?zc Nederlandse economie verzwakt Amerikanen zien eenzijdig beeld van de oorlog in Irak Iraakse T-55 tank door licht pantser makkelijke prooi Defensie-industrie kijkt reikhalzend uit naar orders VS agdad leeft in greep an angst en verdriet oor bominslagen 1 angdurige oorlog kan leiden tot doemscenario Bijbels niet aan te slepen Irakezen wisselen dollars in Emailbombardement partij Aznar VS schakelen GPS niet uit Nasdaq weigert AI Jazeera vrijdag 28 maart 2003 van onze redactie buitenland De Iraakse T-55 tank is geen partij voor de Britse Challenger (foto) en Amerikaanse Abrams. WASHINGTON - De vraag naar bijbels onder de in en rond Irak gelegerde Amerikaanse militairen is groot. De afdeling voor pastoraat onder militairen van de Amerikaanse evange lisatiebeweging Campus Crusade for Christ heeft nog 40.000 aanvragen liggen. Dat zegt directeur Dick Abel van het Beverly La Have Insti tuut. Zijn organisatie heeft volgens Abel sinds de aanslagen van 11 september 2001 400.000 militairen en legerpredikan- ten en -aalmoezeniers van rapid deployment kits' voorzien. Die bestaan uit een waterdichte zak met daarin een exem plaar van het Nieuwe Testament in camouflagekleuren. een boekje met dagelijkse overdenkingen en de brochure 'Wil je God persoonlijk leren kennen?' ANP BAGDAD - Irakezen wisselen sinds enkele dagen massaal hun dollars in voor Iraakse dinars, omdat ze verwachten dat de Verenigde Staten de oorlog zullen verliezen. Op de eerste dag van de oorlog, 20 maart, kreeg een Irakees 3300 dinar voor een dollar. Nu is de koers gedaald naar 2850 dinar. Bijna alleen nog Irakezen die het land willen uitvluch ten kopen de dollars, zegt een Iraakse geldwisselaar In winkelcentra met internationale producten zoals sigaretr ten, waar voor de oorlog in dollars betaald werd, kunnen al leen nog dinars worden gebruikt. Met dit besluit probeert de Iraakse regering de eigen munteenheid te steunen. AFP MADRID - Tegenstanders van de Spaanse steun aan de oorlog in Irak hebben gisteren de internetpagina van de Partido Po pular van premier José Maria Aznar platgelegd met een emailbombardement. De server bezweek toen er vrijwel tegelijk meer dan 100.000 emailberichten binnenkwamen, zei woordvoerder Juan Ma nuel Moreno. Hoewel de actie enkele dagen geleden is aange kondigd slaagde de partij er niet in op tijd tegenmaatregelen te treffen. Volgens een opiniepeiling die in de laatste week voor de oor log werd gehouden is 91 procent van de Spanjaarden tegen militair optreden tegen Irak. AP DEN HAAG - Automobilisten die GPS (Global Positioning System) gebruiken om hun weg te vinden en kapiteins die met behulp van het systeem hun route volgen, hoeven niet bang te zijn dat ze de verkeerde route afleggen. De vrees bestond dat de Amerikanen het systeem zouden manipuleren om te voor komen dat Iraakse troepen het ook zouden kunnen gebruiken. De nauwkeurigheid van de Amerikaanse bombardementen is mede het gevolg van GPS Er werken nu zoveel Amerikaanse soldaten in Irak met GPS. dat de VS zich met zo'n maatregel zelf in de vingers zouden snijden", zegt T. Broad van Garmin. marktleider op het gebied van satellietnavigatie. ANP NEW YORK - De Arabische nieuwszender Al Jazeera is met meer welkom in het hoofdkantoor van schermenbeurs Nas daq in New York, waar vooral technologiefondsen omgaan. Omdat het station in strijd met de Geneefse Conventies beel den van Amerikaanse krijgsgevangenen toonde, mag het voorlopig niet uitzenden vanuit ons kantoor, zei Scott Peter son van Nasdaq. AP nrMaurice Wilbrink [S HAAG - Nederland doet rt mee aan de oorlog in Irak, dus staat ons land niet voor «onne militaire kosten zoals VS en Groot-Brittannie die i maken. Actieve deelname jde strijd zou het snel toene- ade Nederlandse overheids- kort nog verder uit het lood ian, maar ook zonder zo'n in- aiming loopt onze economie oké risico's. [jongste ramingen voor de sjerlandse economie van het r ntraal Planbureau (CPB) be- i -ten een doemscenario, waar- i jen uit de hand lopend con- rt in (en rond) Irak centraal at. De wereldeconomie zal in cgeval in een recessie belan- x mogelijk geteisterd door ads zwaardere militaire kos- i a,terreuraanslagen, een olie- as en nieuwe spanningen i odNoord-Korea. (erkloosheid ^Nederlandse economie zal in ii zwarte scenario dit jaar 1 ®pen met een half procent, s [werkloosheid, die toch al id oploopt, explodeert naar 3000 werklozen in 2004. Op l wiveau is 7,25 procent van de I soepsbevolking werkloos - nu s iatnog 4,6 procent, i iemand weet of dit scenario L k werkelijkheid wordt. Het iwind van Saddam kan de ko- i inde dagen instorten, waar- - or de directe kosten van de ilitaire campagne enigszins jrden beteugeld. Maar er zijn feds meer aanwijzingen dat e nerika rekening houdt met - nmaandenlange oorlog. ssetroepen en extra materieel l aal onderweg en de militaire - nwezigheid in Irak kost de nerikanen zo'n 7,5 miljard - üarextra per maand. De Brit- t regering stelde gisteren de e üen die zij maakt voor de k dog in Irak naar boven bij, n li2,6 naar 4,5 miljard euro. J Itrstelwerk i- [kosten van een humanitaire oratie komen daarbovenop, 3 nog maar niet te spreken over het eerste herstelwerk voor de verwoeste Iraakse economie. De herbouw van het land kost tientallen miljarden en het is de vraag of dat met de Iraakse olie kan worden gefinancierd. Potentieel een nog groter risico voor de wereldeconomie is een nieuwe oliecrisis. Op het ogen blik wordt deze door de mark ten niet voorzien: de olieprijs is tot nu toe duidelijk onder de piek gebleven, die werd bereikt op het hoogtepunt van de oorlog in 1991. Maar deskundigen wij- BASRA - De ruggengraat van de Iraakse landstrijdkrachten lijkt voor moderne Amerikaan se en Britse tanks verbluffend eenvoudig te breken. De door Irak ingezette T-55 tank is een 'oudje' die weinig zal kunnen inbrengen tegen de hypermo derne Amerikaanse Abrams en Britse Challenger-tanks. De eerste T-55 zag in 1958 in de toenmalige Sovjet-Unie het le venslicht en is uitgegroeid tot een klassieker onder de tanks. Zo'n 50.000 stuks zijn er ge bouwd in de Sovjet-Unie, Tsje- choslowakije, Polen en China tot in 1981 de productie werd stilgelegd. Voor de landen van het Warschaupact bood het een goed tegenwicht aan de Ameri kaanse M-60 tank. Geheel in lijn met de Russische traditie is de T-55 een simpele en betrouwbare machine. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Iraakse strijdkrachten nog altij d over zo 'n zevenhonderd T- 55's beschikken. De 'houdbaarheid' van de tank zorgde ervoor dat hij in dienst is gebleven. De T-55 is eigenlijk een gespier de versie van de nog oudere T-54 die in 1949 werd geïntroduceerd als vervanger voor de T-34, be faamd van de Tweede Wereld oorlog. Door een andere ge schutskoepel te monteren op het zen op de gevaren dat een esca lerende oorlog in Irak kan lei den tot een destabilisatie van andere regimes in de Arabische wereld Dan is een olieboycot tegen het Westen, waartoe Iraakse ministers nu oproepen, ineens wat minder ondenkbaar. Onrust in de Golfregio kan de stroom van ruwe olie ook op een andere manier verstoren. In het doemscenario van het Centraal Planbureau piekt de olieprijs dit jaar naar 70 dollar per vat (meer dan een verdubbe- chassis van