Kanker
grijpt om
zich heen
PZC
VN-gezant waarschuwt voor
mogelijke oorlog Noord-Korea
Premier Vietnam
ontmoet dissidente
boeddhistenleider
Stakingen ontregelen verkeer in Frankrijk
Meer ouderen, meer rokers
Zoektocht naar
21 toeristen
in de Sahara
Gezin vermoord in Kashmir
Dorp wil olifanten niet in de buurt
Dokter trekt mes: twee doden
Russen tegen Tsjetsjenië-tribunaal
Blok bergt bokshandschoen op
Nederlands
toestel crasht
in Spanje
Balkan vraagt EU geld
voor misdaadbestrijding
Aparte club EU-landen Doden bij
voor buitenlands beleid invallen
Taliban gedood
bij beschietingen
in bergkloof
bezette
gebieden
Een reiziger wacht op een trein op het metrostation van Parijs. De dienstverlening van de ondergrondse en de spoorwegen kwam gis
teren door stakingen voor een groot deel stil te liggen. foto Frangois Mori/AP
van onze redactie buitenland
PARIJS - Stakingen bij het
openbaar vervoer en in de
luchtvaartsector in Frankrijk
hebben gistermorgen tot veel
overlast en vertraging in het
verkeer en op de vliegvelden
geleid.
De dienstverlening van de on
dergrondse en de spoorwe
gen kwam voor een belangrijk
deel stil te liggen. Honderden
binnenlandse en internatio
nale vluchten werden ge
schrapt.
Vakbonden die werknemers
uit de publieke sector verte
genwoordigen, hadden de sta
king uitgeroepen om druk uit
te oefenen op de regering van
premier Jean-Pierre Raffarin.
Die wil het pensioenstelsel
hervormen om het betaalbaar
te houden. Daarvoor moeten
volgens de regering de werk
nemers in de publieke sector
hun bevoorrechte positie op
geven. Die hoeven bijvoor
beeld voor een volledig pensi
oen minder jaren te werken
dan in de particuliere sector.
Luchthavens
Ongeveer 70 procent van de
vluchten van en naar de Parij-
se luchthavens Charles de
Gaulle en Orly werden ge
schrapt. In de regio Parijs was
het vervoer per trein, bus en
metro ontregeld. Verscheidene
lijnen vielen volledig uit. Op
de landelij ke en internationale
trajecten deden zich nauwe
lijks problemen voor. De Tha-
lys - Parijs-Amsterdam/Keu
len - reed min of meer volgens
de dienstregeling.
In Griekenland vielen gisteren
ruim tweehonderd binnen
landse en internationale
vluchten uit. De Griekse ver
keersleiders legden het werk
neer uit protest tegen de oorlog
in Irak AFP/DPA/RTR
door Harm Harkema
LONDEN - Het aantal gevallen
van kanker dreigt de komende
twintig jaar wereldwijd met
vijftig procent te stijgen tot zo'n
vijftien miljoen nieuwe gevallen
in 2020. Dit stelt de Wereldge
zondheidsorganisatie (WHO) in
een gisteren gepresenteerd rap
port, de meest uitgebreide in
ventarisatie van de ziekte tot
nog toe.
Een deel van de verwachte toe
name heeft overigens een op
zich positieve oorzaak: omdat
de gemiddelde leeftijd van de
mensen stijgt, neemt ook de
Kans op kanker toe. Maar ook
het toenemend aantal rokers in
ontwikkelingslanden en een on-
ALGIERS - De Algerijnse auto
riteiten zijn gisteren met een
grootschalige zoekactie begon
nen naar 21 toeristen - een Ne
derlander, zestien Duitsers en
vier Zwitsers - die sinds eind fe
bruari zijn verdwenen in de Sa
hara in het zuidoosten van het
land.
Het gaat om vijf afzonderlijke
groepen die op eigen gelegen
heid met jeeps en motoren door
de woestijn trokken.
Er is geen enkele aanwijzing of
de toeristen zijn ontvoerd of
vermoord. De Nederlandse toe
rist raakte op 21 februari samen
met zes Duitsers en vier Zwit
sers vermist tussen Ouargla en
Djanet, middenin de Algerijnse
Sahara. AP
gezonde leefwijze spelen een
belangrijke rol, aldus de WHO.
