PZC
Ook Carl Lewis was niet zo schoon
Olympisch gevecht
tegen hitte Athene
19
limburgse berg speelt prominente rol in vaderlandse wielergeschiedenis
Jtam weigert
ieuw contract
te tekenen
Dan Gadzuric
naar play-offs
"Afcld'Hij speelde ge~
Luinge neemt even rust
Koernikova wil carrière redden
Historische Ajax-trofee gestolen
Van Moorsel niet in Gold Race
Speedskiër Vunderink tweede
Vooronderzoek
naar Ajacieden
vrijdag 18 april 2003
Grotwoning
teven de Jongh
in Gold Race
Amerikaanse sport schuift jarenlang positieve gevallen onder het vloerkleed
Te duur
Experimenteren
J
Glorie en tragiek op de Cauberg
door Edward Swier
onRoel Wiche
VALKENBURG - Het is meer
nog dan l'Alpe d'Huez de Ne
derlandse berg. Niet de hoogste,
niet de steilste, niet de lastigste,
jlaar onbetwist de bekendste
dij wielerkenners én leken. De
Cauberg speelt al sinds jaar en
dag een prominente rol in het
vaderlandse cyclisme. En is ko
mende zondag voor het eerst
niet alleen de ultieme klim maar
ook de finishstraat van de Am-
stel Gold Race.
Noem een belangrijk vader
lands wielerevenement en het is
ergepasseerd. NK's, WK's én de
Amstel Gold Race vonden hun
beslissing op de Cauberg. De
Hel van het Mergelland, Olym
piads Tour, Ronde van Limburg
en Ronde van Nederland kwa
men erover. De Ronde van
Frankrijk beleefde er in 1992
een van zijn drukste momenten
[ooit, tot opperste verrukking
m de Tourdirectie. Maar nog
nooit finishte Nederlands enige
wereldbekerklassieker, de Am-
stel Gold Race, er bovenop. Ter-
Iwijl de klim toch sinds de twee
deeditie, in 1967, in de koers zit
en vaak meermalen beklommen
moetworden. Bovenop eindigen
leekvanwege de beperkte ruim
te, voor onder meer tv-wagens
en tribunes, logistiek echter niet
te verwezenlij ken. Maar nu het
op de top gelegen bungalow
park Chateau Fauquemont
wordt verbouwd en de twee
voornaamste bedrijven in Val
kenburg, het kuuroord Thermae
2 000 en Holland Casino hun me
dewerking toezegden, bleek de
droom van koersdirecteur Leo
van Vliet toch te realiseren.
Hoe zwaar de klim is? Het valt
eigenlijk wel mee. De Belgische
onderzoekers Gobert en Legros,
die voor een encyclopedie meer
dan duizend hellingen in kaart
brachten, bepaalden de lengte
op 1450 meter en het gemiddel
de stijgingspercentage op vijf
procent. Het steilste punt ligt na
zo'n zeshonderd meter. Daar
loopt het wegdek twaalf pro
cent omhoog. Wie hier kan
doortrekken, niet lichter hoeft
te schakelen, wint.
De populariteit bij het grote pu
bliek dankt het bergje overigens
niet alleen aan zijn stij gingsper-
centage en zijn sympathieke ge-
slinger, maar zeker ook aan het
aan de voet gelegen dorp. Val
kenburg is sinds jaar en dag een
uitgaanscentrum voor bonte ge
zelschappen. Bussen vol bejaar
den, maar ook karrenvrachten
'keetschoppers' die zich op de
terrassen en in de vele cafés ver
maken.
Zij zijn waarschijnlijk allen on
wetend van de roemruchte his
torie van de Cauberg. Levien
Spits kent die wel. Hij schreef
een boek - Velo Valkenburg
Historie Cauberg - over zijn gro
te liefde. De Valkenburger ver
haalt daarin niet alleen over de
sportieve hoogte- en dieptepun
ten, maar komt ook met tal van
tragische momenten. Hij kent
de geschiedenis van het karak
teristieke kerkhof, weet alles
over de grotwoning, hol van een
arm gezin. Uit hun huis gegooid,
omdat ze de huur niet konden
betalen.
