Succesverhaal brokkelt snel af PZC Schoolleiding laakt actie OORLOG Alleen geselecteerde journalisten mogen de oorlog verslaan Protest botst met patriottisme in VS Oorlog in Irak verloopt minder voorspoedig dan coalitie verwachtte Nederlandse hulp Irak is geregeld Oorlog leeft in Zeeuwse kerkgemeenschappen Koeweiti blussen eerste oliebrand Twaalf gewonden naar Duitsland Imam Parijs vreest extremisme Taliban roepen op tot aanslagen Zwitsers dragen tegoeden Irak over dinsdag 25 maart 2003 door Adriaan van Vuren DEN HAAG - President Bush en premier Blair begonnen hun oorlog tegen Saddam Hoessein onder ongunstige politieke om standigheden. Hun poging om in de VN-Veiligheidsraad een resolutie aangenomen te krijgen die deze oorlog moest legitime ren, mislukte jammerlijk. Zij ontlenen die legitimiteit nu met minder overtuigingskracht aan een reeks eerdere resoluties. Mede daardoor bestaat de coali tie tegen Irak in de praktijk slechts uit de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Australië. Ook mede daardoor is de pu blieke opinie in de wereld en met name in Groot-Brittannië en Australië, gekant tegen deze oorlog. Bij gevolg vecht de coa litie met alleen op het slagveld maar ook voor begrip en sympa thie in de media. Ook in strategisch opzicht be gon de oorlog slecht: de coalitie wilde Irak zowel vanuit Turkije in het noorden als vanuit Koe weit in het zuiden aanvallen. Turkije liet echter geen Ameri kaanse troepen toe op zijn grondgebied. Die troepen zijn nu onderweg naar Koeweit en nemen voorshands geen deel' aan de strijd. De coalitie moest daardoor haar aanval met min der troepen voornamelijk uit Koeweit lanceren. Het duurt bovendien veel langer voordat er grote Amerikaanse eenheden in de Koerdische gebieden in het noorden doordringen. In het noorden bestaat nu een machtsvacuüm waarin de Iraakse Koerden hun onafhan kelijkheid kunnen uitroepen. De Turken willen dat absoluut voorkomen en zij dreigen daar om Noord-Irak binnen te trek ken. Gevechten tussen Koerden en Turken zijn in dat geval waarschijnlijk en een oorlog binnen een oorlog dreigt. Precisie De oorlog ging niet van start met een langdurig 'shock and awe bombardment' maar met een aanval over de grond. Velen zien een 'schok en ontzag-bom- Amerikaanse mariniers van het Tweede Bataljon van het Achtste Regiment dragen zondag in Nasiriyah een omgekomen militair weg. foto Eric Feferberg/EPA bardement' als iets nieuws, maar in feite bereikten in de Middeleeuwen geharnaste rid ders te paard precies hetzelfde effect. De Amerikanen zijn inmiddels overgegaan op grootscheepse bombardementen en de Iraakse luchtverdediging lijkt prak tisch uitgeschakeld te zijn. Hoe wel de Amerikanen met onge kende precisie te werk gaan, vallen langdurige bombarde menten toch slecht bij de pu blieke opinie. De aanval over de grond verliep aanvankelijk gunstig. In het zuiden viel de haven Umm Qasr snel in handen van de Amerika nen Dat is van belang voor het bevoorraden van de coalitie en het op gang brengen van huma nitaire hulp. De grote stad Basra werd afgegrendeld, maar niet veroverd. Het spectaculairst was de snelle opmars van ge pantserde eenheden richting Bagdad waartegen het Iraakse leger geen gecoördineerde weerstand wist te bieden. Israël In het westen van Irak werden enkele vliegvelden ingenomen. Daardoor geraakten de Ameri kanen dichtbij het gebied van waar mogelijk Iraakse raketten op Israël kunnen worden afge vuurd. Dat gevaar neemt daar door af. Ook in het Koerdisch gebied drongen snel lichte Ame rikaanse troepen door die echter in voorkomend geval gevechten tussen Turken en Koerden niet kunnen verhinderen. Voeg daar aan toe dat er maar weinig oliebronnen door de Ira kezen in brand zijn gestoken, er nog