Zo waren tabak en een slecht di
eet in 2000 verantwoordelijk
voor 2,7 miljoen dodelijke
slachtoffers van kanker, dat is
43 procent van alle kankerdo-
den. Door wereldwijd actie te
ondernemen tegen roken en
vóór een gezonde leefwijze, en
door meer aandacht te besteden
aan preventieve controle op met
name baarmoederhals- en
borstkanker, kan het aantal ge
vallen met een derde worden te
rug gedrongen, meent de WHO.
Stoppen met roken
Stoppen met roken is nog altijd
de beste manier om de kans op
kanker drastisch te verlagen.
Roken is niet alleen verant
woordelijk voor ongeveer 90
procent van alle longkankerge
vallen, maar vergroot ook de
kans op dertien andere kan
kersoorten. Het eten van een
pond fruit en groente per dag
vermindert de kans op kanker in
een van de stofwisselingsorga
nen met een kwart.
Wereldwijd is longkanker de
meest voorkomende kan
kersoort, met 1,2 miljoen nieu
we gevallen per jaar en een zeer
hoog overlijdenspercentage. Op
de tweede plaats staat borst
kanker (1 miljoen), daarna vol
gen darmkanker (940.000) en
maagkanker (870.000).
Door vroegtijdige screening en
betere behandelmethoden daalt
in het Westen het aantal slacht
offers van borstkanker. Maag
kanker is in rijke landen enorm
gedaald sinds de komst van de
koel- en vrieskast. Vlees en vis
worden nu niet meer gezouten.
Overmatig zoutgebruik is een
belangrijke oorzaak van maag
kanker. GPD
vrijdag 4 april 2003
BRUSSEL - Het Vlaams Blok wil in de aanloop tot de Belgi
sche verkiezingen op 18 mei een softer imago krijgen. De ex
treemrechtse partij neemt daarom afscheid van de affiches
met een bokshandschoen en kiest voor een aanplakbiljet met
een blonde vrouw die het V-teken geeft, zo melden Vlaamse
media gisteren.
De partij hunkert al jaren naar acceptatie door de bestaande
politieke partijen. Die handhaven vooralsnog het 'cordon sa
nitaire', de afspraak om op geen enkele wijze samen te werken
met het Blok. Eerder nam de omstreden partij afstand van een
plan om vreemdelingen te laten terugkeren naar hun landen
van herkomst. ANP
DOLIPORA - Gewapende mannen hebben gisteren een echt
paar en hun dochtertje doodgeschoten in een dorp in Indiaas
Kashmir. Het ging vermoedelijk om een afrekening van isla
mitische extremisten. Dat heeft de politie bekendgemaakt.
De daders drongen de woning van Mohammad Yusuf Sheikh
in het dorp Dolipora binnen en begonnen te schieten. Sheikh
is vroeger lid geweest van een guerrilla-organisatie die vocht
voor onafhankelijkheid van Kashmir van India. Islamitische
extremisten plegen vaak aanslagen op voormalige medestrij
ders, omdat zij hen verdenken van spionage voor India. AP
JAKARTA - De inwoners van een dorp op het Indonesische ei
land Sumatra willen niet dat een kudde wilde olifanten naar
hun omgeving wordt verhuisd. Zij hebben met geweld bos
wachters tegengehouden die de olifanten naar hun nieuwe
leefgebied wilden brengen.
De olifanten zijn op een andere plek gevangen. Het Sungai
Pakis bos, waarin het dorp ligt, leek de autoriteiten een goede
plek voor de kudde. De dorpelingen vrezen te worden ge
stoord Door ontbossing in het noorden van Sumatra wordt
het leefgebied van de olifanten steeds kleiner. DPA
MADRID - Een vrouwelijke arts heeft gisteren in een zieken
huis in Madrid een collega en een patiënt doodgestoken en zes
anderen verwond.
