PZC
VS verbaasd over
vondst van stapels
dollarbiljetten Irak
Sars kan op termijn
ramp voor economie
Zuidoost-Azië worden
Brabant laat kansen liggen
Financieringswijze openbaar vervoer vormt beletsel voor experimenten
te gast
24 april 1953
Dierenasielen
Discrepanties
donderdag 24 april 2003
Bezetting
Bonus
Beurs
Openheid
Wegblijven
Slaap
door Jeannine Aversa
Hoewel Irak dertien jaar
onder economische
sancties heeft geleefd, wor
den in het land bergen met
geld aangetroffen. Tot nu toe
zijn honderden miljoenen
Amerikaanse dollars opge
doken. Zowel in Irak zelf als
in de Verenigde Staten wordt
nu onderzocht waar al dat
geld toch vandaan is geko-
Dat blijkt een lastige opgave.
De dollars kunnen het land
op allerlei manieren zijn bin
nengesmokkeld, via illegale
deals met dubieuze bedrijven
en een web van tussenperso
nen in landen buiten Irak.
In Bagdad hebben Ameri
kaanse militairen ruim zes-
honderdmiljoen dollar ge
vonden in bundeltjes van
honderd-dollarbiljetten ver
stopt achter een nepmuur,
werd dinsdag bekendge
maakt. Het honderd-dollar-
biljet is buiten de Verenigde
Staten het meest vervalste
dat er bestaat.
Ook de Los Angeles Times
berichtte vorige week over
een vondst van 656 miljoen
dollar in een wijk van Bag
dad langs de rivier de Tigris.
Het is nog onduidelijk of het
daarbij om dezelfde vondst
gaat.
Gisteren schreef de Times
dat Amerikaanse soldaten in
diezelfde wijk langs de Tigris
nog eens 112 miljoen dollar
hebben opgespoord die ver
borgen was in zeven dierena
sielen. ,,Als je zo'n vondst
doet, weet je dat je niet met
kleine jongens te maken
hebt", zegt Robert Bonner
van het Bureau van Douane-
politie en Grensbescher
ming.
Het traceren van geld is inge
wikkeld. Serienummers op
bankbiljetten zijn behulp
zaam, maar aan de hand
daarvan kan alleen worden
nagegaan wat de eerste be.
stemming van de biljetten j,
geweest. „Daarom is het es:
sentieel dat er documentatie
van financiële transacties
wordt gevonden. Dan kun
nen onderzoekers de bewe
gingen van het geld nagaan'
verklaart Jimmy Gurule die
tot voor kort werkzaam was
voor de Amerikaanse rege
ring als hoofd van hetbureau
dat geldschieters en bankte
goeden van terreurbewegin
gen opspoort.
Volgens Gurule kan het ook
helpen om het olie-voor-
voedsel programma goed on
der de loep te nemen. Volgens
dat door de Verenigde Naties
opgezette programma, dat in
1995 van start ging, mocht
Irak olie exporteren als de
opbrengsten daarvan wer
den besteed aan voedsel
medicijnen en andere huma
nitaire goederen voor de
Iraakse bevolking. „Ik zou
naar de documentatie van
dat programma willen kij
ken. Om te zien wat de VN
toestonden en wanneer, en
om na te gaan of dat overeen
komt met de Iraakse docu
mentatie en te kijken of er
discrepanties aan het licht
komen", zegt Gurule.
Buiten Irak is volgens het
Amerikaanse ministerie van
Financiën ook nog eens zo'n
1,2 miljard dollar aan Iraak
se tegoeden blootgelegd. En
volgens onderzoekers zal er
nog veel meer volgen. De VS
zeiden vorig jaar dat Irak
tussen 1997 en 2001 ruim 6,5
miljard dollar heeft binnen
gehaald met oliesmokkel en
andere illegale praktijken.
Al dat geld moet nog worden
opgespoord.
De dollars die in Irak worden
gevonden, moeten van dr
Amerikaanse regering wor
den gebruikt voor de weder
opbouw van het land. Maai
alleen als is bewezen dat d(
biljetten niet zijn vervalst
AP
Rij k moet gratis bus stimuleren
Eindhoven en Utrecht slaan de handen ineen om te onderzoeken
wat de kansen zijn van gratis openbaar vervoer in die steden. Vol
gens Willem Brouwer moet de rijksoverheid die experimenten juist
stimuleren in plaats van ze te ontmoedigen.
door Willem Brouwer
Gratis openbaar vervoer ver
heugt zich in een warme be
langstelling. Dat is niet nieuw,
want al in 1972 hield voormalig
staatssecretaris Michel van
Huiten er een pleidooi voor.
