Roofvogel rukt steeds
vaker op in de steden
PZC
Lente
puzzel
Sperwerbuizerd en havik terug van weggeweest
Heer Bommel en het Losgetrilde Inzicht Toonder Studie
Casper Hobbes
recept
Comeback van de kipfilet met gembersaus
het weer
Zeeland: Guur!
woensdag 2 april 2003
Se(ma Joyce
Mijn ex-man is overleden en het is nu echt lente. Ter
wijl mijn magnolia begon te bloeien belde ik op het
laatst nog met allerlei hulpnummers, omdat ik zo onge
rust was over hem. Ik vertelde mensen zelfs opgelucht
dat ik eindelijk een afdeling van de Bemoeizorg van de
GGD had gevonden, die hem zou kunnen helpen, zonder
te weten dat hij al dood in zijn woning lag.
Ik had hem laat op de avond van mijn verjaardag nog ge
sproken en hij klonk zo ziek en in de war, en ik ben blij
dat ik die laatste keer vriendelijk tegen hem was. Vaak
maande ik hem heel strak en kortaf om gewoon te stop
pen met drinken Dan belde hij terug om te vragen waar
ik die idiote beschuldigingen vandaan haalde, en dan
hing ik weer kwaad op.
Waarschijnlijk is hij diezelfde nacht na ons laatste ge
sprek overleden Toen ik het hoorde was er opeens weer
ruimte voor alle aardige herinneringen en had ik alleen
maar verdriet. Maar de dag daarna werd bekend hoe
verschrikkelijk veel drank in zijn huis was gevonden en
opeens sloegen de stoppen bij me door.
Sinds we gescheiden waren was ik een randgeval geioor-
den, een vervelend mens dat twijfel, boosheid en bitter
heid met zelfmedelijden en verdriet zat te mixen in pro
porties waar mensen helemaal beroerd van werden. En
dat ging door tot en met zijn begrafenis, want ik heb me
daar, na drie nachten zonder slaap, met de toegevoegde
waarde van een fles wijn op het laatste moment, walge
lijk misdragen.
En het rottige is dat ik er wel spijt van heb, maar niet ge
noeg. Zonder die wijn had ik nooit eerlijk kunnen zeg
gen wat inm'n hart zat, welke lieve herinneringen ik nog
had en hoe ik hem zou missen. En zonder die wijn had ik
hem zeker niet in m'n toespraakje een klootzak kunnen
noemen, die me zo verschrikkelijk in de steek gelaten
heeft. Het was niet goed en het hoorde niet, maar het is
wel gebeurd.
Er zijn nu dus heel wat mensen die nooit meer met me
willen praten. Ik geef ze geen ongelijk, maar ze willen
ook niet meer weten hoe ik tot het laatste moment nog
voor hem probeerde te zorgen. En er zijn nog wel mensen
die het me niet kwalijk nemen, maar ook dat is minder
belangrijk dan het feit dat het leven nu gewoon doorgaat
met zijn eigen natuurlijke verloop, waarbij ik me einde
lijk verlost zal kunnen voelen van al die ongerustheid.
Zodra het geen pijn meer doet dat het nooit meer goed
zal komen, dat ik niets meer te maken heb met het huis
dat we samen kozen en de dingen die we er samen in ge
zet hadden - met alle intimiteiten waar anderen nu
dwars doorheen lopen Want ik ivas gescheiden natuur
lijk, en dan hoor je er niet meer bij.
Misschien word ik zelf nu ook weer een rustiger, even
wichtiger mens, en wie weet kan ik over een poosje bij de
Gamma en in het tuincentrum rondlopen, op zoek naar
mooie vaste planten, zonder me zo totaal verloren te
voelen tussen al die echtparen die opeens vanuit het
niets tevoorschijn zijn gekomen, omdat het voor hen ge
woon lente is geworden, en dus tijd voor houten bankjes,
barbecues en een gezellige blik op de toekomst, die zo
mer heet. Want die komt er natuurlijk ook nog aan. Alles
wordt vervolgd.