De acht slachtoffers stonden op een gang van het ziekenhuis
te praten toen de 31-jarige arts hen met een mes van vijftien
centimeter lang te lijf ging. Uiteindelijk werd de vrouw door
de beveiliging van het ziekenhuis overmeesterd en naar de
psychiatrische afdeling gebracht. De arts was net weer aan
het werk gegaan na ziekteverlof wegens een depressie. Een
van de zes gewonden is er ernstig aan toe. AP
MOSKOU - De Russische regering heeft gisteren afwijzend
gereageerd op het voorstel van de Raad van Europa om een in
ternationaal tribunaal op te richten voor de berechting van
oorlogsmisdaden in Tsjetsjenië Adviseur Jastrzjembski van
het Kremlin bestempelde het voorstel als 'schadelijk'.
Een meerderheid van de Parlementaire Vergadering van de
Raad van Europa stemde woensdag voor de instelling van een
tribunaal. Volgens dit orgaan, dat uit afgevaardigden van 44
nationale parlementen bestaat, blijven zowel Russische mili
tairen als Tsjetsjeense strijders oorlogsmisdaden tegen de be
volking plegen, omdat zij er gemakkelijk mee weg komen. De
Russische afgevaardigden stemden tegen. AFP/ANP
PAMPLONA - Een Ne
derlands sportvliegtuig is
gisteren neergestort in
Noord-Spanje.
De twee inzittenden, de
piloot en een passagier,
kwamen daardoor om.
Hun identiteit is nog niet
bekend. Het toestel, een
Cessna 210, stortte vol
gens de politie neer in een
weiland bij het plaatsje
Orokieta. De ooi-zaak is
niet bekend. De slachtof
fers, een man en een
vrouw, waren onderweg
van Malaga naar San Se
bastian. AFP/ANP
van onze redactie buitenland
HANOI - De Vietnamese pre
mier Phan Van Kai heeft woens
dag voor het eerst een ontmoe
ting gehad met de leider van de
verboden Verenigde Boeddhis
tische Kerk (VBK), Thich Huyen
Quang. Dat meldden staatsme
dia gisteren.
Het gesprek zou kunnen wijzen
op een verandering in de harde
lijn die Vietnam steeds ten op
zichte van de dissidente boed
dhisten heeft gevolgd.
Quang staat sinds 1982 onder
huisarrest. Vorige maand stond
het communistische regime
voor het eerst toe dat buiten
landse waarnemers hem be
zochten. Vietnam, dat zegt de
vrijheid van godsdienst te
respecteren, erkent alleen de of
ficiële organisaties van zes reli
gies.
Vaderlandsfront
De officiële boeddhistische kerk
is in 1981 gevormd en valt onder
de communistische massaorga
nisatie Vaderlandsfront. Onge
veer 70 procent van de Vietna-
mezen is boeddhist.
Volgens de Vietnamese televisie
heeft de premier Quang er aan
herinnerd dat de staat niet zal
accepteren 'dat individuen mis
bruik maken van de religie om
verdeeldheid te zaaien in de na
tie'.
Fouten
Een woordvoerster van het mi
nisterie van Buitenlandse Za
ken ontkende gisteren dat Khai
tegen Quang heeft gezegd dat de
regering veel fouten had ge
maakt en die geleidelijk zal her
stellen. Die woorden had de in
Parijs gevestigde steungroep
voor de verboden boeddhisti
sche kerk aan de premier toege
schreven.
Khai heeft volgens de steun
groep ook gesuggereerd dat het
huisarrest van de tweede man
van de VBK, Thich Quang Do,
berust op een 'irrationele beslis
sing op lokaal niveau die niet
strookt met het beleid van de
staat'.
Ook dat citaat is niet officieel
bevestigd. RTR/AFP
van onze redactie buitenland
VOULIAGMENI - Leiders van
Balkanlanden hebben gisteren
op een bijeenkomst in Vouliag-
meni bij de Griekse hoofdstad
Athene om hulp van de landen
van de Europese Unie gevraagd
om de georganiseerde misdaad
te bestrijden, die volgens hen
het grootste gevaar vormt dat de
Balkan bedreigt.
„Investeren in veilige grenzen
en bestrijding van de georgani
seerde misdaad is de beste in
vestering", zei de nieuwe Servi
sche premier Zoran Zivkovic.
„Een euro die in de Balkan
wordt besteed, bespaart hon
derd euro in Berlijn en andere
steden."
