Gegraai topmanagers verbijstert
PZC
PZC
Balkenende-2 wordt vat buskruit
4
Voorkennis
Stuurmanskunst
Kabinet maakt zich
op voor stoelendans
Deskundigen verwerpen argumenten voor zakkenvullenj
3 mei 1953
zaterdag 3 mei 2003
Met elk bericht over de
miljoenen euro's die top
managers in het bedrijfs
leven ontvangen, groeit de
verbijstering: waar is al
dat geld eigenlijk een be
loning voorWat voor bij
zondere dingen doen deze
mensen om dergelijke be
dragen te rechtvaardigen?
Het koppelen van de opties aan de beurskoerseit is volgens Paul Frentrop een fatale misrekening.
foto Olaf Kraak/ANP
Met de uitspraak in de zaak-Boonstra is opnieuv
aangetoond dat justitie amper wapens in han
den heeft om het verschijnsel handel met voor
kennis aan te pakken. Eerder al kwam de rechtbank tct
lage straffen in de zogeheten Clickfonds-affaire waar
door die door justitie met veel tamtam aangekondigd;
zaak als een nachtkaars uitging. Gisteren volgde vrij
spraak voor de voormalige Philips-topman Cor Boon
stra. Weliswaar krijgt Boonstra een boete voor het fe
dat hij transacties in Ahold-aandelen niet meldde
maar zijn omstreden deal in aandelen Endemol blijf
buiten schot.
Voorkennis of puur toeval, het aanzien van het Neder
landse topmanagement loopt met dit soort affaires eet
fikse deuk op. Het zou de managers tot eer strekken ai-
zij hun betrouwbaarheid met een duidelijke zelf regule-j
ring weer wat meer glans gaven. Daarnaast zal de wet
gever de regels voor handel in aandelen door direct be
trokkenen moeten aanscherpen.
Vooral in tijden van een teruglopende economie kan he:
bedrijfsleven zich niet veroorloven dat de top al dat
niet legaal aan zelfverrijking doet, terwijl de werkvloer
geacht wordt in te leveren.
De tandem Balkenende-Zalm met het aanhac-
gertje Dittrich heeft de afslag genomen richtmt
sociale onrust en zwalkt er lustig op los. Daar
om wordt nu met spoed gevraagd: stuurmanskunst, j
Gisteren bleek opnieuw dat deze vaardigheid ont
breekt. Bij het geweld van alle sombere berichten over;
ingrepen in de WW, de Bijstand en de WAO moesten
CDA, VVD en D66 een opmerking van informateur
Hoekstra ontzenuwen. Hij suggereerde dat ze de AOW-
leeftijd willen verhogen naar 67 jaar. Daarvan is geer
sprake, zo meldden de drie partijen met hulp van df
Rijksvoorlichtingsdienst haastig.
Dit nieuwe voorbeeld van gebrekkige regie en knullig*
presentatie komt vooral Balkenende slecht uit. Hoek
stra deed de verontrustende uitspraak, maar het kar
mede de CDA-leider worden aangerekend. Na de kabi
netscrisis op de begrafenis van prins Claus en zijr.
zwakke optreden in de kwestie-Margarita rest de de
missionair premier toch al zeer weinig krediet. Daarom
staat de nieuwe regeringscombinatie bij de verdeling
van de ministersposten voor drastische keuzes. Zo zt
Zalm zich waarschijnlijk terugtrekken op zijn favorie-j
te Financiën. Balkenende heeft minder mogelijkheden
Als hij geen sterke ploeg ministers vindt die hem vo!
doende uit de wind houdt, kan hij het beter op de Ki
merbankjes zoeken.
door Geert Dekker
De toppertjes van het Neder
landse bedrijfsleven heb
ben hel tegenwoordig moeilijk.
Loop je een keer lekker binnen,
mag de hele wereld je (laatste)
loonstrookje zien. Probleem:
moet je je nog verantwoorden
ook.
Met twee argumenten is een po
ging ondernomen om die grote
nieuwsgierigheid in de wereld
van het grote geld te voorko
men. Ten eerste: kijk nou eens
wat ze in Amerika verdienen!
Veelgenoemd voorbeeld; Larry
Ellison van Oracle die vorig jaar
een optiewinst van meer dan ze
venhonderd miljoen dollar kon
incasseren. De vraag 'nou en?'
krijgt vervolgens het antwoord
dat als we niet oppassen al het
Nederlandse topmanagement-
talent binnenkort vertrekt naar
de Verenigde Staten of andere
veel beter betalende buitenlan
den, om daar de briljante carri
ère voort te zetten. Zo kan het
dus niet langer, constateerde
onlangs de ING Groep nog. om
vervolgens een plan bekend te
maken om de salarissen van de
raad van bestuur in drie jaar tijd
met veertig procent te laten stij
gen Bestuursvoorzitter Ewald
Kist krijgt nu 770.000 euro per
jaar.
