Nooit de tijd om beroemd te wordei
Frijns fascineert met lijnen en licht
Een etmaal de lippen opeen
ELICHT
Symposium
over behoud
leefbaarheid
kleine kernen
kunst cultuur
lezers schrijven
bij nader inzien
Honger
Uitvoering
voor Amnesty
dinsdag 8 april 2003
Sibon
Duiven II
Duiven III
Werk van schilder Alfons van Dijck in Schotse Huizen
In beweging
Gevleid
Banaan
Karaoke
Vlaamse stijl
Geïnterneerd
HULST - De Zeeuwse Vereni
ging van Kleine Kernen (ZVKK)
houdt dinsdag 22 april een sym
posium over het behoud van de
leefbaarheid in kleine plaatsen
in het stadhuis van Hulst.
De studieavond wordt geopend
door de Hulster wethouder
B. Pauwels, waarna inleidingen
worden verzorgd door Scoop-
onderzoeker D. van der Wouw,
G. van Heijningen van de ZVKK
en een nog nader te bepalen pro
vinciebestuurder. Tijdens de
pauze kan een kraampjesmarkt
worden bezocht met stands van
de politie, de woningbouwcor
poraties uit de regio, de Zonne
bloem, ZVKK, Poso, de oude
renbond KBO, de stichting
Vitaal Platteland en enkele
andere organisaties. Na de on
derbreking volgt een forumdis
cussie over de leefbaarheid in
kleine dorpen, waaraan verte
genwoordigers van Scoop, de
provincie, de Rabobanken, ZV
KK en Poso meewerken. Als ge
spreksleider fungeert G. van
Heijningen. De bijeenkomst be
gint om 19.30 uur.
SAS VAN GENT- Het Europees
Figurentheater en toneelvereni
ging Klokke uit Gent geven za
terdag 19 april een uitvoering in
de voormalige Nederlandse
Hervormde Kerk in Sas van
Gent.
De toneeluitvoering begint om
20.00 uur. Het stuk Eentje op en
weg is geschreven door Harold
Pinter; de opbrengst van de
avond is voor Amnesty Interna
tional. Het stuk gaat over een
poppenspeler en zijn vrouw die
worden opgepakt omdat ze po
litieke propagandastukken spe
len die indruisen tegen de dog
ma's van een totalitair regime.
In de kazernegevangenis wor
den ze vernederd, gefolterd,
verkracht en pas daarna onder
vraagd. Kaarten kunnen wor
den besteld via 0115-451770 of
0115-452367 en voor aanvang
in de zaal.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC verso
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietj
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent nietdatt
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen wordt
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden.DeJ
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Overt,
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Ik heb met lichte verbazing het
artikel in de PZC van 3 april ge
lezen over de niet bestrafte
overtreding van Gerald Sibon.
De verklaring die Gérard de
Nooijer heeft afgelegd is, voor
wie de beelden goed heeft ge
zien, een beetje dubieus. Voeg
daarbij het commentaar van
Gérard de Nooijer 'zulke over
tredingen horen niet op een veld
thuis' en je vraagt je toch serieus
af of hij niet een stukje van de
film mist. Je kunt niet ontken
nen dat hij een elleboog heeft
gekregen en dat hoort inder
daad niet, maar het hoort ook
niet om met twee handen rond
het middel van een tegenstan
der te gaan hangen. Bij mijn we
ten zijn de spelregels wat dat
aangaat nog steeds dezelfde als
tien jaar geleden. Het is nog
steeds een overtreding en het
had bestraft moeten worden.
Maar zoals zo vaak wordt de
eerste overtreding niet gezien en
is degene die daarop reageert de
klos. De verklaring van De
Nooijer, terwijl hij toch echt zelf
medeschuldig is aan het gebeur
de, getuigt van weinig collegia
liteit.
Het getrek en gehang van heren
zoals De Nooijer zorgt er voor
dat de echte voetballers steeds
minder hun talenten kunnen la
ten zien en dat maakt het voet
bal dus steeds minder aantrek
kelijk. Gérard de Nooijer kan
dus maar beter zijn mond hou
den en eens proberen op een fai
re manier een duel te winnen, en
dat kan hij best.
Henk Wassink uit Hulst is be
dreven in het verdoven van dui
ven, maar verder zegt hij niets
over het lot van de arme dieren
(PZC, Lezers Schrijven 03-04).