Duister eiland
Volgens Zivkovic was de geor
ganiseerde misdaad verant
woordelijk voor de moord op
zijn voorganger Zoran Djindjic.
„Zij wilden terug naar de don
kere tijd van het bewind van ($e
vroegere Joegoslavische presi
dent) Milosevic." Zivkovic' Ma
cedonische ambtgenoot Branko
Crvenkovski zei dat de georga
niseerde misdaad van de Balkan
'een duister eiland ver van Eu
ropa' wil maken.
Balkanleiders
Op de bijeenkomst waren ver
der aanwezig de premier van
Albanië, de vice-president van
Montenegro en vertegenwoor
digers van Bulgarije en Kroatië.
Zij bereidden een topconferen
tie van Balkanleiders voor die 9
april in Belgrado zal worden ge
houden. Deelnemers aan de bij
eenkomst in Vouliagmeni rie
pen de Europese Unie op een
duidelijk tijdschema te geven
voor hun toetreding tot de ge
meenschap. „Wij hebben aan
onze verplichtingen voldaan.
De internationale gemeenschap
niet", zei Zivkovic. AP
van onze redactie buitenland
BERLIJN - De Duitse minister
van Buitenlandse zaken Josch-
ka Fischer vindt dat een ge
meenschappelijk buitenlands-
en veiligheidsbeleid van de Eu
ropese Unie desnoods door een
kleine groep lidstaten moet
worden begonnen.
De Duitse minister gaf als voor
beeld het Schengen-akkoord
KANDAHAR - Amerikaanse
gevechtsvliegtuigen hebben
gisteren in Afghanistan een
bergkloof bij de Pakistaanse
grens gebombardeerd, waar on
geveer zestig Taliban-strijders
zich schuilhielden na een dag
eerder bij gevechten een grens
dorp te zijn ontvlucht.
Bij de grens werd een door
gangskamp van de Taliban ont
dekt. In het kamp werden wa
pens aangetroffen
In de kloof werden de lichamen
van twee Taliban gevonden, zei
de commissaris van politie in
Spinboldak, een stad in het ge
bied. Volgens de commissaris,
Fazluddin Agha, heeft een deel
van de strijders waarschijnlijk
geprobeerd te ontkomen naar
Pakistan. Agha zei dat jacht
werd gemaakt op de vermoede
lijke commandant van de Tali
ban-strijders, Hafiz Abdul Rah
man.
Volgens de Amerikanen zijn er
steeds meer bewijzen dat de
Taliban in het zuiden van Af
ghanistan bezig zijn zich te her
groeperen en een bondgenoot
hebben gevonden in rebellenlei
der Gulbuddin Hekmatyar, op
wie het Amerikaanse leger ook
jacht maakt.
Een woordvoerder van de gou
verneur van Kandahar, Khalid
Pashtoon, beschuldigde Pakis
tan ervan de Taliban te helpen
en hun leiders onderdak te bie
den. Een bestuurder van Spin
boldak, Khalid Khan, zei dat
Taliban-leiders zitten onderge
doken 'in honderden huizen in
(de Pakistaanse stad, red.)
Quetta'. Volgens hem zijn het
radicale Pakistaanse moslim
groepen die de Taliban steunen.
Zonder hulp van de regering
zouden deze groepen echter
niets kunnen uitrichten, zei
Pashtoon. AP
dat door vijf lidstaten is begon
nen en waarbij Groot-Brittan-
nië en Ierland zich niet hebben
aangesloten. De Europeanen
moeten volgens Fischer streven
naar meer overeenstemming
binnen de EU-verdragen, maar
'als dat niet gaat, dan moet net
als bij het Schengen-akkoord
desnoods een groep landen het
voortouw nemen buiten de ver
dragen'.
„Er is een oude grondregel in de
EU: Niemand moet willen, maar
degenen die willen moeten ook
mogen."
Frankrijk, Duitsland en België,
allen tegenstanders van de oor
log in Irak, kondigden onlangs
aan dat zij het Europese defen
sie- en veiligheidsbeleid een
nieuwe impuls willen geven om
de invloed van EU in de wereld
te vergroten.
