Zeetopia brengt dynamiek
Zing maar op het klauwtje
Werken van De Greef en Oostrum
vormen een boeiende combinatie
Provincie boos
op Delta Nuts
over verkoop
natuurgebieden
Gospelconcert
kunst cultuur
mm h wm
0800 - 0231 231 (GRATIS)
Toekomstvisie
lezers schrijven
Irak VI
Irak VII
Oerscène
1
door Henk Postma
De Zeeuwse Universiteit hoort niet
thuis in Middelburg. Het is daar
een vreemde eend in de bijt. Wil Zee
land echt iets van de toekomst maken,
dan moet je het hoger onderwijskli
maat in Vlissingen versterken. Daar
kan dan een Kenniswerf worden gerea
liseerd met bijzondere, en voor Neder
land unieke ontplooiingsmogelijkhe
den voor studenten. Dat is een van de
uitkomsten van 3DZ, een project waar
binnen ruim veertig jonge Zeeuwen aan
vernieuwing van de provincie werken:
hoogwaardige dynamiek, geworteld in
een sfeer van rust en ruimte en traditie.
Geen permanente Dance Valley op
Neeltje Jans. Dat vonden ze met z'n al
len wat te hoog gegrepen. Wel een intra-
provinciaal transportsysteem. Met
nieuwe, deels ondergrondse spoorver
bindingen. En intensieve pendelbusjes
tussen de dorpen. Niet de veerboten
ombouwen tot mobiele skate-arena's.
Maar tot de verbeelding sprekende
zorgvoorzieningen: kuuroorden in de
natuurgebieden, zowel voor de 'echte'
hulpbehoevenden als voor rustzoeken-
den die baat vinden bij een nieuw te
ontwikkelen Zeeuwse cosmeticalijn.
Niet allemaal wilde plannen dus. Maar
ideeën die inmiddels al weerklank heb
ben gevonden, en daarmee met een
beetje goede wil uitvoerbaar zijn. Ge
holpen door functionarissen die in het
'ruimtelijk denken' zijn gepokt en ge
mazeld, legden de 3DZ-jongeren in drie
dagen tijd een keur van plannen en
ideeën op tafel. Vertegenwoordigers
van bedrijven, instellingen en politiek
kozen daaruit vier projecten die op hun
actieve steun mogen rekenen
Duurzaam dineren
Behalve de realisering van een nieuw
Zeeuws transportsysteem en profile
ring van de provincie als bijzonder
zorgoord, kreeg ook een duurzaam di
neren-plan veel bijval: een hogere ho
telschool, met biologische boeren als de
leveranciers van streekgerechten. Maar
veruit de hoogste score was er voor De
Kameleon: een plan om Zeeuwse hoge
school en universiteit samen te brengen
op een Vlissingse Kenniswerf, zodat
daar een specialistisch onderzoekscen
trum kan worden gerealiseerd voor wa
termanagement en andere aan Zeeland
gerelateerde vakgebieden
De Kameleon is een 'kleinschalige
hoogwaardige' campus die niet alleen
de 'gewone' studenten huisvesting, stu
die en ontplooiingskansen biedt, maar
door Ernst Jan Rozendaal
John van den Duik, Jordy Franse, Christy Goudswaard, Suzanne van Lennep en Peter Quaak bedachten het 3DZ-plan Look,
look, look inside: jongeren vestigen zich in een verpauperde boerderij, knappen die op, en laten de televisie daar verslag van
doen. foto 3DZ
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - Het dagelijks
provinciebestuur is ontstemd
over de vrije verkoop van na
tuurgebieden door nutsbedrijf
Delta. Daarmee wijkt de onder
neming af van de afspraak dat
Delta-gronden met natuurbe-
stemming éérst ter overname
worden aangeboden aan de
Dienst Landelijk Gebied, aldus
Gedeputeerde Staten.
Dat Delta - eigendom van de
Zeeuwse gemeenschap - bij het
afstoten van natuurgebieden
voorrang geeft aan de Dienst
Landelijk Gebied, vindt het da
gelijks provinciebestuur lo
gisch, in verband met het pu
blieke belang dat de overheid
heeft bij de verwerving van na
tuurgebieden. Volgens GS zijn
daar ook goede afspraken over.
Vorig jaar is een stuk grond bij
Dishoek bij openbare inschrij
ving verkocht. Daarbij werd het
perceel niet vooraf aan DLG
aangeboden. Wel mocht de
dienst mee inschrijven. De
grond ging echter naar particu
liere inschrijvers.