Is het argument van de interna
tionale concurrentiestrijd om
de echte toppers steekhoudend?
Nee, vindt Paul Frentrop van
Demi nor Nederland, een ad
viesbureau dat de belangen van
minderheidsaandeelhouders
behartigt. „Het is onzin om die
vergelijking te maken. Hoeveel
Nederlanders staan er in de VS
aan de top? Ze komen daar ge
door Ap van den Berg
en Koos van Wees
Nu de kabinetsformatie
langzamerhand in de eind
fase geraakt, gloort er ineens
weer hoop in de harten van ge
louterde Kamerleden. Onder
het motto 'nieuwe ronde, nieu
we kansen' rekenen zij zichzelf
(weer) tot de kanshebbers op
een baan als staatssecretaris of
misschien wel minister.
Naast de onvermijdelijke af
tocht van LPF-bewindsperso-
nen dreigen binnenkort ook en
kele CDA- en WD-collega's
hun baan te verliezen. De vrees
daarvoor is het minst groot on
der de bestuurders van CDA-
huize. De grootste partij streeft
naar handhaving van haar be
windspersonen, zoveel mogelijk
op dezelfde plek.
Er bestaat een theoretisch kans
je dat Maria van der Hoeven
(Onderwijs) vooreen D66-colle-
ga moet wijken. Zij heeft daar
geen problemen mee als daar
maar Binnenlandse Zaken te
genover staat. Maar voorlopig
zet de D66-top daarop in Al was
het maar om de weg naar be
stuurlijke vernieuwing (nieuw
kiesstelsel en gekozen burge
meester) nauwlettend te kun
nen volgen. Als kandidaat geldt
Thom de Graaf, oud-partijlei
der en oud-medewerker van dat
ministerie.
CDA en WD spelen met de ge
dachte het departement te voor
zien van een tweede minister,
die verantwoordelijk is voor de
politiczaken. Dat zou de huidi
ge minister van Binnenlandse
Zaken en vice-premier Johan
Remkes (WD) kunnen zijn. Als
oud-staatssecretaris van Volks
huisvesting zou hij ook minister
van VROM kunnen worden.
Maar D66 wil graag een speciale
milieuminister, een D66'er.
Herschikking
Als 'moeilijk' alternatief zou
den beroepsonderwijs en ICT bij
Onderwijs kunnen worden weg
gesneden en als 'kennisecono
mie' bij Economische Zaken
worden ondergebracht. En dan
zou dat ministerie zeer geschikt
zijn voor de prominente demo
craat Alexander Rinnoov Kan,
oud-voorzitter van de werkge
versorganisatie VNO-NCW.
CDA'er Jaap de Hoop Scheffer
blijft hoe dan ook op Buiten
landse Zaken. Hij kreeg die post
vorig jaar als beloning voor be
wezen diensten, onder meer als
fractieleider. De staatssecreta
woon niet voor in aanmerking.
Maar ze gebruiken dat argu
ment in de onderhandelingen
met de raad van commissarissen
en die heeft verder geen zin in
gedoe. Bovendien hebben com
missarissen vaak zelf ook met
dat bijltje gehakt."
Frentrop krijgt bijval van Rob
Vinke, hoogleraar personeels
wetenschappen aan Universi
teit Nyenrode. ..Ga dan ook, zou
ik zeggen, maar dat gebeurt
niet. Waarom toch niet?" De Ne
derlandse topmanager mist vol
gens Vinke doorgaans nogal wat
ris voor Ontwikkelingssamen
werking Agnes van Ardenne
wordt opgewaardeerd tot mi
nister.
Om te voorkomen dat de zoge
noemde buitenland-hoek niet
wordt gedomineerd door het
CDA, lijkt Defensie (weer) in
handen te vallen van de WD.
Dat zou de huidige waarnemer
Henk Kamp kunnen zijn, want
die voelt zich volgens WD-
bronnen op zijn 'eerste departe
ment (VROM) niet helemaal
senang. Maar het is waarschijn
lijker dat Kamp LPF-bewinds-
man Hilbrand Nawijn opvolgt
als minister voor Vreemdelin
genbeleid.
