Sint Maarten heeft
vele gezichten
Tuffen door de Zak van Zuid-Beveland
W3I Kermismuseum Steenwijk
Advertentie-exploitatie:
Noord- en Midden-Zeeland: 0118-484369;
I Zeeuws-Vlaanderen: 0114-372770.
Redactie: 0118-484413
vvww.pzc.nl
E-mail: redactie@pzc.nl
Postbus 18,4380 AA Vlissingen.
zaterdag 3 mei 2003
The Friendly Island is net
zo groot als Texel, maar
is wel in tweeën gehakt. In
een Nederlands en een Frans
deel. Engels is de voertaal, de
Amerikaanse dollar hét be
taalmiddel en de mentaliteit
don't worry, be happy.
Steenrijk en straatarm leven
letterlijk naast elkaar. Nieu
we casino's en hotels langs de
32 baaien verbergen ver
woesting van de orkanen
Luis en Lenny. Sint Maarten.
Een eiland met vele gezich
ten.
Sint Maarten
VER. STATEN
JAMAICA
HAIT
Curasao
Aruba Bonaire
VENEZUELA
J
Het had een stukje Zeeland in
de Cariben kunnen zijn.
Maar de Zeeuwen die Sint
Maarten in 1624 aandoen, tref
fen geen inwoners aan, laten de
boel de boel en varen verder. In
de eeuwen erna ontbrandt een
strijd tussen Engelsen, Fransen,
Spanjaarden en Nederlanders
over wie er de baas mag zijn.
Na het verdrijven van de Span
jaarden in 1648, besluiten vier
Nederlanders en drie Fransen
het eiland te verdelen. Een loop
wedstrijd komt er aan te pas, is
het verhaal.
Vanaf het startpunt, de
Oysterpond, lopen de Fransen
in noordelijke richting. De Hol
landers gaan zuidwaarts. Zij
kunnen de fles niet laten staan
en lopen langzamer. Eén geluk.
Ze trekken wél rond de zoutpan,
een meer waarin zout overblijft
als het ingelaten zeewater ver
dampt. De twee groepen ont
moeten elkaar weer bij Cupecoy
Bay: vanaf dat moment het be
ginpunt van de grens.
De Nederlanders 'veroveren'
weliswaar een kleiner stuk land
(35 vierkante kilometer tegen
over dik 50 voor de Fransen),
maar met de zoutpan wél een
economisch belangrijker deel.
Officieel tekenen de Fransen en
Nederlandersin 1648 een verde
lingsverdrag. Pas in 1816, vele
oorlogen later, komt bij de Vre
de van Londen het zuidelijk deel
officieel in Nederlandse han
den.
Filesburg
Het eiland is nog steeds het
kleinste grondgebied ter wereld
dat door twee mogendheden
wordt geregeerd. Het Neder
landse deel heeft Philipsburg
als hoofdstad, het Franse Mari-
got. Nederland heeft het Prinses
Juliana Airport (waar alle toe
risten vluchten binnenkomen),
Frankrijk het veel kleinere
Grand Case Airport.
Wie luistert naar de plaatselijke
bevolking, hoort dat het op Sint
Maarten de laatste jaren druk
ker is geworden. Niet voor niets
hebben inwoners de verwijzing
naar de hoofdstad op een ver
keersbord veranderd in Files
burg. 62.000 zielen telt het stuk
je land inmiddels, ruim de helft
op het Nederlands deel. Offici
eel. Om maar te zwijgen over de
vele illegalen en de continue
stroom van toeristen.
De term Friendly Island slaat op
het weer, de natuur en de inwo
ners. Bijna het hele jaar door
schijnt de zon. Temperaturen
liggen tussen de 20 en 30 graden
(winter, zomer). De tempera
tuur van het zeewater schom-
Winkelstraat The Oldstreet ligt tussen de twee belangrijkste win
kelstraten van Philipsburg: Front Street en Back Street.
melt tussen de 20 en 27 graden.
Er groeien veel bomen- en plan
tensoorten. Opvallend zijn de
veelal groene heuvels. Sint
Maarten is dan ook van vulkani
sche oorsprong. Het hoogste
punt ligt bijna in het midden
van het eiland en heet Pic Para
dis (424 meter). Wie de moeite
neemt een wandeling te maken,
krijgt prachtige vergezichten
cadeau.
Toeristen die door Front Street
(dé winkelstraat van Philips
burg) wandelen, kunnen een
verkeerde indruk krijgen van de
eilandbewoners. Om de haver
klap schieten door winkels in
gehuurde locals toeristen aan.
Het liefst om ze met zachte
dwang een zaak (vooral juwe
liers) in te sturen, vier T-shirts
voor tien dollar te verkopen of
het haar in te vlechten.
De opdringerigheid en onvrien
delijkheid zijn schijn. De ei
landbewoners zijn juist heel
vriendelijk. Bijzonder is te zien
dat Sint Maarten een smelt
kroes is van culturen. Er leeft
een kleine groep blanken van
gemengd Europese afkomst.
