PZC
Broedermoord hoort bij oorlog
Sterke pijler onder regime Saddam Desert storm
'II Mi
c Krijgsgevangenen
leefden in een hel
*75
f i
(joede communicatie onontbeerlijk om doden collega 's te voorkomen
Bijeenkomst Middelburg afgelast
Specialisten Oekraïne in Koeweit
Apache-helikopter vernietigd
Saddam executeert Baath-leden
Meer Britse en Australische steun
pache is Republikeinse Garde ontsprong de dans in eerste Golfoorlog
liegende
nkdoder
Uenca Ld 4
Omroepen terughoudend
met oorlogsgeweld op tv
woensdag 26 maart 2003
flames McGonigal
0 HAAG - Broedermoord op het
jgveld, troepen die niet de vijand
yjr eigen collega's of bondgenoten
"maken ('fratricide', naar het Latijn -
id), Het is een van de wrangste manie-
<nom de dood te vinden en zeker het
ihuisfront vraagt zich wanhopig af wat
joverblijft van het nobele doel waar-
'oorman of zoon ten strijde trok.
VideGolfoorlog van 1991 waren Ame-
'<anen en Britten zich bewust van de
•Óodzaak om een goed werkend identi-
•catiesysteem te verkrijgen voor con-
'^tentussen voertuigen op de grond en
-jsen voertuigen en vliegtuigen. De
-elheid van de moderne oorlogvoe-
-;g maakt de kans steeds groter dat in
iichaos die altijd al bij de strijd hoort,
aantal dodelijke misverstanden
nendlyfire) toeneemt.
Ie coalitietroepen in Irak maken ge-
Luik van hulpmiddelen die al in de
"veede Wereldoorlog, met wisselend
icces, zijn gebruikt om te voorkomen
i-t tanks en artillerie op elkaar schie-
B, of dat vliegtuigen eigen mensen
xmbarderen. Dat zijn meestal fel
iranje panelen of doeken, die op de
pond kunnen worden uitgespreid of
-^gemaakt op daken van voertuigen,
ok worden witgrijze panelen ge
bikt met daarop een grote omgekeer-
jezwarte 'V'.
ieidehulpmiddelen zijn maar beperkt
-iectief. Het zicht op het slagveld
t?rdt vaak belemmerd door stof en
roken voertuigen en vliegtuigen wor-
hsteeds sneller.
•anBritse piloot zei in de aanloop naar
èhuidige oorlog: „Vaak zie je die din-
ïnpas als je al bovenop het doel zit,
tfde vinger aan de trekker. Soms is
ietdantelaat."
Storingen
Trigens Amerikaanse defensie-analis-
:-r.kan het nog wel tot 2015 duren eer
een automatisch radio/computer
ftteem operationeel is, dat voertuigen
ivliegtuigen snel identificeert. Daar
teven dan sowieso nog twee nadelen
s-n.bij coalitielegers moeten verschil
de systemen naadloos op elkaar
unsluiten. Dat is een eeuwig terugke-
rad probleem.
Verder zal het zeker in 2015 zo zijn, dat
'elektronische atmosfeer' boven het
lagveld steeds drukker wordt. Radio's
rik voertuig één, bijna elke militair
»k), satellieten, televisieverbindin-
gen, gsm's (in verstedelijkt gebied), ge
wone rtv-signalen, alles krioelt door
elkaar heen en kan elkaar verstoren. De
'mist van de oorlog' is ook levensge
vaarlijk als deze voor het blote oog on
zichtbaar is.
Deze oorlog is nog maar net begonnen.
Vorig weekeinde haalde een Ameri
kaanse Patriot-raket een Britse jager
neer (twee doden). Die zaterdag zagen
twee van hetzelfde Britse vliegdek-
schip afkomstige helikopters elkaar
niet.
Bij de botsing kwam zeven mannen om.
Maandag viel een F16 bij vergissing een
eigen lanceerbasis van Patriotraketten
in Irak aan. Friendly fire of een ongeluk
door gebrek aan elektronische identifi
catie?
