Oorlog voer je niet met watjes
Amerika rook
een buitenkansje
Cirkels van de
Iraakse macht
E-bom lijkt klaar
voor eerste test
'iieraan Golfoorlog beschrijft rauwe strijd in de woestijn
Justitie benoemt Irak-officier
Veel vraag naar vredesbuttons
Seoul alert op aanval Pyongyang
NL-troepen in Turkije verzekerd
Schade terreur niet gedekt
Delta Force
naakt jacht
ip Saddam
■lllll
vrijdag 21 maart 2003
DEN HAAG - Het Openbaar Ministerie in Den Haag heeft een
speciale Irak-officier aangesteld voor strafrechtelijke afhan
deling van uit de hand gelopen demonstraties, aanslagen en
misplaatste grappen.
De benoeming van een speciale officier van justitie voor 'Irak-
zaken' in Den Haag heeft alles te maken met te verwachten
demonstraties en de aanwezigheid van ambassades van de
Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Irak in de Hofstad
De Irak-officier moet volgens een OM-woordvoerder zorgen
voor een snelle afhandeling van incidenten die in relatie staan
tot de oorlog tegen het regime van Saddam Hoessein. GPD
LEEUWARDEN - De vredesbuttons van Greenpeace vliegen
de deur uit Het landelijk distributiecentrum in Leeuwarden
zegt platgebeld te worden door particulieren en organisaties
die belangstelling hebben voor de moderne versie van het vre-
desduifsymbool.
Met de buttons wordt de gedachte 'vierkant voor vrede' ver
beeld „We willen mensen de mogelijkheid geven hun stem te
laten horen, dat er gekozen moet worden voor een vreedzame
oplossing en niet voor oorlog", vertelt woordvoerder Van 't
Hooft Om de vraag aan te kunnen, heeft Greenpeace de pro
ductie verdubbeld. ANP
SEOUL - Het Zuid-Koreaanse leger is in verhoogde staat van
paraatheid gebracht.
Seoul sluit niet uit dat Noord-Korea van de oorlog in Irak ge
bruikmaakt om de spanningen op het Koreaanse schiereiland
te verhogen, zei een woordvoerster van de president. Volgens
het staatspersbureau Yonhap is alarmfase 2 ingesteld, wat in
zeven jaar tijd niet meer is voorgekomen.
Ook Noord-Korea liet weten zijn leger in verhoogde paraat
heid te brengen. De communistische regering in Pyongyang
beschuldigt de Verenigde Staten ervan een aanval op het land
voor te bereiden.
De Zuid-Koreaanse president Roh Moo-hyun sprak gisteren
zijn steun uit voor de Amerikaanse aanval op Irak. AP
DEN HAAG - Nederlandse levensverzekeraars en het minis
terie van Defensie hebben een speciale regeling getroffen voor
de Nederlandse soldaten in Turkije Beide partijen betalen in
geval van overlijden de helft van de verzekeringsuitkering.
Dat heeft een woordvoerder van het Verbond van Verzeke
raars gisteren gezegd.
Defensie heeft dit soort afspraken al eerder gemaakt met ver
zekeraars voor soldaten die op vredesmissie gaan. ANP
DEN HAAG - Een eventuele terroristische aanslag door Irak
in Nederland is niet gedekt. Een dergelijke aanslag geldt als
schade door oorlog en dat valt per definitie buiten de dekking
van schadeverzekeringen.
Dat heeft een woordvoerder van het Verbond van Verzeke
raars gisteren gezegdHet is in Nederland verboden voor ver
zekeraars om schade van oorlog in hun dekking op te nemen.
Dat is zo afgesproken omdat dekking van oorlogsschade een
belofte zou kunnen zijn die verzekeraars niet waar kunnen
maken. Oorlog kan namelijk leiden tot dermate hoge schades,
dat geen enkele verzekeraar die kan opbrengen. ANP
door Rudi Buis
en Frits Bloemendaal
DEN HAAG - Drie personen
stonden, voor de oorlog begon,
hoog op de hitlijst van de Ame
rikaanse president Bush. Sad
dam Hoessein zelf natuurlijk,
maar ook zijn twee zoons Qusay
en Uday. Zij gelden als de mach
tigste figuren in Irak.
Volgens Irak-deskundigen kan
de machtsstructuur in Irak het
beste worden voorgesteld als
een serie concentrische cirkels,
met Saddam Hoessein, de onbe
twiste leider, in het middelpunt
Hij is president, premier, opper
bevelhebber van de strijdkrach
ten, leidt de RCC (Revolutiona
ry Command Council, een soort
politbureau, dat machtiger is
dan de regering), en hij is leider
van de Baath-partijHet dichtst
bij hem staan degenen die hij het
meest vertrouwt, of beter mis
schien. het minste wantrouwt.