de T-54 slaagden de Russen erin het silhouet van de T-55 aanzienlijk te verkleinen wat veel voordeel opleverde op het slagveld in die tijd. Op het vlak van bepantsering ling) en komt de gemiddelde prijs op 50 dollar uit voor heel 2003. Bedrijfswinsten Dat hoge bedrag leidt tot aange taste bedrijfswinsten, omdat bedrijven niet alle kosten kun nen doorberekenen aan de klan ten, tot verlies aan koopkracht voor huishoudens omdat de in flatie stijgt, en tot verder afkal ven van vertrouwen van onder nemers en burgers, die dan min der zullen uitgeven. moesten de Russen naar wester se maatstaven concessies doen. De maximumbepantsering van de koepel bedraagt 203 mm en 99 mm voor de romp. Dat lijkt nu de achilleshiel van de ge- Maar ook wanneer het doem scenario geen waarheid wordt, blijft Nederland kampen met problemen. De economische prestaties blijven ondermaats in het scenario dat het CPB nu als meest realistisch zietHet in vesteringsniveau in het be drijfsleven is nu gezakt naar een peil dat voor het laatst tijdens de zware recessie begin jaren tachtig werd gemeten. CP3-di- recteur Don denkt dat drasti sche maatregelen nodig zijn. De Nederlandse economie is vechtsmachine te zijn. Ameri kanen en Britten kunnen daar door de wendbare tank met zijn 100 mm-kanon relatief makke lijk uitschakelen. T-55's hebben een bemanning verzwakt en dat proces is al sinds 1997 bezig, toen de con currentiepositie van onze ex portbedrijven begon achter te blijven bij de rest van het euro gebied. Die uitholling van de concurrentiekracht gaat ook nu nog door: de exportbedrijven verliezen in 2003 en 2004 tien procent marktaandeel. Don zei gisteren dat een nieuw kabinet voor een 'zware krachtproef' staat Die wordt alleen maar zwaarder naarmate de interna tionale crisis langer duurt. GPD foto Brian Roberts/AP van vier personen: de comman dant, de chauffeur, de schutter en de lader. Het 36 ton wegende gevaarte kan een topsnelheid bereiken van 50 kilometer per uur op de weg. ANP door Geert Dekker DEN HAAG - Het optreden van de Nederlandse officier Blom op een persconferentie van de Amerikaanse bevelhebber Franks kan gunstige effecten hebben voor de Nederlandse de fensie-industrie. Dat zegt Sari van Heemskerck Pillis-Duvekot, voorzitter van de stichting NIID, die de belan gen van de Nederlandse defen sie-industrie behartigt. Van Heemskerck, oud defensie woordvoerder voor de WD in de Tweede Kamer, zegt dat er bij de defensie-industrie zorgen zijn over de commerciële gevol gen van het Nederlandse stand punt in de oorlog. Het optreden van luitenant-ko lonel Jan Blom op een perscon ferentie van de Amerikaanse bevelhebber Tommy Franks in Qatar, afgelopen weekeinde, 'zou misschien de negatieve in vloed kunnen dempen', stelt Van Heemskerck „Het grootste deel van de Amerikaanse natie denkt nu dat Nederland aan de zijde van de Verenigde Staten staat. Het zou dus best kunnen dat wij er nog behoorlijk vanaf komen." Nederlandse ondernemingen die militaire producten maken, hebben de laatste tijd niet meer spullen verkocht. De woord voerder van Hollandse Signaal Apparaten (HSA) in Hengelo - tegenwoordig eigendom van het Franse concern Thales - legt uit dat de Nederlandse defensie-in dustrie zo niet in elkaar zit. „Het is lange-termijnwerk. Onze or derportefeuille verandert als er wijzigingen optreden in de spe cificaties van de gevraagde sys temen, niet naar aanleiding van een oorlog. Zo'n 150 bedrijven werken voor de militaire markten en het gaat om een doorsnee van het Neder landse bedrijfsleven. Voorbeel den van de Nederlandse 'wa penindustrie' in alfabetische volgorde: Arcadis, Atos