PZC
Casper Hobbes
Werktoerisme
Overlijdenspercentages liggen hoger
Asperges met kalfsvlees en waterkerssaus
m
A
A
Heer Bommel en het Losgetrilde Inzicht Toonder Studio's
puzzel
recept
het weer
zaterdag 26 april 2003
5
7
Omstandigheden
f IK WIL NIETS
MEER HOREN
OVER SOCIAAL
GEDRAG I
Vooruitzichten
Zon
Maan
Nautisch bericht
Waterstanden
Europa: Tweedeling
Zeeland: Verandering
Marian
<BerK_
Sinds kort beoefen ik een nieuw
soort toerisme; het vroeg-op-
weg-uitstapje. Door de nog dage
lijks toenemende stroom files, die
bovendien stevig aangroeit door de
grote hoeveelheid omgevallen
vrachtwagens en de door het te
weinig afstand houden op elkaar
gereden personenauto 's is het abso
luut onmogelijk geworden bij werk
in Bergen op Zoom of Loppersum
een slordige inschatting van de
tijdsduur van de rit er naar toe te
maken. Niet alleen vertrekken de
toneelgezelschappen, die 's avonds
buiten de hoofdstad moeten spelen,
tegenwoordig hysterisch vroeg in
de middag om het risico van vastra
ken in een vette file te vermijden,
ook ik vertrek op het ogenblik bij
lange-afstandsritten meestal rond
de klok van twee. Jawel, het breekt
je dag, maar het is ook winst. Want
door deze nieuwe reistactiek heb ik
nu al een aantal buitensporig leuke
ervaringen opgedaan, die ik anders
had gemist.
Zo besloot ik om voor een lezing
in het Brabantse Someren
vroeg te vertrekken, waardoor ik
op een van de leukste boekwinkels
in ons land stuitte, de winkel van
van Moosdijk, die naast het regu
liere aanbod een door mevrouw
Van Moosdijk (74) zélf geleide
aparte afdeling heeft, waar verza
melaars hun hart kunnen ophalen.
Ik verlies bij het betreden van boek
winkels al vlug de controle over
mijn portemonnaie, maar hier
werd ik helemaal koopziek bij het
zien van de verzameling bijzondere
specialisaties, vooral op het gebied
van alle soorten handwerk, mu
ziek, techniek, kinderboeken,
kunst... Ik gleed moeiteloos uit in
de aanschaf van Het Enige Grote
Treinenboek voor een kleinzoon,
het Grote Poppenhuisboek voor de
kleindochter en het Alles Overtref
fende Dinosaurussenboek voor de
dol op griezels zijnde kleinzoon.
Een lezing voor de christelijk
maatschappelijke vrouwenbewe
ging 'Passage'bracht mij filever
mijdend ook weer lekker vroeg in
he t middeleeuwse, waanzinnig
mooi gerestaureerde vestingstadje
Elburg, dat daar lag te pronken in
de lentezon op een manier, die je
doet denken: 'moet ik hier mis
schien gaan wonen?' Maar dat
denk ik gemiddeld twee keer per
week, wanneer het werk mij naar
plekken voert, waar ik mijzelf dan
situeer in een historische monu
ment of afgelegen boshut... In El-
burg zag ik ook een fraaie touw sla
gerij met de naam Deetman. Dit is
inderdaad de geboorteplek van
Haagse burgemeester Wim Deet
man. Dit soort details achterhaal je
nooit als je op het nippertje komt
binnenstommelen op je plaats van
bestemming!
De avond zelf werd ingeleid met
het zingen van een aantal psal
men en liederen, op de piano bege
leid door een pittige Geertje terAg-
ter, die fors en professioneel in de
toetsen greep. „Deze dame is ne
gentigjaar!", fluisterde mijn buur
vrouw mij toe. „Ik speel nog wel
eens quatre-mains met haar.
Deze buurvrouw, Annette Essers,
bleek zelf een Elburgse celebrity te
zijn, volgens een voorwoord bij
haar jubileum-cd: 'een naar
Noord-Veluwse begrippen licht ex
travagante verschijning, die ge
waagde combinaties niet schuwt
maar er juist nog een schepje bo
venop gooit, meestal afgerond met
een chique hoed: een eigen per
soonlijkheid binnen onze grach
tengordel, de vestingwallen van de
sfeerstad Elburg'.
