Iedereen zijn
eigen streep
Harde schijf vindt
weg naar televisie
W 9
Krijtstreepleer
Een dvd
vol hoeden
zaterdag 22 maart 2003
In het voorjaar presenteren de
Sony's, Samsungs, Philipsen
en anderen steevast hun mooie,
nieuwe spulletjes. Geleidelijk
zien we de apparaten evolueren.
Opvallend is dat audio- en vi
deospul verder samensmelt met
de pc. Draadloze varianten die
nen zich aan, die beeld en geluid
van de pc elders in huis gewoon
in de woonkamer via tv en audi-
oset weergeven. Geheugen
kaartjes als Memory Stick en
SD Card fungeren meer en meer
als bindmiddel. Letterlijk gi
gantisch wordt hun geheugen
capaciteit. De harde schijf die
we kennen van de computer,
was al opgedoken in een video
recorder, audiorecorder en au
toradio, en krijgt nu eindelijk de
plek waar wij hem zo graag heb
ben - in de televisie. Een top-vijf
uit het lente-aanbod:
De laatste jaren was het onze
brandende vraag. Welke firma
stopt eens een harde schijf in een
tv? Antwoord: Samsung. Voor
de zomer moet-ie op de markt
verschijnen. De prijs is nog niet
bekend Op de 40 Gigabyte-
schijf passen 11 tot 44 uur aan
tv-programma's, afhankelijk
van de keuze van de opname
kwaliteit. Een pluspunt is dat je
kunt 'time shiften', dankzij de
mogelijkheid tegelijk op te ne
men en af te spelen. Voorbeeld:
onder het voetballen word je
even gestoord. De harde schijf-
tv neemt op. Na de interruptie
haal je meteen de schade in,
zonder een seconde te hoeven
missen. Samsungs 100 Hz-tv
heeft een 80 cm vlakke breed
beeld, verpakt in een zilveren,
glossy jas Hij produceert sur
round geluid, draadloos naar de
achterspeakers.
De doorsnee consument snapt
geen snars meer van de verschil
lende dvd-videorecorders, want
er zijn meer vormen van op
neembare dvd's. Philips houdt
het dvd+rw, Pioneer op dvd-rw.
Sony introduceert in mei een
dvd-videorecorder, die beide
varianten onder de knie heeft en
bovendien zo'n beetje alle for
maten weergeeft. „Zo elimine
ren we de zorgen van de consu
ment over afspeelbaarheid van
dvd's", zeggen ze bij Sony. Met
een kabeltje kunnen filmpjes
van de videocamera vlot op een
dvd'tje gezet en bewerkt. Ge
probeerd is het apparaat simpel
te houden, maar dat hebben we
vaker gehoord. De prijs: 1300
euro.
Op de tv zien we drie balken-
Music, Photo, Video. We kunnen
kiezen. Vanuit de luie stoel in de
huiskamer luisteren naar mu
ziek, foto's of films bekijken, die
eigenlijk op de computer 'staan'
Bij Sony hebben ze het over Vaio
Media, waarmee de tv verandert
in een 'gateway'. Ook Philips
wil met zijn Connected Home
graag tv, geluidsinstallatie en
pc en nog veel meer aan elkaar
knopen, liefst draadloos. Breed
bandinternet vormt straks het
lijntje naar buiten. Tot de eerste
apparaten behoort een los dun
beeldscherm en internetradio
Streamium.
Het paradepaardje van Grundig
heet Fine Arts. De fraai vormge
geven tv's mogen er wezen
Maar compleet was de Fine
Arts-familie nog niet. De ont
brekende schakel heet Audion.
Dit slanke hifi-systeem kan op
tafel of aan de muur. De radio
met driehonderd voorkeurzen
ders en cd-speler opereren mul-
tiroom en multisource. Oftewel:
in de slaapkamer hoor je bij
voorbeeld radio en tegelijk in de
keuken een cd'tje. En dat alle
maal draadloos Want de signa
len van Audion gaan door mu
ren en plafonds. Dan moet je er
natuurlijk wel de juiste luid
sprekers bij kopen, naar keuze
drieweg (270 Watt) of tweeweg
(180 Watt). Zo'n systeem kost
wel een paar duiten. Audion
komt op 1895 euro, de luidspre
kers 795 of 1095 euro per stuk.
