PZC
Snelle victorie voedt vrees
Sars-epidemie rukt
op naar Indonesië
voor arrogantie Amerika
Tikrit is laatste
grote doelwit van
de Amerikanen
7
China, Iran en VS zijn koplopers in executies
Politie beëindigt gijzelingsactie in Berlijnse stadsbus
Commandant beschuldigd van gruweldaden jegens Bosnische Serviërs
Aardbeving in
noorden Italië
leidt tot paniek
Duizenden Burundezen gevlucht
Verdachten aanslag ontsnappen
Zeker zeven doden door explosie
Geen ricine in Parijs station
Zakenman vermoord in Moskou
Garage Saddam
geplunderd
zaterdag 12 april 2003
Sheriff
J
HnnHjans Heijt
GENEVE - In 2002 zijn in 31
landen zeker 1526 mensen ge
ëxecuteerd. Bovendien zijn vo
rig jaar in totaal 3248 mensen
ter dood veroordeeld. Dat
n,aakte de mensenrechtenorga
nisatie Amnesty International
gisteren bekend.
Vorig jaar zijn volgens de offici
ële cijfers aanmerkelijk minder
mensen geëxecuteerd dan in
2001. In dat jaar werd bij 3248
mensen de doodstraf voltrok
ken.
In het rapport van gisteren zegt
Amnesty dat het werkelijke
aantal executies in 2002 waar
schijnlijk veel hoger lag dan
1526. De mensenrechtenorgani
satie wijst erop dat landen als
China en Iran geen informatie
verstrekten over het aantal
mensen dat is terechtgesteld.
China was volgens Amnesty vo
rig jaar met zeker 1060 execu
ties onbetwiste koploper op de
ranglijst van de landen met het
grootste aantal terechtstellin
gen.
Daarna volgen Iran met zeker
113 terechtstellingen en de Ver
enigde Staten met 71 voltrok
ken doodvonnissen. Amnesty
zegt dat bij tal van terdoodver
oordelingen sprake was van een
oneerlijke rechtsgang.
Amnesty ziet echter ook licht
puntjes. Elf landen hebben de
doodstraf uit hun grondwet ge
schrapt of besloten die niet meer
uit te voeren. Onder de landen
die doodstraf ongrondwettig
hebben verklaard zijn Cyprus
en Servië-Montenegro. Turkije
heeft de doodstraf in vredestijd
afgeschaft. ANP
Moslimchef Srebrenica vastgezet
iinnrBenqt van Zwol
DEN HAAG - De internationale
vredesmacht SFOR in Bosnië
heeft de oud-commandant van
de Bosnische moslims in de
voormalige enclave Srebrenica,
NaserOric, gearresteerd. Oric is
gisteren overgebracht naar de
speciale VN-cellen van het Joe-
goslavië-Tribunaal in Scheve-
ningen. Dat heeft een woord
voerder van het tribunaal in
Den Haag gisteren gezegd.
De nu 36-jarige verdachte is
donderdag in de stad Tuzla ge-
opgepakt op grond van een door
het tribunaal uitgevaardigd ar
restatiebevel. De moslimcom
mandant heeft zich volgens de
zes punten tellende aanklacht
van de aanklagers van het VN-
hof in ieder geval tussen juni
1992 en maart 1993 schuldig ge
maakt aan oorlogsmisdaden.
De aanklagers houden hem als
commandant verantwoordelijk
voor misdragingen van zijn on
dergeschikten zoals moord,
gruwelijke behandeling van ge
vangenen, vernieling van ste
den of dorpen zonder militaire
noodzaak en plundering van
privé- en publiek bezit. Als be
velhebber had hij kunnen of
moeten weten wat zijn man
schappen uitspookten en hij
faalde ze tegen te houden of te
straffen voor hun daden, menen
de aanklagers.
DeinPotocari geboren Oric gaf
tussen mei 1992 en juli/augus
tus 1995 leiding aan de militai-
renin de enclave Srebrenica, die
officieel gedemilitariseerd was.
Ondergeschikten sloegen ge
vangen Bosnische Serviërs met
stokken, stalen pijpen, honk
balknuppels, geweerkolven of
met de blote vuist. Ten minste
ll'RIJN - Het noorden van Ita
lië is gisteren opgeschrikt door
ten aardbeving. Honderden
mensen vluchtten in paniek de
straat op en sommige oude ge
louwen raakten beschadigd.