Vandaag presenteert deze kleurrij
ke en pittige zangeres en voormalig
plaatselijk kunstrecensente (77)
haar cd, waarop ik een aantal oude
tophits van mijn zingende moeder
zaliger aantrof. Zoals 'Het Snoep
winkeltje' van Manna de Wijs-
Mouton, en de bergerettes 'Maman
dites moi' en 'Bergère Legére', in de
voormalige synagoge in Elburg.
Ik ben een nieuwe levensfase bin
nengezeild. Ik onthaast door ruim
de tijd te nemen voor mijn ritten
door het land en doe daardoor ont
dekkingen, die mijn aanzienlijke
nieuwsgierigheid stevig voeden.
Met dank aan defile!
Niet het gevraagde woord invullen, maar een woord dat bestaat uit de letters van
het gevraagde woord in dezelfde volgorde min 1 letter. (B.v. Omschrijving "dieren
verblijf". Antwoord zou zijn "stal", maar ingevuld moet worden "sta"of "tal".
Welke van die twee het moet worden, moet blijken uit de kruisende woorden.)
Horizontaal:
1. Zot; 4. heildronk; 7. belastingdienst; 9. schaakterm; 11. deel van een bijenkorf;
12. brandstof; 13. kerel; 15. heet; 16. strijdmacht; 18. furieus; 19. verbond; 20.
schrijflijn; 22. dunne huid; 25. maalwerktuig; 27. stop; 28. belemmering; 29. vis; 31.
duinvallei; 32. achterkklap; 34. zwerver; 35. bosgod.
Verticaal:
1. Overdreven vroom persoon; 2. zouteloos; 3. opschik; 4. ontkiemde gerst; 5. bun
del; 6. deel van een vliegtuig; 8. schoudermantel; 10. flink; 12. gazon; 14. golfterm;
15. bron; 17. wisseling; 18. rad; 20. rangtelwoord; 21. cijfer; 23. langs; 24. ruimtelijk;
26. kompasstreek; 29. lichtbol; 30. sluitmiddel; 32. dun stuk hout; 33. soort.
Horizontaal:
1. Stuk vlees voor een bajes
klant (6); 4. Mat soort zonder
stevige ondergrond (6); 6.
Stoppen moet men niet laten
zakken (8); 8. Nadrukkelijke
tongval (6); 9. Eén van de vol
keren in een bos (4).
Verticaal:
1. Zo moet een pot augurken
bij aankoop zijn! (6); 2.
Onderdrukt geen baas (6); 3.
Stad waar je een pul cacao kunt
drinken (8); 5. Noot en munt
komen van pas (6); 7. Het
geluid van een roemloze mees
ter (4).
1
2
3
4
6
8
9
Oplossingen van gisteren:
Kruiswoordraadsel:
Horizontaal:
1. Ebenist; 7. trog; 8. nier; 10. oen; 12. sla;
13. zodra; 16. hoep; 18. alom; 20. bod; 21.
Ohio; 23. Isis; 26. adhoc; 28. ros; 30. ozo;
32. drop; 34. iron; 35. knielen.
Verticaal:
1. Ere; 2. bonze; 3. eg; 4. in; 5. sisal; 6. tel;
7. toch; 9. raam; 11. nd; 14. opbod; 15.
radio; 17. och; 19. oei; 21. oord; 22. lason;
24. score; 25. spon; 27. hm; 29. ork; 31. zon;
33. pi; 34. il.
Doorloper:
faserenharlem
imagolaareire
kafegaaldeken
s talinkoudene
eirondtwisten
tripersenbats
hittealdralam
etuinaadeloge
rekestbeignet
Sars is dodelijker
dan werd gedacht
door Dick Hofland
De ziekte sars lijkt dodelijker dan
tot nu toe werd aangenomen.
Aanvankelijk gingen deskundigen er
van uit dat vier procent van de patiën
ten zou overlijden, nu noemen ze al
getallen van zes tot tien procent. Maar
hoe betrouwbaar zijn die cijfers?
In de meeste risicogebieden liggen de
percentages hoger. In Canada en Sin
gapore is ongeveer een van elke tien
patiënten overleden, in Vietnam bijna
acht procent en in Hongkong ruim ze
ven procent. Deze getallen geven al
aan, dat de rekenmethode die deskun
digen gebruiken twijfelachtig is. Zij
gaan uit van het totaal aantal doden
en besmettingen. Op dit moment is
dat 251 doden op 4288 besmettingen,
ofwel zes procent.