Afghanistan
In de eerste Golfoorlog kwamen vol
gens een Amerikaanse defensie-analist
meer dan vijftig Britten en Amerika
nen om door vuur van collega's of
bondgenoten, ongeveer een kwart van
het totaal. Tijdens de oorlog in Afgha
nistan kwamen enkele tientallen geal
lieerde troepen om het leven door
friendly fire, zowel bij gevechten als bij
oefeningen. Vooral Britse en Canadese
specialisten hebben uit die laatste er
varingen geconcludeerd, dat, nu een
goed elektronisch systeem nog lang
niet beschikbaar is, de oplossing vooral
moet worden gezocht in beter gebruik
van bestaande verbindingsmogelijk
heden, vooral tussen legers en legeron
derdelen. Voorts moeten procedures
om het vuur te openen scherper worden
bewaakt.
Dit kan leiden tot een zo laag mogelijk
niveau van 'eigen vuur'.
Maar alle deskundigen zijn het erover
eens dat in de hitte van een steeds snel
lere strijd op de grond en in de lucht - en
op het snijvlak van beide - dergelijke
fatale ongelukken onvermijdelijk zul
len blijven.
Artillerievuur kan 'kort' vallen, een
militair steekt zijn hoofd omhoog net
als een collega denkt dat het schoots
veld vrij is; een piloot denkt in doods
nood te verkeren, neemt het zekere
voor het onzekere en gebruikt zijn wa
pen.
Dat maakt het misselijk makende ge
voel erover bij collega-militairen en
nabestaanden, er echter niet minder
om. GPD
Scimitar-tanks van het Britse Household Cavalry Regiment in het zuiden van Irak. Op de zijkanten staat een zwarte 'V' als een middel om te voorkomen door eigen troe
pen te worden beschoten. foto Bruce Adams/AP
MIDDELBURG - De voor morgenavond aangekondigde bij
eenkomst voor joden, moslims en christenen in Middelburg
gaat niet door. Het interreligieus beraad in Zeeland is er niet
in geslaagd de organisatie op tijd rond te krijgen.
,.We waren té naïef om te denken dat we het in een week
konden organiseren." zegt B. van Noord, namens de organisa
toren. ,,In verband met de oorlog in Irak wilden we iets orga
niseren maar niet alle sprekers waren op korte termijn be
schikbaar. Bovendien zijn we aangesproken door de Zeeuwse
Bibliotheek, waar de bijeenkomst zou worden gehouden. Die
wilde wel de garantie dat de veiligheid van de bibliotheek in
orde was."
KIEV - Oekraïne heeft gisteren een eerste bataljon naar Koe
weit gestuurd van een militaire eenheid die is gespecialiseerd
in het neutraliseren van de effecten van een aanval met che
mische of biologische Gapens.
De Oekraïense ontsmettingseenheid steunt op een brede er
varing. Zij hielp onder meer bij de opruimwerkzaamheden na
de kernramp van Tsjernobyl in 1986. Het bataljon mag niet
worden ingezet om te vechten in de oorlog met Irak. Koeweit
heeft toegezegd de leden bescherming te bieden en hen van
voedsel en andere benodigdheden te voorzien. AP
WASHINGTON - De Amerikaanse strijdkrachten hebben
gisteren de Apache-gevechtshelikopter die maandag bij Kar-
bala aan de grond werd gezet, met een luchtaanval vernietigd
Ze heben dat gedaan om te voorkomen dat de Irakezen het
toestel mogelijkerwijs zouden gebruiken. De AH-64 Apache
zou volgens Bagdad maandag tijdens een aanval op de Repu
blikeinse Garde uit de lucht zijn geschoten
De Iraakse televisie toonde beelden van het toestel dat rede
lijk ongeschonden in een veldje stond. De twee piloten van de
Apache zijn gevangengenomen en op televisie getoond. RTR
BASRA - Het Iraakse regime heeft in de zuidelijke stad Basra
zeven leden van de regerende Baath-partij laten executeren,
omdat die hun militaire taken niet naar behoren uitvoerden.