Tweemensen raakten gewond.
Debevinghadeen momentmag-
nitudevan 4,6. Het epicentrum
lag even ten zuiden van Ales
sandria, 75 kilometer ten oosten
van Turijn. De aardschokken
waren te voelen in verschillende
noordelijke steden. Scholen en
andere gebouwen werden uit
voorzorg geëvacueerd. Het
vliegverkeer van en naar Genua
werd een half uur stilgelegd.
Een uur na de beving waren
twee naschokken te voelen. AP
zeven met naam genoemde per
sonen overleefden de gruwelij
ke behandeling niet. Anderen
braken tanden, ribben of andere
botten.
In de tenlastelegging hebben de
aanklagers de mishandeling
van een aantal Serviërs be
schreven. Bij een nu 51-jarige
man die de vele klappen met
knuppels en stokken overleefde,
trokken de gevangenbewaar
ders in het politiebureau alle
tanden uit met een 'roestige
tang'. „Een soldaat urineerde in
zijn gewonde mond en hij werd
gedwongen de urine door te
slikken", schrijven de aankla
gers.
Een andere Bosnische Serviër
brak zijn ribben, zijn tanden,
zijn neus en een jukbeen. „Zijn
hoofd werd tegen de metalen
tralies van de deur geslagen en
tegen de betonnen muren." Ook
is hij volgens de aanklagers her
haaldelijk met een mes gesto
ken.
In weerwil van een bestand en
de officiële demilitarisering van
Srebrenica vielen moslimtroe
pen vanuit de enclave ten min
ste vijftig Servische dorpen en
gehuchten aan, waarbij mensen
zijn gedood en plunderingen
plaatsvonden. In hun aanklacht
noemen de aanklagers vijftien
plaatsen met naam. Bij acties
tegen drie Servische dorpen zou
Oric zich ook persoonlijk schul
dig hebben gemaakt aan plun
deringen en vernielingen zon
der dat daarvoor militaire
noodzaak bestond.
De gedaagde zal volgende week
voor het eerst worden voorge
leid. Hij moet dan aangeven of
hij zichzelf schuldig dan wel on
schuldig acht aan de hem ten
laste gelegde feiten. ANP
M -
V 1 -
v.
-v v
Politiemensen omsingelen de gekaapte bus.
foto Fabrizio Bensch/RTR
van onze redactie buitenland
BERLIJN - De Duitse politie heeft gistermiddag na 4,5
uur met een bestorming een einde gemaakt aan de ka
ping van een dubbeldekkerbus door een voortvluchtige
bankovervaller.
Bij de bestorming werd geschoten. Volgens de politie is
de 46-jarige gijzelnemer gewond geraakt en zijn de twee
gegijzelden die zich in de bus bevonden, onder wie een
agente die de overvaller tot in de bus gevolgd was, onge
deerd gebleven. „Hij zei dat hij klaar was voor een
schietpartij met de politie en bereid was zichzelf dood te
schieten", zei politiecommandant M. Textor na afloop.
De kaper eiste een helikopter en een parachute om te
kunnen vluchten. „Dit was een ervaren crimineel. We
beschouwden hem als zeer gevaarlij k"aldus Textor. De
man is volgens de politie twee keer eerder veroordeeld
voor bankovervallen en heeft in totaal dertien jaar in de
gevangenis gezeten.
De kaping vond plaats na een overval door twee gemas
kerde mannen op een filiaal van de Commerzbank aan
de drukke winkelstraat Steglitz. Eén van de twee over
vallers vluchtte na aankomst van de politie bij de bank
te voet weg, de tweede man kaapte een bus waar op dat
moment twintig mensen in zaten. Tijdens een rit door de
stad die een uur duurde, liet de kaper de meeste passa
giers gaan.
De bus werd klemgereden nabij het metrostation Schö-
neberg. Daar werd het voertuig omsingeld door de mili
taire politie en werd uiteindelijk besloten tot de bestor
ming. Later arresteerde de politie ook een de 49-jarige
medeplichtige van de kaper in de bankoverval. AP
Wionze redactie buitenland
HONGKONG - Indonesië
ceft gisteren zijn eerste ge-
va' va" sars gemeld. Daar-
mee is de ziekte nu geconsta
teerd in negentien landen.
