PZC
Met een stuk of tien wegwerptoestellen
Kinderen
leren van
Kikker
zaterdag 19 april 2003
Geen kilo's goud om de nek, clips met
halfnaakte vrouwen of
verheerlijking van geweld. Nee, de
Nederlandse rapper Brainpower
voldoet aan geen enkel cliché waar
andere hiphoppers zo mee te koop
lopen. De Nederlandse
taalgoochelaar maakt daarentegen
fijnbesnaarde rap met inhoudsvolle
teksten.
Hitje
Festivals
Brain
is
Nadenken over eenaU
begrip als vrijheid,y
niet heel moeilijk voorte
kleinste kinderen van del®
school? Bob Latuheru vati
Regionaal Pedagogische®
trum Zeeland (RPCZ)vy
niet. „Zelfs de allerjongst®
praten in eigen termen^
heid." In het kader van De'
Maand van de Vrijheid'om,
kelde hij in opdrachtvanfe
vincie samen met tweel»
krachten van basisschool]).
Vossenburch in Middelh®,
project voor de leerlinge^
de groepen 1 tot enmeti,®
basisonderwijs. Aan del®
van het prentenboek SM
de Vreemdeling van Max a
huijs wil hij kinderen spel®!
derwijs leren omgaan met
schillen tussen mensen.
Alsof het een telangrijkdoo
ment bevat, klampt hij he!p:
tenboek met beide handen
stevig vast. Bob Latuhemis
stellig van overtuigd datlsi
verhaal over Kikker eenbek
rijke bijdrage kan lever®
de positieve beeldvorming!
kinderen over alles wat'ai
is. Bijna veertig basisschole
Zeeland gaan vanaf 24 apr!
de slag met lespakkettenon
thema's vrijheid enverdrai
zaamheid. Met namehetls
thema wordt uitvoerigbi
deld in het boek van Veis
De hoofdfiguur Kikker.br
kleintjes favoriet, komtino
tact met de vreemdeling!
Zijn vriendjes willeninees
instantie niets weten vani
vieze beest. Maar Kikker»
wint als enige zijn angsta
knoopt een gesprek aaniaj
vreemdeling, die laterwels
dig blijkt te zijn.
Latuheru vergelijkt de sik
uit het verhaal met onzem
culturele maatschappij.,!
belangrijk dat kinderen®
gin af aan realiseren dati
onderling heel verschillens
Ik zou willen dat zij dieven
len in ieder geval respecten
zodat we samen kunnen!»
wen aan onze samenleving
Een klas noemt de pedaffl
wat dat betreft 'een prima
fenterrein' om dit proces:?
geleiden.
De klassikale activiteiten^
in het teken van twee vrijl
in het bijzonder: vrijwarirj
vrees en vrijheid van men
uiting. Het boek geeft voo
de thema's aanknopingspi
voor gesprekken. Uithetn
haal blijkt dat Kikker niet:
de grote groep meegaat eni
hij toenadering durft tezffil
Als hij zijn angst niet oven
nen hadwas Rat waarscl
het territorium uitgejaagi
tuheru: „Als je steeds mal'
oordeeld wordt, is dat een
chologische last waarmee
te leven valt." Ookishetj
dier vrij in het uiten vanzij
ning, ongeacht de gevolg!
pleit voor Rat, zodat and»
ook nieuwsgierig wordeti
de vreemdeling.
Latuheru vertelt gedreva
Kikker en zijn vriendjes,,
heb daar allerlei boeken®
leerde auteurs op de plani
staan", en wijst naardem
kast, „maar Max Velthuifj
in dit kinderboek ingewifl
zaken helder en met weids
woorden uit te leggen. Boffl
dien spreekt hij de taal va
deren."
Margritta van dei
Alle deelnemende basissc
hebben een lespakketgeb
met suggesties voor activi
rond het thema vrijheid
zijn er ongeveer 170 exemp
uitgedeeld van het boekl
en de Vreemdeling.
zeker
niet van
steen
foto Lex 0*
staat voor strijd en de geopende hand
beeldt vrede uit. "De tienjarige Larissa
verwoordt het zelf zo in haar gedicht:
'Mijn vrijheid dat is vrede, vrede voor
altijd. Geen oorlog meer. Nooit meer
zeggen wie wat moet. Als het altijd vre
de is, gaat alles goed.'