1
P
M
A
E
T
A
N
T
2
A
B
M
S
E
O
N
T
3
E
S
C
T
A
L
E
A
4
S
C
T
H
E
A
R
N
5
S
O
L
U
M
I
T
S
6
B
A
E
K
V
L
I
S
7
E
H
A
B
V
IJ
E
T
8
K
A
N
P
N
I
O
K
9
K
E
R
T
A
A
L
I
10
K
O
E
A
L
V
E
A
11
L
N
A
A
O
R
S
M
12
D
A
T
H
L
E
I
A
13
C
E
I
R
T
C
U
S
14
G
L
A
E
T
I
N
K
Het gaat goed met de roof
vogels in Nederland. Zo
goed zelfs dat sommige
soorten zich tot vlak bij de
mens wagen. Wie geregeld
over de snelweg rijdt moet
intussen vertrouwd zijn
met het beeld van buizerds
die uitrusten op lantaarn
palen langs de weg. Ande
re roofvogels, zoals sper
wers, zijn intussen zelfs
tot in onze grote steden
doorgedrongen
door Martijn Hover
Een jaar of dertig geleden wa
ren roofvogels in Nederland
praktisch uitgestorven. „Dat
kwam door het gebruik van pes
ticiden in de landbouw, zoals
DDT in de jaren vijftig en zes
tig", zegt Harvey van Diek van
Sovon, de organisatie voor vo-
gelonderzoek in ons land. „Die
middelen kwamen terecht in
veldmuizen en andere prooidie
ren van roofvogels. Uiteindelijk
gingen de roofvogels er kapot
aan."
De enorme sterfte halverwege
de vorige eeuw kwam op een
moment dat het net wat beter
leek te gaan met de Nederlandse
roofvogels. Jachtverboden in de
jaren dertig en de aanplant van
bosgebieden hadden ervoor ge
zorgd dat de roofvogelstand aan
het eind van de jaren veertig een
hoogtepunt bereikte. Twintig
jaar later waren er echter door
het kwistige gebruik van land
bouwgif vrijwel geen exempla
ren meer over. Hoe veerkrachtig
de natuur kan zijn, bleek echter
toen middelen als DDT verbo
den werden. Er vliegen nu meer
roofvogels rond in ons land dan
ooit tevoren in de afgelopen
honderd jaar.
Hoewel het Nederlandse land
schap in de afgelopen eeuw
sterk van uiterlijk is veranderd,
is dat lang niet in alle gevallen
slecht gebleken voor de roofvo
gels. Van Diek: „Buizerds zijn
enorm in aantal toegenomen,
deels ook doordat ze zich uitste
kend aan het nieuwe landschap
bleken te kunnen aanpassen.
Dertig jaar geleden waren het
nog pure bosvogels.
Maar niet alleen buizerds weten
zich goed aan te passen, vertelt
Van Diek. „Sperwers bijvoor
beeld jagen vooral op andere vo
gels. Dat je in de steden steeds
meer vogels ziet, heeft ertoe ge
leid dat de sperwer zijn jacht
terrein naar de stad heeft
verplaatst. Ook soorten als
slechtvalk en torenvalk blijken
over een opmerkelijk aanpas
singsvermogen te beschikken.
Ook met de grootste inheemse
roofvogelsoort, de havik, ging
het aan het einde van de vorige
eeuw erg goed: het aantal
broedparen was gestegen van
vijf- a zeshonderd aan het eind
van de jaren zeventig tot een
kleine tweeduizend aan het eind
van de jaren negentig. De havik
had zijn succes deels te danken
aan dat van kleinere roofvogels,
zoals sperwer en torenvalk. Die
prijken namelijk hoog op zijn
menu.
Vale gier
Incidenteel duikt in ons land
zelfs een spectaculaire gast op,
zoals de vale gier uit Zuid-Eu
ropa. „Maar die zie ik zich hier
niet vestigen, al zijn ze de afge-
Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat
overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van
boven naar beneden en van links naar rechts een citaat.
