Nederlandse patriots
weg bij Turkse inval
Banken extra alert op geld Saddam
„nriol
JACKPOT
Demonstratie Amsterdam ontsierd door relletjes
AEL stimuleert vlagverbranding
Protest tegen oorlog
verloopt vrij rustig
0itaire hulp ingetrokken als troepen grens overgaan
mp
Journalisten
omgekomen
Ook Duitsland dreigt
steun Turkije te staken
Militair VS verdacht van aanslag
Australië vernietigt lanceerplaats
Explosie commandocentrum Qatar
Gifdeskundigen in Qatar
Irakezen schelden erop los
Olievelden Irak
nog niet bezet
NOG 1 DAG!
MILJOEN
maandag 24 maart 2003
l2nonze redactie binnenland
0 HAAG - Als Turkije
Soord-Irak binnenvalt, haalt
Sederland onmiddellijk zijn
Patriot-raketten uit Turkije
itrug. Dat zei premier Balke
nde zaterdag, nadat hij had
«sproken met vertegenwoordi
gd van allochtone organisaties
inNederland.
Zaterdagochtend verschenen er
jenchten in de media dat Turk-
ietroepen de Iraakse grens wa-
jn overgetrokken om de Koer
ier, in Noord-Irak te bestrijden,
[«berichten bleken later bij
ircer inzien onjuist. „Toen ik
an die berichten hoorde heb ik
neteen informatie ingewonnen
jij de NAVO en bij onze ambas
sade. Het bleek echter te gaan,
a is mij verteld, om normale
ïerkse troepenbewegingen",
aisBalkenende.
ijn de Noord-Iraakse grens
- r. enkele Patriot-installaties
1 350 Nederlandse soldaten
gstationeerd om Turkije te
'jechermen tegen mogelijke
invallen met Iraakse Scud-ra-
Eiten. De militaire hulp aan
farkije is overigens politiek
ostreden. De Nederlandse re-
gnng heeft besloten de oorlog
Irakezen uitgezet
SOME - Italië heeft gisteren
ne| Iraakse diplomaten uitge-
rczen. De zaakgelastigde van
jak in Rome is niet onder de
itgewezen Irakezen. Jordanië
ieeft gisteren als eerste Ara-
land Iraakse diplomaten
ilgewezen.
Volgens; een woordvoerder van
ie Iraakse ambassade zijn vijf
Iplomaten vertrokken, na
daartoedoor Jordanië te zijn ge
last Vrijdag vroegen de Ver
ruigde Staten meer dan zestig
landen de Iraakse diplomatieke
missies in hun land te sluiten.
Saddam zou
zwaargewond
zijn geraakt
MDEN - De Iraakse presi
dent Saddam Hoessein is bij de
nnval met kruisraketten op
zijn bunker in Bagdad vorige
«eek zwaargewond geraakt.
Zijn zoon Uday is mogelijk om
iet leven gekomen. Dat hebben
iéders van Britse inlichtingen-
ansten het oorlogskabinet van
sranier Tony Blair zaterdag la
ai weten.
éigens de Britse krant The
today Telegraph hebben de
slichtingendiensten het kabi-
Kt in een bijeenkomst van
tertig minuten bijgepraat.
-Saddam was zo ernstig ge
rond, dat hij een bloedtransfu-
stnodig had. Helaas is hij niet
ilevensgevaar. zo citeert de
canteen Britse functionaris.
Ook de Australische minister
Alexander Downer van Buiten-
■jndse Zaken heeft gezegd over
^wijzingen te beschikken dat
Saddam zwaargewond of zelfs
:t,od is, Volgens het Ameri
kaanse tijdschrift Newsweek
»It een Iraakse officier de
Amerikaanse inlichtingen-
fcnsl CIA verraden op welke
tatie Saddam in de nacht van
tsdag op donderdag ver-
De Iraakse officier zou
Saddam hebben verraden, om-
;it hij nog banger was voor de
Amerikanen dan voor zijn pre
sident,
verigens verscheen Saddam
Hoessein gisteren weer op de
toakse staatstelevisie.