Gedeputeerde Staten betreuren
de werkwijze van het nutsbe
drijf en vragen de directie in het
vervolg méér rekening te hou
den met het publieke belang.
Dat klemt temeer, daar Delta
nogal wat eigendom heeft in
voor de gemeenschap interes
sante natuurgebieden.
De woordvoerder van Delta zegt
dat er bij het bedrijf niets be
kend is over een af spraa k met de
provincie en DLG. ..Zo'n af
spraak is er niet. We gaan wel
eens met ze in gesprek, maar we
gaan uiteindelijk voor de hoog
ste bieder." De betreffende
grond bij Dishoek, 1800 vier
kante meter, lag tussen twee va
kantiehuizen in De eigenaren
daarvan boden een aanzienlijk
hogere prijs dan DLG.
OOST-SOUBURG - Het gospel
koor 'Crossings' geeft zaterdag
12 april eenpaasconcert. De uit
voering begint om 19.30 uur en
wordt gehouden aan de Reho-
bothstraat 9 in Oost-Souburg.
Links het beeld Zonaanbidster van Marti de Greef, rechts de aquarel Op de bank van Lambert Oostrum. foto Peter Nicolai
door Anita Tournois
CLINGE - De olieverfschilderijen en ge
mengde technieken van Lambert Oostrum
en de bronzen beelden van Marti de Greef
passen qua sfeer en zeggingskracht goed bij
elkaar. De Greef is bedreven in het vastleg
gen van het moment, Oostrum put uit herin
neringen. Voor de Greef is het de eerste keer
dat hij in Galerie Esprit exposeert. Oostrum
keert er terug na een periode van tien jaar.
Door het experimenteren met de computer
maakte Lambert van Oostrum, geboren in
Schiedam, weinig nieuw werk en exposeer
de nauwelijks. Deze zijstap zorgde echter
ook voor een ontwikkeling in zijn vrije
werk, waarin de figuratie is teruggekeerd
Oostrum drukt zich uit middels olieverf op
linnen of gemengde techniek op papier,
waarbij hij gebruik maakt van acryl en pas
tel. Vooral met laatstgenoemde techniek en
ogenschijnlijk nonchalante manier van
werken weet hij te intrigeren.
De sene geëxposeerde werken zijn voortge
komen uit herinneringen. Een schoenen
doos met oude foto's, een film op televisie,
recent of uit het verleden. Beelden, met de
mens als middelpunt, werden hergebruikt
tot een blijvende herinnering aan wat ooit
was. Uitdrukkingen van zijn personages
worden scherp weergegeven, kleurstellin
gen zijn integer met rake accenten van
blauw en zwart Vijf portretten in overwe
gend bruin, Souvenir getiteld, zijn mooie
voorbeelden. Voorwerpen als het glas bier,
de baard, een sigaret, kleding, een bepaalde
haardacht, hoed of bril weerspiegelen de
tijdgeest van de jaren zeventig. Dans, Meis
je op de fiets, of In het park, waarop een
moeder met kinderwagen en twee jongetjes,
vormen diezelfde ode aan vervlogen dagen.
Kleding, accessoires en uitstraling geven
beelden van net na de oorlog.
Vragen
Naast een tijdsbeeld worden ook vragen op
geroepen. Men wil graag weten hoe het af
loopt. Bij drie figuren in een auto, getiteld
De Rit en een echtpaar op de bank, de vrouw
naakt en verleidelijk, de man lezend in een
boek en Mike, met eenzelfde erotische on
dertoon, vraag je je afwie zijn dit en wat ge
beurt er verder? Oostrums fascinatie voor de
mens vertaalt zich verder in Ontmoeting,
een serie olieverven van een man en vrouw
in de jungle, een peuterkopje en een pasge
boren baby. Yellow tape, een man met doek
voor de mond en push, een gewichtheffer na
zijn prestatie, zijn mooie momentopnames.
Dergelijke momentopnames zijn tekenend
voor het werk van De Greef, woonachtig in
EindhovenMen ervaart dit in het bijzonder
bij zijn bronzen van dieren, als kemphaan
en stier, maar ook bij sommige torso's van
hoofdzakelijk vrouwelijk geslacht. Sculp
turen van flink tot heel klein formaat, zelfs
een sieraad, worden gekenmerkt door het
veranderen van vormen, het aandikken van
bepaalde plaatsen of eigenschappen, het
weglaten van lichaamsdelen of het uit hun
verband halen hiervan, waardoor de reali
teit een extra dimensie krijgt. Groot voor
beeld voor De Greef was Rodin. Doordat
zijn beelden klassieke eigenschappen in
zich dragen, hebben ze een tijdloze uitstra-
ling.
