Het geroezemoes is verstomd
PZC
Frisse schilderijen en beelden
kleuren de lente in Galerie T
Onderzoek naar
imago van de
Zeeuwse kust
kunst cultuur
lezers schrijven
Irak VIII
Huisartsenpost
Geïnspireerd op doorreis in Zeeland
Miniconcerten in cultuurroute
SLA UW SLM
WERELDATLAS VAN
RELM
donderdag 3 april 2003
door Jacques Cats
VLISSINGEN - Zeeland doet
met Friesland en Noord- en
Zuid-Holland mee aan een uit
gebreid onderzoek naar het
imago van de Nederlandse bad
plaatsen en kustgebieden. Het
onderzoek richt zich op potenti
ële bezoekers uit Nederland en
op het Duitse vakantiepubliek
dat afkomstig is uit Nordhein-
Westfalen en Niedersachsen.
Via enquêtering wordt nage
gaan waardoor badplaatsen
zich onderscheiden van andere
toeristische trekpleisters aan de
kust. Roept het noemen van de
naam beelden op van een hip
oord, van vergane glorie, van
rust of drukte of van luxe of so
berheid?
Ook zijn er vragen bij die een
antwoord moeten geven hoe be
zoekers denken over de sfeer,
gastvrijheid, bereikbaarheid en
veiligheid. In de vragenlijst ko
men voorts onderwerpen aan
bod die een indruk moeten ge
ven van de verwachting en
waardering van het toeristisch
aanbod en voorzieningen zoals
campings, hotels, toiletten en
kinderactiviteiten en parkeer
gelegenheid.
In de Duitse regio's wordt in de
enquête de nadruk gelegd op de
bekendheid van de Nederlandse
badplaatsen en de beeldvor
ming van de Nederlandse kust
ten opzichte van concurrerende
kustgebieden zoals in België en
aan de eigen Duitse Oostzee
kust.
Interessant
Het onderzoek moet interessant
materiaal opleveren voor kust-
gemeenten en kustprovincies,
lokale WV's, de provinciale bu
reaus voor toerisme, promotie
organisaties en Kamers van
Koophandel.
Gedeputeerde Staten van Zee
land willen voor het Zeeuwse
deel van het imago-onderzoek
11.200 euro uittrekken
De informatie uit het onderzoek
wordt beschikbaar gesteld aan
het kenniscentrum van het Bu
reau voor Toerisme Zeeland
waardoor de onderzoeksresul
taten straks door meerdere
doelgroepen kunnen worden
benut.
door A.J. Snel
Als een Zeeuws trekpaard dat voor
een bolderwagen is gespannen om
twee, hooguit drie kleuters te vervoe
ren. Zo vaart de Koningin Beatrix tus
sen Vlissingen en Breskens en omge
keerd. Net als de Prins Johan Friso.
Uiterlijk is er niet zoveel veranderd. Op
de schepen is het logo van de BBA be
vestigd. De letters staan voor Brabant-
sche Buurtspoorwegen en Autodien
sten. Op de dekken vindt de reiziger het
beeldmerk terug van de onderneming
die binnen de Connex Groep opereert.
Dat is het zo ongeveer. De boot heeft de
optimistische aanduiding Fast Ferry
meegekregen, maar dat merkt nie
mand.
Ze deelden de boot met scholleren, dag
jesmensen, koeriers, zakenliedenamb
tenaren op dienstreis en zo nog wat on
geregeld volk. Die tijd is voorbij. Nu het
toeristische seizoen nog niet is aange
vangen, wordt de boot bezet door scho
lieren en lieden op leeftijd, die bij het
loket vooral blijk geven van interesse in
kortingen voor jongeren en bejaarden.
In de salons zijn de rolluiken voor de
buffetten neergelaten en het geroeze
moes is verstomd. De passagiers lijken
op weg naar een cursus voor dooie dien
ders. Hier en daar wordt wel wat ge
praat, maar het klinkt niet geanimeerd.
Gekwebbel is het en intussen kwijnt de
boot weg.
