Koerden naderen Kirkuk
Bagdad Kentucky slaapt vredig door
Saddam kan strijd
niet winnen met
zelfmoordaanslagen
Speciale eenheden
pogen elite te doden
Iraki's geven
voedsel aan
mariniers
Iraakse troepen op terugtocht door geallieen e bombardementen Raketten vs uit de koers
Syrische vrijwilligers melden zich
Iraniërs ageren tegen visverbod
VN laken hulpverlening coalitie
Britten weigeren in Irak te vechten
Postume bevordering en
geld voor plegen aanslag
PARIJS - Niet alleen Ira
ki's hebben honger, ook
Amerikaanse militairen
lijden onder voedselge
brek. Iraakse burgers die
voor de gevechten op de
vlucht waren geslagen,
hebben in de woestijn ten
zuiden van Bagdad hon
gerige Amerikaanse ma
riniers te eten gegeven. De
militairen waren door de
hevige gevechten van de
bevoorrading afgesne
den.
Volgens de Amerikaanse
sergeant Kenneth Wilson,
die Arabisch spreekt,
stuitten de mariniers 250
kilometer ten zuiden van
Bagdad op twee bussen
mot vluchtelingen. Die
hadden, om tijdens de
wellicht langdurige reis
voldoende te eten te heb
ben. schapen en kuikens
geslacht en eieren en
aardappels gekookt. Toen
zij bij het kamp van de
mariniers kwamen, stop
ten de bussen. Vrouwen
deelden door de ramen
een deel van de voedsel
voorraad uit aan de hon
gerige strijders.
Al twee dagen was voedsel
en drinkwater bij de mari
niers op rantsoen. „Zij
hebben ons eieren en
aardappels gegeven. Ik
denk dat de plaatselijke
bevolking ons dankbaar is
en graag de val van Sad
dam Hoessein ziet", aldus
de soldaat Tony Garcia.
Hij sprak van een 'heel
mooi gebaar'.
De mariniers negeerden
de oproep van een arts om
voorzichtig te zijn. Moge
lijk was het voedsel ver
giftigd. Sommigen wilden
een fondue met Australi
sche kaas maken, maar de
aardappels waren al in de
lege magen verdwenen,
eer de kaas was gesmol
ten. ,,Ik had nooit kunnen
denken dat een hardge
kookt ei zo goed kan sma
ken", zei een marinier.
AFP
maandag 3 maart 2003
van onze redactie buitenland
PERDEH - Iraakse troepen heb
ben zich in het noorden van Irak
zeker 20 kilometer teruggetrok
ken in de richting van de olie-
stad Kirkuk, kennelijk om posi
ties te versterken die dagelijks
worden bestookt door coalitie
vliegtuigen.
Door de terugtrekking van de
Irakezen konden Koerdische
strijders zaterdag voor het eerst
sinds ruim tien jaar gebied be
treden dat de troepen van Sad
dam innamen toen ze na de eer
ste Golfoorlog een opstand van
de Koerden in het noorde^ neer
sloegen.
Kirkuk en een andere belangrij
ke stad in het noorden, Mosul,
worden dagelijks vanuit de
lucht bestookt met bommen. De
afgelopen week landden zo'n
twaalfhonderd Amerikaanse
paratroepers in het noorden van
Irak, waar de Amerikanen een
nieuw front willen openen tegen
Saddam Er is evenwel nog geen
opdracht gegeven voor een
grondoffensief in het noorden.
Koerdische leiders hebben be
loofd niet op eigen houtje ten
strijde te trekken tegen de
Iraakse troepen, die zich dan
ook terugtrokken zonder dat er
een schot was gelost.
Hergroepering
Ze hebben zich naar het zich
laat aanzien gehergroepeerd in
de buurt van Perdeh, zo'n 45 ki
lometer van Kirkuk. ,,Ze maken
zich op om voor het laatst stel
ling te nemen", zei Farhad Yu-
nus Ahmad, de leider van een
Koerdische eenheid.
