Na schuld en boete volgt verzoening
Koeien maken plaats voor kampeerders
PZC
Iets meer auto voor minder beleg
kijk op Wonen
-4
Bbmc
'GELICHT
deurloo
lezers schrijven
Neem nu een proefabonnement
Zes weken voor 16,-
STRUCTIE
CAO
II
zaterdag 19 april 2003
Motorrijders
naar rechter
voor lager
tunneltarief
Nachtrit
voor motoren
i
Een eigentijdse
Fanatici
Crisis
Streekeigen
Autorally
Dijken
Dure aankopen
Solliciteren II
Moluks festival
in Middelburg
713214
000019
A la carte
Sparen
GOES - De Motorrijders Actie
Groep (MAG) stapt naar de
rechter om alsnog een goedko
per tarief af te dwingen voor
motorrijders die door de Wes-
terscheldetunnel willen.
De belangengroep voor motor
rijders kondigt dat aan, nu de
tunneldirectie heeft laten weten
geen tegemoetkoming te willen
doen richting motorrijders.
De Motorrijders Actie Groep
had bij de directie van de Wes-
terscheldetunnel aangedrongen
op een lager tarief voor motor
fietsen, zoals dat ook bij de
veerdiensten gebruikelijk was.
Bovendien wil de MAG een sys
teem dat gebruiksvriendelijker
en veiliger voor motorrijders is
dan de door de n.v. Westerschel-
detunnel ontwikkelde T-tag.
De massale opkomst van motor
rijders voor de protestrit door
de tunnel heeft niet de bedoelde
indruk gemaakt. De tunneldi
rectie heeft de eisen van de mo
torrijders namelijk gewoon
naast zich neer gelegd.
De belangenvereniging zegt al
stappen te hebben ondernomen
'om het juridische gevecht op
een hoger niveau te brengen'. De
motorrijders zijn overtuigd van
hun gelijk en willen alle juridi
sche mogelijkheden benutten
om dat gelijk te krijgen. „Hope
lijk komt de tunneldirectie eer
der tot een goede samenwerking
met de MAG dan dat er verdere
acties van motorrijders noodza
kelijk zijn" zo wordt gesteld.
„De MAG geeft niet op."
Motorrijders die vragen hebben
aan de MAG, of lid willen wor
den, kunnen dat op tweede
paasdag. Paasmaandag is de
MAG regio Zeeland de hele dag
te vinden bij Motorsport Goes.
SAS VAN GENT - De Motor
club Zeeuws-Vlaanderen houdt
vrijdag 25 april voor de twintig
ste keer een nachtrit voor moto
ren.
Alle motorrijders kunnen aan
dit evenement meedoen. De
start is tussen half negen en tien
uur vanuit het clubgebouw St.
Albert aan de Van Milstraat 2 in
Sas van Gent.
door Maurits.Sep
Door mijn schuld, door mijn
schuld, door mijn grote
schuld. Jarenlang dreunde ik de
woorden mee. Bid voor ons zon
daars. De betekenis van het ge
bed drong niet werkelijk tot me
door. Schuld? Zonde?
Schuld is een beladen woord,
glimlacht P. van Hecke, deken
van Zeeland. „Alsof je iets ver
keerd hebt gedaan, alsof je on
verantwoordelijk hebt gehan
deld. Maar dat is het niet. Het is
geen privéschuld. Het is een te
kortschieten ten opzichte van
de ander. Als ik het christendom
mag vertalen in liefde, betekent
het dat je die liefde niet honderd
procent kunt waarmaken."
Schuld is vergelijkbaar met
zonde. Want ook dat betekende
ooit wat anders. „In de huidige
taalopvatting betekent het jam
mer, domme pech. Maar oor
spronkelijk stond het voor een
vergrijp tegenover God en de
medemens. Een tekortschieten
tegenover elkaar", verklaart
theoloog Harry Buijssen uit
Goes.
Met Pasen, en in de Goede Week
die aan het feest van de weder
opstanding van Jezus vooraf
gaat, wordt stilgestaan bij
schuld en zonde. In Spanje vin
den in de Goede Week - de Se-
mana Santa - overal processies
plaats, optochten waarin jong
en oud boete doet voor zonden
die zijn begaan.