geen biologische of chemi sche wapens door Irak zijn inge zet, de verliezen onder burgers en militairen voorshands nog licht zijn en er geen grote vluch telingenstromen op gang zijn gekomen, en het beeld voor de coalitie lijkt erg gunstig. Maar dat is slechts schijn. In de eerste plaats had de coalitie ge hoopt dat de Irakezen in de stra ten zouden dansen van vreugde wanneer zij zouden zijn bevrijd van Saddammaar dat valt nog al tegen; de bevolking reageert vaak onverschillig en koel. En verder is het onheilspellend dat in steden die al zijn veroverd zo als Umm Qasr, Basra en Nasi riyah, nog steeds weerstand wordt geboden. Dat kan op een beginnende stadsguerrilla dui den. Voorts hoopte men dat het in door Mark van Assen KOEWEIT-STAD - I)e strijd in Irak wordt vrijwel uitsluitend verslagen door media die zijn geselecteerd door de geallieer den. Die hadden daarbij uiter aard een grote voorkeur voor Amerikaanse en Britse journa listen. De rest staat buitenspel en mag Koeweit niet uit. Geen pardon bij dc controlepost even buiten Koeweit-Stad. Vriendelijk maar beslist ge baart de militair dat de auto moet keren. „Snel, snel.'' Het zelfde gebeurt bij de andere post. Beide wegen naar de grens met Irak zijn gesloten Militair materieel rolt door, de volge pakte journalistenjeeps rijden terug naar de stad. Sommigen omzeilen de posten, maar wor den in de woestijn onderschept door de Koeweitse politie, die onverbiddelijk is: alle accredi taties inleveren. De meeste journalisten die niet uit Amerika of Grool-Brittan- nië komen, staan tandenknar send in Koeweit-Stad, waar het leven langzaam normaal wordt na drie dagen van spanning en luchtalarm. Het verhaal van de oorlog is opgeschoven naar Umm Qasr, Basra en Bagdad. De pers is er ook bijhoewel het gaat om een select gezelschap. In de maanden voor de oorlog konden journalisten zich laten 'embedden', zoals de Amerika nen het noemen. Het principe is eenvoudig: de pers wordt toege voegd aan een legereenheid en krijgt zo de kans om de oorlog van dichtbij te verslaan. Een unieke kans, want sinds de Tweede Wereldoorlog kwam dit niet meer voor. Toen maakten meereizende fotografen opzien barende platen van onder meer de geallieerde invasie in Nor- mandië. Tijdens de oorlog in Vietnam kreeg de pers alle vrij heid, wat rampzalig uitpakte voor het zorgvu ld ig gekoesterde beeld van een rechtvaardige strijd. Toen het thuisfront met eigen ogen zag wat er zo ver van huis allemaal gebeurde, keerde het zich massaal tegen de oor log. Tijdens de vorige Golfoor log toonden de Amerikanen dat ze hun lesje hadden geleerd. De pers kreeg geen enkele bewe gingsruimte. Alle informatie werd in hapklare brokjes opge diend in de tent van generaal Schwartzkopf. Daar kwam veel kritiek op, want van vrije nieuwsgaring was geen sprake. Dit keer bedachten de Amerika nen dus het embedden. Ze brachten het met het gebaar van de gulle gever, maar stelden toch voorwaarden. Zo mogen journalisten de positie van 'hun' eenheid niet prijsgeven en mag er niet gepraat worden over strategische zaken. Wat dat laatste inhoudt, wordt uiter aard bepaald door het leger. En het kan haast niet andei's of de vrijheid van berichtgeving zal omgekeerd evenredig zijn aan de mate van tegenstand en het aantal slachtoffers aan gealli eerdezijde. Veruit de meesten van de zeven honderd 'embeds' zijn Ameri kanen, daarna gevolgd door Britten en helemaal aan het eind bungelt een handjevol andere nationaliteiten. Daarbij zitten nauwelijks of geen Fransen en Duitsers Zij worden beleefd ge negeerd door de opstelling van respectievelijk Parijs en Berlijn. De rest, zo'n tweeduizend men sen, werd tot voor kort tevreden gehouden met tripjes naar mili taire kampen in Koeweit. Nu ligt dat stil