Dat is echter maar een deel van de
waarheid. Stel dat het aantal besmet
tingen nog maar licht toeneemt, maar
er nog wel mensen overlijden die in
een eerder stadium besmet zijn ge
raakt. Dan ligt het percentage ineens
veel hoger. Het zou ook andersom
kunnen, dat er meer mensen besmet
raken, maar het aantal doden af
neemt.
Het is onduidelijk hoe lang mensen
ziek zijn voordat ze aan sars overlij
den of genezen en ook waarom de een
wel en de ander niet overlijdt. Het is
daarom een slag in de lucht om te zeg
gen dat een bepaald percentage be
smette patiënten aan de ziekte zal
overlijden. Bij de eerste uitbraak van
hiv, het virus dat aids kan veroorza
ken, overleed in het begin 'slechts' een
op de tien besmette patiënten. Des
kundigen gingen er toen van uit dat
ongeveer tien procent van de besmet
tingen met hiv dodelijk was. Geruime
tijd later bleek dat alle besmette pati
ënten uit die periode aan het virus
overleden.
Daar tegenover staat de voorspelling
van deskundigen bij de uitbraak van
de gekke-koeienziekte, dat tiendui
zenden mensen een nieuwe vorm van
Creutzfeldt-Jakob zouden krijgen.
Die voorspelling is op geen enkele ma
nier uitgekomen. Het gaat hier welis
waar niet om een virusziekte, maar
Taiwanese politiemannen brengen voorverpakte lunches naar in quarantaine
geplaatste mensen in het hospitaal van Taipei. foto Richard Chung/RTR
het geeft wel aan dat voorspellingen
op dit gebied uiterst riskant zijn, ze
ker als ze in het beginstadium worden
gedaan. Temeer daar in de praktijk
blijkt dat bij veel infectieziekten het
aantal doden in de loop van de tijd
toeneemt.
Het Centrum voor Infectieziekten
heeft een scenario voor de uitbraak
van een griepepidemie, dat uitgaat
van de manier van besmetting, het ge
vaar op besmetting, de mogelijke be
handelingen, de staat van de gezond
heidszorg in betrokken gebieden of
landen en het aantal doden dat ver
wacht kan worden. Voor sars bestaat
zo'n scenario niet. Sars is niet te ver
gelijken met griep, omdat het zeer
specifieke eigenschappen heeft, die
het griepvirus niet heeft. Voor een be
smetting met sars is onder meer een
veel kleinere afstand tussen mensen
noodzakelijk dan bij een griepvirus,
dat zich veel gemakkelijker over gro
tere afstanden verspreidt.
De kans op besmetting met sars is in
theorie dus kleiner dan besmetting
met een griepvirus, maar allerlei an
dere omstandigheden kunnen er voor
zorgen dat de gevolgen toch ernstiger
zijn. Zoals de kwaliteit van de ge
zondheidszorg.
Hoe zou het anders te verklaren zijn
dat in de Verenigde Staten 39 mensen
besmet zijn geraakt, maar vooralsnog
niemand overleden, terwijl in Malei
sië slechts vijf mensen besmet raakten
en er al twee zijn overleden. Dat is nul
procent sterfte tegenover veertig pro
cent. GPD
©JFS.NL
„Niks verschonen!", hernam zijn meester streng. „Het is
héél vreselijk! Ik sta hier eenzaam te lijden terwijl ik een
vreselijke hoofdpijn zie opkomen, en jij zit rustig een si
gaartje te roken en van mijn belegen Port te drinken. Ga
aan het werk, Joost, en laat het niet weer gebeurenDe be
diende stond op en trok zijn jas glad. Hij zocht vergeefs
naar woorden en toen verliet hij schuw de kamer met een
trek van grote verbazing op het gelaat. Toen de deur dicht
viel, stak heer Ollie tevreden een pijp op. „Een prachtige
gave", prevelde hij. „Daar kan men veel genoegen aan be
leven, als heer zijnde. Ik hoef me alleen maar iets af te vra
gen of ik zie het antwoord reeds voor mijn geestesoog. Dit is
nu wat ik altijd gewenst heb. Een helder inzicht, dat niet
langer onder de korenmaat ligt, omdat niemand begrijpt
wat ik bedoel. Ach, nu zal mijn naam bekend en geëerbie
digd worden zonder dat ik mijn portret aan het stadhuis
hoef te geven."