Nog veel tragischer was het lot
van de verzetshelden Sjeng
Coenen en Joep Francotte. De
Amerikanen stonden al op de
top van de Cauberg, maar on
deraan hielden enkele Duitsers
hardnekkig stand. Als één van
hun laatste daden fusilleerden
zij op 5 september 1944 de twee
Limburgers, voor wie een ge
denksteen en een kapel is opge
richt. En dan was er ook nog dat
busongeluk, waarbij in 1954
liefst twintig mensen om het le
ven komen. De buschauffeur
raakte in de afdaling de macht
over het stuur kwijt en vloog te
gen het monument op het Gren
delplein.
Sportief gezien vielen er ook
heel wat slachtoffers. In 1927
reed het peloton tijdens de Ron
de door Zuid-Limburg voor het
eerst over de Cauberg. In het
blad Sport Echo wordt gerept
over een 'felle, steile heuvel in
Valkenburg, die vele renners
niet kunnen beklimmen'.
Renners waren bevreesd voor de
klim, zeker als die tijdens een
wedstrijd als het WK of NK
meermalen moest worden geno
men. Op de wereldtitelstrij d van
1938 'overleefden' maar acht
man, Marcel Kint pakte de titel.
In 1948 ging de wereldtitel weer
naar een Belg, Briek Schotte.
Een van de meest legendarische
zeges bergop was die van John
Braspennincx in 1942. Hij won,
onder het toeziend oog van
Duitse militairen en naar aflei
ding hunkerende landgenoten,
het NK nadat hij aan de voet van
de Cauberg nog bij een juwelier
door de winkelruit was gevlo
gen. In 1979 was het drukker
dan ooit. Jan Raas werd er, ter
wijl de jury een oogje toekneep,
door landgenoten naar boven
geduwd en gesleurd en 'kreeg'
de wereldtitel. In 1998 ging die,
opnieuw in Valkenburg, naar
Oscar Camenzind.
Ondertussen was er elk jaar die
'constante factor', de Gold Ra
ce. Raas won 'm vijf keer, in
1978 omdat hij in het zog van
een tv-motor juist op de Cau
berg een gaatje wist te slaan.
De wereldbekerkoers bleef
maar aan populariteit winnen.
Maar juist daar dreigde de Cau
berg ten onder aan te gaan. In
1990 werden de koplopers bij
kans tot staan gebracht in de
klim. Publiek blokkeerde de
weg, motoren konden geen kant
op en hinderden de coureurs.
Het aantal dranghekken is
sindsdien jaarlijks drastisch
toegenomen. Zondag, als er
voor het eerst bergop gefinisht
wordt in de Gold Race, zullen
het er meer zijn dan ooit. GPD
MAASTRICHT - Steven de
Jongh is toegevoegd aan de
ploeg van Rabobank die zondag
de Amstel Gold Race rijdt. Dat
heeft de ploegleiding gisteren
bekendgemaakt.
DeJonghhad door een val in Pa-
iijs-Roubaix begin van deze
week nog last van zijn rug. Zijn
optreden in de Scheldeprijs van
woensdag was dermate hoopge
vend dat de in het Belgische Es-
woonachtige renner werd
selecteerd voor de Gold Race.
IP
Jaap Stam weigert een
luw contract te onderteke-
bij Lazio Roma. De dertig-
ige verdediger noemt het
itste aanbod van zijn Itali-
mse werkgever zelfs lachwek-
tend.
ijle club wil dat we 45 procent
'slarisinleveren", schreef Stam
jsteren op zijn website. Een
Vertrek van Stam aan het eind
dit seizoen lijkt onvermij-
dijk. Lazio verkeert in finan-
tiële nood. De club uit de Serie
Aieed over de eerste vier maan-
favan het nieuwe jaar twintig
fflljoen euro verlies en ontkomt
aan een stevige sanering.
