Alles draait om schoonheid
Cyclaam voelt zich nu thuis in de tuin
Wil
Japanse sfeer
Handschoenen voor
groene vingers
zaterdag 3 mei 2003
Rust en eenvoud kenmerken een
tuin die is aangelegd in Japanse
stijl. Kabbelend water, grind, duur
zaam hout en planten als bamboe en
orchideeën horen er van oudsher
thuis. Voorbeelden daarvan zijn
sinds kort te zien in The Japanese
Watergarden in Naaldwijk. Een
splinternieuwe overdekte binnen
tuin met onder meer bonsai, koikar-
pers en een kopie van The Golden
Temple als theehuis.
Het creëren van een Japanse tuin is
een vorm van kunst. Vergelijk deze
tuin met een gemiddeld Nederlands
stukje grond achter het huis, een Franse
of een Duitse en het verschil is duidelijk.
Met vele bezigheden gaan Japanners op
kunstzinnige wijze om. Of het nu om eten
gaat (sushi), inpakken (furoshiki), of de
tuin, alles draait om esthetiek.
Een tuin volgens de Japanse formule
kenmerkt zich door verstilde eenvoud.
Met een hoofdrol voor water en prachtige
steensoorten. Vergeet de gezellige Franse
geranium of trendy eenjarigen: in de Ja
panse tuin is slechts plek voor een be
perkt aantal fraai gevormde bomen en
planten, waaronder bamboe en azalea's.
Er zijn mensen die met grote zorg zo'n
tuin aanleggen. Beroemde voorbeelden
zijn de Japanse tuin in het Belgische Has
selt, die met zijn 25.000 vierkante meter
te boek staat als de grootste in Europa en
Clingendael in Den Haag, die begin vori
ge eeuw werd aangelegd nadat eigena
resse Maguérite Baronesse van Brienen
een reis had gemaakt naar het land van
de rijzende zon.
Wie zo'n tuin aanlegt of laat aanleggen,
behoort tot de bevlogen types. Zo iemand
is ook Chiel van der Drift uit Naaldwijk
De eigenaar van een kassenbouwbedrijf
nam twee jaar geleden het besluit om een
Japanse watertuin te creëren op de grond
achter zijn woning midden in het West-
landse kassengebied. The Japanese Wa
tergarden, zoals hij zijn project noemt,
bracht hij onder in een splinternieuwe
kas van zo'n vierduizend vierkante me
ter, die sinds februari voor het publiek
geopend is.
De koikarpers, waar het voor Van dei-
Drift allemaal mee begon, hebben er
500.000 liter water tot hun beschikking.
Die waterpartijen zijn aangelegd
temidden van een aantal Japanse voor
beeldtuinen en een tropische tuin, die is
ondergebracht in een aparte kas. Water,
stenen en groen vormen de drie basisele
menten in deze watertuin. Het hele jaar
door kan het publiek de bijzondere bo
men en planten aanschouwen.
„The Japanese Watergarden is een uit de
hand gelopen hobby", zegt beheerder
John Sonneveld. „Begonnen met een vij
ver met een paar koikarpers wilde Chiel
van der Drift vervolgens een park aan
leggen, waarin alles terug te vinden zou
zijn dat met Japan te maken heeft." Dat
omvat inmiddels bonsai voor binnen en
buiten, koikarpers in alle maten en prijs
klassen, Japanse nachtegalen, zogeheten
vormbomen en een theehuis met de vor
men van The Golden Temple, zoals die te
vinden is in Kyoto.
In de voorbeeldtuinen kunnen bezoekers
ideeën opdoen. Er zijn drie verschillende
sferen, maar de basis is dezelfde: rust en
eenvoud. De gebruikte planten zijn on
der meer hosta, bamboe, mahonia, aza
lea en mos en tegen de wanden de klim
mer wisteria. Je loopt er op leisteen,
grind of houten vlonders, terwijl links en
rechts zachtjes water klettert uit een fon
tein van bamboe of uit een kei. Voor de
verbinding onderling zorgen bruggetjes
in de herkenbare kleur rood.