AUPIAFP/RTR
fONDEN - De Britse televisie-
/surnalist Terry Lloyd is omge-
«fflen. Volgens zijn werkgever
ON' kwam hij onder vuur van
Wtse of Amerikaanse troepen.
gaat ei-van uit dat het li-
-aaam van Lloyd (50) in een zie-
teihuis in Basra is, dat onder
faakse controle staat,
ifj andere cameraman van
•A. Daniel Demoustier, raakte
f*°nd bij de beschieting. De
failleerde militairen zouden
journalisten hebben aange-
voor Iraakse militairen,
•iakse ambulances hebben hen
jrhei ziekenhuis gebracht,
j Australische journalist is
f erdag m het noordoosten van
omgekomen toen een auto-
ontplofte vlak buiten het
1tsje Khurmal in de buurt
jde stad Halabja. Daarbij
Ijkten drie Koerdische strij
den een andere journalist ge-
ANP/AP
tegen Irak alleen politiek te
steunen, niet met manschappen
en materieel.
Balkenende liet er geen twijfel
over bestaan dat het kabinet de
militaire hulp zonder aarzeling
intrekt als Turkije de grens met
Irak niet eerbiedigt. „Het zegt
denk ik voldoende dat ik de be
richten over de vermeende
Turkse inval meteen heb laten
verifiëren", aldus de premier.
De Kamerleden Harry van
Bommel (SP) en Farah Karimi
(GroenLinks) eisen dat Balke
nende in de Tweede Kamer her
haalt dat de Patriots naar Ne
derland terugkeren als Turkije
zelf oorlog gaat voeren. Ze heb
ben een spoeddebat aange
vraagd.
Ook de meeste Iraakse vluchte
lingen in Nederland zijn tegen
een Turkse invasie. Ze hebben
dat zaterdag gezegd in een on
derhoud met Balkenende. De
premier voerde zaterdag op zijn
ministerie gesprekken met al
lochtone organisaties in ons
land om te voorkomen dat er
door de oorlog in Irak spannin
gen tussen bevolkingsgroepen
gaan ontstaan. Van spanningen
is nu nog geen sprake, conclu
deerden alle woordvoerders.
„Iedereen begrijpt dat het geen
godsdienstoorlog is, maar een
politieke kwestie." Om het be
grip voor eikaars standpunten
te vergroten, moeten mensen
ook op lokaal niveau gesprek
ken gaan voeren, binnen inter-
godsdienstige platforms, in
buurtcentra en in koffiehuizen.
„Door allochtonen én door au
tochtonen", benadrukten de ge
sprekspartners eensgezind.
Bij de gesprekken met de al
lochtone organisaties waren
ook de ministers Johan Remkes
(Binnenlandse Zaken) en Hil-
brand Na wijn (Vreemdelingen
beleid en Integratie) aanwezig.
GPD
van onze redactie buitenland
BERLIJN - Evenals Neder
land wil de Duitse regering
haar militaire bijdrage aan
de verdediging van Turkije
stopzetten indien Ankara
besluit het noorden van Irak
binnen te vallen.
Behalve om Duitse Patriot
raketten, die worden be
mand door Nederlandse
soldaten, gaat het om vlucht-
personeel op AWACS-verke-
ningsvliegtuigen
De ministers Fischer (Groe
nen) van Buitenlandse Za
ken en Struck (SPD) van
Defensie kondigden dit het
afgelopen weekeinde aan na
een zitting van het Duitse
veiligheidskabinet. „Als
Turkije partij wordt in de
oorlog verandert de situatie
voor ons ook", aldus Joschka
Fischer. Berichten dat Turk
se troepen de grens met
Noord-Irak zaterdag hadden
overschreden werden later
overigens tegengesproken.
Duitsland levert een derde
van de bemanningen van vier
AWACS-toestellen. Zonder
die twintig radar- en electro-
nica-specialisten aan boord
zijn de vliegtuigen niet inzet
baar. Turkije zet zijn kansen
voor EU-lidmaatschap op
het spel als het troepen
Noord-Irak laat binnentrek
ken, zo vindt de Belgische
minister van Buitenlandse
Zaken Michel. Een invasie
zou leiden tot 'serieuze pro
blemen', zo zei hij gisteren op
de publieke televisiezender
VRT.
Zaterdag zei de Belgische
premier Verhof stadt al dat de
Navo de hulp aan Turkije
moet stoppen als Ankara een
invasie uitvoert. GPD/ANP
Op het Museumplein werd de sfeer grimmig en zette de politie het waterkanon in.
van onze redactie binnenland
AMSTERDAM - De politie
heeft zaterdag in Amsterdam
49 mensen aangehouden tij
dens en na afloop van een de
monstratie tegen de oorlog in
Irak. Aan de protestbijeen
komst deden volgens woord
voerders van gemeente en poli
tie tussen de 20.000 en 25.000
mensen mee.