In 2002 had de kunstenaar een overzichts
tentoonstelling in Museum Kempenland in
Eindhoven. Naar aanleiding van deze ten
toonstelling is een boek uitgegeven met zijn
werk, vergezeld van een fraaie boekenleg
ger van een sierlijk naakt; de vrouw, con
stante inspiratiebron, wulps, uitdagend,
sensueel, artistiek, sportief, zonnend, op ve
le manieren uitgebeeld. Fraaie bronzen zijn
er verder van een krijger en een amazone
met rond schild en speer, onderwerpen die
we regelmatig in zijn werken aantreffen
Tentoonstelling t/m 27 april in Galerie Esprit,
Gravenstraat 99 in Clinge. Openingstijden do
t/m zo. 13.30 17.30 uur, do. ook van 19.00 21.00
uur
VLISSINGEN - Henk Harinck
dirigeert niet alleen met zijn
handen, minstens zo belangrijk
is zijn strenge oogopslag. Na
tweeëntwintigenhalf jaar
neemt de in Borssele woonach
tige dirigent zaterdag afscheid
van de Vlissingse Oratorium
vereniging (VOV) met een uit
voering van de Matthaus Pas
sion van Bach. Nog één keer zal
hij de koorleden met zijn prie
mende blik tot gelijke inzetten
dwingen. „Ik kan behoorlijk fel
worden", erkent hij. „Ik hou de
leden op repetities regelmatig
voor: 'Als ik het zeg, gij zult.' Er
moet er nu eenmaal één de lei
ding hebben. Na afloop kunnen
we er ruzie over maken."
Het kenmerkt Harinck ook dat
het na afloop nooit tot zo'n ruzie
komt. Hij mag dan een felle en
strenge dirigent zijn, tegelijk is
hij er als geen ander van door
drongen dat het koor plezier
moet hebben als het goed wil
presteren. „De repetities zijn
voor de leden ook een avondje
uit. Het hoeft niet honderd pro
cent muziek te zijn, het sociale
aspect is van groot belang. Ster
ker nog, de Vlissingse Oratori
umvereniging zingt beter als de
sfeer goed is. Elke repetitie moet
er een keer goed gelachen wor
den, anders is de avond niet ge
slaagd."
Hij is in het najaar van 1980 bij
de VOV aan de slag gegaan, na
dat hij daar enige tijd als tenor
had meegezongen. Van organist
in de kerk had hij zich ontwik
keld tot dirigent. Hij had het Be-
velands Kamerkoor en een kin
derkoor onder zijn hoede en dat
smaakte naar meer. „Ik had de
ambitie iets meer met mensen te
doen en niet alleen in een hokje
te zitten achter een orgelAls het
dan goed gaat, neemt je enthou
siasme toe. Ik wilde dus wel eens
een groter koor, met een orkest
en solisten. Ik ben mijn staatsdi-
ploma gaan halen. In juni deed
ik examen en in september
stond ik voor de oratoriumver
eniging. Het bestuur vroeg of ik
in drie maanden tijd het
Weihnachtsoratorium van Bach
kon instuderen Na afloop van
het concert zouden we kijken of
het wederzijds was bevallen."
Langstdienend
Dat bleek het geval. Harinck is
nu de langstdienende dirigent
uit de geschiedenis van de VOV.
Als directeur van een fabriek in
kentekenplaten - muziek is al
tijd een hobby gebleven - is hij
met succes in de voetsporen ge
treden van gerenommeerde di
rigenten als Daan Manneke en
Izaak Ruissen, zijn voorgangers
bij de VOV. In een kleine kwart
eeuw tijd heeft hij het niveau
van het amateurkoor zo ver we
ten op te krikken dat het nu een
Matthaus Passion of een Mes
siah van Handel kan uitvoeren
zoals dat in de tijd van de Barok
werd gedaan Gustav Leon-
hardt en Nikolaus Harnoncourt
zijn voorbeelden voor hem,
evenals Jos van Immerseel en
Philippe Herreweghe bij wie hij
interpretatiecursussen volgde.