En is hij soms op zoek naar zo'n
baan in Vlissingen? Hij maakt
nogal reclame voor zijn
digheid'. Als hij een hekels
onhygiënisch heeft kanhijlts
eerst eens langs het parkje®
de Singel gaan kijken. Je sir
kelt er over de hondendrolj
Jammer want er staan van;
leuke bankjes en 's zomersgs
dat behoorlijk stinken. Maai
vermoed dat hij alleen een U
voor zichzelf wil creëren m
onhygiënische aspect wei]
prioriteit heeft. Het beste i
trouwens de bron aan te paft
waar de duiven vandaan 1
men. Dat werkt beter.
En... duiven in de steden,!®
best gezellig ook, want and®
het zo eentonig steeds dezdj
'zoogdieren' tegen te komen.
I.Diii
Violenlm
VZissiï
Een reactie op de duiven 5
Henk Wassink (PZC, 3-4), 1
heer Wassink vindt het onhygi
nisch dat de duiven in het®
keicentrum van Vlissinj
rondvliegen. Zijn vraag is
daar iets aan te doen is. Hijze
het niet met zo veel woord
maar voor mijn gevoel wil:
'het duivenprobleem' oplos
door de duiven te vangen. E
d.m.v. een verdovingsmidi
wat voor de duif net zo ietsis.
de doodstraf. Ik vind datjel
probleem bij het begin aan dit
te pakken en niet het symptoa
Wij mensen zijn verantwooni
lijk voor de overlast omdah
onze rotzooi, lees eetbaarw
sel, voor de duiven laten sling
ren.
Want als je dat niet eerstas
pakt kun je duiven blijven®
gen en dat geeft onnodigs
dierenleed, en voor mensen!
veel van dieren houden ookw
mensenleed. Dit alles is niet!
dig als wij beginnen met onze
gen verantwoordelijkheid^!
men.
AndréMeé
Bonedijkestml
Vlissim
Cor Geelhoedt
Dierick Boutsstraat 10 a
Axel
Glaskunstenaar Bert Frijns hij zijn steeds van aanblik wisselende kolommen naast de ingang van Plus Min. foto Marijke Folkertsma
door Ali Pankow
RENESSE - Strakke eenvoud
lijkt het uitgangspunt, maar het
resultaat fascineert steeds meer
naar mate de beschouwer er
naar kijkt. Beeldend kunste
naar Bert Frijns uit Burghsluis
exposeert als eerste in de nieuwe
tentoonstellingsreeks Water in
Plus Min aan de Rampweg in
Renesse. Frijns is vermaard om
zijn glaskunst. Zonder zijn werk
zou de themaserie eigenlijk niet
compleet zijn.
De kunstenaar exploreert de
mogelijkheden van glas in een
specifieke uitvoering. Zijn ver
trekpunt is alledaags venster
glas in platen van verschillende
maten en dikten. Dit zogeheten
vlakglas vormt hij tot fraai ge
vormde objecten zoals schalen,
kolommen en ovalen. Hij heeft
daar zelf een behandeling in de
oven voor ontwikkeld. Door
verhitting tot hoge temperatu
ren wordt het glas vloeibaar en
vormt en manipuleert Frijns het
naar eigen inzicht.
De specifieke eigenschappen
van glas, de transparantie en de
spiegeling, weet hij te verster
ken door de toevoeging van wa
ter. Indrukwekkend voorbeeld
daarvan prijkt direct naast de
ingang van Plus Min. Hier staan
twee ingenieus gevormde ko
lommen, gevuld met water. Wat
in eerste instantie opvalt, is de
schoonheid van de eenvoud. De
fascinatie komt een fractie later
als blijkt dat het kunstwerk
voortdurend van aanblik veran
dert, afhankelijk van de positi-
tie waaruit het wordt bekeken.
Weerkaatsing en transparantie
staan borg voor haast surrealis
tische doorkijkjes.
Een vergelijkbaar proces, maar
dan met de nadruk op lijnen
spel, ervaart de bezoeker bij het
zien van twee maal twee in el
kaar geschoven kolommen in
het Plus-gebouw. Bij de ene sluit
de buitenste glazen wand volle
dig om de binnenste lange vaas,
bij de andere kolom reikt de bin
nenste vaas maar tot de helft.
Beide kolommen verschillen
ook weer van hoogte. Het kunst
werk blijft voortdurend 'in be
weging' door dat fraaie lijnen
spel.