Op de Filipijnen laten zondaars
zich zelfs vrijwillig kruisigen.
Van Hecke en Buijssen twijfelen
aan de oprechtheid van in ieder
geval een aantal van de deelne
mers aan de Spaanse processies.
„Wat te denken van de jongeren
Advertentie
2E PAASDAG GEOPEND VAN 11-17 UUR
woon- en slaapadvies
Haringvlietplein 4 - Zierikzee
die meedoen? Het is moeilijk te
doorgronden of daar sprake is
van oprechtheid, of dat het toch
vooral folklore is, die zij in stand
willen houden", oppert Buijs
sen. De processies in de Semana
Santa trekken massa's toeris
ten.
De Filippijnse kruisigingen
worden door beiden bezien met
afschuw. Een heel verregaande
vorm van zelfkastijding, meent
Van Hecke. Met een tot het ui
terste doorgevoerde vorm van
boetedoening - doormaken wat
Jezus heeft doorgemaakt voor
hij stierf - heeft het in hun ogen
niets van doen. Buijssen: „Dat is
hun cultuur, zeg ik maar heel
voorzichtig. En fanatici kom je
in elke religie tegen."
De geloofsbeleving in Spanje is
vergelijkbaar met die in het Rij
ke Roomse Leven, vindt Buijs
sen. Ook Van Hecke noemt de
processies 'door en door katho
liek'. Hij doelt op de eenheid van
lichaam en geest. „Dat kennen
wij in het noorden niet. In Ne
derland zijn lichaam en geest uit
elkaar getrokken. Onze cultuur,
onze volksaard is terughouden
der."
Dat verklaart mede waarom
hier tijdens de Goede Week geen
grote processies worden gehou
den. Maar ook in het algemeen
worden schuld en boete ingeto
gener verwerkt. Ze worden in
dividueler beleefd, zijn minder
zichtbaar. En soms zelfs vervan
gen door een collectieve boete
doening in een eucharistievie
ring.
Zichtbare vormen van boete
doening voor begane zonden
zijn er wel. De biecht bestaat
nog, al maakt daarvan nog
slechts een enkeling gebruik.
Buijssen: „In Goes kan het van
daag tussen elf en twaalf uur.
Maar als er vijf mensen komen,
houdt het op."
Soms vragen mensen zelf om
een biecht, zegt deken Van Hec
ke. „Vaak op het moment dat
een crisis in hun leven op orde
begint te komen. Niet als die cri
sis het hevigst is, dan hebben ze
vooral hulp nodig. Maar krijgen
ze weer grip op hun leven, dan
willen ze die moeilijke periode
graag afsluiten door te vertellen
wat er is gebeurd en hoe ver ze
nu zijn."
En precies daarvoor is de biecht
ook bedoeld, legt Van Hecke uit.
„Want na schuld en boete volgt
verzoening. Boeten, het recht
zetten van wat je hebt begaan, is
slechts het instrument om tot
verzoening te komen. Een schit
terend woord trouwens, verzoe
ning. Het drukt precies uit waar
het bij de zonde om gaat: kan ik
die ander, tegenover wie ik ben
tekortgeschoten, een zoen ge
ven?"
Biechten gebeurt niet meer in de
biechtstoel in de kerk. Meestal
is het een persoonlijk gesprek
met een pastor onder vier ogen.
Af en toe wil iemand met Van
Hecke op de eerste bank in de
kerk zitten, als de deur op slot is.
Om voor het oog van God - maar
niet dat van de gemeenschap -
de biecht af te leggen.