„Dat was een welbewuste keu
ze", zegt Harinck. „Mijn hart
ligt bij de Renaissance en de Ba
rok, zeg maar de periode 1400
tot 1800. Wat niet wil zeggen dat
ik Romantische werken niet
mooi vind. die heb ik ook gediri
geerd. Het is mede een prakti
sche kwestie, voor muziek uit de
Romantiek is een veel groter or
kest nodig. Maar wat mij vooral
aantrekt in de Barok is het ac
cent dat ligt op het woord. Meer
dan de muziek bepaalt de tekst
waar de accenten worden ge
legd. Als ik een stuk voorbereid,
neem ik altijd de tekst als uit
gangspunt. Pas daarna ga ik
naar verschillende uitvoeringen
op cd luisteren en vraag ik me af
waarom iemand iets zus of zo
doet. Als ik weet hoe ik het wil,
is het mijn taak dat over te bren
gen op het koor. Zonder onbe
scheiden te willen zijn, durf ik te
zeggen dat daar mijn kracht
ligt 'Hoe krijg je het voor elkaar
dat ze het zo doen?', hoor ik
vaak, Van het grootste belang is
dat het koor daarvoor naar mij
kijkt. Muziek maken is niet al
leen nootj es lezenhet is ook n i et
alleen luisteren, minstens even
belangrijk is het kijken. Naar
mijn gelaatsuitdrukking en
naar mijn handen. Zing maar op
dat klauwtje, dan gaat het
goed."
Harinck neemt afscheid van de
VOV omdat hij minder geboi
den wil zijn en het momentvél
wil zijn dat koorleden zich gal
afvragen 'wanneer die om
nou eens weggaat'. Het won
nog een beetje wennen, besê
hij. „Mijn vrouw zingt info
koor Over twee weken gaatz
gewoon op maandagavond n
peteren en blijf ik thuis. 'Ikw
ook wel eens onder een andö
dirigent zingen', zegt ze. Mai
ik zit hier niet te mokken. Dati
met plezier terug kan kijka
maakt alles goed."
Concert: Matthaus Passion doori
Vlissingse Oratoriumverenigingt
Henk Harinck. zaterdag in de StI
cobskerk in Vlissingen. Aanval
19.30 uur.
(Advertentie)
Lezersservice - bezorgklachten - informatie over abonnementelj
vooral ook is ingericht voor mensen met
een handicap. Hogeschool en universi
teit worden daarmee de enige onder
wijsinstellingen in Nederland die zich
uitdrukkelijk ook op gehandicapte stu
denten en wetenschappers richten.
„Voor hen blijkt het namelijk moeilijk
om na hun achttiende geschikte woon
ruimte te vinden", zegt Berte Simons,
studente aan het Maritiem Instituut
van de hogeschool. Ze is een van de jon
geren achter het campus-plan.
Of het er van komt? De Zeeuwse poli
tiek mikt nog steeds op Middelburg als
vestigingsplaats voor de Zeeuwse Uni
versiteit. Toch hebben de bestuursver-
antwoordelijken van de hogeschool,
het provinciebestuur en de gemeente
Vlissingen toezegd het campus-project
mee van de grond te trekken. In de
tweede helft van april vindt de eerste
'bouwvergadering' plaats, kan 3DZ-
projectleider Pieter Vollaard melden.
Vervoersproblemen
Ook voor de drie andere plannen is van
de zijde van overheden, instellingen en
zelfs bedrijven interesse getoond. Zo
ziet de gemeente Goes in het intrapro-
vinciaal transportplan een mogelijk
heid om de vervoersproblemen op te
lossen die door de opening van de Wes-
terscheldetunnel en de komst van de
Westerschelde Container Terminal zul
len ontstaan. Het Lectoraal Onder
gronds Bouwen, dat de hogeschool on
langs in het leven riep, ziet er ook brood
in. Want een essentieel onderdeel van
het transportplan is de aanleg van deels
in het landschap verzonken, deels on
dergrondse rail-verbindingen en sta
tions.
De jongeren zelf willen eerst en vooral
dynamiek in de provincie brengen, zon
der dat historische waarden als het
groene landschap en traditionele dor
pen daarvoor worden opgeofferd. Ze
ontwikkelden een streefbeeld dat ze
Traditioneel Zeetopia noemen. De jon
geren handelen overigens niet uit eigen
initiatief. Ze reageerden op een wer
vingscampagne van het landelijk Inno-
vatieNetwerk Groene Ruimte en Agro-
cluster. Die werkte daarbij samen met
de Hogeschool Zeeland.