De compositie van scheve kom
men van mat glas komt in de an
dere poot van de Plus mooi tot
zijn recht. Schuin daar tegen
over komt een grote vaas letter
lijk leuk uit de hoek. Het glazen
object lijkt langs die scherpe
hoekrand te zweven. Frijns
grinnikt even en erkent dat het
nauw luistert om dat effect te
bereiken met de juiste ronding
aan de onderzijde. „Maak ik die
te breed, dan is het net of hij met
zijn billen op een stoel zit door te
zakken", zegt de glaskunste
naar. Bij zijn oriëntatie vooraf
gaand aan deze expositie vielen
hem in de omgeving van Plus
Min subtiele ovale vormen op.
„Heel klein soms maar, zoals
hier een gietijzeren schaaltje,
maar het bracht me wel op idee-
en", zegt Frijns. Het resultaat is
onder meer een stapeling van
platte, ovale schalen met we
derom een boeiend lijnenspel
door de groengradaties in het
glas en de weerspiegeling van
het water in het midden van de
bovenste schaal.
Wie Plus Min de komende we
ken bezoekt, doet er goed aan
ook even in de tuin rond te lo
pen. Niet alleen de fascinerende
kolommen naast de ingang, ook
de her en der opgesteld staande
andere glasobjecten verdienen
alle aandacht, zoals de grote
schaal die zich als het ware rond
een rechthoekig stenen plateau
gevleid heeft.
De tentoonstelling Glas en water
van Bert Frijns is tot en met 4 mei ge
opend op zaterdag en zondag van
12.00 tot 17.00 uur.
In tegenstelling tot wat in de PZC van za
terdag staat vermeld, treedt Copycat op
Koninginnedag niet op tijdens het gratis
concert op de Markt in Middelburg. In het
voorprogramma van Blpf staat alleen
Danny Vera met zijn band.
doorEmile Calon
Elk jaar houdt World Vision de lan
delijke jongerenactie Zip Your Lip.
Duizenden jongeren laten dan voor 24
uur hun eten staan en zoeken daarvoor
sponsors. Leerlingen van De Schans en
het Zeldenrust Steelant College in Ter-
neuzen, Het Zwin College in Oostburg
en het CSW Walcheren doen mee aan
deze vastenactie. De Zeeuws-Vlamin
gen 'ritsen' vanaf morgenvroeg hun lip
pen dicht. De Walchenaren komen be
gin volgende week in actie.
Een van de Zeeuwse zippers is de zes
tienjarige Bernadette Schrandt. Deze
Biervlietse vast een etmaal lang om de
hongerende kinderen in de Derde We
reld te helpen. Ze verwacht dat ze het
morgenavond wel even moeilijk zal
hebben. Maar met steun van vriendin
nen moet het lukken de vastenactie 24
uur vol te houden.
De 'zippers' zoeken, voor ze aan hun et
maal vasten beginnen, sponsors. Op de
ze manier dragen ze bij aan de hulpver
lening. De opbrengst van de actie gaat
voor een deel naar een project in Zim
babwe. Door uitzonderlijke droogte
alsmede een falend overheidsbeleid is
er in dit land, dat grenst aan Zuid-Afri-
ka, een groot tekort ontstaan aan voed
sel.
World Vision probeert de bevolking van
Zimbabwe te helpen door het uitdelen
van voedsel en het bijvoeden en inenten
van kinderen om hun afweersysteem op
peil te houden. Door het aanleggen van
irrigatiesystemen en het trainen van
boeren in verantwoord landgebruik,
probeert de christelijke hulporganisa
tie ervoor te zorgen dat een ramp als de
ze in de toekomst kan worden voorko
men.
Een ander deel van de opbrengst gaat
naar Guatemala. Ook hier heerst
droogte en hongersnood. Sommige
boeren aldaar hebben zeventig procent
van hun oogst verloren. In samenwer
king met de overheid helpt World Vi
sion gezinnen met ernstig ondervoede
kinderen en deelt voedsel uit.
Elke ochtend eet Bernadette Schrandt
minimaal een boterham met een ba
naan. Tijdens de ochtendpauze volgt
een Sultana en 's middags drie tot vier
bruine boterhammen, 's Avonds eet ze
tijdens de warme maaltijd niet echt
veel, zegt ze zelf. En later op de avond,
als ze haar huiswerk klaar heeft, snoept
ze meestal nog wel een koekje. Alles bij
elkaar krijgt ze heel wat meer calorieën
Een ondervoed kind in een ziekenhuis in Malawi; om geld bijeen te brengen voor hulp in gebieden waar de honger heerst, laten
duizenden jongeren morgen 24 uur lang hun eten staan. f oto Obed Zi I wa/G PD
binnen dan leeftijdgenoten in bijvoor
beeld zuidelijk Afrika en Guatemala.