De oorlog leeft in groep 7 van de Bea
trixschool. De actualiteit rond de oor
log in Irak heeft de kinderen bij het ma
ken van de foto's geïnspireerd. Op het
prikbord hangen een paar afbeeldin
gen van schreeuwende krantenkoppen.
Een van deze foto's is gemaakt door een
Irakese leerling. Wim Harinck: „Na de
val van Bagdad vroeg ik hem wat hij
van de oorlog vond. Zijn antwoord was
opvallend. Hij vertelde dat zijn familie
een dubbelslachtig gevoel heeft. Aan
de ene kant is hij blij dat het regime ge
vallen is. Aan de andere kant is hij bang
om teruggestuurd te worden.Harinck
denkt dat kinderen heel goed beseffen
wat vrijheid is. „Ze worden op tv ge
confronteerd met oorlogsgeweld en
zien wat onderdrukking inhoudt.
Voorgaande jaren hebben we ons rond
de 4 en 5 meiviering vooral gericht op
de Tweede Wereldoorlog. De projecten
hadden als uitgangspunt 'Opdat wij
niet vergeten'. Nu staan we voor het
eerst stil bij onze eigen vrijheidsbele
ving, de vrijheid zoals wij die ervaren
vanuit onze ziel. De uitkomst van het
fotoproject vind ik positief. Het heeft
kinderen aan het denken gezet."
Margritta van den Berge
De foto van Larissa Klumpes wordt sa
men met de 31 andere winnende foto's
gebundeld. Alle deelnemende leerlin
gen krijgen na afloop van het project
een mapje met daarin de afbeeldingen
van de winnende foto's. Iedereen die
geen bundel ontvangt, kan de 32 win
nende foto's vanaf 5 mei bezichtigen in
de etalages van de winkels in de Sint
Jacobsstraat in Vlissingen.
Bob Latuheru
Brainpower, hoofdact van het Bevrijdingsfestival in Vlissingen.
Vrijheid betekent voor mijsprin
gen op het strand, verstoppertje
spelen, vrij zijn in de natuur, nooit
meer oorlog. Zomaar een greep uit de
antwoorden van leerlingen uit groep 7
van de Prinses Beatrixschool in Goes
op de vraag wat vrijheid persoonlijk
voor hen betekent. In het kader van de
Maand van de Vrijheid lieten leerlin
gen van de groepen 5 tot en met 8 van
ruim dertig basisscholen hun ideeën de
vrije loop cn fotografeerden hun defi
nitie van vrijheid.
Het is heel stil in de klas van meester
Wim. De leerlingen krijgen hun weke
lijkse fluor in een plastic bekertje en ze
venentwintig monden spoelen dat het
een lieve lust is. Na afloop haalt de
meester een grote, plastic tas tevoor
schijn. Iedereen weet wat er vanmid
dag gaat gebeuren. De afgelopen
weken zijn alle leerlingen druk bezig
geweest met het fotoproject 'Vrijheid
Leerlingen uit groep 7 van de Prinses Beatrixschool in Goes bekijken de resultaten van het fotoproject 'Vrijheid betekent
voor mijfoto Willem Mieras
betekent voor mijHet project ging in
maart van start met een mondelinge in
structie van een fotograaf. Met een
tiental wegwerpfototoestellen in de
aanslag is iedereen vervolgens in groe
pen van drie leerlingen op pad gegaan.
Leerkracht Wim Harinck vindt de re
sultaten verrassend. „Kinderen geven
hun eigen invulling aan het begrip vrij
heid. Wij als volwassenen associëren
vrijheid vaak met oorlog en vrede. Nu
blijkt dat de leerlingen vooral hun ei
gen, persoonlij ke vrijheid als uitgangs
punt hebben genomen." Nadat alle
kiekjes geschoten waren, schreven de
kinderen in het kort op waarom zij juist
voor die foto gekozen hadden.