Dat aantal is een groot con
trast met de 70.000 demon
stranten die half februari nog
naar Amsterdam kwamen om
te demonstreren tegen de oor
log. Een woordvoerder zegt
dat op de top van de bijeen
komst tussen de 70.000 en
100.000 demonstranten op het
Museumplein aanwezig wa
ren. Daar werden ook de mees
te aanhoudingen verricht. Een
groep op rellen beluste jonge
ren sloeg met stokken en gooi
de met stenen naar de Mobiele
Eenheid en politie in de buurt
van het met zeecontainers af
geschermde Amerikaans con
sulaat. Een agente raakte hier
door lichtgewond. De ME joeg
de jongeren uiteen met behulp
van twee waterkanonnen.
Het bleef zaterdagavond on
rustig in de buurt van het Mu
seumplein. Tijdens en na de
charges werden 35 relschop
pers aangehouden. Eerder op
de dag waren al veertien perso
nen aangehouden op verden
king van openlijke geweldple
ging en vernielingen. Een man
liep door nog onbekende oor
zaak brandwonden op Zowel
deze man als de politieagente
zijn naar het ziekenhuis ge
bracht.
De betoging had overigens
lange tijd een rustig karakter.
De openingstoespraak, ver
zorgd door bisschop Van Luyn,
werd op de Dam bijgewoond
door tussen de 12.000 en
15.000 personen. Van Luyn,
fotoToussaint Kluiters/ANP
voorzitter van de rooms-ka-
tholieke vredesbeweging Pax
Christi, noemde de oorlog te
gen Irak 'politiek overhaast,
moreel onverantwoord en juri
disch onrechtmatig'
Na de toespraak van Van Luyn
gingen de betogers, met in hun
midden diverse GroenLinks-
en SP-parlementariërs en een
reeks meer en minder bekende
Nederlanders, in optocht via
het Leidseplein naar het Muse
umplein. ANP
door Alex Bogers
DEN HAAG - Banken moeten
oppassen dat ze niet door Sad
dam Hoessein worden mis
bruikt. De kans is groot dat de
Iraakse leider zijn geld probeert
veilig te stellen nu de Verenigde
Staten achter zijn miljoenen,
mogelijk miljarden aan zitten.
De Nederlandsche Bank heeft
als toezichthouder op het bank
wezen de banken opgeroepen
tot extra alertheid.
Officieel kan Saddam geen geld
overmaken van de ene naar de
andere rekening. Zijn tegoeden
zijn al sinds de eerste Golfoor
log in 1991 bevroren. Elke bank
die toch zaken doet met het
Iraakse regime, kan rekenen op
sancties van de VS. De tegoeden
van die bank in de VS worden
dan domweg bevroren.
Dat wil niet zeggen dat Saddam
geen geld heeft en dat het niet
lukt om geld Irak uit te smokke
len. Grootscheepse onderzoe
ken naar Saddams financiën
zijn begin jaren negentig ge
staakt. Eventuele geheime pot
jes op geheime rekeningen van
voor 1991 zijn daarom niet ge
traceerd. In het geniep hebben
Saddam en zijn kliek met dat
van onze redactie binnenland
AMSTERDAM - De Arabisch-Europese Li
ga (AEL) moedigt het aan dat anti-oorlogs-
demonstranten de Amerikaanse, Britse of
Israëlische vlag verbranden.
Dat zei de Belgische voorman Dyab Abou
Jahjah gisteren tijdens een bijeenkomst van
de Internationale Socialisten in Amster
dam. „Ik vind het verbranden van vlaggen
geen probleem omdat hiermee het symbool
van de agressor wordt aangevallen", aldus
Abou Jahjah.
Donderdagavond werden vijf aanhangers
van van de AEL aangehouden bij een vre
desdemonstratie in Den Haag omdat ze de
Israëlische vlag in brand zouden hebben ge
stoken. Het vijftal is korte tijd later weer
vrijgelaten. Bij de demonstratie tegen de
oorlog in Irak zaterdag in Amsterdam liep
volgens Abou Jahjah ook een groot aantal
AEL-sympathisanten mee. Van vlaggen
verbranden was toen geen sprake
Ook G. Galloway, parlementslid van de
Britse Labour-part ij en afgezant van de
Stop The War Coalition in het Verenigd Ko
ninkrijk, juicht hel verbranden van vlaggen
toe. „Iedereen die de Amerikaanse of Britse
vlag verbrandt in de straten van Amster
dam heeft mijn volledige steun", zei Gallo
way tijdens de bijeenkomst. Zijn opmer
king ontlokte bij de toehoorders, onder wie
veel vredesdemonstranten, een kakofonie
van applaus, gefluit en geschreeuw.