Van Aartsen
Als WD-leider Gerrit Zalm
weer minister van Financiën
wordt, moet er een ander plekje
worden gezocht voor zijn partij
genoot Hans Hoogervorst. Dat
zou Volksgezondheid kunnen
worden.
Maar de CDA'er Aart Jan de
Geus (Sociale Zaken) voelt ook
wel voor die post. Als De Geus
een overstap maakt, zou Hoo
gervorst naar Sociale Zaken
kunnen. Hij was er tijdens Kok-
II vier jaar lang staatssecretaris.
Hoogervorst en Kamp zijn ook
kandidaat om Zalm op te volgen
als fractievoorzitter. Maar voor
die functie gooit oud-minister
van Buitenlandse Zaken Jozias
van Aartsen de hoogste ogen,
menen ingewijden.
V rouwen
Als het gaat zoals nu wordt ver
ondersteld, blijft Maria van der
Hoeven de enige vrouwelijke
minister. En dat willen CDA en
VVD niet WD-vice-fraetie-
voorzitter Frank de Grave
schermde tijdens de (mislukte)
formatie tussen CDA en PvdA
met zes geschikte vrouwelijke
kandidaten voor een post in het
kabinet.
Alle journalisten hengelen naar
de namen van 'de zes bruiden
van De Grave', maar de liberaal
geeft ze vooralsnog niet prijs.
Annette Nijs, nu staatssecreta
ris op Onderwijs, is één van hen.
Op Onderwijs wordt een andere
post voor de liberale niet be
treurd.
De LPF krijgt misschien toch
nog één minister. Minister van
Verkeer en Waterstaat Roelf de
Boer, van huis uit fervent WD-
lid, wil graag doorgaan. Eerder
al gaf hij het VVD-lidmaat-
schap op voor dat van de LPF,
het omgekeerde kan even zo
makkelijk, vindt hij. GPD
kwaliteit. „Echte toppers on
derscheiden zich doordat ze in
de markt vreselijk goed duide
lijk kunnen maken wat de toe
gevoegde waarde is van hun on
derneming. Ze zijn in staat om
zonder omwegen te koersen op
die eigenheid en niet hard, maar
weer: heel duidelijk, hun eigen
mensen te vertellen wat er moet
gebeuren om die eigenheid te
benutten."
Communicatieve vaardigheden
dus? „Aangevuld met een stevi
ge portie vermogen om te onder
nemen en een morele competen
door Hans van Soest
Informateur Hoekstra bedoel
de het als grap, maar de op
merking was serieuzer dan de
toehoorders dachten. „Het is in
ieder geval de bedoeling dat het
nieuwe kabinet langer blijft zit
ten dan het vorige", zei hij on
langs op een persconferentie.
De ambitie om langer dan 87 da
gen te blijven regeren zou vroe
ger als een gotspe zijn afgedaan.
Maar de vraag hoe stabiel het
kabinet Balkenende-2 wordt is
inmiddels gerechtvaardigd. De
partijleiders van CDA. VVD en
D66 roepen voortdurend dat ze
een stabiele regering willen vor
men. Het komende regeerak
koord zal echter zoveel politiek
buskruit bevatten dat de kans
op een nieuwe voortijdige val
groot is.
Er moet veel bezuinigd worden:
om en nabij de vijftien miljard
euro. En als de partijen zich aan
de afspraak houden dat het be
grotingstekort in 2007 op nul uit
moet komen, kan dat bedrag de
komende jaren nog flink oplo
pen ook. Tenslotte houdt de eco
tie om u tegen te zeggen En dat
is inderdaad niet de indruk die
de gemiddelde Nederlandse
topmanager maakt op aandeel
houdersvergaderingen „Het
zal er wel zijn, de betrokkenheid
bij het bedrijf, de warmte, het
gevoel, maar ze stralen het vaak
verrekte lastig uit", vindt Vinke.
Beurskoers
Maar stel dat een manager in
derdaad zo goed als hij zelf
denkt, is er dan een rechtvaardi
ging voor de genoemde miljoe
nen? De manager wordt dan
nomische dip langer aan dan ie
dereen tot nu toe dacht.
Die bezuinigingen zullen on
herroepelijk pijn doen. Er zal
hard worden gesneden in de so
ciale zekerheid. Voor de stabili
teit van de coalitie is het dan van
essentieel belang dat CDA, VVD
en D66 geen slappe knieën ver
tonen als er in de samenleving
een storm van protest losbarst.