De huiskamervraag: wat hangt
er rechtsachter Philip Freriks?
Een plasmascherm van JVC. Al
leen zijn de letters afgeplakt. De
nieuwste plasma-tv van JVC
kan goed 'pippen' en 'pappen'.
Dat staat voor picture-in-pictu-
re en picture-and-picture Het
scherm brengt dus desgewenst
twee programma's haarscherp
naast elkaar in beeld. Een van
de twee kan verkleind worden,
zodat je als het ware beeld in een
beeld krijgt. Een leuk aardig
heidje voor de veelkijkers, die
op tijd willen overschakelen.
Een technologie die DIST heet
en door de Europese vakpers is
bekroond, maakt korte metten
met flikkeringen en produceert
een scherp beeld. Naast het
scherm zijn afneembare 'klank
zuilen' gemonteerd. De prijs:
8.199 (105 cm) en 6.199 euro (88
cm).
Maarten van de Rakt
Het klassieke herenpak,
uitgevoerd in pin- of
chalkstripe, maakt een niet
te stuiten comeback. Casual
Friday is afgeschaft, de
heersende tendens is dres-
sing-up.
Om de massale belangstel
ling voor het klassieke
streepjespak te kunnen verkla
ren, is het interessant te weten
waar de streep vandaan komt.
De pin- of naaldstreep is het
eerst gesignaleerd in Londen in
het begin van de 20e eeuw. Het
verhaal gaat dat de streep een
afgeleide is van de lijnen uit het
grootboek dat effectenhandela
ren gebruiken. Het is dan ook
geen wonder dat pin- en krijt
strepen van oudsher geassoci
eerd worden met het bankwezen
en The Londense City; met be
trouwbaarheid dus.
Ook in het zakenleven doet de
naaldstreep haar intrede. Olie
tycoon John D. Rockefeller is de
man die in het begin van zijn
carrière de trend zet door het
driedelige gestreepte pak tot hèt
onmisbare attribuut van de suc
cesvolle zakenman te bombar
deren, wat tot op de dag van
vandaag zo is gebleven. Toch zal
het tot 1930 duren voor de pin
stripe gemeengoed wordt. Na de
Beurskrach van 1929 duikt het
naaldstreeppak ineens op in alle
echelons van de samenleving.
Dit komt voort uit de behoefte
aan saamhorigheid en demo
cratisering.
De ene streep is de andere niet.
Als het gestreepte pak in de ja
ren dertig massaal in zwang
raakt, zie je meteen de tendens
dat mensen zich weer willen on
derscheiden. Een enkele- of
dubbele pinstripe, een brede of
smalle krijtstreep... Bankiers,
gokkers, de maffia en de Duke of
Windsor; ze hebben allemaal
hun eigen streep. Iedere be
roepsgroep heeft als het ware
zijn eigen code. Zo is het pak van
de bankier niet alleen anders
van streep, maar ook anders van
snit dan dat van de gokker. Waar
bankiers en effectenmakelaars
kiezen voor de beschaafde,
smalle versie van de pinstripe,
zie je bij gokkers een bewuste
keuze voor een geprononceerde
uitvoering van de streep. De
bankier betracht discretie, ter
wijl de gokker er prat op gaat
forse winsten te willen maken
en dat uit zich in het kleedge
drag.
Daarnaast is er de niet te onder
schatten invloed van de Cosa
Nostra op de mode. Denk aan
het Chicago van Al Capone in de
jaren dertig. Gangsters kleden
zich paradoxaal genoeg als 'za
kenmannen' met dit verschil dat
ze voor bredere strepen in ge
waagde kleurstellingen kiezen.
Op Sicilë gaat The Mob als bizar
contrast op l'omerta (de zwijg
plicht) zich opvallend elegant
kleden in uitgesproken ge
streepte pakken, gecombineerd
met donkere shirts en witte das
sen. Kortom; hoe meedogenlo
zer de man, hoe brutaler de
streep. Diametraal daarop staat
de elegante trendsetter the Du
ke of Windsor, die in de jaren
dertig het double breasted
chalkstripe kostuum mateloos
populair maakt.