Voor de liefhebber van de beroemde koi
karpers heeft eigenaar Van der Drift er
diverse bijeen gebracht. Naast de prach
tige exemplaren die alle ruimte hebben
in de waterpartijen, zijn er voor de ver
koop speciale bakken geplaatst. Hier
zwemmen de kleintjes (45 euro voor 10
cm) en de iets grotere (200 euro voor 25
cm) met namen als hi showa en sora goi.
Een ruimte verder is gereserveerd voor
bonsai, de gekweekte mini-boompjes
met hun prachtige vormen voor reuzen-
prijzen. Hier vind je azalea's en rodo
dendrons in kabouterformaat. Twee ta
fels vol verschillende bomen en planten
in diverse rood- en groen tinten.
Even verderop bevindt zich de tropische
kas. Druk op de vuurrode knop en een
deur schuift open naar een tuin waarin je
je qua temperatuur en luchtvochtigheid
in de tropen waant. Hier tref je papegaai
en, orchideeën en manshoge planten in
een landschap dat geheel is nagebootst.
Alles in The Japanese Watergarden is zo
veel mogelijk in stijl opgebouwd. Dat
geldt zowel voor de volières, waarin
baardvogels, oranje troepialen en Mexi
caanse strijders een plekje hebben gekre
gen, als voor de houten bruggen, decora
tiematerialen en meubilair. Hoewel zeer
Japans ogend, zijn de houten stoelen en
tafels met de strakke lijnen en open
structuren afkomstig uit het atelier van
de Nederlandse ontwerper Arend Jan
van der Horst.
De bij de tuin aangesloten hoveniers
kunnen bezoekers adviseren bij het aan
leggen van hun eigen Japanse tuin. De
getoonde planten en bomen zijn te be
stellen, met uitzondering van de acht
honderd jaar oude ol ij venboom en de
fraaie vijgenboom „We proberen hier al
les na te bootsen. Het enige wat we niet
hebben in de watertuin zijn regen en
wind", zegt John Sonneveld.
Als extra activiteit worden er geregeld
workshops georganiseerd, waar, je je
kunt bekwamen in Japanse 'kunsten' als
bloemschikken en sushi maken. Lees
voer over koikarpers en Japanse tuinen
vind je onder meer op de leestafel in het
theehuis, waar je kunt verpozen met een
kopje thee en een broodje kaas. Maar dat
is dan ook het enige Hollandse aspect in
deze verder authentieke Japanse water
tuin.
Evelien Baks
The Japanese Watergarden, Grote
Woerdlaan 38, Naaldwijk. Open: ma
12-17, di t/m za 9-17, zo 10-17 uur. Toe
gangsprijs 5 euro (volwassenen).
Meer informatie op:
www.thejapanesewatergarden.nl.
Het theehuis is een kopie van The Golden Temple in Kyoto.
De Cyclamen coum bloeit in de winter, van eind november tot
maart.
De cyclaam als vensterbank-
plant lijkt zijn langste tijd
gehad te hebben. De opkomst
van de centrale verwarming
heeft het assortiment van klas
sieke kamerplanten radicaal
uitgedund. De cyclaam houdt
van een koele standplaats en die
is in de meeste huizen niet meer
te vinden.
Uitgestorven is de geharde ge
neratie die op winterochtenden
ontwaakte met rijp op de de
kens. En gelukkig maar, want
martelaarschap is nergens goed
voor. Maar terwijl we de neer
gang van de cyclaam als kamer
plant meemaken, zien we de op
komst van dezelfde cyclaam als
tuinplant. Nu ja - helemaal de
zelfde is het niet want de ven
sterbankcyclaam heeft als
stamouder Cyclamen persicum
en die soort is in Nederland niet
winterhard. Maar Cyclamenhe-
derifolium, met veel kleinere
bloemen, begint in de tuin ge
meengoed te worden.