Hij blies een grote rookwolk uit en nadat hij voldaan had
vastgesteld dat de witte vlek weer boven zijn hoofd ver
schenen was, liep hij de gang in. „Een eindje wandelen zal
mij goeddoen", dacht hij. Het verheldert de innerlijke ge
voelens nog meer en wie weet waartoe dat leiden kan. Ik
vraag me af wie ik het eerst ontmoeten zal, wanneer ik bui
ten kom." Steels wierp hij een blik omhoog, en ja hoor. In
het wolkje was een lopende figuur verschenen in wie hij
zonder moeite Tom Poes herkende.
SJP
door Bill Watterson
WAAR IS HET ONGEREMDE
GRAAIEN GEBLEVEN, DE
EXHIBITIONISTISCHE
ZELFVERRIJKING, DE
BLINDE ZAKKENVULLERIJ
Hans Beiterman
Klassiek gerecht waarin de asperges de
hoofdrol vertolken. Zo hoort het ook.
De asperges behoren tot een van de weini
ge groentesoorten die in zo'n hoofdrol
passen.
Hoofdgerecht voor 4 personen:
1 1/2 - 2 kg verse asperges (AA 1 extra);
zout; 65 gram boter; 2 kalfsschnitzels, on-
gepaneerd, samen ca. 200 gram; witte pe
per uit de molen; 2 eetl. droge witte wijn,
zoals Chardonnay; 100 gram waterkers;
112 theel. limoen- of citroensap; 3 dl kook
room; witte peper uit de molen
Schil de asperges van boven naar bene
den steeds iets dikker af. Leg de asperges
tot het moment dat ze worden gekookt in
ruim fris water. Ververs het water elke 3
uur.
Zet de asperges op met ruim kokend water
waaraan zout is toegevoegd. Laat de as
perges 10 minuten koken. Schakel daarna
de warmtebron uit. Laat de asperges 10
minuten in de pan met deksel staan.
Maak de schnitzels droog met keukenpa
pier. Wrijf ze in met wat zout en peper. Ver
hit een koekenpan en laat 40 gram boter
smelten. Bak de schnitzels in 10-12 minu
ten goudbruin en gaar. Houd de schnitzels
warm.
Maak intussen de waterkers schoon. Ver
wijder de worteltjes en de dikste stelen.
Neem ook de lelijke blaadjes weg. Hak de
waterkers grof. Maak er in de keukenma
chine samen met 2 eetlepels droge witte
wijn een fijne puree van. Breng in een pan
netje met dikke bodem room en vleesfond
aan de kook. Roer de waterkerspuree er
door en voeg naar smaak wat zout en
peper toe. Temper de warmtebron. Blijf
zolang roeren tot een gebonden saus is
verkregen. Houd de saus warm. Roer er
vlak voor het opdienen limoen- of citroen
sap door. Snijd de schnitzels in lange ui
terst smalle repen.
Presentatie: maak de asperges zo droog
mogelijk. Leg ze, als bosjes, naasten op el
kaar op voorverwarmde borden. Verdeel
de in repen gesneden schnitzels erover.
Schep er enkele eetlepels waterkerssaus
over. Strooi er wat fijngehakt ei over. Dien
de rest van de saus apart op.
weer
zondag
maandag
dinsdag
woensdag
max.
15°
18°
17°
18°
min.
10°
10°
11°
11°
wind
ZW 5
Z 4
ZW 5
ZW 5
vandaag'
op 6.25
onder 20.57
vandaag
op 5.20
onder 15.17
Vrij krachtige wind uit het zuidwesten, watertemperatuur 8a
9 graden. Soms een bui, maar geringe kans op onweer.