en wordt de verslag geving uitsluitend gedaan door 'embeds'. Mooie bijkomstigheid voor de geallieerden: er zijn journalisten die zich al zo heb ben geïdentificeerd met hun eenheid dat ze spreken over 'wij in plaats van over 'het leger'. Belangen De frustraties bij de 'non-em- beds' lopen zo hoog op dat som migen er op eigen houtje op uit trekken. Met dodelijke gevol gen: drie ITN-journalisten kwa men om nabij Basra, waar ze tussen de linies belanden. Enke le ploegen strandden in de woestijn bij Umm Qasr, waar ze door woedende Britse troepen werden opgepikt. Hoge Ameri kaanse en Britse militairen waarschuwen voor het gevaar dat non-embeds lopen als ze het oorlogsgebied ingaan. De vraag is of ze dat ook hebben gezegd tegen de embeds. Waarschijn lijk wel, maar het wederzijdse belang zal de lading van die woorden flink hebben gedempt De journalisten worden geleid door hun honger naar de eerste beelden, het leger door hun wens om de berichtgeving zo veel mogelijk te sturen. GPD DEN HAAG - Het minis terie van Defensie heeft ruim driehonderd militai ren opdracht gegeven zich voor te bereiden op een humanitaire inzet in Irak. Dat heeft een woordvoer der van het ministerie ge zegd. Het gaat om het rampen team van Defensie en zogeheten noodhulpeen heden bestaande uit mari niers, genisten en genees kundige eenheden. Wegens 'prudente militai re planning' is de eenhe den gevraagd te checken of ze snel zouden kunnen vertrekken naar Irak. Het Nederlands kabinet toonde zich eerder in principe bereid om na af loop van de oorlog in Irak mee te helpen aan de we deropbouw van het land en aan humanitaire hulp. Volgens minister De Hoop Scheffer van Buitenland se Zaken moet dat gebeu ren binnen een VN-missie en met een resolutie van de Veiligheidsraad. Een verzoek voor hulp van de VS of het Verenigd Koninkrijk is nog niet ge daan. „Defensie wil volle dig klaar zijn voor het ge val het kabinet besluit tot inzet en de Tweede Kamer daarmee instemt", zegt de woordvoerder. Het team bestaat uit circa tien mensen en is altijd paraat om binnen 24 uur uitgezonden te worden. Verder heeft Defensie een groep van driehonderd 'noodhulpmilitairen' die binnen 72 uur kunnen vertrekken. ANP Protesterende leerlingen trekken door de binnenstad van Hulst. foto Camile Schelstraete door Sheila van Doorsselaer HULST - Vijftig leerlingen van het Hulster Reynaertcollege aan de Zoutestraat protesteerden gisteren op het schoolplein en in de stad tegen de oorlog in Irak. Met spandoeken, witte hoofd banden en door bellen te blazen lieten ze hun afkeuring blijken. VWO-decaan A. de Coenc kon de actie niet waarderen. „Het schoolbestuur wist van niks, we hebben zelfs de politie inge schakeld." Spandoeken met teksten als 'Bush is olie-dom' en 'Make love not War' hingen op het school terrein. De actie breidde zich te gen het middaguur uit naar de binnenstad van Hulst. Daar toog de groep door de straten en kreeg veel aandacht van het winkelend publiek. Een van de initiatiefnemei's van de demon stratie was Didi de Pooter (18) uit Zuiddorpe, leerlinge van VWO 6. „Ik was zaterdag op een feestje met een groep vriendin nen en toen hebben we afge sproken dat we maandag zou den demonstreren. Zondag heb ik sms-jes en mailtjes gestuurd naar iedereen die ik ken en heb ik ze gevraagd met ons mee te doen." De Pooter:„Als je niks doet of zegt. dan weet niemand dat je tegen die oorlog bent. Niks doen is hetzelfde als toestemmen Kijk, Saddam zal best een ge vaarlijke man zijn die weg moet, maar daar hoeven al die on schuldige Iraakse burgers niet onder te lijden." Niet alle leerlingen schaarden zich achter de actie. Velen zaten gewoon in de klas „Dat wil niet meteen zeggen dat ze het niet met ons eens zijn, maar ik denk dat ze