In het Duitse parlement zei
bondskanselier Schroder giste
ren dat Duitsland en Frankrijk
nog steeds de motor van de Eu
ropese integratie zijn. Ook hij
wees erop dat de EU goed naar
het gemeenschappelijke defen
siebeleid moet kijken.
„De mate van samenwerking
tussen onze twee landen is in de
huidige situatie een van de wei
nige welkome ontwikkelingen",
zei Schroder. „Maar het is ook
duidelijk dat we zonder nauwe
samenwerking met Groot-Brit-
tannië en de andere lidstaten
niet in staat zullen zijn om de in
ternationale verantwoordelijk
heid te dragen die terecht van
ons wordt verwacht." AP
NABLOES - Palestijnse strij
ders houden de baby van
de Hamas-militant Khaled
Rayyan boven zijn vaders opge
baarde lichaam. Israëlische
troepen doodden de 28-jarige
man, die gezocht werd we
gens vermeend Hamas-lid-
maatschap, bij een vuurgevecht
nabij zijn woning.
Ook bij een Israëlische inval in
Rafah in het zuiden van de Ga-
zastrook zijn in de nacht van
woensdag op donderdag vier
Palestijnen om het leven geko
men. Acht Palestijnen raakten
gewond. Een Israëlische ge
vechtshelikopter en tanks vuur
den op het vluchtelingenkamp
in de stad nabij de grens met
Egypte.
Bij de inval zijn ongeveer veer
tig tanks door Israël ingezet.
Bulldozers vernietigden eerder
op de dag een huis in het kamp.
Bij de operatie raakten ook vier
Israëlische militairen lichtge
wond. Hun pantservoertuig
sloeg over de kop toen een bom
afging.
Ook op de Westelijke Jordaan-
oever kwamen Palestijnen om
bij Israëlische actie's. In Qalqi-
lya verloor een veertienjarige
jongen het leven bij een inval
van het Israëlische leger.
foto Abed Omar Qusini/RTR
van onze redactie buitenland
PYONGYANG - De crisis rond het Noord-
Koreaanse nucleaire programma kan 'in
potentie' uitmonden in een gewapend tref
fen. Daarvoor waarschuwde de speciale
VN-gezant voor Noord-Korea gisteren in
Londen. Volgens de diplomaat Maurice
Strong is een oorlog 'onnodig, maar nog al
tijd mogelijk'.
De uitspraak van Strong kwam op de dag
dat de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-U
voor het eerst in vijftig dagen weer in het
publiek verscheen. De 'Geliefde Leider' van
het stalinistische land bezocht een militair
opleidingscentrum Kim was kortgeleden
niet aanwezig bij de jaarlijkse bijeenkomst
van het parlement.
De reden voor de langdurige absentie is niet
bekend. De crisis rond Noord-Korea zal
volgende week weer volop in de schijn
werpers staan als de VN-Veiligheidsraad
zich voor het eerst over de kwestie buigt.
Rusland en China hadden de vergadering
steeds tegengehouden, tot onvrede van de
VS.
Het Internationaal Atoomenergie Agent
schap IAEA had de raad al in februari ge
vraagd een oordeel te vellen over Noord-
Korea, nu dat land onder meer uit het ver
drag is gestapt dat de verspreiding van
kernwapens verbiedt. Pyongyang heeft ook
een kernreactor weer in werking gesteld en
VN-inspecteurs de deur gewezen
Noord-Korea wil de crisis alleen oplossen in
directe besprekingen met de Amerikanen.
Die voelen daar nog helemaal niets voor.
Het Witte Huis hamert er steeds op dat het
een regionaal probleem betreft waarin ook
China. Zuid-Korea, Japan en Rusland een
rol hebben te spelen. China, traditioneel
bondgenoot van Pyongyang, zou Noord-
Korea intussen pressen de eis te laten vallen
dat er alleen met de Amerikanen wordt ge
sproken.
Sancties
De Veiligheidsraad zou kunnen besluiten
tot economische sancties tegen Noord-
Korea. Pyongyang zal dat opvatten als een
'oorlogsverklaring', aldus het regime eerder
dit jaar. Tijdens de bijeenkomst op 9 april
zullen er naar verwachting nog geen be
sluiten worden genomen, aldus de Ameri
kaanse VN-ambassadeur Negroponte.
ANP/RTR