Een markant verschil met 1972
is dat er nu heel dichtbij een
voorbeeld is van een stad die het
aandurfde om van gratis open
baar vervoer realiteit te maken:
Hasselt in Belgisch Limburg. De
voorstanders schermen met dit
succesnummer, dat veel extra
reizigers claimt. Het aantal ge
bruikers zou in Hasselt zijn ver
tienvoudigd.
De sceptici wijzen juist op de
onvergelijkbaarheid van de si
tuatie in Hasselt met die in Ne
derland en met name in de ste
den waar de roep om gratis
openbaar vervoer het luidst
klinkt. Het gaat dan om steden
als Eindhoven en Utrecht.
Als we er vanuit gaan dat extra
reizigers ook betekent extra
bussen, dan kost het ons ook de
inzet van extra bussen. Een sim
pel rekensommetje: een stad
met rond 150.000 inwoners,
ontvangt van het rijk momen
teel zo'n vijf miljoen euro per
jaar om het openbaar vervoer in
stand te houden. Dat dekt 58
procent van de gemiddelde prijs
van een rit per openbaar ver
voer. De andere 42 procent be
taalt de reiziger.
De totale kosten voor zo'n stad
liggen dus rond de 9 miljoen eu
ro per jaar. Als het openbaar
vervoer gratis wordt en er ko
men tien keer zoveel reizigers
bij, dan moeten er meer chauf
feurs en bussen worden ingezet.
Waarschijnlijk hoeft die inzet
niet met een factor tien toe te ne
men, want de bussen zullen na
tuurlijk veel beter bezet zijn.
Als je er nu vanuit gaat dat die
toename een factor vier is, dan
betekent dat, dat de kosten geen
9 maar 36 miljoen euro bedra
gen. Dat is bijna negen keer zo
veel als wat we er nu aan kwijt
zijn. Met de nadruk op we: wij
met z'n allen betalen dat 'gratis'
openbaar vervoer. Een nog ex
tremer beeld ontstaat vanuit het
oogpunt van de gemeente: die
krijgt nu gemiddeld 1,39 euro
van het rijk voor elke euro die de
reiziger er instopt. Als de reizi
ger niks meer betaalt zegt de
rijksoverheid vooralsnog: 'Ge
meente, vier maal nul is nul, u
betaalt uw openbaar vervoer
vanaf nu zelf'.
Toch is er een roep om gratis
openbaar vervoer of op zijn
minst experimenten daarmee,
zoals in Eindhoven. Die roep is
zo sterk dat het rijk zich moet
afvragen of er niet een beter
antwoord is dan 'lekker puh'.
Als samenleving houden wij
diensten in stand die niet
marktconform kunnen wor
den geëxploiteerd. Omdat de
marktwaarde blijkbaar niet
de maatschappelijke waarde
weerspiegelt, ondersteunen we
die diensten met collectief geld.
Wat wij met z'n allen aan collec
tief geld in het openbaar vervoer
stoppen, zou je dus kunnen zien
als de maatschappelijke waarde
van die dienst. Dat deze gedach
te niet zal leiden tot het geheel
gratis maken van al het open
baar vervoer, is naar onze
mening duidelijk, omdat de
initiatiefnemers een afweging
moeten maken met ande
re maatschappelijke diensten.
Maar of het verstandig is om als
ministerie een barrière op te
werpen is een andere vraag.
Als openbaar vervoer niet zou
worden gesubsidieerd, zou een
deel marktconform worden uit
gevoerd (de rendabele lijnen) en
een deel worden georganiseerd
Inwoners van Hasselt schuiven aan voor de gratis bus. foto E PA
door de markt. Hier en daar ge
beurt dat of gebeurde dat tot
voor kort door grote werkgevers
die hun medewerkers niet altijd
binnen tien of twintig kilometer
kunnen werven.
Wij kennen voorbeelden van be
drijfsterreinen waar het ge
plande openbaar vervoer het
beste is wat een gemeente kan
totstandbrengen, maar waar
van werkgevers zeggen: 'Kan
het niet wat beter, kan de bus
geen betere doorstroming krij
gen door een eigen baan?' Met
andere woorden: een deel van de
maatschappelijke waarde van
het openbaar vervoer kan met
maatschappelijke partners veel
directer worden gefinancierd.
Als in specifieke gevallen priva
te partijen de financiering deels
op zich nemen, is het dan ver
standig om als overheid te zeg
gen dat deze andere financie
ringsstroom niet in aanmerking
komt voor een bonus van het
rijk? Of het nu gaat om een bij
drage van de reiziger, andere
private bijdragen of om extra fi
nanciering door een andere
overheid, die de maatschappe
lijke waarde van het openbaar
vervoer tot uitdrukking brengt,
is naar onze mening niet zo rele
vant.