Kinderen in die landen boffen als ze de
helft van haar dagelijkse portie aan ca
lorieën binnenkrijgen. De meeste kin
deren moeten het met heel wat minder
stellen. Er zijn er die 's morgens hoog
stens één bordje pap krijgen. Ook zijn er
genoeg kinderen, alsmede volwasse
nen, die met een nog legere maag alleen
maar kunnen dromen van zo'n bordje.
De Biervlietse scholiere heeft zelf nog
nooit echte honger gekend. Ja, ze had
wel eens flinke trek, maar dat bijna
gekmakende, alles overheersende ge
voel van honger kent ze niet. „Gelukkig
niet", zegt ze oprecht.
Samen met vier vriendinnen uit Bier
vliet, IJzendijke en Retranchement be
sloot Bernadette onlangs deel te nemen
aan de actie. De vwo-leerlingen willen
iets doen omdat ze honger zielig vinden.
„Wij willen helpen.Ze gaan niet alleen
samen vasten maar ook nog eens een
playback/karaoke show opvoeren. Op
die manier worden de andere deelne
mers aan de zip-actie vermaakt. Ook
nemen ze videobanden mee om 's a-
vonds te bekijken. Dat zullen niet al
leen banden zijn waarop hongerende
kinderen te zien zijn, maar ook wel een
paar leuke films, vertelt ze.
Het vinden van sponsors was volgens
haar geen enkel probleem. Tal van lera
ren waren direct bereid haar te onder
steunen. Familieleden en buren worden
ook nog benaderd voor een bijdrage
voor het goede doel, zodat ze verwacht
een fiks bedrag bij elkaar te vasten. Ge
middeld krijgt ze zo'n vijf euro per
sponsor.
De zippers blijven het gehele etmaal op
school. De Biervlietse wordt thuis niet
geconfronteerd met dampende borden
als haar ouders morgen het avondmaal
nuttigen. De actievoerders overnach
ten ook op school. Enigszins giechelend
vertelt ze dat het wel leuk is, zo met z'n
allen slapen in de gymzaal. En als ze op
staan volgt er een gezamenlijk ontbijt.
Daar heeft ze nu al zin in. Ze is niet bang
dat ze tijdens de actie echt erge honger
krijgt. Ze mag wel vruchtesappen drin
ken. „Het valt vast mee", zegt ze. Alleen
's avonds zal ze misschien een wat hon
gerig gevoel hebben. Maar met hulp
van haar vriendinnen en door goed te
drinken zal dat geen onoverkomelijk
probleem vormen.
Ze verwacht dat haar actie effect zal
hebben, zegt ze tot slot. Ze haalt geld op
dat kan worden gebruikt voor het be
strijden van honger. En door de actie
zullen meer mensen stilstaan bij de pro
blemen in de Derde Wereld. „Daar gaat
het ook om."
door Ernst Jan Rozendaal
VEERE - De Veerse kunstschil
der Alfons van Dijck (1894-
1979) kon toveren met het licht.
Hij schilderde traditionele on
derwerpen - eigenlijk is het Vee-
re van vóór de sluiting van het
Veerse Gat zijn onderwerp -
maar wel op een superieure en
geheel eigen manier. Dat is goed
te zien op de tentoonstelling Al
fons van Dijck, een Veerse Vla
ming die deze week is begonnen
in museum De Schotse Huizen
in Veere.
Bij binnenkomst valt onmiddel
lijk een typerend portret op.
Vanwege het ruime aanbod aan
schilderijen - meer dan zestig -
is de expositie in tweeën ge
deeld. Beneden hangen voorna
melijk portretten en stillevens
en is een vitrine ingericht met
foto's. Boven, in de grote exposi
tiezaal van het museum, zijn
Van Dijcks landschappen, ha-
ven- en stadsgezichten te be
wonderen.
Van Dijck kon het goed vinden
met de Veerse vissers. Regelma
tig hielp hij ze met het schrijven
van Engelse brieven naar de
Londense vismarkt. In ruil
daarvoor poseerden ze in zijn
atelier. In De Schotse Huizen
zijn enkele van deze visserspor
tretten te zien.