ZATERDAG
26 APRIL
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
ZONDAG
27 APRIL
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
MAANDAG
28 APRIL
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
Hoog water
uur cm uur
168
190
160 23.59
134
086 13.06
099 13.15
109 13.15
201
104 13.09
11.56
12.16
11.35
12.05
00.00
00.25
00.14
12.40
00.25
144
166
138
144
139
uur
05.46
06.06
05.25
05.56
06.25
06.40
06.34
06.26
06.35
Hoog
uur cm
00.26
00.39
12.36
00.36
01.20
01.45
01.35
01.05
01.40
152
175
183
113
098
115
124
184
120
water
uur cm
12.56 192
13.15 216
Hoog
uur cm
01.16
01.31
00.56
01.23
02.26
02.45
02.34
02.01
02.46
177
202
168
130
112
131
142
212
138
13.05
14.16
14.25
14.26
13.41
14.19
water
uur
13.41
14.05
13.15
13.43
15.06
15.20
15.20
14.31
15.16
149
129
151
161
228
156
cm
210
234
200
159
137
159
174
248
167
uur
06.56
07.16
06.36
06.56
07.35
07.50
07.56
07.39
07.44
Laag water
cm uur en
17718.15 K
184 18.46 IS
169 18.06 131
144 18.40 111
13519.10 10!
153 1 9,25 120
15119,31 120
194 19,06 161
15019.14 11)
Laag water
cm uur cir
19419.16 15!
204 19.35 171
186 18.55 15
153 19.35 11!
143 20.14 11
16020,35 12'
16320.26 13'
21519.55 181
16020.25 121
Laag water
uur cm uur cn
07.46 207 19.55 171
08.05 21920.26
07.20
07.35
08.35
08.55
08.46
08.28
08.51
199 19.36 161
15820.15 121
148 21.04 11!
164 21.25 13'
17121.16 13i
231 20.46 20(
168 21.04 13'
In het oosten van Europa is het vandaag rustig weer me tv
ruimte voor de zon. In het westen is het daarentegen on"e
dig met veel bewolking en plaatselijk ook veel regen. D|e'9
hoort bij een actieve depressie die morgen voor de kustv
Ierland wordt verwacht. De bijbehorende fronten lopen vi
Benelux helemaal naar het noordoosten van Spanje. Deirn
valt in de door het front bezochte landen soms flink wat r
Het is in de genoemde gebieden niet koud met maxima jn
13 en 16 graden. Rond de Middellandse Zee is het aan9e ra-
Italië. Het is er zeer zonnig en het kwik loopt op tot ruim
den. Griekenland doet goed mee met 23 graden landinwa
Aan de kust is het er frisser met 18 graden.
KOM ME NIET VERTELLEN
DAT HET ALWEER OVER IS
IK WAS ER NOG NIET BIJ I
NIET MET HET SPEL STOPPEN
VOOR IK OUD GENOEG BEN
HET 'IK -
PERK ZET ZIJN
MASCOTTE IN
DE KOU.
KAN DIT NIET
HET 'CASPER-
TIJDPERK'
WORDEN
kijk van Egdm
Het weerbeeld van vandaag ziet er Door:
heel anders uit dan we de afgelopen
tijd gewend waren. De overvloedige zonneschijn is vervangen
door bewolking die soms dik genoeg is om regen te produceren
De komende dagen houden we een veelal bewolkt weerbeeld en
kan er dagelijks wat regenwater vallen. Daarbij moeten de tem
peraturen flink wat terrein inleveren en liggen de maxima dicht
bij wat normaal is voor deze tijd van het jaar. Afgelopen nacht is
de storing Zeeland gepasseerd die de overgang naar dit
wisselvalliger weerbeeld markeerde. De wind is daarbij naar het
zuidwesten gedraaid en daarmee wordt nu vochtigere, koelere
lucht aangevoerd. Vanochtend is het veelal bewolkt en deze
bewolking wordt vanuit het zuiden steeds dikker. Vooral vanmid
dag is er een grote kans op regen. In de koelere lucht wordt het
onder de bewolking niet warmer dan 15 graden bij een vrij krach
tige zuidwestenwind. Morgen komt er meer ruimte voor de zon
maar neemt ook de wind nog
wat toe, vlak aan zee tot
krachtig. Daarbij kan
er in de middag een lokale Soms regen
bui vallen en bereikt het kwik
nagenoeg dezelfde waarde
als vandaag. Ook in het begin
van de volgende werkweek
houden we het wisselvallige
weerbeeld. Dagelijks kan er
een bui vallen, maar zijn
er ook zonnige momenten,
waarbij het kwik oploopt tot
17 a 18 graden. De wind komt
overwegend uit zuidwestelijke
richtingen en is meest matig
tot vrij krachtig. Langs de
Zeeuwse kust is de wind
meestal krachtiger en blijft het Minimumtemperatuur voor
door de invloed van het zee
water enkele graden frisser.