Het zou beter zijn de financie
ringswijze van het openbaar
vervoer zodanig in te richten dat
het verwerven van bijdragen
van derden en andere overheden
wordt beloond in plaats van ge
straft.
Onze stelling is dat er ruimte
moet zijn voor experimenten
met openbaar vervoer, waar
voor de individuele gebruiker
niet of in beperktere mate dan
nu betaalt, maar dat op een al
ternatieve wijze wordt gefinan
cierd. Het rijk moet alternatieve
financieringsvormen juist sti
muleren in plaats van belemme
ren. GPD
Willem Brouwer werkt bij DHV Mi
lieu en Infrastructuur BV. Hij is ge
specialiseerd op het gebied van in
novatie in verkeer en vervoer.
door Sal Stam
De economische gevolgen
van de longziekte sars in
Zuidoost-Azië lijken voorals
nog mee te vallen. Op termijn
kan dat echter drastisch veran
deren. De hamvraag is of de
ziekte snel onder controle is te
krijgen. Voorlopig lijkt het erop
dat kleinere economieën, zoals
die van Hongkong en Singapo
re, de meeste schade oplopen.
Sars (Severe Acute Respiratory
Syndrome) deed eind vorig jaar
van zich spreken in de Chinese
provincie Guangdong. Daar
heeft de ziekte tot nu de meeste
mensenlevens geëist. De econo
mische gevolgen van sars kun
nen binnen de perken blijven als
de ziekte binnen enkele maan
den onder controle is. Als dat
een half jaar of langer gaat du
ren, kan volgens deskundigen
'een ernstige situatie' ontstaan.
Vooral de Aziatische lucht
vaart, die het toch al moeilijk
heeft, kan het zwaar krijgen.
Economisch gezien vallen de
grootste klappen tot nu toe in
Hongkong en Singapore, gebie
den die het vooral moeten heb
ben van het toerisme en de de
tailhandel.
Uit cijfers van de detailhandels
organisatie Hong Kong Retail
Management Association blijkt
dat winkeliers in het gebied hun
omzet met de helft hebben zien
dalen sinds de ziekte om zich
heen greep. De hotelbezetting is
met 12 tot 20 procent teruggelo
pen. Singapore verwacht door
sars dit jaar een lagere economi
sche groei.
Anders is de situatie in
Guangdong, dat in economisch
opzicht weliswaar kleiner is dan
Hongkong, maar wel de gang
maker is van het veel grotere
China. De provincie gaat tot nu
toe economisch niet erg gebukt
onder de ziekte. Uit recente cij
fers blijkt dat de export vanuit
het gebied in het eerste kwar
taal van dit jaar met 13,2 pro
cent toenam ten opzichte van de
dezelfde periode van 2002. Die
export was goed voor 30,5 mil
jard dollar.
Een andere indicator dat de ge
volgen mee lijken te vallen, is de
belangstelling voor een grote
handelsbeurs in Ghangzhou, de
hoofdstad van Guangdong. De
zogeheten Canton-fair moest
enkele dagen geleden even op
gang komen met minder bezoe
kers dan normaal, maar inmid
dels is de belangstelling weer op
het normale peil, zo zegt een di
rect betrokkene. Inkopers uit
bijvoorbeeld het Midden-Oos
ten en Hongkong slaan de beurs
liever niet over.'.
De situatie kan echter verande
ren als sars over een half jaar
nog steeds niet onder controle
is. Over de aard van de ziekte is
intussen wel meer bekend, maar
een medicijn is er nog niet.
Een groot probleem bij de be-
strij ding van de ziekte is van po
litieke aard. De autoriteiten in
Peking mogen dan recentelijk
hun leven hebben gebeterd en
meer openheid betrachten over
sars, de lokale autoriteiten in
Guangdong doen dat bepaald
niet. „Als iemand op straat kre-
peert, is dat niet een probleem
van de leiders", vat een kenner
van de Chinese economie het
probleem samen. Dat lokale au
toriteiten de orders uit het verre
Peking niet altijd opvolgen is
bekend, maar die in Guangdong
zijn berucht.
Zolang men in Guangdong de
armen over elkaar houdt, is het
bestrijden van sars in Hong
kong in wezen onbegonnen
werk. De twee gebieden onder
houden nauwe economische
contacten. Veel investeringen in
Guangdong komen van de zui
delijke buur. Het grootste deel
van het vervoer in Guangdong
gaat van en naar Hongkong. Als
Hongkong er in slaagt de zaak
onder controle te krijgen, kan
dat door laksheid van de autori
teiten in Guangdong snel teniet
worden gedaan.