Merdeel daarvan is het dras-
phverlagen van de spelerssa-
lanssen en het aanbieden van
nadelen van de club in ruil
foorviermaanden achterstallig
loon,
Stam kan zich volstrekt niet
®den in die aanbieding. ,,Ik
^grijp dat de club het moeilijk
maar ik kan toch echt niet
boodschappen in de super
markt met aandelen betalen.
™°r mij is het simpel. Ik heb
jaar geleden een contract
getekend en ik verwacht dat La-
zich daar aan houdt."
'international, die momen-
Wrevalideert van een dijbeen-
""mre, houdt er zelf ernstig
ning mee dat hij op de
transferlijst komt.Dat gebeurt
we voor het eind van de week
•tekenen. Het zij zo. Ik ben
Meuwd of er andere clubs zijn
Ie v inden dat ik volgend sei-
een contract waard ben. Ik
•achtrustig af." ANP/AFP
JtWAUKEE - Dan Gadzuric
(tinet de Milwaukee Bucks
'y-offs bereikt in het Ame-
«aanse basketbal.
^-Harige Haagse basketbal
lt.001 z'jn eerste seizoen in de
tiiH a ,met 20 minuten speel-
ae thuiswedstrijd tegen
L ,ndo Maëic 193-87).
n kwam de 2,11 meter lan-
L®ter tot 5 punten en 6 re-
j ^adzuric kwam in 48
pui u competitiewedstrij-
j.,u to,4 minuten en was
34r»il?°ed voor 4 rebounds en
fetn stond op de loon-
J>°r349.548 dollar. De Ha-
ar tekende in het najaar
een contract voor twee
"Bucks .ANP
Het peloton op de Cauberg. Links vooraan klimt Frank Vandenbroucke.
foto George Nusmeijer/GPD
door Pim van Esschoten
DEN HAAG - Tijdens zijn gang
naar de training op de Universi
teit van Houston, liep Carl Le
wis dagelijks langs zijn eigen
standbeeld. Manshoog, in brons
gegoten. Een nagedachtenis aan
zijn vier gouden medailles tij
dens de Olympische Spelen van
Los Angeles in 1984. Zijn ne
gende en laatste won hij in At
lanta '96.
King Carl werd hij genoemd. Op
de sokkel van het beeld staat een
citaat uit Julius Caesar van Wil
liam Shakespeare: He doth be
stride the narrow world like a
colossus. Lewis, groter dan de
wereld waarover hij heerst.
De atleet van de eeuw spuwde
dikwijls op die wereld, omdat ze
zo vol dopingzondaars zat. Deze
week werd bekend dat hij zelf
ook niet zo schoon was. In de
aanloop naar de Olympisch
Spelen van Seoel 1988 werd hij
tijdens de nationale trials be
trapt op het gebruik van drie
verboden stimulantia (efedrine,
pseudo-efedrine en phenylpro
panolamine). De ironie wilde
dat Lewis in Seoul het goud
kreeg omgehangen, nadat win
naar Ben Johnson daags na zijn
fabuleuze zege en wereldrecord
(9,79) op de 100 meter was ge
pakt op het gebruik het spier-
versterkend middel stanazolol.
Zoals Lewis, klinkt in heel de
VS immer de roep om harde
sancties tegen doping. Des te
groter de schande nu uit publi
caties in de 'Orange County Re
gister' en 'Sports Illustrated'
van deze week blijkt dat meer
dan honderd sporters in de VS
tussen 1988 en 2000 niet werden
bestraft hoewel betrapt op do
ping. Dr. Wade Exum, die tot
2000 leiding gaf aan het antido-
pingprogramma van het USOC
(Olympisch Comité van de VS)
zegt dat negentien van hen zelfs
olympische medailles wonnen.