Dat heeft het Iraanse persbureau Ima gisteren gemeld op ge
zag van sjiieten in de stad.
Basra is het centrum van de sjiieten in Irak. Deze groep vormt
de meerderheid in het land. De sjiieten, die goede banden on
derhouden met Iran, gelden als tegenstanders van Saddam
Hoessein en zijn soennitische aanhangers. ANP/DPA
LONDEN - Het aantal Britten en Australiërs dat de oorlog in
Irak steunt, neemt toe. Uit een opiniepeiling in Groot-Brit-
tannië blijkt dat 54 procent van de bevolking positief staat te
genover de militaire interventie. Een week geleden was dat
nog 38 procent. Van de Australiërs blijkt 50 procent voor de
oorlog te zijn.
Uit de Britse peiling blijkt ook dat de oppositie tegen de oor
log afneemt. Een week eerder zei 44 procent van de onder
vraagden tegen de oorlog te zijn. Nu is dat slechts 30 procent
Australiërs zijn nog steeds iets sceptischer. Van hen zegt 42
procent niets te zien in de oorlog. Een week eerder was dat 47
procent. Toen was slechts 45 procent van de ondervraagden
voorstander van ingrijpen in Irak. AFP/RTR
HAAG - De AH-64 Apa-
evechtshelikopters van de
de Staten gelden als ef-
tankdoders. Het toestel
volgestouwd met wapentuig
onder alle weersomstandig-
vijandelijke voertuigen
nen uitschakelen,
de vijand te lokaliseren kan
tweekoppige bemanning in
nieuwste versie, de AH-64D,
ikmaken van een Long-
-radartoren boven de
«ofdrotor. In dertig seconden
tmnen daarmee alle denkbare
iionnatie over doelen in de
ingeving verzamelen. Boord-
smputers kunnen gegevens
■^maximaal 256 doelen tege-
:<ertijd verwerken. Niet alleen
«locatie en snelheid van, maar
tide richting waarin het doel-
zich beweegt, worden be
id, Ook is te zien of het gaat
neen rupsvoertuig, een voer-
t:gop wielen, een luchtverde-
cgingsinsta 11 atie, helikopter of
Daarna volgt een au
tomatische selectie van het
«eiwit dat de grootste bedrei-
bg voor de helikopter zelf
«mt.
■derde buik hangt een 30 mil-
neter-snelvuurkanon met
-10 granaten. Verder kunnen
der de kleine vleugels vier
«spensystemen worden beves-
4 met zestien Hellfire-anti-
dkraketten of 76 2,75-inchra-
«ten voor algemeen gebruik,
lui de vleugel uiteinden kun-
Sivier AIM-92 Stinger-lucht-
•^iraketten, tweehittezoeken-
sSidewinder-raketten of vier
'^ral-raketten worden ge-
i. Het toestel is ook inzet-
voor kustverdediging,
^vallen op vijandelijke lucht
er, aanvallen diep in vijan-
«.ïjk gebied, verkenningen en
ïirondersteuning.
Apache is gebruikt in Bosnië
mde Golfoorlog van 1991. In
d laatste conflict schakelde
M type toestel 278 Iraakse
ïiksuit,
verigens een fractie
[a het totale aantal van vier-
toend Iraakse tanks die wer-
vernietigd ANP
door Martijn Delaere
DEN HAAG - De laatste Golf
oorlog eindigde net voordat
Saddam Hoesseins Republi
keinse Garde vernietigd zou
worden. De tanks en helikopters
van de Amerikaanse 24ste In
fanterie Divisie waren opge
trokken langs de Eufraat en
blokkeerden de aftocht van de
in het nauw gedreven Garde van
Saddam.