Het grootste voordeel van de
tuincyclaam is dat de plant het
goed doet op plaatsen waar an
dere planten het laten afweten,
in de gortdroge schaduw onder
bomen bijvoorbeeld, waar de
met wortels doorweven grond
elke vorm van tuinieren onmo
gelijk maakt. Dat een cyclaam
het in die situatie wel bolwerkt,
komt omdat cyclamen in verge
lijking met de meeste andere
planten een omgekeerde cyclus
vertonen: ze groeien en bloeien
in de herfst en in de winter en in
de zomer gaan ze in zomerrust.
Ze overzomeren als knol, waar
uit tegen het einde van de zo
mer, na de eerste herfstregens,
de bloemen weer verschijnen.
Als de cyclamen bloeien, loopt
de zomer ten einde. Na de bloei
verschijnt het decoratief ge
marmerde blad dat de hele win
ter groen blijft en pas in mei
weer afsterft.
Naast Cyclamen neapolitanum
kom je Cyclamen purpurascens
in tuinen tegen Dit is het alpen
viooltje, hoewel er ook een rodo
dendron bestaat die aanspraak
maakt op dezelfde naam. Cycla
men purpurascens komt van na
ture voor op kalkrijke bodem -
in beukenbossen in Oostenrijk,
Noord-Italië en in het voormali
ge Joegoeslavië. Daar worden
de geurende bloemen vaak ge
plukt. Onder cyclamen is deze
soort een uitzondering omdat
het blad het hele jaar groen
blijft. Het is een wispelturige
plant die het in de ene tuin wel
doet en in de andere niet, zonder
aanwijsbare reden. De plant ge
dijt het beste in een mengsel van
bladaarde van beuken- of ei
kenblad, gemengd met wat
leem, een handvol dennennaal
den en een snufje kalk. Cycla
men purpurascens verdraagt tot
twintig graden vorst.
Een soort die op het ogenblik
een stormachtige carrière als
tuinplant doormaakt, is Cycla
men coum die in de winter, van
eind november tot maart, bloeit.
In een koude winter wordt de
bloei uitgesteld. Cyclamen
coum is afkomstig uit Turkije en
de Kaukasus en bloeit daar als
de sneeuw smelt. De bloemen
zijn paars, roze of wit, en alle
tinten daartussenin. In de laat
ste tien jaar is er een flink aantal
hybriden ontstaan, waarvan
sommige door specialisten op de
markt worden gebracht. Ge
zocht is 'Maurice Dryden', met
zilverachtig blad en witte bloe
men met een magenta vlekje.
'Tilebarn Fenella' - ook met wit
te bloemen - heeft prachtig ge
marmerd blad. Deze cultivar is
op de markt gebracht door de
beroemde Engelse kweker Peter
Moore van Tilebarn Nurseries,
een kwekerij die zich speciali
seert in het kweken van cycla
men.
Geen twee cyclamen hebben
hetzelfde blad (tenzij ze ge
kloond zijn) en er is geen plant
waarbij het blad zozeer de aan
trekkingskracht van de plant
bepaalt. Wie een plant mede om
zijn decoratieve blad koopt,
moet dat doen als dat blad eraan
zit en niet in het najaar wanneer
de cyclamen als droge knollen
door de bloembollenhandel
worden verkocht. Koop planten
die in volle groei zijn, in potjes
en plant ze in het voorjaar uit.
Droge knollen zijn goedkoper,
maar als die in oktober of no
vember geplant worden, slaan
ze zelden aan.
Romke van de Kaa
Een exemplaar voor een slan
ke vrouwenhand of voor een
noeste mannenknuist, als be
scherming tegen doornen of om
in de aarde te wroeten. Het as
sortiment tuinhandschoenen
van Meuwissen Agro in Mij
drecht is opvallend groot. In En
geland is de tuinliefhebber niet
anders gewend. De Nederlander
went langzaam aan het idee.