De verovering van Kirkuk zou
één van de belangrijkste doelen
zijn van een grondoffensief in
het noorden. De Koerden be
schouwen de stad, die het cen
trum vormt van de noordelijke
olievelden, als integraal onder
deel van het Koerdische land en
zijn erop gebrand dat de tien
duizenden Koerden die door
Saddams regime uit Kirkuk zijn
verdreven ernaar kunnen terug
keren.
Bij de aanval var Koerdische
strijders en Amerikaanse mili
tairen op een enclave van de
Koerdische moslimgroepenng
Ansar al Islam zijn vrijdag 130
doden gevallen Dit heeft een
Amerikaanse legerofficier gis
teren gezegd.
De VS verdenken de groepering
van de in een Noorse cel zittende
mullah Krekar van banden met
de terreurgroep Al Qaeda van
Osama bin Laden.
De Amerikaanse militairen en
de Koerdische strijders van de
Patriottische Unie van Koerdis-
tan (PUK) hebben bi] huiszoe
kingen in de dorpen in de encla
ve documenten gevonden, aldus
de Amerikaanse officier. Hij
wilde niets zeggen over de aard
van de documenten.
De aanwezigheid van de aan
hangers van mullah Krekar in
het noorden van Irak zou één
van de redenen zijn van de VS
voor de invasie in Irak. Nadein-
val van de achtduizend Koerdi
sche strijders, peshmerga's, is
een onbekend aantal overleven
den van Ansar al Islam de ber
gen ingevlucht in de richting
van Iran.
Taliban
Ansar al Islam beheerste een en
clave tussen Halabja en de
Iraanse grens waarin zestien
dorpen liggen. Zij hadden de
inwoners daar een leefwijze op
gelegd die is gebaseerd op de
ideeën van de voormalige
machthebbers in Afghanistan,
de Taliban.
De organisatie telde achthon
derd strijders, onder wie een
honderdtal 'Afghaanse Arabie
ren', die in Afghanistan aan de
zijde van de Taliban hebben ge
vochten. AP /AFP
Iraakse Koerden kijken tcc hoe Air
Harir verder het land intrekken.
erikaanse paratroepers vj i de 1 3ste Luchtlandings Brigade vanaf het noord-Iraakse vli» 'veld van
foto Joseph B.irrak/EPA
DOHA - Zo'n vijf Tomahawk-kruisraketten die de Amerika
nen op Irak afvuurden, zijn in Saoedi-Arabië terechtgeko
men. Dat zei generaal-majoor Victor Renuart zaterdag tegen
journalisten. Twee raketten kwamen volgens functionarissen
van het Pentagon terecht in Turkije.
Volgens Renuart deden de problemln zich in het begin van de
oorlog voor. De raketten werden af; evuurd van schepen in de
Middellandse Zee en de Rode Zee. Na de incidenten hebben de
Amerikaanse militaire planners een aantal routes gesloten
waarlangs de raketten worden gelanceerd. RTR/AFP
DOHA - Vrijwilligers uit Syrië hebben zich in de noord-
Iraakse stad Mosul gemeld om te strijden tegen de coalitie
troepen. Dat berichtte de Arabische nieuwszender Al Jazeera
gisteren, zonder aantallen te noemen
De Amerikaanse minister van Defensie Rumsfeld heeft Syrië
er vrijdag van beschuldigd dat er militair materieel vanuit
dat land naar Irak gaat. Syrië heeft dat ontkend. Eerder wa
ren er al berichten van onder meer de Israëlische pers over Pa
lestijnse vluchtelingen die vanuit Syrië naar Irak trokken.
De Palestijnse extremistische groepering Islamitische Jihad
zei gisteren dat ze leden in Bagdad heeft voor zelfmoordaan
slagen. Dc g-'cep eiste eerd ropde lag de verantwoordelijk
heid op voor een zelfmooidaanslfeg in de Israëlische bad
plaats Netanya. ANP/AFP/RTR
TEHERAN - Zeker tweehonderd Iraanse vissers hebben ge
protesteerd tegen het verbod om te vissen in de Arvandrud-ri-
vier aan de Iraans-Iraakse grens. De vissers in het zuidwesten
van Iran hebben sinds het begin van de oorlog geen inkomsten
neer en vrezen bankroet te gaan.