De biecht is een persoonlijke
vorm van boetedoening. Ge
meenschappelijke boetedoe
ning bestaat ook nog. Elke eu
charistieviering begint met een
gezamenlijke schuldbelijdenis:
mea culpa, mea culpa, mea
maxima culpa (door mijn
schuld, En twee keer per
jaar, in de voorbereidingen voor
Kerstmis (de advent) en voor
Pasen (de vastenperiode), wor-
Op de Filipijnen lieten gisteren mensen zich aan het kruis nagelen.
foto Reuters
door Rinus Antonisse
GAPINGE - Er zijn in Zeeland inmiddels
meer dan driehonderd minicampings. Het
kamperen bij de boer komt steeds meer in de
belangstelling te staan: rust en ruimte zijn
in. Nog regelmatig besluiten boeren bij hun
bedrijf een minicamping op te zetten. Het is
een uiterst welkome aanvulling op het ma
gere inkomen uit het gewone agrarisch be
drijf.
De familie Harpe uit Gapinge opent dit jaar
de Harpeweide, haar nieuwe minicamping
aan de Schellachseweg. Ze kunnen het eer
ste voorseizoen met enig vertrouwen tege
moet zien. De tien staanplaatsen die in het
laagseizoen mogen worden gebruikt, zijn al
uitgegeven aan vaste gasten uit Nederland,
België en Duitsland.
Er bestaat kennelijk behoefte aan een vast
plekje op een minicamping, constateert
Margriet Harpe met een mengeling van op
luchting en tevredenheid. „Er is echt vraag
naar. We hebben al een aantal aanvragen
moeten afwijzen. Het is voor ons een mooi
begin", vertelt ze. Overigens zijn er tijdens
het paasweekeinde nog wel 'losse' plaatsen
op de Harpeweide beschikbaar; in het hoog
seizoen en tijdens Pasen en Pinksteren mo
gen de kampeerboeren plaats bieden aan
vijftien gasten.
De Harpes hebben tien jaar geleden bij de
gemeente Veere al een vergunning aange
vraagd en gekregen voor het exploiteren
van een minicamping. „We deden er aan
vankelijk niks mee. Toen de gemeente vroeg
wat onze plannen waren, hebben we over de
re»ctii6j
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent nietXT
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen won
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden J
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Orn,
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
De autorally in Hulst gaat defi
nitief door was te lezen in de
PZC (16-4). Allerlei natuurbe
schermingorganisaties zijn te
recht tegen. Er kan alleen maar
schade aan de natuur aange
bracht worden. Zeker in deze
tijd zal dit dode en/of gewonde
vogels tot gevolg hebben. De
hormoonhuishouding van bijv.
eenden, fazanten en waterhoen
tjes is dermate in de war door
het broedseizoen dat ze niet
goed kunnen reageren op voor
bij scheurende auto's en kunnen
derhalve ook niet goed wegvlie
gen door dit ongemak. Je zal
daar maar als eend of water
hoen in alle rust en met alle ijver
een nest aan het maken zijn en
dan komt er één of andere mal
loot in een veel te veel lawaai
producerend scheurijzer langs-
gevlogen, als hij tenminste niet
je halve nest meeneemt met je
zelf erbij. Kijk maar overal op
de wegen op dit moment hoeveel
vogels er doodgereden worden
en dan komt er zoiets. De rech
ter heeft ook een niet te missen
kans laten lopen door de rally
toe te staan. Hij zal ongetwijfeld
ook geen natuurliefhebber zijn.
Je kunt dit als waterschap toch
niet laten gebeuren. Moet er toe
vallig niet ergens een noodrepa-
ratie gedaan worden op een cru
ciaal punt in het parcours? Op
heel veel plaatsen wordt 60km
p/u ingevoerd dus dit is toch
echt te gek voor woorden. Als ik
daar te hard zou rijden of mijn
auto maakt teveel lawaai, zou ik
bekeurd worden en dit zou ge
woon kunnen? Ik hoop van har
te dat er toch nog iets aan ge
daan kan worden.
Rob Ossewaarde
Prins Bernhardstraat 25
Oud Sabbinge
andere weg in te slaan. H
bouwproject Waterfront in V
neuzen is een voorbeeld van^
aanslag op de dijk. Maarhetfi
met dit project kan noggel^
worden. Dit gaat niet meer®,
de ondergrondse parkeer^
die Terneuzen mc
bouwt aan de voet vaneen»,
dijk.
K.P.ti
Gouwestniii
den collectieve boetevieringen
gehouden.