Dyab Abou Jahjah houdt zijn toespraak tijdens de discussiemiddag over rak.
foto Marco Hofste/ANP
Abou Jahjah zei overigens geen aansluiting
te willen zoeken bij de vredesbeweging. „Wij
roepen hen op zich aan te sluiten bij ons", al
dus de AEL-leider. „Wij roepen hen op zich
aan te sluiten bij de volkeren in de derde we
reld. Dat zijn de 'echte antiglobalisten."
Net als de vredesbeweging keert hij zich wel
tegen de Amerikaanse regering. „Iemand
als Saddam Hoessein is in vergelijking met
Bush bijna onschuldig. Saddam is een pro
bleem voor Irak, maar Bush is een probleem
voor de wereld." ANP
geld kunnen doen wat ze wil
den.
Hoogstwaarschijnlijk heeft de
Iraakse politieke top ook de af
gelopen jaren nog heel wat geld
verdiend. Irak mocht immers
onder toezicht van de Verenigde
Naties een beperkte hoeveel
heid olie verkopen om de bevol
king te voorzien van voedsel en
medicijnen.
Algemeen wordt aangenomen
dat niet al dat verdiende geld is
uitgegeven aan hulp aan de be
volking, maar dat het ook in de
zakken van Saddam en zijn
naasten belandde. Bekend is
bovendien dat er ook Iraakse
olie illegaal is geëxporteerdHet
is moeilijk te geloven dat het re
gime van Saddam daar niet de
hand in heeft gehad.
Hoogstwaarschijnlijk heeft de
broer van Saddam lange tijd de
potjes beheerd. Deze broer, Bar-
zan al-Tkriti, woonde tot eind
jaren negentig in het Zwitserse
Genève. Officieel was hij daar
als Iraks afgevaardigde voor or
ganisaties van de Verenigde Na
ties.
De banken verwachten niet veel
verdachte transacties te onder
scheppen. „Wij zien de bood
schap van De Nederlandsche
Bank toch vooral als een her
haalde oproep om altijd goed te
onderzoeken wat de identiteit is
van onze klanten", zegt een
woordvoerder van ABN Amro.
Om verdachte transacties te
traceren heeft een bank ver
schillende mogelijkheden
Inlichtingendiensten en de VN
verspreiden lijsten met namen
van verdachte personen en be
drijven.
Speciale aandacht vereisen gro
te sommen geld waarvan de her
komst niet duidelijk is. GPD
KOEWEIT-STAD - Een Amerikaanse militair wordt ver
dacht van een aanslag met granaten op een Amerikaanse le
gerbasis in Koeweit, waarbij gisteren een militair werd
gedood en dertien militairen gewond raakten, van wie drie
ernstig. De soldaat zou hebben gehandeld uit wrok.
De verdachte, een sergeant, werd aangehouden in een bunker
waar hij zich had verstopt. De aanslag werd om 1.30 uur
's nachts gepleegd in het commandocentrum van een basis
van de 101e luchtlandingsdivisie in de buurt van de Iraakse
grens. De dader gooide drie granaten in drie tenten, waaron
der die van de legerleiding. AP
SYDNEY - Australische militairen hebben in Irak een lan
ceerplaats voor raketten vernietigd. Dat heeft de Australi
sche minister Robert Hill van Defensie gisteren gezegd.
De militairen „ontdekten 's nachts iets wat leek op een lan
ceerplaats voor raketten, perfect uitgerust met hijskranen,
brandstofreservoirs et cetera", zei Hill voor de zender Nine
Network. Hij voegde eraan toe dat die is verwoest zonder dat
aan Australische zijde slachtoffers zijn gevallen.
Hill zei dat Bagdad de grote test zal zijn, maar „wij denken nu
nog dat het conflict kort zal duren", aldus de Australische mi
nister. AFP
DOHA - Bij het Amerikaans/Britse commandocentrum voor
de oorlog in Irak dat is gevestigd in Quatar is gisteren rond het
middaguur (Nederlandse tijd) een explosie gehoord. Dat
heeft een verslaggever van de nieuwszender CNN gemeld. Hij
stelde dat de onploffing zich op ongeveer 500 meter van de
hoofdingang van het sterk beveiligde commandocentrum
voordeed.
Een legerwoordvoerder zei kort daarna dat er geen sprake
was van een aanslag. Hij liet weten dat in een autosloperij in
de buurt van het commandocentrum een gasontploffing was
geweest. ANP/RTR/DPA
DOHA - Een Franse militaire eenheid die is „gespecialiseerd
in nucleaire en chemische herkenning" is in de nacht van za
terdag op zondag aangekomen in Qatar.