Meuwissen Agro in Mijdrecht
importeert al zeven jaar tuin
handschoenen van het merk
Town Country uit Engeland,
maar dit jaar bracht het bedrijf
ze voor het eerst onder in een
aparte catalogus. Samen met
onder meer werkschorten, tuin
schoenen en -laarzen en klom
pen. Het schoeisel is vorig jaar
aan het assortiment toege
voegd.
Het lijkt wat overdreven: een
catalogus met meer dan veertig
verschillende paren handschoe
nen. Maar volgens Marcel Ber-
kel van Meuwissen Agro is de
fervente tuinier in tuinland En
geland niet anders gewend. Die
heeft voor verschillende tuin-
klussen zelfs meerdere hand
schoenen in huis. En het ziet
ernaar uit dat het ook in Neder
land die kant uitgaat. Het aan
tal uren dat de Nederlander in
de tuin doorbrengt, is de laatste
jaren tenslotte gegroeid. En
daar hoort een deugdelijke
werkuitrusting simpelweg bij.
Stoerder
Maar toch. Is een dergelijk ruim
aanbod noodzakelijk. Ja, denkt
Berkel. „Onze ervaring is dat
vrouwen het meest gebruik ma
ken van handschoenen. Ik ver
moed dat vrouwen wat meer in
de tuin werken dan mannen,
maar vrouwen zijn ook zuiniger
op hun handen. Mannen zijn
stoerder. Die vinden al snel dat
ze geen handschoenen nodig
hebben."
Het assortiment van Meuwissen
Agro bevat daarom een groot
aantal vrouwenhandschoenen.
Dat op zich is opvallend, omdat
in de meeste gevallen geen on
derscheid wordt gemaakt tus
sen de twee seksen „Vrouwen
hebben meestal een kleine slan
ke hand. Vroeger kochten ze
daarvoor een herenhandschoen
in een kleine maat, maar dat zit
niet lekker. Een speciale vrou
wenhandschoen heeft een goede
pasvorm. Een aantal exempla
ren is bovendien verkrijgbaar in
verschillende maten."
De breedte van het assortiment
wordt tevens bepaald door de
verschillende dessins. De wa
terafstotende handschoenen
(variërend in prijs van 3,20 tot
3,65 euro) dragen afhankelijk
van de textielprint namen als
Forget-Me-Not, Snowdrop, Ca
mellia en Daisy. Hardlopers zijn
de handschoenen Nature en
Daisy. Vanwege het comfort,
stelt Berkel.
Gifstoffen
Daarnaast zijn voor alle werk
zaamheden in de tuin speciale
handschoenen beschikbaar. Het
paar Canvas Grip (2,25 euro)
wordt volgens Berkel vooral ge
bruik voor schilderwerk. Hand
schoenen Super Coated en Che
mical Resistant bieden door het
materiaal (pvc) extra bescher
ming, waardoor ze een goede
uitrusting vormen bij het spui
ten van gifstoffen.
Ook gemakkelijk: een paar
handschoenen dat bescherming
biedt tegen doornen van bij
voorbeeld rozenplanten. Het
paar Master Gardener (8,10 eu
ro) zit wat strakker om de hand
en heeft een ruwe structuur, zo
dat stekels er nauwelijks door
heen kunnen dringen.
Voor het stevigere werk zijn le
ren handschoenen verkrijgbaar.
Het duurste setje (18,50 euro) is
voorzien van een versteviging in
de handpalm. Een paar dat ge
maakt is van steviger leer (12,60
euro) kan bovendien in de was
machine. Daarnaast zijn zacht-
leren (8,75 euro) en suède exem
plaren te koop.
De tuinliefhebber die zich wil
meten met de professionele ho
venier kan ook bij Meuwissen
Agro terecht. Een paar profes
sionele handschoenen is ver
krijgbaar voor 3,95 euro.
De handschoenen zijn te koop
bij de tuincentra.
Paul Geerts
