatering
in de krant dat zijn rampmonu
ment in Ouwerkerk erg veel
overeenkomst vertoont met het
monument Stormpolder van
Dies de Jonge in Krimpen aan de
IJssel. „Al dat werk, al die voor
bereiding krijgt daar een gewel
dige opsodemieter van", ver
zucht Romijn.
Hij is het overigens helemaal
niet eens met die constatering
„Ik wist van het bestaan van dat
monument niet af. Wat is er
trouwens nou hetzelfde? Dat er
sprake is van een horizontale en
een verticale lijn? Dan weet ik er
nog wel een paar. Het monu
ment van die De Jonge is veel
meer een kruis. Dan zou ik wel
kunnen zeggen dat het erg lijkt
op het kruis van Christus."
Eigenlijk vindt hij inmiddels
het sop de kool niet meer waard
De berichten over de overeen
komst tussen beide monumen
ten ervoer hij als een onterechte
smet, maar de positieve reacties
van veel mensen hebben hem
gesterkt die hele heisa maar snel
als 'onzin' af te doen.
Romijn blijft het proces tussen
inspiratie en visualisering van
zijn rampmonument koesteren.
„Als je al twintig jaar op dit ei
land woont en veel langs het
water en op de dijken vertoeft,
zoals ik, krijg je een soort ver
binding met die ramp. Ik was
trots op de uitnodiging een ont
werp voor een monument te ma
ken." Oude foto's van kolkend
water in de straten en over
stroomde huizen inspireerden
hem tot het visualiseren van
golven die oude muren door
klieven. „Je hebt bij het ontwer
pen van zo'n monument met
twee dingen te maken. Je wilt de
gebeurtenis verbeelden en het
dient tevens een gedenkteken te
zijn", zegt Romijn. Een beeld
van een mens heeft niet zijn
voorkeur. Vorm is zijn uitdruk
kingsmiddel, vorm bepaalt de
inhoud en die vorm moet het
verhaal vertellen.
Bakstenen
In zijn eerste schetsen al gaat hij
er vanuit dat zijn monument een
landmark moet worden dat
vanuit de verte herkenbaar
moet zijn. De veelheid aan gol
ven in de eerste ontwerpen, re
duceert hij dan ook bewust tot
Gust Romijn volgde op de voet elke fase in het maakproces van zijn
rampmonument. foto Marijke Folkertsma
zes glooiende buizen aan weers
zijden van de gestileerde muur
met afgebrokkelde bovenkant
Al vrij vroeg tijdens de ont
werpfase weet Romijn dat die
muur een strak maar desalniet
temin historisch aanzien moet
krijgen. Hij fotografeert oud
metselwerk en bestudeert voor
al de structuur van de net geres
taureerde toren in Oosterland.
Tachtig verschillende bakste
nen passeren de revue voorde:
hij zijn definitieve keus maak!
„Ik had geen idee dat er zoveel
soorten waren." Romijns on:-
werp overstijgt het door de ge
meente beschikbaar gestelc:
budget. Hij doet geen concessie;
op de vormgeving, maar moe:
zich bij de materiaalkeuze we!
enigszins in toom houden. J
De ligging van de caissons, ce
totale omgeving, de talloze ver
schillende wolkenpartijen bo
ven die historische locatie ir
Ouwerkerk, maar ook de ge
dichten in het Rampmuseurr.
Romijn fotografeert alles, ma
nipuleert de beelden op zij:
computer en laat het geheel cc
zich inwerken.
Tijdens de bouw van de mu
door Heijman IBC Servicebou?
onderhoudt hij intensief con
tact met projectleider Arie de
Jong, die toevallig ook zij:
buurman is. Ook bij het ver
vaardigen van de stalen buizer
door de firma Rijsoort in Klaas
waal staat de kunstenaar er mr
zijn neus bovenop. Alles draaf
bij aan dat proces van inspiratie
naar visualisering. „Zo werk'
dat. Langzaam maar zeker on:
wikkelt het zich vanuit het ei
gen idee van de kunstenaar'
benadrukt Gust Romijn. Hij
trots op zijn rampmonumente:
is niet van plan dat door wie da:
ook te laten bezoedelen.
haaks op het eerste dramatisch
deel: de lofzang van Mozes ej
Miriam is de enige tekst dieaar
leiding geeft voor een grocv
overwinningsdeel. Al bij de in
zet kunnen de wagens en ruiter
gehoord worden in de verbeel
ding van het hoefgetrappel
Maar verder klinkt al door hc*
het water steeds hoger komt
staan door de steeds hoger zin-;
gende sopranen, terwijl
doorgang over de diepte vans
zeebodem uitgebeeld wore
door de laag zingende bassen.
Handel maakte voor een aant
delen gebruik van muziek v£
oudere componisten dan hijzeJ
Hij bewerkte die delen in m
stijl, maar soms laat hij deo^
de oude motetstijl nog duidelij-
weerklinken.
Het concert in de Hervorm*
kerk van Dreischor begint oc,
20.00 uur.
door Ali Pankow
DREISCHOR - Leerlingen van
de Christelijke Scholengemeen
schap Prins Maurits uit Middel-
harnis geven maandagavond
5 mei een bevrijdingsconcert in
de Hervormde Kerk in
Dreischor. Volgens dirigent en
muziekdocent Sietse van Wij-
gerden gaat het bij dit optreden
om het fantasierijkste oratori
um van Handel, waarin zowel
bewogen als zeer uitbundige de
len verweven zitten. Ze verha
len over de Hebreeuwse slaven
in Egypte en over hun uittocht.
De 35 leerlingen die dit concert,
grotendeels achtstemmig, uit
voeren, zijn maandenlang in
tensief bezig geweest met de re
petities. De première brachten
zij al op stille zaterdag 19 april
in de Hervormde Kerk in Dirks-
land. Het werk leent zich echter
ook goed als bevrijdingscon
cert.
In de verschillende muziek- en
zangdelen worden op treffende
wijze verdrukking en bevrij
ding tot uiting gebracht. In
Dreischor wordt het koor bege
leid door een professioneel in
strumentaal ensemble, be
staande uit strijkers, hobo's, een
fagot, pauken en trompetten.
Het eerste deel van het oratori
um is zeer contrastrijk en bevat
de onderdrukking van het volk,
het water dat in bloed is veran
derd, het springen van de kik
kers, het razendsnel suizen en
zoemen van de vliegen, en de
diepste duisternis. Daarnaast is
er een pastoraal deel waarin
duidelijk wordt dat God met de
Israëlieten is en tenslotte de
doortocht door de Rode Zee.
Het tweede deel staat weer
Peter van Berkel kijkt toe hoe zijn dochter aan een doek werkt: ook bloemen, en ook in felle kleuren.
foto Willem Mieras
MUZIEK EN DANS DOOR
TIEN MONNIKEN UIT TIBET
vrijdag 16 mei 20.30 uur
DE PAREL DOMBURG
Toegang 12
Donateur Nieuwe Muziek 8
Reserveren: 0118-623650