Beide instanties verwachten dat juist
jongeren impulsen kunnen geven aan
het streven naar 'vernieuwing van de
groene ruimte'. Zeeland, vinden ze,
moet een 'Dynamische Duurzame Del
ta' worden Vandaar ook de naam van
het project: 3DZ. Alle plannen en idee-
en zijn inmiddels gebundeld in een
boek dat afgelopen week op de markt
werd ebracht door de landelijke Stich
ting Maatschappelijk Ondernemen
(SMO). Daarin worden nog 36 plannen
en ideeën van de jongeren beschreven.
Het boek is verkrijgbaar via de hoge
school en de website www.smo.nl
woensdag 2 april 2003
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC verscht
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietij:
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet datdi
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worde
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. Deif
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Overgt
weigerde brieven wordt riet gecorrespondeerd.
Dagelijks krijgen we beelden
van de afschuwelijke oorlog in
Irak te zien en krijgen we aller
lei deskundigen te zien die
vervolgens hun mening op de
actualiteit geven. Voor een een
voudig mens wordt het er niet
duidelijker op over het hoe en
waarom en waarvoor. Wat was
ik blij dat Maarten van Rossem
in de PZC van 26-3 zich afvroeg
'Hoe is de nieuwe wereldorde
van Bush?' Eindelijk een helde
re uitleg dacht ik van een Ame-
rikadeskundige bij uitstek.
Toen hij begon over preventie-
doctrine en hoe significant deze
doctrine was en dat de Sovjet-
Unie implodeerde en over het
bipolaire evenwichtsysteem en
vervolgens over de preoccupatie
van Irak en de multilaterale in-
terventiepolitiek en het diep dé
dain van Washington en de neo
conservatieve Republiekeinse
intellectuelen en vervolgens
over een unilaterale wereldor
de, toen begreep ik er werkelijk
helemaal niets meer van en
dacht 'laat maar'. Gelukkig zag
ik in de Zeelandeditie van de
PZC van 26-3 een ingezonden
brief van Luk Brusselaers over
Irak. Aha, dacht ik, wel iemand
met een heldere uitleg en me
ning, maar toen ook hij over een
flagrante schending van het in
ternationaal recht begon, kwam
ik tot de conclusie dat deze oor
log niet in gewone woorden, die
iedereen begrijpt, uit te leggen
is, laat staan aan de bevolking
van IrakNu maar hopen dat de
oorlog vlug over is en dat de des
kundigen op vakantie kunnen
dan kan ik ondertussen mijn
woordenschat wat op peil bren
gen.
Chris de Footer
Akkerwindelaan 21
Temeuzen
Er is oorlog in Irak. Het is de
vraag of daarmee de spanning
tussen de moderniteit en de fun-
damentaliteit toe- of af zal no
menDe moderniteit wil deethj.
sche waarde van het behoud va;
lijf en goed waarborgen. Na I;
september 2001 is de beer le
De USA-moderniteit laat zie
niet op eigen grondgebied aat.
vallen en zal niet berusten tè
dat ze in eigen huis veilig zijn,a
moet daarvoor de wereld opzr;
kop. De Nederlandse politie
vraagt zich te weinig af of wefc-
behoud van lijf en goed waa:
borgen. Deze ethiek was immq
onder het sociaal liberaal belei
van de afgelopen 10 jaar aio;,
deruit gegaan. We zijn nietve,
lig meer op straat of in huis W<
er tegen in 'het geweer' kom
wordt zelf bestraft. We worde
geregeerd door de fundaments]
liteit van het laat maar waaiej
het komt wel goed, socialising
Burgers slaapt lekker. Er staas
mensen op die de onethischebt.
reaucratie van de fundaments
liteit niet meer voor waar aat
nemen. Ik verwacht dan ook a
de gehele politiek, de wereld,d
Europese, de landelijke, de pro
vinciale en de gemeentelijkepo
litiek de komende jaren een tot
nemende spanning tussen i
moderniteit en de fundaments
liteit.
Wim Boogatt
Er ling Steens traail
Nieuwerker
Ronduit vulgair, die column va
Meindert Inderwisch in de PZ
van 28-3. Als dit de manier isa
de krant te verlichten is het fa
te boel. Om op zo'n manier:
willen leven moet hij zelf wets
maar om zoiets, als dit stuk,!
willen plaatsen, sorry! Ik sns
niet, dat een gerenommeerd
krant als de PZC zoiets w
plaatsen, samen met de miss
lijke tekeningen van Peter va
Straaten. Ik vind het niet getui
gen van klasse en ik erger mijt
aan.
Ruth van de Pol-Nieuwenhui
Turkeyewegï
Waterlandkerty
Henk Harinck dirigeert niet alleen met zijn handen, maar ook met zijn strenge oogopslag.
foto Willem Mien