Buijssen en Van Hecke signale
ren bovendien een nieuwe vorm
van boetedoening, ter vervan
ging van de religieuze uitingen.
Kerken houden in de vastentijd
- de veertig dagen tussen as-
woensdag en Pasen - inzamelin
gen voor ontwikkelingsprojec
ten. „Veel mensen doen daar
heel bewust aan mee", weet
Buijssen. „Ze willen iets van
hun overvloed beschikbaar stel
len."
Volgens Van Hecke zien veel ka
tholieken in deze periode be
wust af van dure aankopen. Het
geld geven ze aan ontwikke
lingshulp. Maar ook dan ont
trekt veel zich aan het oog van
de gemeenschap.
Buijssen: „Lang geleden deed
iemand een briefje van vijf gul
den in de collecteschaal. Toen ik
het openvouwde, bleek er een
briefje van honderd ingevou-
wen te zijn."
Het vasten zelf is natuurlijk ook
een vorm van boetedoening,
merkt Van Hecke op. „Het is we
derom niet zichtbaar, maar ik
denk dat echt een behoorlijk
aantal mensen bewust minder
eet en geen alcohol drinkt. Om
aan den lijve te voelen wat hon
ger is, of toch wat een gevoel van
trek is."
Het heeft ook met bewustwor
ding te maken, vinden de theo
loog en de deken. Buijssen: „Dat
we deze planeet met elkaar de
len. En dat we tekortschieten
ten opzichte van elkaar." Van
Hecke: „Dat je beseft: ik ben
maar een mens."
Met interesse het artikel 'Van
dijken moet je afblijven' in de
PZC van 17-4 gelezen. De heer
P. Jiskoot slaat de spijker op z'n
kop. Ik maak me eveneens al ja
ren zorgen over de wijze waarop
de zeedijken gebruikt worden
voor luxueuze woningbouw
(horeca niet te vergeten). Tij
dens een lezing van Kees Slager
over zijn boek De Ramp op 6 fe
bruari jl in Porgy Bess in Ter-
neuzen werd door hem als een
van de oorzaken voor de dijk
doorbraken genoemd de ver
zwakking als gevolg van het
bouwen van o.a. bunkers in en
op de dijken. Doordat men na de
oorlog verzuimd had deze
bouwwerken te verwijderen
kon de zee toeslaan op deze
zwakke plekken. Op die avond
heb ik mijn zorg geuit over de
toenemende bebouwing van on
ze zeewering. Het artikel over
de heer Jiskoot inspireerde mij
om deze zorg nog eens te uiten
en me tevens solidair te verkla
ren met het gedachtegoed van
de heer Jiskoot. Er is helaas al te
veel zeewering geschonden,
maar het is nooit te laat om een
Aan de lijve heb ik onderaf
wat Martha Blom in dePZCs
11 april n.a.v. het artikel ovtti
'nieuwe werkloosheid'
4), zo treffend verwooijj
Werkloos geraakt
heffing van mijn functies
praktijkopleider in de g
heidszorg. Na de
teerde volgde de 70% vat)
minimumloon. Ik zocht eè
zins passende banen ens
teerde niet als er niets wast
mijn 57e kreeg ik tot twee®
toe van de uitkeringsinstu
een sanctie opgelegd van i
maanden: te weten een korti
van 20% op het dagloon,j
volgd door een tweede koris
van nogmaals zes maaal
Waarom ik na de eerste opgd
de sanctie toch maarnietdt
weg in het wilde weg solicits
de, had te maken met 'Kliq'.i
door de uitkeringsinstantie:
gehuurd orgaan, dat d.nui
persoonlijk gesprek tot heit
vies komt, al dan niet
solliciteren. Uit dit
bleek: 'Ik kom niet meer ins
merking voor het actievesi
tatiecircuit'. Toch werdei
sancties gehandhaafd, i
vraag bleek er een miscoi
nicatie tussen uitkeringsinst
tie en Kliq. Formeel hebikt
klacht ingediend die helaas!
voor mij, maar voor debet
fende instantie goed afliep
was niet verplicht mij forms
te lichten omtrent het aldam
overnemen van het advies
Kliq. En ook zo trek je aan
kortste eind!