In Indonesië zorgde een 47-
larige Britse zakenman die
Hongkong en Singapore
neeft bezocht voor het eerste
bevestigde geval van de nog
"tijd niet afdoende geïden
tificeerde, griepachtige
oogziekte. Negen andere
mensen zijn in Indonesië met
i'erdaehte symptomen ter
observatie opgenomen.
ars (severe acute respirato-
7 syndrome) heeft zich ook
genesteld aan boord van een
Maleisisch cruiseschip. Sin-
fTü maakte gisteren be-
end dat een vrouwelijk be
manningslid van de Super
ar Virgo afgelopen maan-
ag in Maleisië is opgenomen
«sarsen dat woensdag een'
de bemanningslid is op
genomen in Singapore. Bei-
komen uit India. De re-
Star Cruises, verklaar-
at volgende twee rei-
gelastnUlt SingaPore ziin af"
ni^kong, dat gisteren twee
uwe sterfgevallen en 61
nieuwe^ziektegevallen meld-
eett zijn maatregelen om
vJi e in te dammen
verscherpt. Mensen die met
sars-patiënten in aanraking
zijn geweest mogen de stad
niet verlaten. In Hongkong
zijn tot nu toe 32 mensen aan
sars gestorven en 10 5 9 met de
ziekte besmet.
In China bezien deskundigen
van de Wereldgezondheids
organisatie (WHO) hoe medi
ci de ziekte aanpakken, na
een kritisch rapport daar
over. Volgens een gezond
heidsfunctionaris in Shang
hai en het Amerikaanse con
sulaat zijn in Peking zeker
zeven buitenlanders met sars
opgenomen.
China heeft alle groepsreizen
naar Singapore, Maleisië en
Thailand afgelast. Behalve
om besmetting door contact
met deze landen te voorko
men kan de maatregel be
doeld zijn als vergelding voor
soortgelijke maatregelen in
de genoemde landen.
Maleisië droeg zijn diploma
ten deze week op geen visa
meer te geven aan de meeste
Chinese reizigers. Thailand
eist veertien dagen quaran
taine voor reizigers die uit
China of andere door sars ge
troffen landen komen.
In de hele wereld zijn nu 116
mensen door sars overleden,
op een totaal van 2700 be
smettingen. De doden vielen
in China (58), Hongkong (32),
Canada (10), Singapore (9),
Vietnam (4), Thailand (2) en
Maleisië (1). AP
door Ans Bouwmans
WASHINGTON - De oorlog in
Irak is militair bijna gewonnen,
en nog snel ook. Maar wat nu?
De wereld houdt de adem in. Ie
dereen wil maar één ding weten:
kiezen de VS opnieuw voor de
arrogante eigengereidheid
waarmee George Bush en zijn
haviken in de aanloop naar de
oorlog internationaal zoveel
kwaad bloed hebben gezet? Of is
Washington bereid om de wrok
en frustratie over de gang van
zaken in de Verenigde Naties in
te slikken en oude vrienden op
nieuw de hand te reiken?
Het eerste slagveld dat opdoemt
is de wederopbouw van Irak. De
afkeer jegens de spelbedervers -
Frankrijk, Duitsland en Rus
land - is groot bij de beleidsma
kers in Washington. Er is twijfel
over de kracht van de VN en Irak
wordt als 'te belangrijk' gezien
om toekomst van dat land aan
anderen over te laten.
Aan de overkant van de Atlanti
sche Oceaan leeft grote achter
docht over de 'ware bedoelin
gen' van het Witte Huis en is
eigenlijk alleen reconstructie
onder VN-paraplu bespreek
baar. Het verzet tegen een ver
kapt Amerikaans protectoraat
in Irak is groot, omdat zoiets
geld als voedingsbodem van
nieuwe conflicten.
Het debat over de vraag hoeveel
geld de buitenpost Bagdad de
Amerikanen waard moet zijn, is
al begonnen. Is straks wel aan
het Amerikaanse publiek uit te
leggen dat in de VS ambtenaren
ontslagen moeten worden we
gens geldgebrek, terwijl in Irak
het staatsapparaat overeind
wordt gehouden met Ameri
kaans belastinggeld? Laat de
Europeanen meedoen voor ze
van gedachten veranderen, zo is
het Witte Huis al geadviseerd.