Ook ondernemers zullen zich
achter de oren krabben. De ge
wone burger mag dan bang zijn,
zakenlieden zijn dat ook. Onder
de huidige omstandigheden
kunnen bedrijven die een han
delsrelatie hebben met China
ervoor kiezen een keertje weg te
blijven en terug te komen als
sars onder controle is. „Via in
ternet kun je ook makkelijk een
deal sluiten"zegt een betrokke
ne. Anders wordt dat als buiten
landers hun eigen kantoor in
China niet meer veilig achten.
De economische gevolgen van
sars hangen dus mede af van de
beleidsmakers. ANP
Als individuele steden
hebben Tilburg, Eindho
ven, Den Bosch, Breda en
Helmond geen schijn van
kans in de huidige Euro
pese concurrentie-omge-
ving. Eenvoudig omdat ze
te weinig onderscheidend
vermogen hebben. Alleen
als 'Brabantstad' tellen ze
mee.
door Henny Zetteler
DEN BOSCH - Pak de vijf Bra
bantse steden, zet ze bij elkaar
en doe er wat mee. Stop de ver
snippering en laat ze als Bra
bantstad optrekken. Brabant
laat inmiddels zoveel kansen
liggen dat het bijkans gênant
wordt.
Dat zou de belangrijkste con
clusie kunnen zijn uit het Inter
nationale benchmark onder
zoek Brabantstad, van de Stee
Groep in opdracht van de Bra
bantse Ontwikkelings Maat
schappij (BOM). Voor de onder
zoekers staat als een paal boven
water dat Tilburg, Den Bosch,
Eindhoven, Breda en Helmond
als individuele steden geen
schijn van kans hebben in de
huidige Europese concurrentie-
omgeving. Eenvoudig omdat ze
te weinig onderscheidend ver
mogen hebben.
„Doe het snel en maak gebruik
van de mogelijkheden van vier
concurrerende gebieden, die op
nog geen 100 kilometer afstand
liggen", zegt Ben Engel. Als pro
jectmanager buitenlandse in
vesteringen bij de BOM is hij
projectleider van het door Stee
gehouden Brabantstad-onder-
zoek. Die concurrerende gebie
den waar hij over spreekt zijn
Aken/Luik/Maastricht, Düssel-
dorf, de Vlaamse Ruit met Ant
werpen, Gent en Brussel, en de
Randstad.
„We waren in Brabant altijd
goed als we naar kleinere regio's
keken. We kunnen beter worden
als we groter kijken. Over de
provinciegrenzen, over de
landsgrenzen heen," vult hoofd
Investeringbevordering bij de
BOM, Richard l'Ami aan. „We
zijn hier dus lang niet zo goed
als we dachten dat we waren."
De boodschap is glashelder: Ne
derland is voldaan, Brabant
sust zich in slaap. Bracht het on
derzoek Innovation Score
Board 2003 van de Europese
Unie begin dit jaar voor Bra
bant immers geen imponerende
Philips helpt Noord-Brabant aan een hoge plaats op de ranglijst van Europese regio's voor innovatief
vermogen. foto Phil Nijhuis/GPD
derde plaats in een rij van 150
onderzochte Europese regio's op
de scoreborden! Daar waar het
gaat om het innovatieve vermo
gen moet Brabant, zo bleek, al
leen twee Scandinavische re
gio's voor laten gaan. „Het
ademt allemaal hosanna", zegt
Engel. „Maar laat Philips uit het
plaatje weg en zie hoe Brabant
dan terugvalt naar de een na
laatste, 149ste plaats."
Allemaal aardig, maar wat moet
je daarmee als 'innovatieve pro
vincie met hight-tec pre- en po
tentie' doen? „Vooral op een
slimmere manier samenwerken
en allianties maken met die an
dere regio's." In Aken bezocht
Engel het befaamde kenniscen
trum voor de automobielindu
strie. „In Eindhoven is recent
het Automotive Technical Cen
tre (ATC) gestart, waarin onder
meer de Technische Universi
teit, VDT en Daf samenwerken.
We hoeven niet alles opnieuw
uit te vinden. Er ligt inmiddels
een uitnodiging van Aken om te
komen praten."