En net daarin schuilt het grote
gevaar voor dit aanstaande
kabinet. De voorlopige onder
handelingsresultaten geven
voldoende voer voor interne
discussie. Een voorbeeld is de
pensioengerechtigde leeftijd
Het prepensioen zal worden
ontmoedigd, terwijl heel veel
kiezers daar al veel premie voor
hebben betaald. De WW-rech-
ten worden gehalveerd, terwijl
er iedere maand achtduizend
werklozen bijkomen. Het ver
bod op nieuwe gasboringen in
de Waddenzee is boterzacht.
Wanneer er geld nodig is, mag
het wel.
Stuk voor stuk zijn dit onder
werpen die gevoelig liggen bij
vooral CDA en D66. Beide heb
ben een gemêleerde achterban.
simpelweg beloond voor zijn
prestatie, dat wil zeggen zijn
toegevoegde waarde. Bij beurs
genoteerde ondernemingen
heeft men dat principe vertaald
door de variabele beloning
(meestal door opties) te koppe
len aan de beurskoers.
Paul Frentrop vindt het een fa
tale misrekening. „Allemaal
smoesjes. Dit argument is fictie
gebleken. Het management
hééft helemaal geen invloed op
de beurskoers. Je kan hooguit
constateren dat optiepakketten
een motief bevatten om te
Binnen deze partijen zal hoe
dan ook een discussie losbar
sten over de ingezette koers en
of het allemaal niet een onsje
minder kan. Fracties komen on
der druk van hun partij te staan,
bewindslieden onder druk van
hun fracties. En aan dat proces
moet leiding worden gegeven
door een premier die tot nu toe
niet heeft uitgeblonken in het
bouwen aan compromissen.
Eerst wierp hij onder druk van
zijn partij de LPF ver van zich
af, daarna de PvdA.
Demissionair minister van
Landbouw Cees Veerman waar
schuwde al dat hij niet terug
keert zonder extra geld voor mi
lieu. Zijn CD A-collega Aart Jan
de Geus van Sociale Zaken heeft
al eens eerder zijn lidmaatschap
van de partij opgezegd toen de
uitkeringen werden ontkoppeld
van de lonen, iets wat vrijwel ze
ker zal gebeuren nu de vakbe
weging al heeft laten weten wei
nig vertrouwen te hebben in een
overleg met dit kabinet overeen
centraal loonakkoord.
„Ik ben daar consequent in",
antwoordde De Geus onlangs
nog toen hem werd gevraagd
knoeien met de boekhouding,
zoals ook gebeurd is."
Maar zelfs de koppeling van
beurskoers met beloning wordt
niet waargemaakt Frentrop;
„De bonussen gingen omhoog
toen de koersen stegen, maar
toen de koersen daalden, gingen
de bonussen nog steeds om
hoog."
Adviesbureau Hay Group con
stateert dat in 2002 ten opzichte
van 2001 'vergelijkbare bo
nuspercentages aan bestuur
ders' zijn uitgekeerd. Ja, dat is
hetzelfde 2002 dat wel het 'fi
nanciële rampjaar' wordt ge
noemd, het jaar waarin de be
legger aan de Amsterdamse
beurs 35 procent van zijn ver
mogen verloor.
„Je moet bestuurders hebben
die met het bedrijf bezig zijn,
niet met dat gedoe rond de
beurs", vindt Rob Vinke. Hij
heeft zich bijvoorbeeld geër
gerd aan het morrelen aan de
voorwaarden van optiepakket
ten. „Heel irritant."
Vinke denkt dat het slecht zal
aflopen voor de bedrijven waar
van de topmensen nu als zak
kenvullers te kijk staan. „Voor
werknemers is dit een heel naar
signaal. Ze herkennen zich niet
in dit soort gebeurtenissen. Het
wachten is op het moment dat
de economie aantrekt. Dan zul
len de mensen bij deze bedrijven
eerder geneigd zijn iets anders
te zoeken bij andere onderne
mingen."
Frentrop weet wel wat er moet
gebeuren om het probleem op te
lossen. „Het is dus gebleken dat
de raad van commissarissen het
niet goed doet als het gaat om de
bezoldiging van bestuurders.
Zoals bekend is er een wet in
voorbereiding die deze verant
woordelijkheid verplaatst naar
de aandeelhouders. Maar dat
gaat alleen werken als de grote
beleggers, zoals de pensioen
fondsen, verplicht worden om
mee te stemmen en ook een uit
leg moeten geven bij die stem.