Het opvallendste is dat van een
visser bij wie een schaduw over
het gezicht valt. Het licht staat
op zijn achterhoofd, iets wat bij
een portret erg ongebruikelijk
is. Maar in een dergelijke licht
val was Van Dijck kennelijkzeer
geïnteresseerd. Dat blijkt ook in
de bovenzaal, waar flink wat
stadsgezichten te zien zijn
waarover ook een grote scha
duw valt. Vanuit de schaduw is
het licht geschilderd, en dat
maakt de zon alleen maar feller
en warmer. Ja, warmer, want op
Van Dijcks schilderijen is de zo
mer bijna voelbaar. Behalve de
felheid van het licht wist de
kunstschilder ook de weerspie
gelingen in water, glas of bij
voorbeeld een opgepoetst dien
blad op een fenomenale manier
weer te geven.
Op veertienjarige leeftijd werd
Van Dijck toegelaten tot de
Akademie voor Schone Kun
sten in zijn geboorteplaats Ant
werpen. Hij behoorde later tot
de schilderklas van professor
baron Isidoor Opsomer. Zijn
Vlaamse schilderstijl, verwant
Mii i' -.A
De Markt in Veere, een van de tentoongestelde schilderijen van 'Veerse Vlaming' Alfons van Dijck
aan die van Gustave en Leon
Desmet, verloochende hij nooit,
ook al woonde hij het grootste
deel van zijn leven in Neder
land. Het oranje-rood van zijn
daken is er een kenmerk van,
evenals het donkerpaars dat in
vrijwel elk schilderij wordt ge
bruikt, vaak op plekken waar
een andere schilder voor zwart
zou hebben gekozen.
Van Dijck week in de Eerste We
reldoorlog uit naar Nederland
om tewerkstelling in Duitsland
te ontlopen. Via Amsterdam
kwam hij in Edam en Volendam
terecht, waar hij Engelse schil
ders vol lof over Veere hoorde
praten. Hij besloot zijn geluk
daar te beproeven. Op 1 decem
ber 1919 nam hij zijn intrek in
het werfhuis aan de haven.
Schilderijen van het uitzicht
dat hij daar vandaan had zijn op
de tentoonstelling te zien. Tegen
zijn vrouw Helena Lopes Qui-
ros, die twee weken later volgde,
zei hi j,Hier wil ik wel een j aar-
tje schilderen." Op enkele korte
tussenpozen na zou hij er zijn
hele leven blijven.
Van Dijck was een bekende Vee-
renaar. Elke morgen wandelde
hij door het havenstadje, op
zoek naar een locatie die hij kon
schilderen. Had hij zijn keuze
bepaald, dan haastte hij zich te
rug naar zijn atelier - na enige
tijd een studio te hebben gehad
op de Kaai bij de Campveerse
Toren vestigde hij zich later op
de Markt in een huis dat hij Sint
Lucas noemde, naar de schuts
patroon van de schilders - om
zijn ezel, verf en kwasten te ha
len. Bij slecht weer bleef hij in
zijn atelier om stillevens of por
tretten te schilderen.
De oorlog bracht Van Dijck in
een lastig parket. Tijdens het
bombardement op Middelburg
gingen tachtig schilderijen ver
loren die hij daar had opgesla
gen. Reden genoeg om de Duit
sers te verwensen, maar om zijn
joodse vrouw te beschermen,
zocht hij juist contact met de be
zetter. Óp verdenking van lid
maatschap van de NSB en ver
koop van schilderijen aan de
Duitsers werd de Vlaamse schil
der direct na de bevrijding van
Walcheren geïnterneerd. Dat
overkwam ook zijn vrouw. Zij
was joods, had niet
ken gezeten en toch de oor-
overleefd. Dat was verdaC
Eind 1946 pakte Van Dijt»
Veere de draad weer op. Door-
meeste inwoners werd hijv
geaccepteerd, maar met ieP
als de joodse schilderes Sar»
Góth kwam het nooit ®-
goed. w
De tentoonstelling in De Su»
se Huizen biedt een Pract;
beeld van het Walcheren1-
vóór 1960 en in het bijzo"
Veere. Wie het werk ziet-1
baast zich dat Van Dip»;
beroemdheid is geworden
een interview met de ri
1969, blijkt dat hij daarzelt-
op zat te wachten. „Ik be
zelf nooit de tijd gegund0®;'
roemd te worden. Het l'F
voor een schilder ook ®e -
belangrijkste. Schilderen
mijn plezier en mijn
daarbij dan nog beroeir
Ach."
leven'
Expositie: Alfons van Dijck ij-
1979), een Veerse Vlaming,
met 17 juni in De Schotse n
Veere, open ma t/mza 12-
17 uur.