Engel weet wel waarom. „Als
General Motors (GM) besluit tot
een nieuw Europees onderzoek
en onwikkelingscentrum (R&D)
dan moet dat wel hier in de regio
komen en niet in Zuid-Spanje of
Tsjechië. Zo denken ze er in
Aken ook over." Deze vier re
gio's hebben volgens Engel en
l'Ami te maken met dezelfde in
ternationale investeringsstro
men. „Eerst gaat de assemblage
naar Oost-Europa, laten we
voorkomen dat R&D volgt." Hij
kijkt nadrukkelijk naar de
Vlaamse Ruit. „Bij onze zuider
buren vindt nu nog 40 procent
van de hele Europese auto-as
semblage plaats."
In het onderzoek van Stee is
Brabantstad na Aken/Luik-
/Maastricht met 2,5 miljoen in
woners de kleinste eenheid. Zij
eindigen in het benchmarkon-
derzoek op de respectievelijk
vierde en vijfde plaats. De
Randstad komt met 7 miljoen
inwoners als beste uit de bus.
Engel: „Dat geeft helemaal niet,
waarom zouden we hier een in
ternationale luchthaven willen.
We hebben ook geen wereldste
den als Brussel, Amsterdam en
Düsseldorf. Maar we liggen er
wel dichtbij. Dus zorg er in elk
geval voor dat de infrastructuur
in orde is. Ook de vaarwegen,
ook het spoor. Dat schept kan
sen."
Binnenkort komt de Antwerpse
geduputeerde Frank Geudens
in Brabant praten over samen
werking. Hoewel van nature
partners, heeft Geudens ook ge
zien dat de samenwerking tus
sen beide provincies op dit mo
ment op een wel heel laag pitje
staat, zegt l'Ami. „Als je samen
sterker kunt staan dan geef je
toch een stukje souvereiniteit
op."
Brabant onderscheidt zich, zo
blijkt uit het onderzoek, op het
gebied van kennis, logistiek en
productie. „Daar zijn we sterker
in dan de andere regio's, ook al
omdat we hier op een uitgelezen
plek in Europa zitten", zegt En
gel. „Met dédain spreken ze hier
nog vaak over het domme dozen
schuiven, maar we vergeten dat
logistiek inmiddels heel kennis
intensief is." GPD
ATOOMLESSEN - De Ver
enigde Staten zullen vooraan
staande geallieerde officieren
in Europa onderricht geven in
oorlogsvoering met atoomwa
pens. De cursussen zullen ge
geven worden in het Ameri
kaanse deel van Duitsland.
Dat heeft het ministerie van
Defensie van de VS verklaard.
ZWARTE LIJST - De bakkers
van Middelburg en omgeving
hebben besloten zonodig een
zwarte lijst in te voeren in ver
band met stijgende prijzen
voor grondstoffen. Dat vraagt
namelijk steeds meer bedrijfs
kapitaal van de bakkers, maar
dat kapitaal zit grotendeels in
krediet verstrekt aan klanten.
Klanten wordt daarom j
vraagd voortaan contant
betalen, en hen die nog schu
den hebben openstaan, won
gevraagd die af te lossen,
schulden open laat staan, I*
landt op de lijst en kan voo(
aan alleen nog brood krijge
bij vooruitbetaling.
DROOG - De polders bij Waai
de zijn weer droog gepompl
Voor het eerst sinds d
rampzondag ligt de dorpskot
weer veilig achter de Kadijl
Omdat de wind meewerkt!
was de dichting van het laatst
gat in de dijk - met 100.00J
zandzakken - een relatief
voudig karwei, verklaarden!
arbeiders naderhand.
PZC
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax: (0118)470102
E-mail: redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118)470102
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113)273030
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645741
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114) 372776
Fax. (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst:
8.30-17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 2.00)
per maand: 20.50
per kwartaal: 55.10
per jaar: 209.90
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand vont
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag:€ 1.10
AH^bedragen zijn inclusief 6% BW
Bankrelaties
ABN AMRO 47 70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig
de Algemene Voorwaarden van
Wegener nv en volgensde
Regelen voor het Advertentiewe
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens ka
zondag: van 16.00 tot 18.00uu
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Personeelsadvertenties.
Tel. (0118)484240
Fax (0118) 470100 /Liflinties)
Rubrieksadvertenties (klemtl«l
Tel (0118) 484321
Fax:(0118)484370
Voor gewone advertenti
Noord- en Midden-Zeeland
Tel: (0118) 484369
Fax:(0118)484309
Zeeuws-Vlaanderen
Tel (0114) 372770
Fax:(0114)372771
lnternet:www.pzc.nl/adverte
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordl g<ns|enenpro;
3kte gegevens hebben wij opgenomen in een bestana aai wulu^"Jipnstenenp'
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u fêievanic a |ecteer(
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zor^uia^yP7C afdeling
j op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden dj-
a. Postbus 3229, 4800 MB E
Behoort tot LUGgETlSr