1. Aardappel; 2. afwezig, 3. toonladder; 4. platvis; 5. waterkering; 6. aankomend
meisje, 7 gewaad van kloosterlingen; 8. boomwol; 9. zwarte vogel; 10. buidelbeer
tje; 11. schoeisel; 12. bloem; 13. beestenspel; 14. rijstvogeltje
Horizontaal:
1. Baljuw die deserteert (5); 3.
Niet moeilijk onder de arm te
houden (5), 4. Nogal vanzelf
sprekend, het is niet ruw! (4);
7. Heel hard in het ijs gescho
ten (5); 10. Magische legerlei
ding? (9); 11. De heilige taal
van de bloemen (8).
Verticaal:
1Vaatwerk zonder oren (7),
2. Onenigheid in een film (5);
5. Kleine noot met geld (6);
6. Kletsnatte lekkernij? (6); 8.
Bijdehand opgedaan (5). 9. Om
te beklimmen in het onderwijs
(5).
Oplossing van gisteren:
Cryptogram:
Anagram:
Horizontaal: 1. Kippen; 4. nering; 6. aanko
lift-£lirt-filter
men; 8. windje; 9. grot.
roet-ratio-oratie
vier-vlier-livrei
Verticaal: 1. Kanaal; 2. paring; 3. eentonig; 5.
keer-erker-kerrie
kelder; 7. keet.
doen-zonde-zonder
aard-draai-agadir
aver-avery-nayver
rang-garen-gerant
neer-Irene-einder
teug-terug-ruigte
Eindoplossing: FOLKZANGER
©JFS.NL
Tussen de Gloombergen ligt een verlaten dal, waar vroeger
zwarte Els, de kruidenzoekster, gewoond schijnt te heb
ben. Een vert allen hut is het enige overblijfsel uit die tijd,
maar omdat de plek niet deugt, treft men er zelfs geen
kraaien aan. Doch op een dag, niet lang geleden, kwam
daar verandering in. De noordooster blies huilend tussen
de bergen door, een dikke wolkenlaag verduisterde het
zwerk en slechts een vaalgele streep aan de kim gaf enige
kleur aan het troosteloze landschap. De verlatenheid werd
echter doorbroken door dichte rookwolken, die uit de ver
zakte schoorsteen van het krot opstegen. Een oppervlakki
ge voorbijganger zou kunnen menen, dat de een of andere
trekker hier zijn toevlucht voor de novemberstorm gezocht
had, maar een blik in het inwendige had hem aldra tot an
dere gedachten gebracht. De gedaante, die tussen de rook
Hans Belterman
Opnieuw een gerecht dat na enkele tientallen
jaren in een nieuwe jas is gestoken.
Het gerecht kan binnen een half uur worden op
gediend Dertig, veertig jaar geleden zou men in
het recept voor de saus gekonfijte gember en
gembersiroop hebben aangegeven. Tegen
woordig gebruiken we er verse gemberwortel
voor en laten we de gekonfijte gember en de si
roop in het potje zitten.
Hoofdgerecht voor2 personen:
2 enkele borstfilets van kip, elk ca. 120 gram 1
1 /2 eetl. bloem, gezeefd 11/2 theel. scherpe ker
riepoeder (Madras) zout witte peper uit de mo
len 11/2 eetl. (zonnebloem)olie 30 gram boter 1
middelgrote ui, grof gesnipperd 1 teentje knof
look, ragfijn gehakt 2 eetl grof geraspte verse
gemberwortel 1/2 theel. sambal oelek zout 2
1/2 dl gevogeltefond, uit potje 1 theel bruine
basterdsuiker 1 theel. zoete sojasaus (ketjap
mams) 1 eetl. fijngesneden verse koriander
blaadjes.
Maak het kippenvlees droog met keukenpapier.
Schep in een groot diep bord gezeefde bloem,
kerriepoeder en wat zout en peper luchtig door
elkaar. Wentel de schnitzels door het mengsel
Schud overtollige bloem er af
Verhit een koekenpan en laat olie en boter heet
worden Wacht tot het schuim van de boter gro
tendeels is weggetrokken. Bak de borstfilets aan
weerszijden goudbruin in 4 - 5 minuten.