Het merendeel van de bewoners
is Afrikaans (heeft alles te ma
ken met het slavenverleden).
Door de grote diversiteit aan in
woners is de Antilliaanse cul
tuur een mengeling van Caribi
sche, Afrikaanse, Amerikaanse
en Europese invloeden.
De mentaliteit is er één van re
lax, don't worry, be happy. Voor
niet onthaaste Nederlanders
een vreemde gewaarwording.
Voor het betalen van de elektri
citeitsrekening bijvoorbeeld,
staan locals elke maand in de rij
bij de bank. Automatische af
schrijvingen bestaan wel, maar
banken willen ze nog wel eens
vergeten. Waardoor menigeen
al een keer van het net is afge
sloten.
De mentaliteit blijkt ook bij de
aangifte van een gestolen huur
auto. Wie denkt dat snel op het
politiebureau te kunnen rege
len, heeft het mis. Of er nu twee
of tien dienders achter de balie
staan, maakt geen verschil.
Slechts één heeft de taak om
mensen te woord te staan.
Wie een rondje eiland doet, val
len de klasseverschillen op.
grissen lege borden weg, ook al
zitten anderen aan tafel nog te
eten. En zodra iedereen klaar is,
ligt de rekening al op tafel. Hoe
anders is dat op Saint Martin.
Daar is de Amerikaanse fast-
food-gedachte (gelukkig) nog
niet doorgedrongen en is de be
diening op zijn Frans.
Joint
Door de aanwezigheid van veel
Amerikaanse toeristen is de
Amerikaanse dollar op het hele
eiland hét betaalmiddel. Al kan
de Europese toerist op het Fran
se deel terecht met zijn euro's
Weliswaar is de officiële munt
eenheid op het Nederlandse
deel de Antilliaanse gulden.
Maar sinds de koers is gekop
peld aan de Amerikaanse dol
lar, is de munt in waarde ge
daald en minder interessant.
Wie met die dollar een krant
koopt zoals The Daily Herald,
Today, of de Caribische editie
van het Algemeen Dagblad
komt veel nieuwsberichten te
gen over drugszaken. Niet al
leen over bolletjesslikkers,
maar ook over drugsvangsten
en ermee samenhangende cri
minaliteit. Hoewel er wel eens
een joint-luchtje valt op te snui
ven, merkt de doorsnee toerist
nauwelij ks iets van de drugssce-
ne.
Rondsnuffelend op Sint Maar
ten is de confrontatie met de
schade van de alles vernietigen-
foto's Jeffrey Kutterink
de orkanen Luis (september
1995) en Lenny (november
1999) groot. Lüis kostte tien,
Lenny negen mensenlevens.
Eens zo mooie stranden zijn ge
havend. Het eilandbestuur
heeft niet het geld om alles op te
knappen. Bijkomend probleem:
veel verwoeste complexen zijn
privé-eigendom.
Toch nemen veel j>articulieren
het heft in eigen hand. Een mooi
voorbeeld is Scavangers, de
strandtent op Dawn Beach, aan
de oostkant van het eiland. Toe
passelijk Lijkenpikker bete
kent het Vrij vertaald: de één
zijn dood, is de ander zijn brood.
De door Luis verwoeste uit
spanning, is door nieuwe eige
naars weer leven ingeblazen.
Een goede zet, want Dawn
Beach is wat toeristen verwach
ten: lang strand, wit zand, groen
opkleurend water en palmen.
Maar wie het strand bezoekt,
staat eerst oog in oog met wat de
natuur heeft aangericht. Want
het naastgelegen resort staat er
nog steeds bij zoals Lüis het
heeft achtergelaten. Totaal ver
woest
Hoewel het al jaren geleden is,
zijn de gevolgen nog dagelijks
voelbaar. De don't worry, be
happy mentaliteit helpt de ei
landbewoners te blijven lachen,
ondanks de tegenslagen. Het zo
veelste gezicht van Sint Maar
ten.
Jeffrey Kutterink
op sint iViaarten Kan ontier meer met
*n Air France. De KLM vliegt op Cura
cao en maakt een tussenlanding op the Friendly
Island. Vliegen met Air France is goedkoper,
maar dan moet wel in Parijs een overstap worden
gemaakt. Boeken van een KLM-ticket via België
(dat kan via de Zeeuwse reisbureaus) is goedko
per, dan hetzelfde ticket voor dezelfde vlucht te
kopen in Nederland. Bij de retourvlucht met KLM
gaat de reis dus via Curasao naar Amsterdam.
Aan te raden is vanaf Sint Maarten minstens een
bezoek te brengen aan het nabij gelegen Saba (bij
naam The Unspoiled Queen). Het beklimmen van
Mount Scenery (een oude vulkaan) brengt vol
houders op de top met tropisch regenwoud.