het niet aandurfden niet naar de les te gaan", zei De Pooter. Ze gaf aan dat het slechts een eenmalige demon stratie betrof. „Dat hoop ik maar", zegt de caan De Coene. „Er is met ons geen overleg gevoerd en dat kan niet. Toen wij hoorden dat de groep door de binnenstad trok, hebben we de politie moeten bellen. Gelukkig was de groep al terug voordat de agenten arri veerden. De leerlingen horen op school te zijn. Hoe is het ouders uit te leggen als er een ongeluk was gebeurd?" De Coene zegt dat de eigenge reidheid van de scholieren geen consequenties heeft. „Maar doen ze het nog eens, dan krij gen ze op hun mieter. Dan laat ik ze na de les wel een opstel schrij- door Melita Lanting VLISSINGEN - Kerken in Zee land hebben veel aandacht voor de oorlog in Irak. Kerkgemeen schappen houden gebedsdien sten voor de vrede of staan in de reguliere diensten stil bij de oor log Acties van de kerken zijn tot nu toe vooral lokale initiatie- Secretaris L. Wüllschleger, se cretaris van de provinciale sy node van de Samen op Weg (SoW) - kerken in Zeeland ver telt dat de kerkbesturen nogal zijn overvallen door de oorlog. „Iedereen probeert natuurlijk op korte termijn wat te organi seren. Ik hoor regelmatig van al lerlei initiatievenen die worden door de synode positief onder steund. Wij organiseren als sy node geen gebedsdiensten, maar laten dat over aan lokale initiatieven." De Raad van Kerken in Neder land heeft zich in een verklaring tegen de oorlog in Irak gekeerd De Raad werkt samen met isla mitische en andere religieuze organisaties om spanningen in Nederland tegen te gaan. Vol gens de Raad gaat de oorlog niet om religie en daarom stimuleert de organisatie het organiseren van gezamenlijke bijeenkom sten en het openstellen van ker ken. De Vlissingse Raad van Kerken heeft daad bij het woord ge voegd en houdt vrijdag een oe cumenische gebedsdienst in Vlissingen en Oost-Souburg. middels wel ingezette 'schok en ontzag bombardement' op Bag dad het regime zou doen vallen of tenminste gedeeltelijk zou doen instorten. Bovendien is het waarschijnlijk dat Saddam een op hem gericht bombardement aan het begin van de oorlog heeft overleefd. De snelle opmars van de coalitie is voor Bagdad tot staan geko men waar de meer geharde Re publikeinse Garde is ingegra ven. De bevoorrading van de troepen moet over steeds grote re afstanden plaatsvinden door gebieden en steden die niet zijn gezuiverd; logistieke konvooien zijn daardoor onderweg kwets baar zoals bij Nasariya is geble ken. In het noorden duurt het pro bleem voort van Turken en Koerden die vijandig tegenover elkaar staan. Het regime in Bag dad, met Saddam waarschijn lijk nog steeds aan het hoofd, is niet gevallen. Het gevaar van biologische en chemische mas savernietigingswapens is nog niet geweken en de bevolking staat vaak onverschillig tegen over de coalitie terwijl het ge wapend verzet in reeds verover de steden groeit. Dat is goed voor het moreel van de Irakezen en slecht voor dat van de coali tie. En dan moet de miljoenen stad Bagdad nog worden inge nomen waar eveneens een stadsguerrilla dreigt. De troe pen die uit Turkije hadden moe ten aanvallen worden nu node gemist. Na het goede begin staat de coa litie voor grote opgaven waar aan aanzienlijke politieke en militaire risico's zijn verbon den. Inmiddels zijn er ook bij de Amerikanen en Britten doden en gewonden gevallen en een aantal militairen is krijgsge vangen gemaakt. Daardoor is er een deuk ontstaan in het succes volle, onoverwinnelijke imago van de coalitie en dat is natuur lijk slecht voor die andere oor log, die om de publieke opinie. Voor met name de Iraakse be volking is het te hopen dat het regime spoedig valt en de oorlog voorbij is, maar voorlopig ziet het daar