'Toon me welke streep u draagt
en ik zeg u wie u bent' is dan ook
zeker van toepassing op de
streepjescode van de jaren der
tig. Daarna wordt het wat rusti
ger rondom de streep, hoewel
het pinstripe pak een must blijft
in de basisgarderobe van ban
kiers en zakenmensen. The high
and mighty met namen als John
F. Kennedy en Fiat-topman
Kleermakers maken van origine onderscheid tussen pin- en
chalkstripes, ofwel naald- en krijtstrepen. De naaldstreep is
opgebouwd uit een aaneenschakeling van kleine puntjes, terwijl de
krijtstreep een ononderbroken lijn is. De breedte van de streep is va
riabel evenals de ruimte tussen de strepen. De allersmalste streep
heeft de reputatie het meest behoudend te zijn, verder is een klassie
ke norm: hoe breder de streep hoe jonger de drager.
In de traditionele 'krijtstreepleer' is de witte naaldstreep op een
blauwe ondergrond nog altijd de onbetwiste klassieker. Op een goe
de tweede plaats komt de grey pinstripe; de naaldstreep op een grij
ze basis. De witte pinstripe op een donkergrijze, bijna zwarte stof
wordt beschouwd als de zeer conservatieve variant geschikt voor in
de stad terwijl een chalkstripe op een grijze ondergrond geldt als d
klassieker voor het double breasted pak waarmee the Duke of
Windsor in de jaren dertig de trend zette
Anno 2003 zijn de normen aanmerkelijk losser en is het adagium:
zoveel zinnen zoveel strepen.
Agnelli en the handsome and fa
mous zoals Clark Gable en Rock
Hudson zijn de ambassadeurs
van de krijtstreep.
John F.Kennedy onderkende als
geen ander de kracht en de uit
straling van een goede pinstri
pe. Tijdens het legendarische te
levisiedebat waarin Kennedy en
Nixon elkaar voor het eerst -
voor het oog van de natie - be
groetten, was de strijd al beslist
vóór ze elkaar de hand hadden
kunnen schudden. Het donkere,
scherp gesneden, perfect pas
sende pinstripe pak van Kenne
dy spatte van het scherm en
overschaduwde Nixons losval-
lende kostuum totaal. De rest is
geschiedenis.
Het begin van het derde millen
nium laat haarscherp zien wat
de invloed van de tijdgeest op
het modebeeld is. In een razend
tempo stapelen de ontwikkelin
gen zich op; de aanslagen van 11
september, de strijd tegen het
terrorisme, de dalende beurs
koersen, de stagnatie in de ICT-
sector en de zorgen over de we
reldvrede. Als reactie hierop
ontstaat een duidelijke behoef
te aan reorganisatie en struc
tuur waardoor nieuwe zekerhe
den gewaarborgd lijken. De hele
normen en waarden discussie
laait niet voor niets op. Dit alles
vertaalt zich in het kleedgedrag.
De casual unconstructed look
van de jaren negentig is voor
goed voorbijdressing-up wordt
de code. Immers strak in het pak
voel je je zekerder, heb je meer
gezag, het voelt letterlijk alsof je
meer ruggengraat hebt.
In dit verhaal mag de rol van
Pim Fortuyn niet onbelicht blij
ven. Hij zag zichzelf als de nieu
we leider. Fortuyn speelde han
dig met de psychologische
kracht die van goed gekozen,
perfect passende kleding uit
gaat, maar ging daarin een stap
verder. Hij voegde een frivole,
flamboyante touch toe zonder
grotesk te worden. In zijn voet
sporen gaat de Nederlandse
man massaal aan de krijtstreep.
Naast bankiers en zakenmensen
worden ook ministers, tv-pre-
sentatoren, nieuwslezers, jour
nalisten en advocaten strak in
de krijtstreep gestoken gesigna
leerd. De strepen mogen opval
lender zijn, de keuze van de das
en de manier waarop hij wordt
geknoopt, het overhemd, de
manchetknoop en eventueel het
pochet geven de man veel meer
speelruimte dan in het verleden
was toegestaan. Het zijn juist
deze details die de identiteit on
derstrepen. Van brutaal en uit
dagend naar frivool of toch een
tikje klassiek; de mogelijkheden
lijken onbegrensd.
Erica van Lanschot-Hubrecht
Zoveel zinnen, zoveel strepen.
Deze tv van Samsung heeft een
intern geheugen van veertig Gi
gabyte.