De eenheid bestaat uit 3 9 man en twee voertuigen Volgens het
Franse ministerie van Defensie kan het team snel vaststellen
of en welke gifstoffen zijn verspreid en of nuclaire straling
vrijkomt en in welke doses. De voertuigen zijn uitgerust als
laboratorium, waarmee alle bekende gifstoffen voor oorlogs
voering kunnen worden herkend. Daarvoor beschikt het team
over gegevens over 900 van die producten. AFP
CAIRO - De Amerikaanse president Geopge Bush sr. was tij
dens de Golfoorlog van 1991 een 'hypocriete crimineel', zijn
zoon is nu een 'kruimelcrimineel'. De Iraakse retoriek tijdens
deze oorlog is van aanmerkelijk minder grootse aard.
Was de vijand tijdens de vorige oorlog nog 'de satan in het
Witte Huis', nu vechten de Irakezen tegen 'de zonen van over
spel, viezigheid en bastaarden', zoals Saddam Hoesseins zoon
Uday volgens het Iraakse staatspersbureau INA zei.
Minister van informatie Mohammed Saeed al-Sahhaf is ook
op dreef. „Ze zijn een bende oorlogsmisdadigers, internatio
nale schoften. Ze liegen dag en nacht en zijn onmenselijk.AP
van onze redactie buitenland
AMSTERDAM - In de hele we
reld zijn het afgelopen weekend
mensen de straat opgegaan om
te protesteren tegen de oorlog in
Irak. De betogingen waren veel
al kleinschaliger dan de protest
acties die in februari recordaan
tallen mensen op de been
brachten en verliepen vrijwel
zonder incidenten.
In de Verenigde Staten werden
zowel op zaterdag als op zondag
in verschillende steden protest
acties gehouden. De grootste
demonstratie had zaterdag
plaats in New York, waar zich
volgens de organisatie zeker
250.000 mensen hadden verza
meld in de straten van Manhat
tan Verder waren er anti-oor
logsbetogingen in onder andere
Washington, Los Angeles en
San Francisco.
In de Britse hoofdstad Londen
uitten volgens de politie zo'n
200.000 mensen hun tegenstand
tegen de oorlog en hun woede
over de Britse deelname daar
aan. De opkomst staat echter in
schril contrast tot de geschatte
750.000 mensen die een maand
geleden de straat opgingen.
In Straatsburg en Lyon, maar
ook tijdens een grote protest
mars zaterdag in Parijs, werden
filialen van de fastfoodketen
McDonald's bestormd en ver
nield.
In België, Duitsland, Scandina
vië, Ierland en Zwitserland ver
liepen de protesten vrijwel zon
der incidenten. In Milaan, Ro
me en Venetië werden vernielin
gen verricht en moest de politie
uitrukken om de orde te herstel
len.
In Australië, dat een militaire
bijdrage van 2000 soldaten le
vert aan de oorlog in Irak, werd
in Canberra en Adelaide door
enkele duizenden mensen gede
monstreerd. De protestacties in
Azië waren ook kleinschaliger
dan in februari en verliepen
relatief rustig. Betogers in
bijvoorbeeld Indonesië, Afgha
nistan en Pakistan uitten drei
gende taal zoals 'Dood aan
Amerika' en staken Ameri
kaanse vlaggen in brand, maar
nergens liep het uit op ernstige
ongeregeldheden.
In Egypte verliep een protestac
tie van ruim 15.000 studenten
op meerdere universiteitsterrei
nen zonder incidenten. In Bah
rein moest de politie daarente
gen ingrijpen toen betogers de
Britse en Amerikaanse ambas
sade in Manamah met stenen
bekogelden en op straat auto
banden in brand staken. Ook in
de hoofdstad van Soedan,
Khartoem, werden stenen ge
gooid naar de Amerikaanse am
bassade. AP
WASHINGTON - De Ameri
kaanse strijdkrachten hebben
de olievelden in het noorden van
Irak nog niet onder controle we
ten te brengen. Dat heeft een ho
ge militair in Washington zater
dag toegegeven.
„De olievelden zijn nog niet in
handen van de coalitie", aldus
generaal Stanley McChrystal.
Volgens functionarissen zijn de
bronnen in het gebied niet on
dermijnd. RTR/AFP
KOOP ZE NU!
Meer kans, meer geld, in de Staatsloterij.