Volgens de vissers vormt de oorlog in het buurland helemaal
geen bedreiging in hun regio. In het betrokken gebied zijn
doorgaan zo'n 2500 visserschepen actief. ANP
AMMAN - Het Wereld Voedsel Programma van de VN (WFP)
heeft gisteren kritiek geuit op de wijze waarop de Britten cn
Amerikanen voedsel uitdeelden in zuid-Irak. De chaos die
hierdoor ontstond, is volgens zegsman Khaled Mansour van
het WFP in Jordanië onacceptabel. ,Je kunt niet zomaar een
truck in een straat zetten met voedsel. De behoeftigen leggen
het dan af tegen gezonde sterke jongemannen."
Een woordvoerder van het VN-kinderfonds Unicef zei in Jor
danië dat militairen geen voedsel en water moeten uitdelen,
ook niet als dat past in de kennelijke strategie om de harten
van de Irakezen te winnen. „Wij werken al twintig jaar in
Irak. Ons kennen ze en vertrouwen ze", zei hij. DPA
LONDEN - De Britse autoriteiten hebben eind februari twee
militairen die weigeren in Irak te vechtennaar huis gestuurd
Zij zitten vast in de kazerne van hun brigade in Colchester in
zuid-Engeland. Hen wacht, wegens het weigeren van een
dienstbevel, volgens de Britse zondagskrant The Sunday Ti
mes een gevangenisstraf van mogelijk twee jaar.
De twee zijn technici van een brigade die nauw betrokken is
bij de hevige strijd in zuid-Irak. Als motief voor hun weige
ring gaven zij dat zij niet wilden si -i -den in een oorlog die de
dood van onschuldige burgers tot gevolg zou hebben. ANP
Naam zou ontstaan zijn door spraakgebrek van molenaarszoon
door Ans Bouwmans
BAGDAD - Achterin Young's
ijzerwarenwinkel annex super-
mark! bakt Lewis Young een
hamburger. In de aangrenzende
provisorische eetzaal trotseren
twee boeren uit Bagdad de olie-
walm. Op het bruine plastic ta
felkleed staat een blikje Moun
tain Dew. De krant Sentinel
News blijft onaangeroerd. De tv
•een reliek uit de jaren zeventig
•is stil. Het gesprek kent maar
één onderwerp. ,.Ik zou een ver
mogen voor die stier hebben ge
kregen, als ik 'm had gehou
den." Irak lijkt nog verder weg
dan de tienduizend kilometer
die dit Bagdad scheiden van het
andere, waar nu een oorlog
woedt.
Bagdad. Kentucky, vijfhonderd
door Jessica Smeenk
WASHINGTON - Speciale een
heden van de Amerikaanse in
lichtingendienst CIA en van de
strijdkrachten zijn al minstens
een week actief in Iraakse ste
den met als opdracht mensen te
vermoorden die deel uitmaken
van de kliek van dictator Sad
dam Hoessein. Zij zijn voorzien
van geavanceerde wapens en ul
tramoderne communicatieap
paratuur.
Onder degenen op wie zij het ge
munt hebben, zijn ook functio
narissen van de Ba'athpartij en
commandanten van de Speciale
Republikeinse Garde Dat
meldde de Amerikaanse krant
The Washington Post zaterdag
op gezag van 'Amerikaanse en
andere functionarissen met
kennis van zaken'.