Aan boord voelt het anders dan tot en
kele weken geleden. Buiten de spits
uren wordt slechts een handvol mensen
naar de overkant gebracht. Met de twee
schepen wordt een resultaat behaald
dat in geen enkele verhouding staat tot
de geleverde inspanningen. Wie de
overtocht maakt, voelt zich licht gege
neerd en krijgt de aanvechting de Bra-
bantsche Buurtspoorwegen toe te
roepen: „Dat is toch echt veel te veel
moeite. Dat hadden jullie nou met moe
ten doen." Ook maakt treurnis zich
meester van de opvarenden. De boot is
anders gaan ruiken nu er geen auto's
meer mee worden vervoerd. Toegege
ven, vroeger stonk het er. Maar het
stonk lekker. Naar benzine en diesel,
vermengd met iets ondefinieerbaars;
ergens in de buurt van zeiklucht.
Daar kreeg je trek van. In erwtensoep
en kroketten die aan boord, geheel in
strijd met ieder zinnig culinair uit
gangspunt, uitstekend smaakten. Net
als de koffie. Je wist wel dat die niet
deugde, maar blijkbaar begoochelde de
ambiance de smaakpapillen waardoor
het net leek of je een lekker bakkie voor
je had staan. Je was aan boord een beet
je een kind op schoolreis, dat thuis het
lijstje had afgewerkt onder het kopje
De boot tussen Vlissingen en Breskens, alleen nog voor fietsers en voetgangers.
foto Mechteld Jansen
'Beslist meenemen'. De onderwijzeres
had daarop als eerste attribuut gezet:
'een goed humeur'. Dat was leuk ver
zonnen door juffie en je voldeed dus
prompt aan haar wens, waardoor de he
le reis niet stuk kon.
Bravoure
Dat is nu niet meer zo. Om te beginnen
mis je een heleboel andere goedgehu
meurde lieden op de reis naar de
overkant. Het is maar een mager gezel
schapje geworden. De vrachtwagen
chauffeurs zijn absent wegens tunnels
en daarmee heeft de overtocht veel
kleur en rumoer verloren. Ze waren vol
bravoure en bewogen zich over de boot
met de zelfverzekerdheid waarmee een
grootgrondbezitter zich over zijn ak
kers begeeft.
Dan waren er de vertegenwoordigers,
die op de Westerschelde een korte wijle
de mistroostigheid kwijtspeelden die
aan hun bezigheden kleefde. Hier aan
boord waren geen middenstanders, die
de handelsreiziger bij diens binnentre
den inzoutten dat hij niets in te brengen
had dan lege papiertjes en dat iedere
eventueel te plaatsen bestelling moest
worden gezien als een gunst. Hier
straalden de handelsreizigers uit dat ze
wisten wat er in de wereld te koop is.
Pennevreugd
Ter verhoging van de treurnis zijn aan
de wanden achter glas teksten opge
hangen van lieden van de mooie vereni
ging Pennevreugd. Hier wordt gede
monstreerd hoe het Nederlandse volk
reageert als de verjaardag van Sinter
klaas wordt gevierd of als een over
heidsmaatregel niet naar zin en genoe
gen is: dan worden verzen geschreven.
Bep Grootendorst uit Oostkapelle heeft
haar ongenoegen gevat in een stukje
poëzie, dat de titel 'Oversteek' heeft ge
kregen. Zij schrijft:
Geen rust en ruimte meer
Geen zon of winderig weer
Een groot gemis
Maar 't erge is:
Voor d' engte en de lengte
Van die moderne mollengang
Ben ik al bij voorbaat bang.
Goed gedaan Bep; vooral dat binnen
rijm met engte en lengte getuigt van ta
lent. Ga zo door. Maar hang je fobisch
getinte werk niet op een schip waar de
stemming toch al ver beneden peil is.
Dat geldt ook voor Annemargreet uit
Middelburg, die de belabberde situatie
heeft samengevat in vier regels:
Boot
vaarwel
Vaar wel
boot.
Op zich goed gedaan hoor, maar voor de
toch al gedeprimeerde medemens niet
bepaald een opsteker. Trouwens, waar
om laten de Brabantse Buurtspoorwe
gen en aanpalende Autodiensten zulke
teksten hangen? Toch niet om zout inde
gewonde Zeeuwse ziel te wrijven, mo
gen we hopen.
Fast Ferry! Jan Salie zullen ze bedoe
len. De boten varen nog, maar de zuive
re genoegens liggen afgemeerd en ver
trekken waarschijnlijk binnenkort
naar Italië.
Maledetto!