Op 26 februari 1991 maakte het
Amerikaanse Zevende Korps
korte metten met de Tawakalna
Divisie van de Republikeinse
Garde. De Medina Divisie werd
een dag later onder vuur geno
men. Zeventig T-55 en T-72
tanks werden vernietigd. De
resterende eenheden van de
Garde stonden op het punt
verpulverd te worden, totdat
president Bush het na een lucht
oorlog van 39 dagen en een
grondstnjd van honderd uur ge
noeg vond. Het was immers niet
de bedoeling om Saddams regi
me te gronde te richten. Dat zou
met de vernietiging van de Re
publikeinse Garde waarschijn
lijk wel zijn gebeurd.
Saddams elitetroepen waren de
dans ontsprongen. Als een haas
vertrok de Garde om na het ein
de van de Golfoorlog uit de as te
herrijzen in de 'strijd' tegen de
opstandige sjiieten in het zui
den van Irak en de Koerden in
het noorden.
Beslissend
Dertien jaar later staan de Ame
rikaanse Abrams-tanks weer
tegenover de Republikeinse
Garde. Nu zuidwestelijk van
Bagdad en weer rond de Eu
fraat. En dit keer moet de Repu
blikeinse Garde, voor zover ze
kiest voor verzet, wél worden
vernietigd. Zij vormt namelijk
de pijler onder het regime van
Saddam Hoessein, die nu wél
van zijn troon moet worden ge
stoten. In die zin is de strijd
tussen de Eufraat en het Raza-
zahmeer op 80 kilometer van
Bagdad beslissend voor de
Fotografen en cameramannen volgen een militair van de Republikeinse Garde die langs de oevers van
de Tigris vergeefs op zoek is naar een gestrande geallieerde helikopterpiloot. foto Patrick Baz/AFP
doorstoot naar de hoofdstad
Bagdad
Niet verwonderlijk dus dat op
eens berichten opduiken dat de
Iraakse bevelhebbers van de
Medina Divisie toestemming
hebben gekregen van de Grote
Leider om, als alles misloopt,
zenuwgas te gebruiken tegen de
Amerikanen. Als de Derde In
fanterie Divisie en de 1st Marine
Expeditionary Force door de li
nies brekenligt Bagdad mmers
open voor de laatste aanval.
In tegenstelling tot de Golfoor
log van 1991 lijkt de aanval op
de Republikeinse Garde niet
voorspoedig te verlopen. De 35
Apache-gevechtshelikopters
die maandag verkenningen uit
voerden ten noorden van de stad
Karbala kwamen niet ver. De
Amerikanen verloren er twee.
Saddam schijnt zo vol zelfver-
Advertentie)
Zon. zand. zee en de complimenten van Elena Vlady
Een serie unieke modellen voor Elena maatkleding a la carte en een fraaie bloemlezing uit de Stills voorjaars-
en zomercollectie gecompleteerd door het persoonlijke, professionele advies van de ontwerpster
LNoordstraat 46. 4331 CE Middelburg
tel. 0118-681112, Di-vrij 9-17, za 10-16 uur
trouwen te zijn, dat hij onderde
len van de Garde zelfs naar Kar
bala heeft gestuurd om de daar
gelegerde Medina Divisie te ver
sterken.
Als de Amerikanen op 80 kilo
meter van Bagdad zouden blij
ven steken, dan is dat niet alleen
een morele opsteker voor de Ira
kezen maar worden de Ameri
kanen ook gedwongen tot een
zomeroorlog. Generaal Tommy
Franks moet dan wellicht be
slissen om de voorzichtigheid
overboord te zetten, en een 'all-
out' oorlog te beginnen Daar
mee zou het voornemen om de
Iraakse burgerbevolking te ont
zien, volledig verdampen. Bur
gers worden dan het slachtoffer
en dat is precies wat Saddam
wil.
Zeven divisies
De Medina Divisie is één van de
zeven divisies van de Republi
keinse Garde. Ze beschikt over
meer dan tienduizend militai
ren, 250 tanks en zestig artille
riestukken. De Garde was oor
spronkelijk de Praetoriaanse
wacht die de president en de
hoofdstad moest beschermen.