Temper de warmtebron en laat de borstfilets
hierna nogmaals 4 - 5 minuten zachtjes bakken.
Groente*
April is de overgangsmaand naar Door Rob
de zomer. Toch zijn er nog genoeg
dagen in deze maand met winterse prikken. Momenteel bevind»
we ons in een situatie waarin koude lucht helemaal vanuit de l
poolstreken onze regio weet te bereiken. Op de weerkaart van va-
daag zien we een sterk hogedrukgebied ten westen van Ierland j
Aan de flank van dit hoog stroomt met een matige tot krachtige I
noordwestenwind koude en onstabiele lucht uit over de regio. Inl
de ochtend passeert een groot buiengebied onze omgeving.
Vanmiddag breekt de lucht wat meer open en zien we ook gere-
geld de zon even schijnen. Echter deze opklaringen worden door
enkele fikse buien afgewisseld mogelijk met onweer, hagel en I
windstoten. De temperatuur vertoont vandaag een heel schokken
gedrag. In opklaringen vanmiddag wordt het 8 tot 9 graden mar
in felle buien zakt de temperatuur tot een paar graden boven het
vriespunt. Vanavond en vannacht houdt het gure weer aan. Er dr
ven enkele buien over, tussen-
i I
Haviken profiteren van de toenemende aantallen kleinere roofvogels, zoals sperweren torenvalk. Die
prijken namelijk hoog op hun menu. foto Rob G. Bijlsma/GPD
lopen jaren regelmatig gezien",
zegt Van Diek. Al met al zijn de
verwachtingen van de vogelon
derzoekers voor de komende
jaren hooggespannen. Ze ver
wachten dat ook een spectacu
laire soort als de visarend zich
binnenkort weer in Nederland
zal vestigen.Veel zal daarbij af
hangen van de manier waarop
wij in Nederland met het spaar
zame natuurgebied omgaan,
denkt de Sovon-medewerker:
„Hoewel de overheid meer
ruimte zegt te willen scheppen
voor de natuur, zijn er toch nog
te vaak conflicten tussen natuur
en economie. Helaas blijkt in de
praktijk dat natuurbehoud al
tijd een sluitpost blijft op de be
groting." GPD
door is er ook ruimte voor
opklaringen. De lucht is derma
te koud dat het vlak boven het
aardoppervlak tot een graadje
vorst kan komen. Donderdag
overdag zien we een geleidelij
ke stabilisatie optreden Het
aantal buien wordt minder en
we zien meer de zon tussen
door komen. Er waait nog
steeds een krachtige noord
westenwind bij maxima van 10
graden. Op vrijdag en zaterdag
nadert het Ierse hogedrukge
bied. De wind neemt verder
af en alle buien verdwijnen.
In het zonnetje is het dan al
redelijk goed vol te houden
met maxima tot 12 graden.
Vooruitzichten
Grillen
weer
donderdag
vrijdag
zaterdag
zondag
max.
10°
10°
11°
14°
min.
3°
4°
5°
5°
wind
NW 5
NW 4
N 4
N 4
Zon
O
vandaag
op 7.17
onder 20.1
Maan
vandaag
op 7.49
onder 20.55
over het knappende vuur gebogen stond, was niemand
minder dan de schilder Terpen Tijn, een kunstenaar van
naam, die wel andere dingen aan het hoofd had dan het
weer. „Storm? M'n zolen", sprak hij toen een windvlaag
door de kieren floot en de keet deed schudden. „Het vuur
trekt goed en het is tijd om het potje eens van de vlammen te
nemen, voordat de eh... dinges erin slaat." Hij voegde de
daad bij het woord en met een teder gebaar bracht hij het
walmende vaatwerk onder de neus. „Precies goed inge
dikt", hernam hij, terwijl een glimlach zijn verweerde
trekken verzachtte. „Dit kan sterke trillingen verdragen.