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC ver*
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactie
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent nietdr
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen w»
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden.^
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Ov*
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
HlllVPn ondertussen met hun hoogt»
U 111 V Cll nologische bewapening j
vooruit en al wie dacht dall.
Irakese bevolking de invj.-
macht zou komen toejuich^
bevrijders heeft het flink;,
gehad. De Amerikanen hac
zich hun intrede in Irak we
ders voorgesteld. De Irak;
vechten heldhaftig in en:
hun land, de Amerikanen»;
dringen een ander land bits
om het te verknechten ten
hoeve van de economischet-
langen van de VS! De Irai
bevolking beseft dat hoe-,
houding ook kan zijn tegen.-
Saddam, dat zij van de VSei
niets te verwachten hebber.
Ten eerste wil ik mijn genoegen
bekend maken dat ik het win
kelcentrum in Vlissingen heb
bezocht en ik vond het een
prachtig iets. Daar ik in het ver
leden een grote duivenvanger
ben geweest (nu nog voor raad
en advies) vond ik dat die dui
ven in het winkelcentrum met
passen. Ze lopen zo onder de
toonbank door bij de banket
zaak en zitten boven de eettafel-
tjes met alle gevolgen van dien.
Ik woon nu een ruim half jaar in
Zeeland. Ik ben hier gekomen
vanuit de Achterhoek. Ik ving
duiven met een verdovingsmid
del en was de enige die dat deed.
Nogmaals, ik vind het een onhy
giënisch iets daar in Vlissingen,
die duiven in het overdekt win
kelcentrum. Kan daar iets aan
worden gedaan?
Henk Wassink
Van Lansberghelaan 1
Hulst
SOS Kinderen Irak verzet zich
krachtig tegen de VS-agressie-
oorlog tegen Irak. De oorlog is
een schending van het interna
tionaal recht, hoogtechnolo
gisch afslachten van een weer
loze Iraakse bevolking, onder de
ogen van de hele wereldbevol
king. Als nu dan het internatio
naal recht moet worden toege
past, dan moeten alle landen
actief de verdediging van Irak
opnemen. De demonisering van
Saddam Hoessein moet de
agressie goed praten. Wouter
Bos (PvdA) maakt gebruik van
dit gegeven en hij herleidt heel
Irak tot Saddam Wouter Bos
stelde na de VS-invasie dat hij
niet voor Saddam kon kiezen en
wel voor de VS-agressor. Irak en
Saddam zijn voor hem dus één
en door die uitspraak schaart hij
zich achter de aan gang zijnde
moordpartij. Kiezen voor Irak
wil niet zeggen, kiezen voor
Saddam! Kiezen voor Irak is
kiezen voor de bevolking van
een soeverein land. De Ameri
kanen en Britten geraken
Luk Brussel
Hoefkensdf.
Kuil')
De zieke mens wordt in dez; j
menleving al gedood voor-
hulp is. Nu krijgen we ween
'post' in onze maag gesp.
Nog even en we worden ven
len tot veevoeder. We zijn»
immers niets minder dan
En al die hufters aan de topj
den vet van onze ellende.i
goede vader zei altijd: kindi
schuim van de natie zit aa:1
top. Helaas heel waar. Allee
ren zijn voor ons gesloten."}
mijn man acht jaar gels
stierf op een vroege maane
morgen, was de zondag er,:
ook slechte hulp van de h.
arts. Ik heb een klacht iir
diend bij de hogere hotemeö
en ach, de arts had 't zo d*
Dat weet ik ook wel. Die
Borst heeft een hoop kwaa:
daan in dat paarse gedoe. Efl
wat zit er zo'n balkende ezé>
het CDA, hij had beter profe-
kunnen blijven! God geve:
land weer kracht om te he
zen. Er zijn al veel te veel de
gevallen in naam van de Mr
mon: geld.
Christel van den Dobbel
Nieuwstrwr.'
Vhssr.
Advertentie
Schilderij van Paul Arntzenius 'Golfbreker in Domburg' in de Drukkerij.
foto Mechteld Jansen
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Dat Zeeland
door de eeuwen heen een grote
aantrekkingskracht heeft uit
geoefend op schilders is bekend.
Vele kunstenaars vestigden zich
in Domburg of Veere om het
'Zeeuwse licht', de kust of de
markante gestalten van Wal-
cherse boeren en boerinnen te
schilderen.