Die taak is inmiddels overgeno
men door de Speciale Republi
keinse Garde van Saddams
zoon Qusay, een elite-eenheid
van twaalfduizend manschap
pen die als enige in Bagdad mag
komen.
Vier Gardedivisies vielen in au
gustus 1990 Koeweit binnen en
werden er een half jaar later uit
gegooid door de Amerikanen en
overleefden dus de oorlog. De
Republikeinse Garde bestaat nu
uit twee gepantserde divisies
(Nida, Medina), twee tankdivi
sies (Adnan, Hamurabi) en drie
infanteriedivisies (Nebukatne-
zar, Bagdad, Abid). Ze moeten
een sterkte hebben van twaalf
duizend man, maar de Ameri
kaanse inlichtingendiensten
schatten dat de divisies er elk
hoogstens zevenduizend mili
tairen onder de wapenen heb
ben.
In totaal heeft de Republikeinse
Garde niet meer dan achthon
derd tanks van sovjetmakelij.
Oude tanks die geen partij zijn
voor de Apache-helikopters en
de Abrams-tanks van de Ameri
kanen.
Obstakel
Waarom vormt de versterkte
Medina Divisie ten noorden van
Karbala dan zo'n obstakel? Om
te beginnen is de inzet van de
oorlog hoger dan in 1991. Nu
staat het voortbestaan van Sad
dam en dus van de Republikein
se Garde op het spel. De Gardis
ten hebben een levensstijl te
verliezen. Ze beschikken niet
alleen over meer en beter mate
rieel dan het reguliere leger, dat
de Amerikanen in het zuiden
van Irak tegen het lijf liepen, ze
zijn ook gemotiveerde vrijwilli
gers die er een goed beschermd
leventje op nahouden onder
Saddam.
En dan is er nog wat: in 1990 had
de Republikeinse Garde Koe
weit bezet en was ze kwetsbaar.
De Amerikanen hadden de
tanks van de Garde vanuit de
lucht voor het uitkiezen en
bombardeerden de Garde onop
houdelijk met B-52 bommen
werpers. Bij het begin van de
landoorlog waren ze eigenlijk al
verslagen.
Geen woestijn
Saddams generaals hebben hun
lessen getrokken uit de ervarin
gen van de Golfoorlog en een
oorlogsplan ontwikkeld dat
profiteert van de Amerikaanse
opzet om de oorlog te winnen
zónder het Iraakse leger te ver
slaan. Het land tussen Karbala
en Bagdad is geen woestijn met
een paar kamelen en bedoeïe
nen maar bevolkt en begroeid
met vegetatie.
De tanks van de Medina Divisie
staan verdekt opgesteld en de
Iraakse troepen deinzen er niet
voor terug guerrillatactieken te
gebruiken. B-52's kunnen daar
niets uitrichten met hun clus-
terbommen en de Hercules
vliegtuigen kunnen er ook niet
de 'moeder van alle bommen'
afwerpen De Garde is immers
opgegaan in de burgerbevol
king.
Prijsschieten
Apache-gevechtshelikopters
hebben het in die omgeving on
eindig veel moeilijker dan in de
woestijn, waar het in 1991 prijs
schieten was De regering-Clin-
ton wilde geen Apache helikop
ters inzetten tijdens de strijd om
Kosovo, juist omdat helikopters
in een bevolkt gebied uiterst
kwetsbaar zijn. Een boer kan
een Apache neerhalen met zijn
jachtgeweer, roepen de Irake
zen spottend.
Zo simpel is het niet, maar een
Republikeinse Gardist die een
beetje kan richten en op meer
dan zeshonderd meter van een
hangende Apache staat, kan dat
wel met zijn hitte zoekende SA-
14 schouderraket. GPD
door Liesbeth Buitink
WASHINGTON - Amerikaanse
en Britse militairen die in de vo
rige Golfoorlog krijgsgevangen
werden genomen door de Ira
ki's, doorleefden een hel. Irak
trok zich in 1991 niets aan van
de Conventies van Genève en
onderwierp de militairen aan
een keihard regime. Martelin
gen, nep-executies en verkrach
tingen waren daarbij geen uit
zondering, verhaalden de
krijgsgevangenen later.