Origin, Cap Gemini Ernst &Young, DAF Trucks, Getronics, Im- tech, KPN Telecom, Oracle, Philips, Scania, Koninklijke Schelde Groep, Stork, TNO, Van der Giessen-de Noord. Al met al een markt van twee mil jard euro per jaar, denkt het NIID. Het ministerie van Economi sche Zaken houdt het bij een omzet van ongeveer anderhalf miljard euro. Volgens het open^ baar jaarrapport Nederlands wapenexportbeleid 2001 be staat 'de Nederlandse defensie- gerelateerde industrie op een enkele uitzondering na uit ci viele ondernemingen en onder zoeksinstellingen met in mili taire productie gespecialiseerde onderdelen'. Grootste opdrachtgever is het eigen ministerie van Defensie, maar Nederland voert ook fors uit: voor 471 miljoen euro in 2000 en 651 miljoen euro in 2001. Verder stelt Economische Zaken dat met de militaire pro ductie ongeveer tienduizend ar beidsplaatsen zijn gemoeid. Cap Gemini Ernst &Young, op de pagina van de NIID: 'CGE&Y is permanent met meer dan hon derd medewerkers werkzaam bij alle Krijgsmachtdelen. Het internationale netwerk van de groep is uitermate actief op de internationale defensie- markt'. Het Delftse DoubleBW. een spin-off van TNO, maakt geavanceerde sensorsystemen voor onder meer radar, sonar en elektronische oorlogsvoering. Lubbers' 'Hollandia' in Krim pen a/d IJssel maakt onder meer granaatonderdelen. Thales Mu- nitronics in Eindhoven maakt batterijen en ontstekingsme chanismen voor kanonnen. Van Halteren Metaal in Bunschoten ontwikkelt en produceert 'me chanisch gestuurde simulatie- systemen voor de artillerie'. Met al die activiteiten is Neder land kwantitatief geen koplo per. De grootste wapenproduc ten ter wereld zijn de Ameri kaanse bedrijven Lockheed Martin, Boeing en Raytheon, het Britse BAe, het Franse Tha les en het Europese multinatio nale concern EADS en die boe ken elk omzetten tussen de 4 en 18 miljard euro per jaar. Een grotere rol voor Nederland ligt niet in het verschiet. De meeste grote wapenindustrieën zijn verankerd, dan wel voortge komen uit nationale overheden en die doen tegelijkertijd dienst als grootste klant. Nederland heeft niet zo'n grote klant: de militaire vraag van de Neder landse overheid wordt als ty klein en te incidenteel gekwali ficeerd om dienst te doen als ste vige basis onder een grote wa penindustrie GPD lorHamza Hendawi SIGDAD - Tranen wellen op in idKhaleds ogen wanneer hij Mtoverde raketinslag die het ito kostte aan zijn tante, zijn ld en diens dochtertje. „Ze erf in mijn armen", vertelt de richauffeur over zijn elfjarige lichtje Maha. [Amerikanen hebben het over icisiebombardementen en ilitaire doelen, maar weinig irgers in Bagdad kunnen de die zich in hun achter- ai afspeelt, zo afstandelijk (zien. Voor velen is de oorlog ttrlijk bij hen thuis gekomen, hebben familieleden, ken- ssen en vrienden verloren en min de greep van de angst en verdriet. Denken aan de toe- lost die volgt op het huidige Bifhct lijkt haast onmogelijk r de inwoners van Bagdad, hun zoveelste oorlog mee ttor jongste tragedie voor de stad tstte woensdag volgens Irak iiveertien mensen het leven, nee kruisraketten sloegen in to woonwijk en maakten het sotste aantal burgerslachtof- is in een keer van de oorlog Klrak tot nu toe. De raketin- i?en lieten twee enorme kra- 5 achter, verwoestten flatge- Wen. winkels en waterlei- en deden de elektriciteit •allen. [".Amerikaanse Central Com- ®d, dat de oorlog in Irak co- dineert, gaf als commentaar precisiebommen waren in- om Iraakse raketstellin- ien afweergeschut te vernie- £n, die zich temidden van sonhuizen bevonden. „In ■nmige gevallen is zulke scha- wvermijdelijk