Anderen legden hun impressies
vast als zij op doorreis waren.
Van twee van die laatsten, Jo
hannes Mattheus Graadt van
Roggen en Paul Arntzenius,
toont De Directiekamer schil
derijen, etsen en een tekening.
Graadt van Roggen(1867-1957)
bracht het grootste deel van zijn
leven door in het Noord-Hol
landse Bergen. Daar vond hij
dingen die hem in Zeeland ook
fascineerden: uitgestrekte luch
ten, woeste duinpartijen en het
licht dat weerkaatst in de zee.
Twee van de zes werken die De
Directiekamer van hem toont
hebben een duinpartij bij Ber
gen als onderwerp. Het zouden
Zeeuwse taferelen kunnen zijn,
zodat ze op de tentoonstelling
MIDDELBURG - Zondag kan
in Middelburg de maandelijkse
kunst cultuurroute worden
gelopen. Ditmaal gaat de rond
gang niet alleen langs tal van
galeries en expositieruimten.
Op verschillende locaties zijn
miniconcerten gepland.
In de Koorkerk zijn altvioliste
Petra Flipse en pianist Leen de
Broekert te beluisteren (13.30,
14.15 en 15.45 uur) met werken
van Eccles en Schumann. De
Argentijnse sopraan Valeria
Mignaco en haar begeleider
Hank Heijink treden achtereen
volgens op in de synagoge (13.30
uur), Galerie T (14.15 uur) en
Galerie 't Haentje te Paart
(15.45 uur). Op het repertoire
staan werken van Monteverdi,
Frescobaldien Caccini. Het kla
rinetduo Andrea Slabbekoorn
en Irene van Krieken speelt in
Atelier Toos van Holstein aan de
Kinderdijk (13.30 uur), Atelier
Leontien Hooij in de Breestraat
(15 uur) en antiekhandel De
Pagter (16.30 uur). Zij voeren
werk uit van Crusell en Mozart
Altvioliste Saskia Meijs, accor
deonist Theo van Tol en contra
bassist Jasper de Beer concerte
ren in De Drukkerij (13.30 uur),
de synagoge (15 uur) en Atelier
Toos van Holstein (16.30 uur).
Het jazztrio J.E.L. treedt op in
De Drukkerij (14.15 uur), an
tiekhandel De Pagter 15 uur) en
Atelier Leontien Hooij (16.30
uur).
niet misstaan. De overige wer
ken hebben van alles met Zee
land te maken: etsen van de ha
ven in Veere, een Zeeuws meisje
en een golfbreker bij Domburg
en een in olieverf geschilderd
gezicht op Schouwen. De etsen,
vooral die van het Zeeuws meis
je, zijn zorgvuldig en subtiel uit
gewerkt, in verf lijkt Graadt van
Roggen vooral de dreigende
kracht van de natuur te hebben
willen weergeven.
Naast zijn ets van een golfbre
ker in Domburg hangt een schil
derij met dezelfde titel van de
Haagse schilder Arntzenius.
Van hem zijn in totaal vijf olie
verven te zien. In de informatie
bij de expositie wordt kunstcri
ticus W. Jos de Gruyter aange
haald, die in 1940 schreef dat
Arntzenius' werk was 'voorbe
stemd om genoten te worden in
de stille beslotenheid van de
woonkamer'.
Zijn 'Open raam Veere', 'Het
Veerse gat' en 'Haveningang
met Campveerse toren' hebben
inderdaad iets ingekeerds, iets
rustigs.
Daar staat 'Stormweer Oost-
voorne' tegenover, met een
prachtige dreigende onweers-
lucht. Als stilte hier het onder
werp is, dan toch wel die spreek-
woordel ij ke stilte voor de storm.
Expositie: Passanten in Zeeland,
t/m 8 mei in De Directiemaker in
Middelburg, te zien tijdens ope
ningstijden van De Drukkerij.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Het is lente in
Galerie T in Middelburg. In de
expositieruimten hangt een
frisse, vrolijke en vooral kleuri
ge sfeer die past bij de tijd van
het jaar. De belangrijkste expo
santen zijn de schilders Marga
Linnenbrink en Jan van Spron-
sen en beeldhouwer Ger Jans-
Op de parterre zijn de schilde
rij en van Linnenbrink gecombi
neerd met de bronzen beelden
van Janssen. Hun werk contras
teert, want de schilderijen van
Linnenbrink zijn abstract en de
beelden van Janssen figuratief,
maar er is ook een duidelijke
overeenkomst. Beide kunste
naars uiten hun levenslust.