Rowanbes met heulsap is beter dan kraplak; net wat ik
dacht. Ik zal het terpioen noemen. Een intens roodgehalte,
dat over eeuwen nog aan mijn naam zal herinneren. Maar
door de geur merk ik, dat ik in geen dagen gegeten heb."
Nautisch bericht
Er vallen frequent buien, mogelijk met hagel, onweer en wind
stoten. Het zicht is goed, in buien matig. Temperatuur kustwater;
8 graden.
Waterstanden
WOENSDAG Hoog water
2 APRIL uur cm uur cm
Vlissingen 03.31 222 15.51 231
Terneuzen 03.49 246 16.08 254
Cadzand 03.05 214 15.26 223
Roompot Buiten 03.28 161 15.45 172
Roompot Binnen 04.50 134 17.16 138
Zierikzee 05.10 158 17.35 164
Krammersl. West 05.32 168 17.52 176
Hansweert 04.26 254 16.45 266
Staven isse/Yers. 05 12 162 17.35 169
DONDERDAG Hoog water
3 APRIL uur cm uur cm
Vlissingen 03.57 229 16.18 230
Terneuzen 04 19 254 16.37 255
Cadzand 03.36 221 15.56 222
Roompot Buiten 03 58 169 16.17 173
Roompot Binnen 05.26 137 17.46 136
Zierikzee 05.45 161 18.00 162
Krammersl. West 06 02 169 18.19 172
Hansweert 04.55 262 17.11 267
Stavenisse/Yers. 05 39 165 17.59 167
Laag water
uur cm uur tt
09.55 218 21.59 11
10.22 227 22.28 If;
09.32 212 21.35 IE
09.50 160 21.55 1:
11.16 142 23.04 lij
11.20 162 23.15 IJ
11.10 164 23.20 15
10.47 241 22.56 2'.
11.16 161 23.20 13
Laag water
uur cm uur cr
10.26 215 22.35 M
10.56 224 23.02 2!
10.02 210 22.10 IS
158 22.25 IJ
139 23.34 11
160 23.45 13
161 23.45 1<
10.14
11.46
11.40
11.35
11.17 240 23.26 21
11.45 158 23.45
door Bill Watterson
kchte sneeuw
mS
matige sneeuw
zware sneeuw
-
hCUe regen
matige regen
zware regen
isobaar
Europa: Sneeuw
Neem de borstfilets uit de pan en houd ze warm.
Fruit de ui 2 minuten in het resterende olie- en
botermengsel. Voeg daarna de knoflook, gem
berwortel, sambal oelek en een mespunt zout
toe. Laat alles, onder voortdurend roeren en om
scheppen, 3 minuten zachtjes bakken
Voeg vervolgens fond, suiker en sojasaus toe
Roer alles krachtig door elkaar en laat alles 6 - 8
minuten zachtjes sudderen. Leg de borstfilets in
de saus en laat ze 3 - 4 minuten zachtjes sudde-
Presentatie: leg de borstfilets in het midden op
voorverwarmde borden Schep de saus er door
een zeefje over. Bestrooi de gerechten met kori
ander. Geef er droog gekookte rijst en een frisse
groene salade bij.
O 24
VERWACHTING VOOR WOENSDAGMIDDAG 2 APRIL»
Een depressie boven Scandinavië ziet kans zijn fronten tot in
het westelijke Middellandse Zeegebied te krijgen en maakt dae'
mee een eind aan de ergste droogte in Midden- en West-Europ
In een uitgestrekt gebied van Zweden tot in Duitsland en verde
via Frankrijk naar Noord-Spanje is het bewolkt en regenachtig
Ook in de Alpen gaat regen vallen en de sneeuwgrens daalt va:
nacht tot onder de 1000 meter. De storing gaat gepaard met
een flinke afkoeling. Op de Britse eilanden zijn opklaringen afgf
wisseld met enkele buien bij temperaturen rond 10 graden.
Aan de voorzijde van het front blijft het (nog even) mooi weer
in Zuid-Spanje, Italië en op de Balkan met temperaturen van
15 tot 22 graden.