Nu sieren alle f oto 's en teksten het grote
prikbord achter in het klaslokaal. Er is
een geheime stemming geweest en van
middag wordt de winnende foto be
kend gemaakt. „Haal jullie kladblok
ken tevoorschijn en turf maar mee
wanneer je je eigen naam hoort", zegt
de meester. De tas gaat open en de
meester haalt er telkens briefje uit met
daarop de naam van een leerling. De
naam Larissa wordt opvallend vaak
genoemd. Haar foto met daarop twee
gebeeldhouwde handen krijgt de mees
te stemmen. De leerlingen leggen uit
waarom de foto van hun klasgenootje
zo bijzonder is. „De symboliek is heel
mooi. Je ziet twee handen. De één is een
vuist en de ander is een geopende hand
met daarin een bloem. De gebalde vuist
T Tan vijfjarige scholieren tot
V hardcore rapfanaten, vorig
jaar wist Brainpower ze ineens
allemaal om zijn vinger te win
den. Met zijn opzwepende hit
Dansplaat drong hij door tot
nummer lvandeTop40. Hij be
reikte met zijn monsterhit de
grote massa zonder zijn hardco
re fans van zich te vervreemden.
En dat was nou ook precies wat
de 28-jarige rapper beoogde:
commercieel succes behalen en
toch geen concessies aan zijn
roots doen. Of zoals de Neder-
rapper het ooit verwoordde in
muziekkrant Oor: „Als je dope
bent, krijg je respect."
Brainpower werd in 1975 als
Gertjan Mulder in Antwerpen
geboren als zoon van een predi
kant. Op zijn twaalfde verruilde
hij de Scheldestad voor het
Zuid-Hollandse Alphen aan de
Rijn. Daar zette hij de eerste
schreden op het rapperspad. In
eerste instantie bediende hij
zich van de Engelse taal, maar
eind jaren tachtig schakelde hij
over naar het Nederlands. En
gels 'vloeide' dan wel lekker, de
Nederlandse woorden beschik
ten over meer zeggingskracht.
„Ik heb gemerkt dat het directer
overkomt als je in het Neder
lands rapt. Je raakt mensen eer
der omdat ze elk woord ken
nen."
'In zijn Alphense jaren luisterde
hij naar een bonte mix van mu
ziek. Rap-aartsvaders als Pu
blic Enemy, Run DMC, Eric B.
Rakim, A tribe called quest en
De la soul. Maar hij bekende dat
ook Quincy Jones en Michael
Jacksonophemvan invloed wa
ren. Niet alleen was hij als rap
per actief, hij maakte ook in die
tijd recensies voor het muziek
blad Update Magazine, waar
voor hij de hiphop-recensies
schreef. Het blad is overigens
inmiddels ter ziele gegaan.
Ondanks dat hij al serieus werk
maakte van zijn muziekcarriè-
re, begon hij in Amsterdam een
studie Communicatieweten
schappen. „Studeren was ge
woon een smoes om met muziek
bezig te kunnen zijn", liet hij in
Oor van 2001 weten. „Gewoon
om iets achter de hand te heb
ben", bekende hij in hetzelfde
blad een jaar later.
Eind j aren negentig - Gertj an
Mulder kon inmiddels de titel
van docterandus voor zijn naam
plakken - knipte hij zijn lange
manen af en kreeg hij zijn huidi
ge verschijning. De Nederland
se rapper Extince scoorde in die
tijd een hitje met de single Zoete
Inval waar Brainpower aan
meerapte. Daarnaast droeg hij
bij aan de revival van Doe Maar
door mee te rappen op hun hitje
Als niet als.
Het leek of Brainpower vanuit
het niets verschenen was. Niets
is minder waar, zo oordeelde hij
zelf: „Ik heb jarenlang voor vijf
man en een hondendrol in aller
lei zaaltjes gespeeld." En: „Ik
heb honderd jaar op die cleveri-
ge cola-ondergrond staan
wachten op de mie bij freestyle-
sessies."