Pas dan kun je spreken van het
afleggen van een publieke ver
antwoording die je mag ver
wachten bij ondernemingen die
hun geld bij het publiek opha
len." GPD
wat hij nu zou doen als er weer
ontkoppeld zou worden. Jan Pe
ter Balkenende kan zijn knopen
vast tellen. Als hij bij voorbaat
twee van zijn ministers niet bin
nen boord kan houden (en daar
heeft hij in het openbaar wel op
ingezet), boet hij als partijleider
fors aan gezag in.
Draai
D66 heeft zich in het verleden al
vaker opportunistisch getoond
in haar standpunten als die pro
test veroorzaakten. Recent
voorbeeld was de draai van 180
graden in de discussie over de
radiofrequenties onder Paars-
2. Gerrit Zalm van de WD is
zich als geen ander bewust van
het gevaar dat zijn beoogde re
geringspartners zich de komen
de jaren aan de harde afspraken
in het regeerakkoord zullen wil
len onttrekken
Niet voor niets wil hij zelf aan de
knoppen zitten op het ministe
rie van Financiën. De WD wil
koste wat kost de bezuinigingen
doorvoeren. En juist op dit punt
zal de samenwerking tussen de
drie partijen veel te lijden krij
gen. GPD
ZEEWERING - Het dagelijks
bestuur van de polder Walche
ren heeft het algemeen bestuur
gevraagd om een krediet van
bijna 2,5 miljoen gulden voor
herstel en verbetering van de
zeedijk. Er is haast bij, want
als met de voorbereiding van
de werkzaamheden wordt ge
wacht tot officiële goedkeu
ring is verkregen, is een deel
van het seizoen waarin aan de
dijken kan worden gewerkt al
voorbij. De schade aan de dij
ken die is veroorzaakt door de
februaristorm zal worden ver
goed door het Rijk.
KONING - Onder luid gejuich
is de achttienjarige Hoessein
in Amman geïnstalleerd als
koning van Jordanië. Hoessein
is de derde monarch van hel
Hasjemietisch koninkrijk
Jordanië Koning Feisal de
tweede is op zijn achttiende
verjaardag in Bagdad geïn
stalleerd als derde regerende
koning van Irak. Bij de plech
tigheid kwam geen kroon te
pas, aangezien Arabieren de
kroon niet zien als zinnebeeld
van vorstelijke waardigheid.
SMOKKEL - Douaniers heb
ben de smokkel van vijf kalf-
vaarzen voorkomen bij de
doorlaatpost in Sint Anna ter
Muiden. De dieren zijn in be
slag genomen,
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
OostsouburgseweglO
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel (0118)484000
Fax:(0118)470102
E-mail: redactie@pzc nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118)484000
Fax (0118)470102
E-mail redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax (0113)273030
E-mail; redgoes@pzc nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax (0115)645741
E-mail redtem@pzc nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114) 372776
Fax (0114)372771
E-mail redhulst@pzc nl
Zierikzee: 3rachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111) 454657
E-mail: redzzee@pzc nl
Opening kantoren:
Maandag l/m vrijdag
van 8.00 tot 17 00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst:
8.30-17 00 uur
Internet: www pzc nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 12 00 uur
Abonnementen
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 2,00)
per maand 20,50
per kwartaal 55,10
per jaar €209,90
Voor toezending per post geldt
een toeslag
E-mail' lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk. 1 maand voor
het einde van de betaalperiode
Losse nummers per stuk
maandag t/m vrijdag:€ 1.10
zaterdag: 1.65
Alle beoragen zijn inclusief 6% BTW I
Bankrelaties
ABN AMRO 47 70.65.597
Postbank 35 93.00
Advertenties
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig
de Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de
Regelen voor het Advertentiewezen
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren
zondag van 16.00 tot 18 00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Personeelsadvertenties:
Tel (0118)484240
Fax(0118)470100
Rubrieksadvertenties (kleintjes)
Tel. (0118) 484321
Fax:(0118)484370
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel, (0118) 484369
Fax:(0118)484309
Zeeuws-Vlaanderen
Tel (0114)372770
Fax (0114)372771
lnternet:www.pzc nl/adverteren
i nc.sie /eeuwse Courant BV s
efctegegevensneooenvmcoeen»
novate en om i.laten) «normeren ov
eli|k mekten bij PZC. aldekig
Behoort tot LUGQGflGr
Premier Balkenende moet leidinggeven aan onder druk staande fracties, iets waar hij tot nu toe niet in heeft uitgeblonken.
foto Ed Oudenaarden/ANP
Onderhandelingsresultaten geven voldoende voer voor interne discussie