als het Iraak- legime militair materieel in ^ergebieden plaatst", ver fde het Central Command, mdag vond een kleinere tra- plaats in een wijk in Bag- iwaar een raket insloeg ter- uit de moskee de oproep Nhet middaggebed uit de mi st schalde. Bij de explosie toen vijf mensen om en &ten er 27 gewond Een huis td met de grond gelijk ge iten twee andere liepen be ëdigingen op. 31-jarige Ziad Khaled ®te zich naar het huis van P tante om hulp te bieden, hij kon weinig doen in het de chaos die een bomex plosie achterlaat. Zijn zeventig jarige tante, haar zoon en klein dochter waren op slag dood. Drie andere familieleden raak ten gewond. Maar de bezorgdheid over zijn kinderen overtreft Khaleds ver driet om zijn familieleden. De vierjarige Khaled en de tweeja rige Isra'a zijn te klein om de verschrikkingen van de oorlog te begrijpen, zegt hun vader, maar ze voelen dat er iets mis is. „Als ze explosies horen, zeg ik dat het onweer is en dat ze moe ten gaan slapen", vervolgt Kha led, terwijl hij boven het geluid van overvliegende gevechts vliegtuigen probeert uit te ko men. „Maar zelfs als ze in slaap vallen, zijn ze onrustig en wor den ze steeds wakker." Moskee De bombardementen op Bag dad begonnen op 18 maart en schrikken de stad sindsdien met tussenpozen op. De inwoners van de stad zijn zeer beperkt in hun vrijheid, iedere onderne ming kan immers de dood tot gevolg hebben. Honderddui zenden zijn de stad ontvlucht. Voor de achterblijvers dient zich iedere dag dezelfde vraag aan: waar kan ik veilig de nacht doorbrengen? De bombardementen doen de haat in Bagdad jegens de Ame rikanen groeien De kans dat de coalitiestrijdmacht er als be vrijder wordt onthaald wordt met iedere afgevuurde raket ge ringer. In een moskee op het Fir- dosplein (Paradijsplein) blijven de bezoekers rustig zitten luis teren naar de imam terwijl bui ten een explosie is te horen. Al leen de la*oonluchter die de ruimte verlicht zwiept even heen en weer door een wind vlaag die volgt op de ontplof fing. „God, wij danken u voor wat u ons doet doorstaan", zegt de imam. „Amen", zeggen de bezoekers. In een winkeltje even verderop vertelt de 33-jarige Youssef Abu Yehia dat hij de afgelopen week weinig nachtrust heeft gehad. „Ik viel vandaag pas om vijf uur 's morgens in slaap. We geven de kinderen slaappillen", zegt hij. „Het ziet ernaar uit dat deze oorlog wel even gaat durenmis schien een maand ofzo", ver zucht hij. „Maar Allah kareem, God is grootmoedig", zegt Abu Yehia met een flauwe glimlach. AP door John Wanders DEN HAAG - Blijkens opinie peilingen worden inwoners van de VS dezer dagen heen en weer geslingerd tussen angst en overmoed. Afgelopen za terdag gaf 62 procent van de Amerikaanse bevolking te kennen dat het vertrouwde op een snelle afwikkeling van de oorlog in Irak. Drie dagen later was dit vertrouwen ernstig verdampt en was nog maar sprake van 37 procent. Die sterke schommelingen corresponderen volledig met de stemmingswisselingen in de Amerikaanse media. Dat is niet onlogisch, want de Ameri kanen laten zich vrijwel ex clusief informeren door de ei gen lokale en nationale media. In de openingsdagen van de oorlog in Irak spatte het opti misme in de VS van het televi siescherm en van de voorpagi na's van de kranten. De uit schakeling van Saddam Hoes sein en zijn 'Gestapo-achtige schurkenbende' leek slechts nog een formaliteit. Maar na de eerste beroerde dag voor de Amerikanen (afgelopen zon dag) sloeg de stemming om. Werd de berichtgeving tot die dag gedomineerd door super latieven over de slagkracht van de Amerikaanse gevechts machine, nu dook ineens het door het Pentagon