Die onthullingen duiden op een
omvangrijke doofpot, met daar
in de namen van Lewis, maar
ook tennisster Mary Joe Fer-
In de aanloop naar de Olympisch Spelen van Seoel 1988 werd Carl Lewis tijdens de nationale trials be
trapt op het gebruik van drie verboden stimulantia. foto Yoshikazu Tsuno/AFP
nandez (goud in Barcelona '92),
voetballer Alexi Lalas en de
sprinters Joe DeLoach en André
Phillips (beiden goud in Seoel).
De stimulantia waarop Lewis in
1988 werd betrapt, worden
sporters overigens minder
zwaar aangerekend dan anabo
le steroïden (Johnson). Efedrine
zit in tal van hoestdrankjes en
middeltjes ter remming van de
eetlust. In zijn beroep voerde
Lewis bovendien aan dat het ge
bruik onopzettelijk was ge
weest. Hij kreeg daarom slechts
een reprimande.
Veel van de nu onthulde zaken
lijken op die van Lewis. „Aan de
andere kant", zegt Rens van
Kleij, directeur van het Neder
lands Centrum voor Doping-
vraagstukken, „meer dan hon
derd sporters onder wie ne
gentien medaillewinnaars, dat
zijn wel erg veel 'onvoorzichti
ge' sporters. Dan heb je de schijn
toch tegen."
Ook het feit dat de behandelin
gen van de zaken niet openbaar
zijn geweest, bevreemdt Van
ZEIST - Roelof Luinge heeft in overleg met de KNVB besloten
zich af te melden voor de wedstrijd Vitesse-NEC van zondag.
Het besluit volgt na de commotie die is ontstaan over de door
hem geleide bekerwedstrij d tussen Feyenoord en Aj ax van af
gelopen woensdag. Luinge gaf in dat duel rood aan Pierre van
Hooijdonk, maar de tv-beelden wezen niet uit of die beslis
sing terecht was. Slaande bewegingen van de Ajacieden Chi-
vu en Ibrahimovic liet de arbiter onbestraft.
Luinge gaf onlangs een rode kaart aan de PSV'er Mateja Kez-
man, die later werd vrijgesproken. Voor de KNVB was het op
treden van Luinge geen aanleiding hem het komende week
einde vrijaf te geven. ANP
LONDEN - Anna Koernikova neemt drastische maatregelen
om haar tennisloopbaan te redden. De 21-jarige Russin doet
na zeven j aar een stap terug naar het ITF-niveau van Amanda
Hopman en Mariëlle Hoogland om haar carrière nieuw leven
in te blazen. Volgende week verschijnt ze op de baan in het
75.000 dollar-toernooi in Dothan, Alabama. Haar stap wordt
vergeleken met die van Andre Agassi in 1998. Die keerde na
zijn vrije val op de wereldranglijst naar de 14 le plaats terug in
het challengercircuit en won een jaar later Roland Garros.
Koernikova is de meest gefotografeerde pin-up in het tennis.
In mei 2001 was ze de nummer acht van de wereld en de enige
speelster uit de toptien zonder toernooizege. Deze week stond
ze 76e op de wereldranglijst. ANP/RTR
AMSTERDAM - Ajax is woensdag een waardevolle trofee
kwijtgeraakt. Uit de vitrines van het Ajax Museum in de Am
sterdam Arena is de Gouden Meerbeker gestolen. De voetbal
club won deze beker, gemaakt van puur goudtussen 1917 en
1920 drie keer op rij. De diefstal is overdag gepleegd. De vitri
ne waarin de beker stond, is met geweld opengebroken. Ook
een gouden honkbal is ontvreemd uit de historische collectie
van Ajax. De directie van het museum heeft extra beveili
gingsmaatregelen getroffen.