Vanaf het begin van het nieuwe
millenium ging het met de carri
ère van de rapper crescendo. Zo
maakte hij met Krezip en Green
Lizard een toer door Nederland.
Zijn eerste cd, Door merg en
brain, werd goed ontvangen. De
critici loofden zijn taalgebruik,
hoewel ze oordeelden dat de
muziek nog wel wat afwisselen
der kon. De ondertitel van de
plaat, een album vol logica en
scherpzinnigheid, verwoordde
het verlangen van Brainpower
om inhoudsvolle rap te maken
in plaats van holle muziek.
Een goed voorbeeld is het schit
terende Je moest waarschijnlijk
gaan waarin hij over de zelf
moord van zijn beste vriend
rapt: „Ik maak een vuist, stamel
je naam en pink een traan (weg)/
Ik wil bij alles stilstaan maar ik
moet zodadelijk gaan/ Want de
condoléance is voorbij, het af
scheid is nabij/ Je weet Brain is
zeker niet van steen, maar blijft
nu wel een kei/ Nog een laatste
blik, ik slik en ga vlug/ Want yo
je moest waarschijnlijk gaan
maar komt zeker nooit meer te
rug."
Op dezelfde cd van Brainpower
nog meer nummers waarvoor
een emotionele gebeurtenis het
uitgangspunt vormt. Zoals in
Tijdloos over het uitgaan van
een relatie. „Ben allang gestopt
met huilen, maar de tranen gaan
door/ Vraag me diep van binnen
af gaat dit nou jarenlang door?/
Innig en stil en van binnen voel
ik me kil/ Ze zeggen: tijd heelt
alle wonden, maar bij jou staat
'ie stil."
Dat in die dagen een flinke scha
re rapliefhebbers zijn muziek
kon waarderen, bleek toen hij in
het voorprogramma van Emi
nem dik tienduizend rapfans
wist plat te spelen. Daarna volg
den nog tal van festivals: Low
lands, Pinkpop en een aantal
bevrijdingsfestivals. Ondertus
sen werd hij onderscheiden met
de TMF-award en de Zilveren
Harp.
Het jaar 2002 betekende het
voorlopige hoogtepunt in de
loopbaan van de rapper. Brain
powers muziek bleek compleet
salonfahig te zijn getuige het
optreden aan de vooravond van
het huwelijk van Willem-
Alexander en Maxima. In de
zelfde tijd verscheen zijn meest
recente langspeler Verschil
moet er zijn. Critici waren nog
lovender dan bij de eerste plaat.
Hij wist immers een nog breder
publiek dan de hardcore hipho
pliefhebber aan te boren.
Op Verschil moet er zijn haalt de
rapper zijn neus niet op voor fri
volere muziekstukken met pak
kende taalgrappen en -wendin
gen. Zoals in De Première.
„Mensen claimen ziek te zijn
maar yo ik ben muzieker/ muzi
kale duizendpoot daarom koop
ik zoveel sneakers." Of het aan
stekelijke Dansplaat: „Dans
maar/ Dit is nu die lekkere
dansplaat/ Sjans maar/ Ook als
je zeker helemaal geen kans
maakt/ Sjans maar en dans
maar/ Want dit is nu die lekkere
dansplaat /Sjans maar en aaaa-
aah... (op deze plaatje kan ik de
hele nacht doordansen)."
De aanstekelijke plaat is hef^ul
tieme bewijs dat de muziek van
Brainpower anno 2003 voor een
breed publiek toegankelijk is.
Hoewel hijzelf dat niet zo snel
zou omschrijven, bleek onlangs
in het muziekblad Live XS: „Je
zou mijn muziek breder (toe
gankelijk) kunnen noemen,
maar voor mijn gevoel is het vol
wassenen"
Ron Magnée
Brainpower treedt maandag
5 mei op tij dens het Be vrij dings -
festival in Vlissingen, vanaf
13.30 uur op het Bellamypark.