niet naar uit. GPD DUBAI - Brandweerlieden uit Koeweit hebben eenbrarj, het olieveld Rumaila in het zuiden van Irak geblust meldde gisteren een hoge Koeweitse functionaris. De Koeweitse functionaris zei dat in het olieveld dmw r branden woeden. Het betreffende gebied is volgenshean der controle van de Britten en Amerikanen. Verder zei hjj« bij tien tot vijftien bronnen in Rumaila mijnen zijngeleg- De geallieerden ontdekten vrijdag dat in Rumaila brat--- woedden. Een Koeweitse regeringswoordvoerder spraki het vermoeden uit dat deze door de Iraki's waren aang< om de elektronica van Amerikaanse wapens 'te verbli...^ Rumaila is het belangrijkste olieveld in Zuid-Irak. Erkwag per dag meer dan een miljoen vaten worden gewonnen.fljs RAMSTEIN - Twaalf gewonde Amerikaanse militairen ij# gisteren overgevlogen naar Duitsland. Onder hen zijn.j®! militairen die kwetsuren opliepen bij gevechtshandelingen Irak en drie die zwaargewond raakten bij het incident! zich afgelopen weekeinde voordeed in het commane trum van de 101ste luchtlandingsdivisie in Koeweit. De gewonden zijn met een C-141 transporttoestel uitKoeia naar de Amerikaanse luchtmachtbasis Ramstein gevtöa 01 vanwaar zij per ambulance naar het Amerikaanse medisch f centrum in Landstuhl zijn overgebracht. AP PARIJS - De oorlog in Irak kan leiden tot een toename vas'a moslimfundamentalisme. Dat zei de imam van de moskee^ r| Parijs in een gisteren gepubliceerd interview met de krar'j Figaro. VolgensDalil Boubakeurzijn jongeren binnende^ f mitische gemeenschap in Frankrijk bereid om 'te vechta' Volgens Boubakeur is het gezien Frankrijks tegenstandteg k de oorlog in Irak onwaarschijnlijk dat mogelijke geweld» digheden op Franse doelen gericht zullen zijn. Die kunia L zich volgens hem echter wel op Amerikaanse doelen in Frsa f rijk richten. AP ISLAMABAD - De fundamentalistische Taliban hebbeny moslims opgeroepen aanslagen te plegen op de Amerikaan militairen in Afghanistan. De vroegere heersers in Afghans.K tan veroordelen de oorlog tegen Irak en zeggen dat de Ver- I enigde Staten bezig zijn met „een kruistocht tegen dein» i lims". Dat meldde gisteren de Pakistaanse krant The New „De Iraakse moslims verzetten zich net als de Taliban tega de Amerikaanse kruisvaarders", zei een woordvoerdervac: beweging. DPA ZÜRICH - De Zwitserse bank UBS heeft gisteren meegeded dat sinds 1990 bevroren Iraakse tegoeden bij Amerikaa vestigingen van de bank worden overgedragen aan de Ana kaanse overheid. Het betreft betalingen van Amerikaa aan Iraakse oliebedrijven die op rekeningen bij Amerikaz vestigingen van UBS stonden. In totaal staat voor 1,74 miljard dollar aan Iraakse tegotó vast op rekeningen in de VS. Vorige week meldde Washing, dat het geld wordt gebruikt voor humanitaire doelen inL: B en om slachtoffers van Saddam schadeloos te stellen. Opa j keningen elders zou nog ruim 3,75 miljard dollar aan Iraai tegoeden staan, waarvan zo'n 365 miljoen in Zwitserland „Wij hebben al jaren banden met de verschillende geloofsge meenschappen en goede contacten met de moslimge meenschap. Die banden zijn be langrijk en moeten we juist nu goed onderhouden", vertelt do minee A. van der Deijl uit Oost- Souburg. Pastoor P. de Maat is het met zijn collega eens. „Men sen willen hun bezorgdheid uit spreken en hun angsten onder woorden brengen. Het is van be lang om ons te blijven inzetten voor de onderlingen verstand houding tussen de godsdiensten die terugvallen op Abraham: het jodendom, christendom en de islam." door Ans Bouwmans WASHINGTON - De folders met 'Burgers voor vrede' kwa men terug met 'Burgers voor oorlog' erop. De vredesactie van de 17-jarige Jillian Villiers was 'niet patriottisch', zeiden veel medescholieren in Chantilly. „Als je de