De schilderijen van Linnen
brink ogen chaotisch, maar zijn
het resultaat van een lang pro
ces van schilderen en overschil
deren, van wikken en wegen,
van toevoegen en van weglaten.
Het zijn explosies en implosies
van kleur. De beweging concen
treert zich over het algemeen in
het midden van de schilderijen,
daar botsen de kleuren op el
kaar, vormen zich vegen en
vlakken. De eerste associatie
zou die van een explosie van
kleur kunnen zijn, ware het niet
dat de omgeving op sommige
schilderijen niet achtergrond
wil zijn, maar juist de wirwar
van kleuren en vormen omarmt.
Dan is het dus meer een implo
sie.
De kleuren van Linnenbrink
zijn fris, ze maakt veel gebruik
van geel, blauw en groen. Haar
abstracte vormen doen soms
denken aan bloemen, dan weer
aan scherven, of aan een licht
en kleurenspel dat door wolken
heenbreekt. In één geval zijn de
silhouetten van mensen te on
derscheiden. Door toevoegeing
van gaas, karton of papier krijgt
een aantal van Linnenbrinks
schilderijen een licht reliëf. Ti
tels ontbreken. Dat is geen toe
val, want haar schilderijen zijn
op geen enkele manier verha
lend. Het zijn uitingen van sfeer
en gevoel.
De combinatie met beelden van
Janssen is geslaagd. Hij maakt
vrouwengestalten. Abstraheren
doet hij niet, het is opmerkelijk
hoe levensecht hij de vrouwelij
ke rondingen in brons heeft
weten te vatten. Hij werkt in se
rievorm. Vier beelden tonen
vrouwen met een masker op en
drie keer heeft hij vrouwen ge
maakt in lange gewaden die van
hun heupen naar beneden val
len, hun borsten zijn onbedekt
In de tuin van de galerie staat
nog het beeld van een balletdan
seres die balanceert op een grote
bol, haar arm reikt naar de he
mel. Het is duidelijk dat Janssen
een ode brengt aan de vrouw.
Hun poses zijn gracieus, eigen
wijs of verveeld. Ze hebben een
karakter dat bekoort. De ero
tiek is in elk beeld aanwezig
maar ligt er niet duimendik bo
venop.
In de kelder zijn schilderijen te
zien van Jan van Spronsen, lid
van de Haagse etsclub waarvan
permanent werk is te zien. Elke
maand wordt één van de etsers
eruit gelicht en krijgt het pu
bliek iets van zijn kunnen in een
andere discipline voorgescho
teld. Van Spronsen schildert
landschappen en stillevens. Hij
noemt zelf de 'reus van Aix en
Provence, die nooit uitgekeken
raakte op een berg en het (stille
ven) schilderen opnieuw defini
eerde' als zijn grote voorbeeld.
Cézanne dus. Die link is goed te
zien. En de prachtige kleuren
van Van Spronsen roepen het
werk van Vincent van Gogh in
herinnering. De uitbeelding van
de werkelijkheid is niet zijn eer
ste doel, daarvoor zweven zijn
objecten te veel en staan zijn ta
fels en huizen te zeer uit het
lood. Zijn schilderijen zijn in de
eerste plaats composities in lijn
en kleur. De schilder zegt bij
voorkeur 'eenvoudige, onspec
taculaire objecten, die een le
venslang gebruik achter de rug
hebben' te willen schilderen. In
die dingen ziet hij een afglans
van een grotere Maker. Wie voor
Van Sponsens schilderijen staat
gelooft hem.
De expositieruimte aan de Vis
markt wordt gedomineerd door
schilderijen van Ellen Gerrit
sen, Denny Braggen en Arthur
Bernard en zij bevestigen het
nog eens: het is lente.
De expositie in Galerie T duurt tot
en met 26 april, open don t/m za van
11-16 enlcomende zondag van 13-17
uur.
IMi...'J,11-11."Jfc
Op de parterre van Galerie T zijn de schilderijen van Marga Linnenbrink gecombineerd met de bronzen beelden van Ger Janssen.
foto Mechteld Jansen