Het krijtstreeppak is helemaal terug.
'Red Moon', ontwerp van Euge
nie van Oirschot uit 2001.
foto Eugenie van Oirschot
Ooit werden er in het Engelse
Stockport, het Franse Cha-
zelles-sur-Lyon en in Rotter
dam en Amsterdam aan de lo
pende band hoeden gemaakt.
Dat was in de tijd dat het dragen
van een hoofddeksel net zo nor
maal was als het aantrekken
van een jas. Anno 2003 worden
er echter nog zo weinig hoeden
gedragen dat het opvalt als het
wél gebeurt. Toch worden ze nog
steeds gemaakt, maar dan voor
namelijk in de ateliers van mo
deontwerpers.
Historisch Museum Het Schie-
landshuis in Rotterdam heeft
een groot aantal hoeden in de
collectie. Eigentijdse, maar ook
modellen uit vorige eeuwen, zo
als de hoed die begin jaren ne
gentig werd gevonden bij op
gravingen voor het Spoortun
nelproject en waarvan wordt
gezegd dat hij van net voor 1600
is.
In 1998 werd het Historisch Mu
seum in Rotterdam benaderd
door het Britse museum Hat
Works uit Stockport De Engel
sen hadden zojuist een subsidie
ontvangen van het Raphaëlf-
onds van de Europese Gemeen
schap om onderzoek te doen
naar de geschiedenis van de
hoedenproductie in Europa.
Naast Het Schielandshuis werd
ook het Musée du Chapeau in
het Franse Chazelles-sur-Lyon
gevraagd om mee te doen.
Het resultaat van die interna
tionale samenwerking is de dvd
Euro.network.hats. Alle drie
musea hebben een groot deel
van hun eigen hoedencollectie
erop vastgelegd. Daarnaast
wordt aan de hand van foto's en
filmpjes een beeld geschetst van
de hoedenproductie in Enge
land, Frankrijk en Nederland.
Alle informatie is in vier talen
(ook Duits) ondergebracht in de
categorieën materialen, ge
schiedenis, industrieel erfgoed
en hoofddeksels.
„Het is bijna een encyclopedie",
zegt conservator Sjouk Hoitsma
van Museum Het Schielands
huis, dat voor dit project ook
voor het eerst de eigen hoeden
collectie in beeld heeft ge
bracht. „Vooraf hadden we die
geschat op zo'n zeshonderd
stuks. Dat bleken er uiteindelijk
twee keer zoveel te zi j nBoven
dien werden alle machines en
andere gereedschappen in kaart
gebracht.
„Er staat uniek filmmateriaal
op", vervolgt de conservator.
„Zoals de beelden die in 1997
zijn gemaakt net voor het slui
ten van een fabriek." De Franse
inbreng omvat onder meer de
film Le lapin et le chapeau, die
werd opgenomen in de laatste
hoedenfabriek van Chazelles-
sur-Lyon.
In Rotterdam verdween de laat
ste hoedenmaker twee jaar gele
den uit de Gouden Gids. „Toen
hield het op hier", zegt Hoitsma
Maar van de hoeden die tot die
tijd werden gemaakt heeft Het
Schielandshuis aardig wat
voorbeelden in huis. Van alle
modellen is een afbeelding op
genomen op de dvd, zoals de
prijswinnende 'Blue Moon', die
Eugenie van Oirschot vier jaar
geleden maakte van Chinese
dupionzijde, en de sport-hoofd-
doekjes waarmee ontwerper
Cindy van Bremen furore
maakt. Van de Rotterdamse fa
briek VERO/vh Van Veen heeft
het museum maar liefst 175 mo
delpetten in de collectie.
De dvd, die is af te spelen op een
computer met ingebouwde dvd-
speler, omvat ook (Rotterdam
se) prenten en schilderijen met
afbeeldingen van hoeden en
ateliers. Zo wordt een beeld ge
schetst van het verschijnen van
de eerste hoedenmakersgilde in
1721 tot en met het verdwijnen
van de laatste fabriek uit Rot
terdam.
De dvd Euro.network.hats is
voor €10 te koop in de winkel
van Museum Het Schielands
huis, Korte Hoogstraat 31. Rot
terdam. Telefonisch (010-
2176767) of schriftelijk bestel
len kan ook. Dan is de prijs €12