Vanaf Sint Maarten gaan er vluchten naar tal van
eilanden, zoals Sint Eustatius, Anguilla, Sint
Kitts en Puerto Rico. Boeken van vluchten tussen
de eilanden kan eenvoudig op Sint Maarten.
Steenrijk woont naast straat
arm. Letterlijk Rijken wonen in
mooie stenen buitenhuizen met
keurig aangelegde tuinen,
straatarmen in bouwvallige
krotten op kale rotsgrond.
De wegen zijn slecht onderhou
den Kuilen zijn soms zo groot
dat erom heen rijden de enige
manier is om schade aan de auto
te voorkomen. Maar rijke ei
landbewoners kunnen het zich
veroorloven om de weg naar hun
oprit te laten asfalteren. Een
maal er langs, is het weer ouder
wets hobbel de bobbelen.
Om van Sint Maarten naar
Saint Martin te komen, is geen
paspoort nodig. Het passeren
van het stenen gedenkteken op
de weg van Philipsburg naar
Marigot is de enige fysieke her
innering aan de tweedeling.
Ook hier toont het eiland weer
een van zijn vele gezichten.
Want een rit van Holland naar
Frankrijk is een vriendelijke
transformatie van 'heel gezel
lig' naar 'La Belle Vie'.
Marigot is de hoofdstad van
Frans Saint Martin. Een pitto
resk havenstadje met een sfeer
die zich het best laat beschrij
ven als een mengeling van fri
vool Mediterraans en spontaan
Caribisch.
Meer dan opmerkelijk is de
mentaliteitsverandering. De
bediening in een restaurant op
het Nederlandse deel is toege
spitst op de Amerikaanse toe-
ristfast, faster, fastest. Obers
nen bestaan in de jaren dertig
van de vorige eeuw, compleet
met rangeerterrein en locomo-
tievendepot.
De uitvoering van het plan is al
jaren geleden begonnen. Zo is
eerst de grond van het emplace
ment compleet gesaneerd.
Daarna heeft de SGB de be
staande sporen verlegd en zijn
er enkele nieuwe sporen bijge
komen. Verder staan er in de re
mise enkele locomotieven uit de
jaren dertig die door zo'n hon
derdvijftig vrijwilligers worden
onderhouden. Kortom, er kan
op een leuke manier heel wat ge
leerd worden over het spoor
wegleven van begin vorige
eeuw.
Natuurlijk bestaat er nog steeds
de mogelijkheid om met de
stoomtrein van Goes naar Kwa-
dendamme te reizen. Hier kan
tussentijds worden uitgestapt
om te genieten van een wande
ling door het natuurgebied De
Zwaakse Weel of een bezoek te
brengen aan de sier- en vlinder
tuin Berkhof. Daarna kan de
reis worden voortgezet naar
Hoedekenskerke. Voordeklein-
De stoomtrein Goes-Borsele wordt steeds meer een dagvullende attractie. foto Willem Mieras
l\/r enigeen denkt bij het horen
i-V-Lvan de Stoomtrein Goes-
Borsele (SGB) aan een oude
stoomtrein die langzaam dooi
de zak van Zuid-Beveland tuft.
Leuk voor een middagje. Maar
de SGB wordt steeds meer een
dagvullende attractie
Op zaterdag 10 mei wordt het
museum-restaurant De Goede
renloods geopend Dit gebeurt
op het emplacement Goes. Het
museum-restaurant is compleet
aangekleed in de stijl van de ja
ren dertig. Voor de deur aan de
straatzijde staan enkele vracht
auto's en paardenkarren te la
den en lossenBinnen in de loods
staan de goederen, die variëren
van koffers en kisten tot grote
tonnen en juten zakken, per
eindbestemming gesorteerd. In
deze goederenloods, die oor
spronkelijk in 1876 in Middel
burg is opgebouwd, is het moge
lijk om wat te eten of te drinken
terwijl kan worden stilgestaan
bij het spoorleven van begin vo
rige eeuw. Verder is er een infor
matieloket van de stoomtrein
aanwezig.
De goederenloods is het eerste
onderdeel van het zogenoemde
masterplan In dit plan wordt
de toekomst van de SGB als mu
seumspoorwegbedrijf ge
schetst De hoofddoelstelling is
het exploiteren van een spoor
wegbedrijf zoals dat had kun
tjes is hier een spoor- en land
schapspark nagebouwd waar
door een minitrein rijdt.
Patrick de Block
De stoomtrein Goes-Borsele is
tot eind oktober in gebruik. Ie
dere zondag en op feestdagen
vertrekt de trein om 11.00,
13.00,14.00 en 16.15 uur vanaf
het stoomtreinstation. Dit ligt
op loopafstand van het NS sta
tion in Goes, aan de Stephen-
sonweg. Vanaf 1 juli tot en met
31 augustus rijdt de trein zelfs
dagelijks, met uitzondering van
de zaterdag. De tarieven van de
treinreis variëren van 2,25 tot
12,00 euro.