Laura v.d. 1
Oude Ham
Ziei
MIDDELBURG - Voordeel
keer wordt zaterdag 26 april
'Festival Peace for Maluku)
houden.
Het festival met muziek
Maori en Maluku Groon
dans van Bunga Tjengkec
plaats in de Drukkerij inJ
delburg. In zaak is ook een:
toonstelling te zien met®
meer gedichten en tekeÉj
van Zeeuwse Molukkers.De:
ganisatie wil met het i
geld inzamelen voor noc
Het festival duurt van 13.30
17.00 uur.
Advertentie
&|m|Q
r. J p
(Advertentie)
KRANT
R ZEELAND
toekomst nagedacht. We hadden een ge
mengd bedrijf met vijftien melkkoeien. De
inkomenssituatie was niet geweldig", zegt
Harpe. Ze hakten de knoop door: de koeien
weg en een camping inrichten. En het me
teen goed doen. Bij de boerderij is een ruim
te van vierduizend vierkante meter inge
richt, verdeeld over twee weiden. Ruim drie
jaar geleden is al streekeigen beplanting
aangebracht, die intussen aardig is ge
groeid. De minicamping staat midden in het
land, met een stukje bos erbij.
„Een mooie plek. Het is ruim opgezet, de
mensen willen graag wat meer ruimte heb
ben. Ook het toiletgebouw hebben we luxu
eus ingericht. Dat kost meer, maar het
wordt op prijs gesteld", aldus Harpe. „Er
zijn vier douches, vier toiletten en een
groentenwasplaats. En alle plaatsen heb
ben een aansluiting voor elektriciteit."
voorletters:
straat:
postcode:
plaats:
telefoon:
e-mail:
Voor automatische incasso stem ik toe in
afschrijving van mijn (post)bankrekening-
nummer: ~1
handtekening:
PZC bv gaat zorgvuldig om met persoonsgege
vens. In de colofon treft u nadere informatie aan.
rj noteert u mij voor se>
proefabonnement van
m/v 6 weken voor 6 16,-
Ik geef daarbij éénmalig
toestemming voor auto
matische incasso van»
staand rekeningnun*'
(proef geldt eenmalig
nen zes maanden)
noteert u mij voo'N
abonnement. De ee<s-e
twee weken ontvang1
krant gratis Daarna""'
betalen:
q per maand met
automatische incasso
(€20,50).
- per kwartaal me'
automatische incasso
55,10).
Ip per jaar met
automatische incö
209,90).
Stuur deze bon naar
PZC, afdeling leze®'
Antwoordnummer
4800 VB Breda
(postzegel niet
nodig)
Anthony W.K.Gaillartl
ncipes en oefeningen
j.J. van Dixhoorn
door Jeffrey Kutterink
Geld maakt niet gelukkig. Topma
nagers denken er wel eens anders
over, maar op de werkvloer winnen
vrije tijd, gezondheid en inspraak aan
waarde. De collectieve arbeidsovereen
komst (CAO) verandert. Een beetje
meer leaseauto, een extra vrije dag en
een snufje kinderopvang, in ruil voor
iets minder kaas op de boterham.
Arbeidsovereenkomsten gaan steeds
minder over poen en meer over verde
ling tussen privé en werk. Dat is niet al
leen wennen voor de werkgevers, maar
ook voor de vakbonden. Waar ze eerst
niet aan wilden, is steeds meer de prak
tijk: shoppen volgens het cafétariamo-
del.
Iedereen krijgt een basis-CAO met een
zelfde loonsverhoging, het frietje. Naar
eigen wens bestellen mensen er tegen
betaling een kroketje of frikadel speci
aal bij: extra vrije dagen, een pc-privé-
project, scholing of een mooiere lease
auto.
Een nieuwe reeks gesprekken met
Zeeuwse bedrijven staat op de rol.
FNV, CNV en de Unie gaan binnenkort
om de tafel zitten of doen dat al bij
Thermphos, Hydroagri, Kosa, Atofina
en Eastman. Het ene bedrijf is minder
vooruitstrevend dan het andere in de
invoering van een CAO a la carte, maar
de discussie erover speelt bij al die be
drijven.