oorlog niet steunt, dan moet je het land maar verlaten, kreeg ik te horen. Maar ik heb het grondwettelijke recht op mijn mening." Amerika in oorlog is een land dat heen en weer geslingerd wordt tussen de wens om de strijdkrachten te steunen en de diep gewortelde vrijheid van meningsuiting. In legerplaat sen, zoals Fort George Meade in Maryland, hebben de achter blijvers gele linten aan de hek ken gebonden. Om steun te betuigen aan de mannen en vrouwen op en rond het slagveld vele duizenden kilometers ver derop. Moeilijk Voor familieleden van soldaten die hun leven op het spel zetten, is het verzet tegen de oorlog moeilijk te accepteren. „Ook al hebben wij veel meer te verlie zen dan wie dan ook als gevolg van deze oorlog, wij staan ach ter onze mannen en elkaar en we blijven vechten voor de vrijheid van ons land"zegt de echtgeno te van een militair. Amerikaanse vredesdemon- stranten vinden dat hun verzet tegen de oorlog niet in termen van vaderlandsliefde gezien mogen worden Natuurlijk steunen ze de militairen, maar protest en discussie móet moge lijk zijn, ook nu de eerste oor logshandelingen een feit zijn. Terwijl de bommen op Bagdad vielen, gingen dit weekend 200.000 mensen in New York de straat op om te protesteren te gen de invasie. Op opiniepagina's van kranten woedt al weken een discussie over protest versus patriottis me. Mag een school een leerling naar huis sturen omdat hij een T-shirt aanheeft waarop Bush een internationale terrorist wordt genoemd? Mag de zange res van de Dixie Chicks 'haar' president afvallen? Zijn Demo cratische leiders verplicht ach ter de president te staan om de 'eenheid' te bewaren in tijden van oorlog? Voor de vader van Jillian Vil liers is het een uitgemaakte zaak. „Hoe kunnen wij den» cratie brengen in Irak als wea niet kunnen zeggen wat weda- ken? Protest moet kunnen de reacties op de actie vann dochter maken mij woeden zegt hij verontwaardigd. B: Barber (16) uit Deart* Heights in Michigan, die zijn schooldirecteur naar i werd gestuurd, vindt dat zij: shirt de orde helemaal niet -* stoorde. De vrijheid van meningsuiü gaat boven alles, meent ooi i plaatselijke burgerrechten!)! weging die een actie is begona voor recht op 'aanstootgevai shirts. Op de opiniepagina's van da1 bladen wordt er ook zo over dacht. De Washington Post in zijn commentaren vóór oorlog is - citeert een uitspBj van president Theodore Roost- velt uit 1918. „Aankondigend er geen kritiek op de presides mag zijn, of dat we achter president moeten staan, of h gelijk heeft of niet, is niet alles onvaderlandslievend en onde: danig, maar het is moreel ver raad aan het Amerikaans volk." Dat was ook het weerwoord ni Tom Daschle, de fractieled van de Democraten, op deRepi blikeinen die massaal over» uitlating van hem gevallen® ren. „Het doet me verdriet dj de president zo heeft gefaaj met zijn diplomatie, dat we gedwongen zijn oorlog te va ren", zei hij na het ultimata van 48 uur aan Irak van prö dent Bush. Fermez la bot» (hou je mond), monsieur Da-1 schle, liet vooraanstaand Rft-j blikein Tom de Lay vervolg®1 via een persbericht weten. Misbruikt Republikeinen suggereren dat een president onaantast baar is als zijn land in oorloge* iets dat ze zelf overigens ntf vonden toen president Clint® Belgrado bombardeerde - afwijkende meningen niet arg waan en boosheid begroet moe ten worden. Maar 'opperbew- hebber' Bush is president var een vrij land, en niet immuun voor kritiek. Dat is juist wat de VS onder scheidt van een land als lm- zegt een tegenstander van d oorlog uit de regio Washing"* „Het stuit me enorm tegen borst dat 'II september m- bruikt wordt voor alleriet slissingen", zegt hij. GPD

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2003 | | pagina 6