De beker werd in 1916 beschikbaar gesteld door toenmalig
Ajax-voorzitter Egeman om de gemiste promotie naar de eer
ste klasse te verzachten. Na drie keer winst op rij werd Ajax in
1920 de definitieve eigenaar. ANP
MAASTRICHT - Leontien Zijlaard-Van Moorsel heeft zich
gisteren afgemeld voor de Amstel Gold Race. De renster van
Farm Frites voelt zich niet fit genoeg om Mirjam Melchers bij
te staan in haar jacht op de zege in de Nederlandse wereldbe
kerkoers De Gold Race is dit j aar voor het eerst opgenomen in
de serie wedstrijden om de wereldbeker wielrennen voor
vrouwen. Vorig jaar won Van Moorsel de wedstrijd nog. Dit
jaar zou ze in dienst rijden van Melchers. Afgelopen zondag
stapte Van Moorsel af in de Ronde van Drenthe. ANP
LES ARCS - De Nederlandse speedskiër Merijn Vunderink is
gisteren bij een wereldbekerwedstrijd in de Franse winter
sportplaats Les Arcs, zijn thuisbasis, tweede geworden. Hij
haalde een topsnelheid van 231,36 km/uur. Alleen de Ameri
kaan John Hembel was op de 'Kilomètre Lancée', een piste
van 1740 meter lang met een hoogteverschil van 605 meter
(helling 76 procent) een fractie sneller: 231,55. ANP
Kleij. Ook al lijken veel vergrij
pen niet zwaar, „je bent wél po
sitief. Was ze dit op de Spelen
onder de IOC-regels overko
men, zouden ze hun medailles
zijn kwijtgeraakt."
Amerika, ook zeer invloedrijk
in de internationale sportwe
reld, wekte vaker alle sporters
als gelijken te zien maar sommi
gen iets gelijker. Toen in 1999 in
Lausanne werd gesproken over
een wereldwijde aanpak van
doping, riepen de VS het hardst
om zware straffen. Ook al had
den ze twee jaar eerder de nieu
we homerunkoning Mark McG
wire tot nationaal knuffelbeer
benoemd, ondanks het gebruik
van het verboden middel an-
drostenedione.
In 1995 besloot USOC vooraf
gaande aan de Spelen in Atlanta
'96 af te zien van controles bui
ten competitie. „Te duur",
meende het comité dat in de
aanloop naar Atlanta 680 mil
joen dollar had te besteden. (Ne
derlandse 'plasjes' werden in
die tijd overigens naar het IOC-
dopinglab in Los Angeles ge
stuurd, omdat die het goed
koopst waren). In 1995 trok de
Amerikaanse zwembond tij
dens een congres in Brazilië fel
van leer tegen het Chinese
zwemmen, dat inderdaad verre
van schoon bleek. Dezelfde
bond had een maand eerder
haar eigen zwemster Jessica
Foschi - betrapt op het gebruik
van anabole steroïden - slechts
een voorwaardelijke straf gege
ven.
Die ongelijkheid moet overi
gens worden bestreden via de
Wada, de wereldwijde antido-
pingorganisatie. „In Amerika
zelf is het de laatste jaren ook
absoluut verbeterd met de
komst van de US Anti Doping
Agency in 2000", aldus Rens
van Kleij. Net als in Neder
land is geregeld, opereert de
USADA als onafhankelijk or
gaan. Van Kleij zegt het zelf:
„Maar misschien is dat wel na-
ief gedacht." GPD
door Edwin Alblas
NOORDWIJK - De jacht naan
olympische medailles gaat vol
gend jaar in Athene ongetwij-
feld gepaard met een gevecht te
gen de hitte. Om die 'oorlog' te
kunnen winnen, wil het
NOCNSF met zijn olympische
afvaardiging goedbeslagen ten
ijs komen. Bijna letterlijk. 'Beat
the heat' is het motto. De hoc
keyers hebben de eerste koel-
vesten al uitgetest in Australië.
En afgetest.
Er is nog weinig ruchtbaarheid
gegeven aan Beat the Heat, vrij
vertaald 'win van de hitte'. Het
NOCNSF wil dat zo veel moge
lijk sporters, die volgend jaar
zomer in Athene aan de Olympi
sche Spelen meedoen, weten
hoe ze de hitte te lijf moeten
gaan. Eet- en drinkpatronen
zullen aan de extreme warmte
moeten worden aangepast.