Voordat onderhandelaars van de vak
bonden gaan praten, slaan ze er eerst
dikke CAO-handboeken op na. „Vroe
ger was dat anders", weet FNV-be-
stuurder en onderhandelaar J. Plat.
„Toen hadden collega's slechts een paar
A4-tjes bij zich met daarop de centrale
looneis. En officieel stond er niets over
op papier, maar soms werd ook nog ge
sproken over een pensioenregeling."
Het afsluiten van nieuwe CAO's is nu
aan de orde van de dag. Het zijn er in
middels ook wat. Zo'n 1200, waarvan
800 zijn gemaakt voor specifieke be
drijven. Die CAO is nu 76 jaar oud. Een
respectabele leeftijd voor het instru
ment van vakbonden om afspraken te
maken over inkomen, rechtspositie en
andere arbeidsvoorwaarden van werk
nemers. Vastgelegd in de Wet op de
CAO, stammend uit 1927.
Maar arbeidsverhoudingen verande
ren, net als mensen en hun wensen. „De
loonsverhoging is weliswaar het eerste
waar mensen aan denken, maar is niet
meer het belangrijkste", weet Plat.
Ook immateriële zaken, zoals het voorkomen van te hoge werkdruk, zijn tegenwoordig onderdeel van de CAO.
foto Ruben Oreel
„Mensen maken zich steeds meer druk
over de verdeling tussen werk en vrije
tijd, ze willen zeggenschap en meer ver
antwoordelijkheid. En wat opvalt: ze
willen ook meepraten over strategisch
beleid. Denk bijvoorbeeld aan veilig-
heid, in- en doorstroming van nieuwe
collega's, de bezettingsgraad en kwali
teit van medewerkers en daarbij pas
sende opleidingsplannen."
Is het maken van afspraken die voor ie
dereen gelden dan uit de tijd? Nee, zegt
Plat resoluut. Als voorbeeld noemt hij
fosforproducent Thermphos, een be
drijf dat nogal vooruitstrevend is op
CAO-gebied. Bij de onderneming
klaagden mensen vorig jaar over de
vervuiling in de fabriek. „In de CAO is
toen vastgelegd dat voortaan een aan
tal mensen het bedrijf beter schoon
houdt."
De vakbeweging moet nog een beetje
wennen aan de idee. „Vakbonden wil
den niet aan die keuzemogelijkheden
bij collectieve arbeidsovereenkom
sten", geeft Plat toe. „Dat is ook begrij
pelijk", zegt directielid J. Groenink van
Thermphos International in Vlissin-
gen. „Soms wringt het op de scheidslijn
tussen algemeen en individueel belang.
Daarom staan vakbonden soms nog
huiverig tegenover het cafétariamodel.
We komen ook uit een tijdperk waarin
werd geprobeerd alles in de CAO te re
gelen."
Thermphos probeert in overleg met on
dernemingsraad en vakbonden die tijd
achter zich te laten en meer flexibele af
spraken te maken met het personeel.
Groenink vindt de CAO daarvoor nog
steeds een goed instrument. „Anders
moet je met iedereen apart afspraken
maken. Dat is ondoenlijk."
Thermphos wil de komende j aren, zoals
veel andere bedrijven, proberen op
maat gesneden overeenkomsten vorm
te geven. „Iedereen heeft bijvoorbeeld
een bepaald aantal vrije dagen en adv-
dagen. We willen ernaar toe dat mensen
vakantiedagen kunnen sparen om in
een bepaald jaar langer weg te gaan. Of
ze kunnen dagen inleveren voor de aan
schaf van een nieuwe computer."
Het wegzetten van overuren is een an
dere mogelijkheid waar Groenink aan
denkt. „Die tijd kunnen mensen sparen
om eerder met pensioen te gaan. Maar
het duurt nog jaren voordat we zover
zijn. Want over de CAO zoals we die nu
kennen, is lang onderhandeld. Stukje
bij beetje gaan we samen kijken naar
wat we wel en niet algemeen moeten re
gelen."