De eenheden slaan onder zware
druk om Saddam te doden en zo
diens bewind ten val te brengen,
omdat daarmee een snel einde
zou kunnen komen aan de
grondoorlog. Die schiet als ge
volg van het felle verzet van de
Irakezen niet goed op
De 'undercoverteams' bestaan
oil onder meer si uipsch utters en
experts op het gebied van auto
bommen en het opblazen van
ffbouwen. Volgens de zegslie-
zielen als je de wijde omgeving
meetelt, en nog wat kippen,
honden en koeien natuurlijk. Er
is een veevoerfabriek, een kerk
hof 'sinds 1876', twee tanksta
tions, een koopjesschuur en een
postkantoor. Voor de onge
bruikt ogende spoorlijn staan
een paar roestige silo's. In 1991 -
tijdens Operatie Desert Storm -
hing hierop een grote vlag, met
een gele wimpel. Nu heeft Lewis
Young daar nog geen tijd voor
gehad. „Maar 99 procent van de
mensen hier is patriottisch. Al
hoewel, zoveel steun voor onze
troepen zie ik hier niet, mama",
zegt hi] met een blik op zijn
vrouw Janet gericht.
Het oog van de wereld is gericht
op Bagdad, en af en toe dwaalt
de blik af naar dat 'andere' Bag
dad in Kentucky. Supermark
teigenaar Young - zijn verre
zeker vijf personen om het leven
gebracht.
De bronnen van The Washing
ton Post hebben verteld dat ten
minste een aantal van de explo
sies die in de Iraakse hoofdstad
Bagdad zijn gehoord niet het re
sultaat waren van beschietin
gen of bombardementen, maar
van bommen die door de teams
waren geplaatst.
Stammen
De eenheden van de paramili
taire divisie van de CIA en van
de afdelingen 'speciale opera
ties' van de Amerikaanse strijd
krachten zijn volgens de bron
nen van de krant ook bezig in
het noorden van het land stam
men te overreden de wapens op
te nemen tegen het regime van
Saddam. Verder zoeken zij naar
massavernietigingswapens en
raketlanceerinrichtingen en
proberen zij Iraakse overlopers
en krijgsgevangenen te onder
vragen.
De 'undercoverteams' zijn vol
gens de bronnen van de krant
maar een deeltje van de groten
deels onzichtbare oorlog die 'de
steeds groter wordende geheime
paramilitaire en 'speciale ope-
rations'-afdelingen van CIA en
strijdkrachten' in Irak voeren.
De CIA weigerde vooralsnog op
het verhaal van de krant te rea-
voorouders hebben hier in de
Amerikaanse burgeroorlog nog
tegen elkaar gevochten - wil wel
vertellen hoe het dorp aan zijn
naam gekomen is. Het postkan
toor werd rond 1861 vanuit
Christianburg naar deze plek
langs de spoorlijn verhuisd „De
zoon van de molenaar had een
spraakgebrek. En als hij dan te
gen zijn vader wilde zeggen 'een
zak voer, pa' zei hij 'bag dad'
(zak, pa)."
Folklore
Voor wat het waard is, het kan
ook best een van de andere -
geen van allen bevestigde - ver
halen zijn, die tot de folklore
van Bagdad behoren. Net als de
grapjes. 'Staat je huis nog over
eind, ik hoorde dat Bagdad was
gebombardeerd.' Young moet er
weinig van hebben. ..Hier in
Bagdad nemen we de oorlog se
rieus. Wij althans", zegt hijmet
een knikje naar 'mama'. „Ik heb
drie familieleden in Irak. En
mijn zoon is marinier, hij is nu
werver van rekruten. Maar hij
kende de vier Amerikaanse ma
riniers die vorige week in Koe
weit om het leven kwamen Dat
was verschrikkelijk. We staan
achter de president. We kunnen
die Sadclam niet zijn gang laten
gaan", zegt hij.
Bij de Bagdad Baptistenkerk
staat een groot bord: 'wij bidden
voor onze troepen en ons land'
De lucht geurt naar bloesem
Bomen in deze streek zien eruit
alsof iemand er met een grote
zeis overheen is gegaan, het ge
volg van dagenlange zware
ij zei. Maar nu de lente Kentucky
heeft bereikt is de forsythia
geel, en de Japanse kers roze
Uit een open raam achter de
kerk klinken kinderstemmen.