Dat vraagt wellicht te veel
grootmoedigheid van Bush. On
getwijfeld willen de VS graag
dat de internationale gemeen
schap mee betaalt - Frankrijk
en Rusland zouden hun oude le
ningen aan Irak kunnen schrap
pen - maar tot nu toe lijkt het er
op dat Amerika zelf wil bepalen
wie het in Irak voor het zeggen
krijgt en hoe. De VS hebben het
vuile werk gedaan en gaan over
de buit, nietwaar?
De angst voor de arrogantie van
supermacht Amerika reikt ver
der dan de wederopbouw van
Irak. Er is het afgelopen jaar een
diep wantrouwen gegroeid te
gen de VS, vooral tegen de per
soon Bush, die zich te zeer op
zijn gemak lijkt te voelen in zijn
rol van 'sheriff van de wereld'.
Hij heeft er op gehamerd dat het
in Irak niet alleen ging om ver
boden wapens, maar op termijn
ook om de veiligheid van de VS
en de wereld.
Deze oorlog is de eerste uitvoe
ring van zijn preventieve doctri
ne. De angst buiten de VS is
groot dat Irak pas de eerste oor
log in een rijtje is. Het Witte
Huis probeert die onrust weg te
nemen - Irak is 'uniek' - maar tot
op de dag van vandaag is er geen
geloofwaardige verklaring ge
geven voor de vraag waarom
Irak een groter gevaar vormde
voor de VS dan Syrië, Iran of
Noord-Korea. GPD
BUJUMBURA - Zeker zesduizend mensen zijn de afgelopen
dagen in het binnenland van Burundi op de vlucht geslagen
voor gevechten tussen het door Tutsi's gedomineerde leger en
rebellen. De strijd was het hevigst in de provincie Gitega,
waar het leger jacht maakte op rebellen van de Strijdkrach
ten ter Verdediging van Democratie (FDD). Dat hebben de
plaatselijke autoriteiten gisteren gemeld. Volgens het leger
zijn bij de jongste gevechten geen burgers omgekomen.
Op 31 december vorig j aar tekenden de rebellen en de regering
van Burundi een vredesverdrag. Dat wordt door beide partij
en veelvuldig geschonden. AP
SANA'A - Tien verdachten van de aanslag in oktober 2000 op
het Amerikaanse marineschip USS Cole zijn gisteren ont
snapt uit hun gevangenis in de Jemenitische havenstad Aden.
Dat hebben de autoriteiten gemeld. De politie heeft een
grootscheepse zoekactie opgezet.
Een van de voortvluchtigen is Jamal al Badawi, de hoofdver
dachte van de aanslag, waarbij zeventien Amerikaanse mili
tairen werden gedood en die is toegeschreven aan Al Qaeda.
Het is nog onduidelijk hoe de gevangenen konden ontsnap
pen. Zeven andere mensen die verdacht zijn van betrokken
heid bij de aanslag zitten nog wel vast. AP
KAGOSHIMA - Bij een explosie in een Japanse vuurwerkfa
briek zijn gisteren zeker zeven doden gevallen. Vier persoon
raakten gewond, van wie een ernstig.
De ontploffing, die zich voordeed in een vuurwerkfabriek in
Kagoshima, veroorzaakte een enorme brand, die drie fa
briekspanden in de as legdeVan een nabij gelegen middelbare
school sprongen veel ramen, maar niemand raakte er gewond.
Een personeelslid van de school zei drie explosies te hebben
gehoord. De oorzaak is nog niet bekend.
In de fabriek waren volgens de brandweer toen de ontploffing
zich voordeed ongeveer tien mensen aan het werk. Een van de
gewonden is een voorbijganger. AP
PARIJS - De twee flesjes die half maart in een bagagekluis
van een station in Parijs werden gevonden, blijken toch geen
ricine te hebben bevat. Dat maakte het Openbaar Ministerie
gisteren in de Franse hoofdstad bekend. De eerste simpele
tests een maand geleden wezen nog op aanwezigheid van het
dodelijke gif. Uit uitgebreid onderzoek is echter naar voren
gekomen dat het niet om ricine ging.