gehate be grip 'quagmire' (moe ras) op, een term die in de VS voor eeuwig met de catastro faal verlopen Vietnam-oorlog wordt geassocieerd. Onderschatting Eenieder die de afgelopen da gen aan een Amerikaanse re geringsvertegenwoordiger vroeg of Washington mogelijk de bereidheid had onderschat van de Irakezen om te vechten voor het behoud van Saddam, kreeg als antwoord dat oorlog een riskante en 'lelijke busi ness' is, waarbij per definitie doden vallen, doorgaans aan weerszijden van de linies. En wees eerlijk, president Bush heeft toch nooit beweerd dat Saddam in krap een week tijd op de knieën zou gaan? Waren de immer naar snelle behoef tebevrediging hongerende journalisten soms alweer ver- Amerikaanse militairen zetten de vlag goed in hun kamp nabij Nasiriyah. Dit soort glorieuze beelden laten de Amerikaanse media graag zien. foto ltsuo Inouye/AP ge ten hoelang het vorig jaar duurde voordat de ongeregel de Taliban-strijders in Afgha nistan werden overmeesterd? „De media doen in Irak be hoorlijk goed werk, maar ze missen het totaaloverzicht", constateerde de Amerikaanse commandant, generaal Tom my Franks, minzaam Todd Gitlin, docent aan de Co lumbia School of Journalism in New York en auteur van een reeks boeken en artikelen over de werkwijze van de Ameri kaanse media, sluit zich van harte aan bij het tweede deel van Franks constatering. „Feit is dat de verslaggevers die meereizen met de Ameri kaanse troepen, met hun neus dermate dicht op het verhaal zitten dat ze het totaalbeeld kwijt zijn", zegt hij. „Onge acht of ze met links of met rechts schieten, ze trappen de bal steeds naast het doel. Wat de Amerikaanse televisiesta tions ons dagelijks vanuit Irak voorschotelen, heeft dan ook niets te maken met geschied schrijving. Dit is puur een be schrijving van de waan van de dag." Kritiekloos De Amerikaanse oorlogsver slaggevers die optrekken met de troepen in Irak - hetgeen voor het eerst live-beelden van oorlogvoering oplevert - doen hun werk vooralsnog tamelijk kritiekloos. Gitlin stoort zich in het bijzonder aan het gemak waarmee journalisten de ter minologie van Bush hebben overgenomen. „Iedereen heeft het voortdurend maar over 'de geallieerde strijdkrachten', terwijl de invasie van Irak in werkelijkheid niet meer is dan een Amerikaans/Britse opera tie is." De makers van het 24-uurs nieuwskanaal Fox News - dat hogere kijkcijfers heeft dan CNN - gaan prat op hun pa triottisme. Maar ook bij het se rieuzere tv-station NBC - dat tijdens de eerste luchtaanval len ruim 18 miljoen kijkers trok - is de journalistieke on afhankelijkheid in het geding. Zo berichtte NBC-oorlogsver- slaggever (voorheen politiek journalist) David Bloom van uit de woestijn: „Ik kan u ver tellen dat deze (Amerikaanse) militairen fantastisch voor ons zijn. Zij hebben alles voor ons gedaan wat maar wenselijk was. Wij op onze beurt probe ren hen tegemoet te komen door alles te doen wat van ons gevraagd wordt. Wat onze re latie betreft, wij zijn zo sterk met deze strijdmacht verbon den als maar denkbaar is In de ogen van Todd Gitlin hebben de media in zijn land 'een kardinale fout' gemaakt door zich vrijwel volledig te concentreren op de militaire aspecten van het verhaal-Irak: „Met uitzondering van The New York Times - die zoals ge bruikelijk goed werk aflevert - kom je in de Amerikaanse me dia hoegenaamd geen bericht tegen dat inzichtelijk maakt hoe er in de rest van de wereld tegen deze oorlog wordt aan gekeken. Het beeld dat de Amerikaanse bevolking krijgt voorgeschoteld is zeer eenzij dig." GPD

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2003 | | pagina 5