De Bagdad Kinderopvang is in
vol bedrijf. „Het voelt best spe
ciaal. Dat je hier in Bagdad
woont, terwijl het daar oorlog
is. Het maakt dat je over jezelf
waakt", zegt Cammie, de 31-ja-
rige assistent-manager, die
even in haar kantoortje wat za
ken regelt. Ze weet niet goed
wat ze van de oorlog moet den
ken. „Al die doden, aan beide
zijden. Ik begrijp dat er iets
moest gebeuren. Zij. de presi
dent en het Congres, denken dat
het iets met 11 september te ma
ken heeft. De waarheid zullen
we misschien nooit weten."
Vietnam
Leroy, volle witte baard, bruin
van cle tabak, staat even verder
op voor supermarkt nummer
t weeHet is geen beste si tua t ie
Maar als je het moet doen, dan
moet je het doen", zegt hij ter
wijl hij zijn pruimtabak uit
spuugt. Zijn veel jongere maat
Orville denkt daar anders over.
Deze dertiger meent dat de VS
helemaal niet in Irak moeten
zitten. „Die mensen willen ons
helemaal niet hebben daar Het
wordt een nieuw Vietnam.
Orville praat met anderen niet
veel over zijn opvattingen, zegt
hij, maar hij heeft het idee dat de
stemming nu anders is dan in
1991. „Er is veel meer protest.
En ze zijn zo druk bezig met die
olievelden, het lijkt alleen om de
economie te gaan Kentucky
ligt in het conservatieve midden
van de VS, maar veel enthousi
asme over het Irak-beleid van
Bush is er niet te bespeuren. Wat
moet, dat moet, blijkt de door
snee reactie
Zelfs de 'patriottische' Lewis
Young is niet zo vóór Bush als hij
eerst deed voorkomen. „Je moet
natuurlijk achter de president
staan. Maar moeten we wel de
politie-agent van de wereld wil
len zijn? Ik geloof er niet in dat
wij daar vrede kunnen brengen.
We moeten iets doen om te voor
komen dat Saddam Hoessein de
hele regio gaat beheersen, maar
ik weet niet of ik kan zeggen dat
ik zo voor deze oorlog ben."
Poststempel
Midden over de weg loopt een
hond. Een van de boeren uit
Young's ijzerwarenwinkel wuift
vanaf zijn tractor. In dit dorp
kent iedereen iedereen. Vreem
delingen vallen direct op. Na de
Golfoorlog kwam zo ongeveer
iedereen langs, nu zijn er al twee
cameraploegen uit Engeland
gesignaleerd. Bezoekers pose
ren voor het US Post Office,
Bagdad, Kentucky. 40003. Ve
len posten hier een brief, van
wege het stempel.
Fox Televisie wilde de afgelo
pen week het postkantoor van
binnen filmen, maar dat ging
niet door. „Ik moest het hoofd
kantoor laten bellen, om ze uit
te leggen dat ze niet meer naar
binnen mogen. Ze konden het
niet geloven", zegt postopper-
hoofd Mary Beth. Maar het is
echt waar. Het meenemen van
kinderen en het toelaten van
journalisten is van hogerhand
verboden 'vanwege het terreur-
gevaar'. Ook al weet Bagdad het
etiket slaperig moeiteloos waar
te maken, aan de hand van Was
hington valt niet te ontsnappen.
In Arizona ligt het dorpje Bagh
dad. met een h gespeld dus. Het
tweede Amerikaanse dorpje
Bagdad zonder h ligt in Califor-
nië aan route 66. Die nederzet-
tingvormde het decor voor de
DrzDn
door Carine Neefjes
AMSTERDAM - „Met zelf
moordaanslagen kan Saddam
Hoessein de oorlog nooit win
nen, maar hij deelt met deze
strategie wel zeer pijnlijke
klappen uit", zegt Dick Leur
dijk, defensiedeskundigc bij
Clingendael, het instituut voor
internationale vraagstukken.
Leurdijk reageert op de nieuw
ste ontwikkelingen in de oorlog.