De flesjes werden op 17 maart in een kluis in het treinstation
Gare de Lyon in het centrum van de stad gevonden. De eerste
positieve testuitslagen werden later nog bevestigd door mi
nister Sarkozy van Binnenlandse Zaken. Die zei dat de flesjes
ook sporen van aceton en ethanol bevatten. ANP/DPA
MOSKOU - Een kaderlid van een Oekraïense maatschappij
die aardgas importeert is gisteren voor zijn huis in het cen
trum van Moskou doodgeschoten, meldde het persbureau In
terfax.
Timofei Ponomarenko van het bedrijf Eurotransgaz stierf ter
plekke. Zijn chauffeur is met zware verwondingen naar het
ziekenhuis gebracht. De schutter is gevlucht. Volgens de poli
tie ging het om een huurmoordenaar. AP
door Frans van den Houdt
DEN HAAG - Tikrit, de geboor
teplaats van Saddam Hoessein,
is een belangrijk symbool van
zijn macht. De coalitietroepen
in Irak gaan ervan uit dat als
Saddams regime nog een laatste
poging zal doen terug te slaan,
dat in Tikrit gebeurt.
Het Amerikaanse ministerie
van Defensie zegt dat duizen
den leden van de Republikeinse
Garde Zich hebben teruggetrok
ken in Tikrit. Ook de plaatselij
ke bevolking bestaat hoofdza
kelijk uit Saddam-aanhangers.
Ter voorbereiding van een op
mars van de grondtroepen is de
stad de afgelopen dagen al ver
schillende keren zwaar gebom
bardeerd.
Tikrit is een woestijnstad, die
140 kilometer ten noorden van
de Iraakse hoofdstad Bagdad,
ligt ingeklemd tussen een snel
weg en de rivier de Tigris. De
ruim 60.000 inwoners zijn over
het algemeen rijker en beter af
dan de gemiddelde Irakees. Dat
heeft alles met Saddam te ma
ken, die in 1937 in het aangren
zende dorpje al Auja is geboren.
Volgens goed Arabisch gebruik
verloochent de leider zijn af-
Advertentie
tm as» «sa. rnt s
komst niet. Saddam heeft in Ti
krit kwistig gestrooid met goed
betaalde baantjes, mooie we
gen, betere scholen en zieken
huizen en luxere gebouwen.
Saddam was extra trots op zijn
geboorteplaats omdat hier ook
de grote moslimstrijder Sala-
din, geboren in 1138, vandaan
komt. Een van diens grootste
overwinningen was de verove
ring van Jeruzalem in 1187 op
de kruisvaarders. Ook wist hij
van Egypte een verenigde isla
mitische staat te maken.
In Tikrit bevinden zich belang
rijke militaire bases en paleizen
van Saddam. Eén ervan wordt
beschouwd als een van zijn
grootste paleiscomplexen, vier
vierkante kilometer groot. Dit
complex zou via tunnels ver
bonden zijn met Bagdad.
De Amerikanen beschouwen
Tikrit als een belangrijk poli
tiek centrum van Irak en gelo
ven daarom dat hier een schat
aan belangrijke informatie te
vinden is over Saddams politie
ke en militaire handelen. Ze ho
pen er onder meer documenten
te ontdekken over zijn mogelij
ke arsenaal aan chemische en
biologische wapens.
De prijs die de inwoners van Ti
krit betalen voor hun speciale
positie is dat ze, evenals tijdens
de eerste Golfoorlog in 1991,
ook nu weer voortdurend wor
den gebombardeerd. De VS zijn
erop uit zoveel mogelijk militai
re eenheden in en rond Tikrit via
de lucht uit te schakelen voor
dat ze de stad bestormen. De
Amerikanen willen voorkomen
dat ze tijdens hun opmars in een
route van hinderlagen terecht
komen, zoals eerder het geval
was nabij de zuidelijke stad
Nasiriyah. Het stelsel van on
dergrondse tunnels rond Tikrit
is een perfecte uitvalsbasis voor
Saddam-getrouwen die guerril
la-aanvallen willen uitvoeren
op de coalitietroepen. GPD
BAGDAD - De garage van Sad
dam Hoessein waarin zijn ver
zameling auto's werd bewaard,
is geplunderd. In de garage in
het Republikeinse Paleis in
Bagdad zijn alleen de resten van
zijn hobby nog zichtbaar. AFP