Een aantal Amerikanen dat ge
vangen zat onder het hoofd
kwartier van de geheime politie,
doopte hun onderkomen het
'Bagdad Biltmore'. Een luxeho
tel was het echter allerminst. Ze
verkeerden in voortdurende
angst voor hun leven of voor
martelingen, vertelde kolonel
Cliff Acree, wiens vliegtuig op
de tweede dag van de oorlog al
uit de lucht werd geschoten.
Acree had tijdens zijn verblijf in
de catacomben van de geheime
dienst zoveel honger, dat hij de
korsten van zijn eigen lichaam
begon te eten De uithongering
was een bevel van Uday Hoes
sein, Saddams oudste zoon. Ook
nep-executies, zogenaamde
castraties, chemische injecties
en zware mishandelingen van
de krijgsgevangenen waren
waarschijnlijk zijn idee.
Seconden
Acree kreeg een pistool tegen
zijn slaap gedrukt om hem te
dwingen strategische informa
tie prijs te geven. „Dan tel je de
seconden die je in je leven nog
overhebt, een hartslag per
keer." Acree werd niet doodge
schoten. „Ze kregen niet wat ze
wilden. Dat voelde goed."
De Amerikaanse piloot Jeffrey
Zaun was met een geweer op
zich gericht minder heldhaftig.
Zijn verklaring voor de camera
dat de Golfoorlog onrechtvaar
dig was, was in de hele wereld te
zien. Achter de camera's hield
iemand een geweer op Zaun ge
richt. „Hij zei dat hij me ging
vermoorden en ik geloofde hem
Om te zeggen: rot op, ik ga niet
op televisie, nee Ik kon geen
weerstand bieden."
Zaun werd meerdere malen met
de dood bedreigd, gemarteld en
eenzaam opgesloten in een ijs
koude cel. „Ik wist dat ik dood
zou gaan. Ik kon me anderhalve
maand niet wassen. Er is geen
toiletpapier in Irak. Ik at met
mijn handen. Het was weerzin
wekkend."
De Britse kolonel Rhonda Cor-
num was het slachtoffer van
verkrachting, hoewel ze op dat
moment twee gebroken armen,
een verbrijzelde knie en een
schotwond in haar schouder
had.
Achttien voormalige krijgsge
vangenen proberen via het
Amerikaanse rechtssysteem
financiële genoegdoening te
krijgen voor de gruwelen die ze
hebben doorstaan. Ze maken
aanspraak op de Iraakse tegoe
den die het Amerikaanse minis
terie van Financiën heeft bevro
ren. De Amerikaanse regering
heeft ze nooit onderscheiden of
begrip getoond, zeggen ze. ANP
van onze redactie binnenland
HILVERSUM - De gezamenlij
ke omroepen hebben gisteren
besloten terughoudend te zijn
met het uitzenden van schok
kende oorlogshandelingen.
Daarom worden oorlogsbeel
den niet zonder meer in de uit
zending vertoond, aldus de
hoofdredacties van NOS Actu
eel, 2 Vandaag, Netwerk en No
va, die verslag doen over Irak op
de publieke netten.
„We willen de mogelijkheid
hebben het uitzenden van zeer
schokkende beelden op televisie
te voorkomen als dat wenselijk
wordt geacht", aldus de hoofd
redacties. Ook bij de publieke
omroep zijn via de buitenlandse
zenders rechtstreekse beelden
binnengekomen van gevechten
uit het oorlogsgebied in Irak.
Het gaat om oorlogsbeelden die
deels zijn gemaakt door journa
listen die met de geallieerden
meereizen, de 'embedded'. ANP