„Eén van de dingen die een pres
tatie kan beïnvloeden is de
kerntemperatuuur van het li
chaam", zegt bewegingsweten
schapper Gerard Rietjens, ver
bonden aan het topsport-ex
pertisecentrum van het
NOCNSF.
Deskundigen binnen het
NOCNSF zijn druk aan het ex
perimenteren. Rietjens vloog
samen een medewerker van
TNO begin dit jaar met de natio
nale hockeyploeg mee naar Au
stralië. „We hebben vierhon
derd kilo aan meetapparatuur
meegesjouwd", verzuchtte
bondscoach Joost Bellaart.
In Australië werden verschil
lende nieuwigheden uitgetest.
Nederland speelde er in de hitte
vijf oefenwedstrijden. Volgens
Gerard Rietjens is er veel waar
devolle data verzameld. „Som
mige spelers komen bijna met
koorts van het veld af", weet
Bellaart nu.
Rietjens: „Er zijn verschillende
manieren om die hoge li
chaamstemperatuur naar bene
den te brengen." In Australië
experimenteerden de hockeyers
met gekoelde vesten. De Au
stralische hockeyers introdu
ceerden die vorig jaar al bij het
WK in Maleisië. De speciale ves
ten werden tijdens de wedstrijd
gedragen door spelers die even
op de bank kwamen uitpuffen
en na afloop.
De Nederlandse spelers rea
geerden allesbehalve enthousi
ast. „Op de vesten met ijs al he
lemaal niet. Het ijs smolt en het
koude water liep in je broek.
Niet echt lekker", meende inter
national Karei Klaver. Bellaart:
„Ik ken genoeg jongens die een
sauna lekker vinden, maar het
koude dompelbad overslaan.
De meesten vonden het dus
niets."
De vesten waarin middels een
motortje koude lucht werd ge
blazen, waren effectiever, maar
evenmin zaligmakend. „Het
beste is nog een ventilator in de
dug-out en je shirt even uit
doen", oordeelde Klavers ploeg
genoot Matthijs Brouwer.
Ook negatieve reacties dragen
bij aan het succes van het onder
zoek, redeneert Rietjens. „Want
ik heb niemand horen zeggen
dat ze helemaal geen koeling
willen. Gebleken is ook dat een
ieder zijn eigen behoeftes heeft.
De een heeft het ook meer nodig
dan een ander." Klaver: „Mijn
hartslag schiet tijdens de war-
ming-up al naar 180, die van
Teun de Nooijer komt tijdens de
wedstrijd nooit boven de 160."
Naast de hockeyers zijn ook de
marathonlopers al eens aan de
testen onderworpen. De mid
denafstandslopers komen bin
nenkort tijdens een stage in
Portugal aan de beurt. Maar ei
genlijk mag geen enkele Neder
landse deelnemer aan de Spelen
worden overgeslagen. Rietjens:
„Want ook al beoefen je een in-
doorsport, je leeft toch het
grootste deel van de dag in die
hitte. En daar moet je je op in
stellen." GPD
ZEIST - De aanklager van de
KNVB gaat een vooronderzoek
instellen naar de Ajacieden Chi-
vu en Ibrahimovic. Beiden
maakten ogenschijnlijk slaande
bewegingen naar een tegen
stander, in de verloren beker
wedstrijd tegen Feyenoord van
woensdag.
Pierre van Hooijdonk, die in het
duel de rode kaart kreeg van
scheidsrechter Luinge, mag
zondag wel spelen tegen FC
Zwolle. De aanklager ziet geen
reden de aanvaller van Feye
noord voorlopig uit te sluiten.
Hij buigt zich pas na Pasen over
deze affaire. Wellicht volgt dan
een schikkingsvoorstel. Ook het
seponeren van de zaak is een
mogelijkheid. ANP