In het weekeinde hebben Irake
zen voor het eerst gebruikge
maakt van zelfmoordcomman
do's waarbij vier Amerikaanse
militairen om zijn gekomen.
De aanslag werd uitgevoerd
door een Iraakse onderofficier
die zich voordeed als een taxi
chauffeur, Hij gebaarde naar de
militairen dat hij hulp nodig
had. Toen de Amerikanen hem
te hulp schoten, ontplofte een
autobom waarna de chauffeur
en de Amerikanen overleden.
De tactiek van zelfmoordaan
slagen is klassiek in een 'asym
metrische oorlog', vertelt Leur
dijk. „Het gaat hier om een
oorlog waarbij een militaire
grootmacht strijdt tegen het
veel kleinere militaire apparaat
van Irak. Die kan de vijand niet
verslaan met wapens, dus grijpt
hij naar guerrilla-achtige tac
tieken. zoals de zelfmoordcom
mando's."
Het is de eerste keer dat dit mid
del wordt toegepast in een inter
nationale oorlog. Tot nog toe
BAGDAD - De Iraakse militair
die zaterdag een zelfmoordaan
slag pleegde die ook aan vier
Amerikaanse militairen het le
ven kostte is postuum door Sad
dam bevorderd en onderschei
den. Zijn nabestaanden hebben
100 miljoen dinar (ruim 31.000
euro) gekregen, naar Iraakse be
grippen een fortuin.
De militair pleegde de aanslag
door zich voor te doen als taxi
chauffeur en bij een wegver
sperring in de buurt van de stad
Najaf Amerikaanse militairen
zogenaamd om hulp te vragen.
rio-irno hlioc li i i 7!<>ll7plf nlllQ rif
zijn zelfmoordaanslagen alleen
gebruikt bij binrfenlandse be
vrijdingsoorlogen, zoals in Sri
Lanka en in Israël.
Met zelfmoordcommando's kan
Saddam de oorlog niet winnen,
legt Leurdijk uit, daarvoor zijn
de klappen te kleinschalig
Maar de propaganda die de zelf
moordaanslagen veroorzaakt,
is een groter gevaar. „Hetstraalt
verzet uit De zelfmoordcom
mando's worden postuum
geëerd door Saddam. Het mar
telaarschap wordt verheven bo
ven alles: de doden worden
medestanders in de oorlog.
Twijfelaars kunnen worden
overgehaald om ook zo te ster
ven voor hun vaderland."
Ingrijpend
De dreiging van zelfmoordaan
slagen zal de oorlog voor de
Britten en Amerikanen ingrij
pend veranderen, waarschuwt
Leurdijk. In principe kan iedere
burg»ven zelfmoordenaar zijn
De tegenstander beperkt, zich
niet t( J het Iraakse leger: de hele
bevolking is een potentieel ge
vaar. Als de Britten en Ameri ka
nen straks Bagdad willen
veroveren, dan kunnen zelf
moordcommando's een gevaar
lijke hindernis vormen.
Bescherming tegen deze ter
reurdaden is bijna onmogelijk.
Wel hebben de coalitietroepen
na de aanslag hun tactiek aan
gepast. Voortaan worden alle
Irakezen op afstand onder schot
gehouden. GPD
militairen op. De Iraakse vice-
president Ramadan gaf aan dat
er meer zelfmoordaanslagen
zullen volgen. „Dit is nog maar
het begin.", zei hij zaterdag.
Een hoge Iraakse officier, Ha-
zem Al Rawi, zei gisteren dat de
ze zelfmoordaanslag de eerste
stap is op 'een lange weg van ji
had van Irakezen en Arabieren
tegen de indringers'. Volgens Al
Rawi zijn ruim vierduizend vrij
willigers uit verscheidene Ara
bische landen naar Irak geko
men om er zelfmoordaanslagen
te plegen. De dader van de aan
slag is postuum van onderoffi-
rif r tot kolonel bevorderd. AP
Lewis Young, eigenaar van de ijzerwarenwinkel annex supermarkt i Bagdad Kentucky.
-/^on