Dat zijn vooral familieleden en
mannen van zijn stam, de al-bu
Nasir
Na Saddam zelf hebben zijn zo
nen Qusay en Uday de meeste
macht. Qusay, de jongere zoon
(36), was tot de oorlog begon de
gedoodverfd opvolger van zijn
vader. Zijn macht is de laatste
jaren sterk gegroeid. Volgens
sommige oppositiegroepen
heeft hij zelfs de leiding over al
le lopende zaken in Irak. Hij
staat aan het hoofd van de Re
publikeinse Garde. Qusay is be
last met de verdediging van
Bagdad en Tikrit, de 'thuisha
ven' van Saddam. Hij beheerst
ook de geheime dienst en de ge
heime politie De 'inner circle'
van de macht zal zich achter
Qusay scharen, mocht Saddam
iets overkomen, denkt Gerard
Vigeveno, werkzaam voor het
Nederlandse ministerie van
Buiten'andse Zaken.
Aanslag
Uday (39) was tot midden jaren
'90 de beoogd opvolger van Sad
dam. Maar zijn invloed is sterk
geslonken na een aanslag in
1996. Hij kan sindsdien nog am
per lopen. Uday heeft nog wel
controle over een netwerk van
media, waaronder de meest in
vloedrijke krant in het land. Hij
is hoofd van de voetbalbond, de
bond van journalisten en de na
tionale studentenbond.
Uday staat bekend als een onge
leid projectiel, een gewelddadi
ge playboy met voorliefde voor
dure auto's en mooie vrouwen.
Zeer invloedrijk, al suggereert
zijn functie anders, is Abdel
Hamid Mahmoud, de privé-se-
cretaris van Saddam. Mahmoud
wordt 'de schaduw' van Sad
dam genoemd; hij is zwijgzaam,
heeft altijd een opschrijfboekje
bij zich en maakt tijdens verga
deringen dnftigaantekeningen.
Mahmoud komt uit Tikrit en
zou zijn getrouwd met de zus
van Saddams halfbroer. Hij is
een voormalig body builder.
De rechterhand van Saddam in
de RCC is vice-voorzitter Izzat
Ibrahim al Duri. Hij is een van
de weinigen die al lange tijd het
vertrouwen van de Iraakse lei
der genieten. Zijn dochter is
korte tijd getrouwd geweest met
Uday.
Al Duri was medeverantwoor
delijk voor de gifgasaanval op
het Koerdische Halabja, waar
bij duizenden mensen omkwa
men. Hij ontsnapte in 1998 aan
een moordaanslag en in 1999
werd hij tijdens een bezoek aan
een arts in Wenen bijna gearres
teerd wegens misdaden tegen de
menselijkheid.
Verder is het land toebedeeld
aan vier supergouverneurs, die
de orde in de aan hen toegewe
zen regio's moeten bewaken Zij
staan aan het hoofd van de ver
schillende Iraakse troepen. De
bekendste daarvan is generaal
Ali Hassan al Madjid, de com
mandant van de zuidelijke troe
pen. Hij is een neef van Saddam
en knapt veel vuile klusjes voor
zijn oom op.
In 1995 zag hij nog persoonlijk
toe op de executie van twee
schoonzonen van Saddam, na
dat zij na een vluchtpoging weer
in Irak terugkeerden. Al Madjid
staat beter bekend als 'Chemi
sche Ali'. Deze bijnaam dankt
hij aan een gifgasaanval tegen
opstandige Koerden, vijftien
jaar geleden.
Tariq Aziz, voormalig minister
van Buitenlandse Zaken, is op
geklommen tot vice-premier. De
functie van vice-premier is in
Irak van een lagere orde dan die
van vice-president, de functie
die door Tahan Yassin Ramadan
wordt bekleed. Aziz is echter
bekender, omdat hij veel vaker
bij officiële ontmoetingen is te
zien. Maar echt belangrijk is hij
in de Iraakse 'pikorde' niet, zegt
Irak-kenner Vigeveno. „De hele
top van Irak bestaat uit familie
leden van Saddam of strijdmak
kers die hij al tientallen jaren
kent." GPD
door Matt Crenson
NEW YORK - Militaire analis
ten voorspellen dat het Ameri
kaanse leger tijdens de aanval
op Irak een 'E-bom' zal testen.
Het hoogtechnologische wa
pen is bedoeld om op elektro
nische wijze de troepen van
Saddam als het ware blind,
doof en stom te maken en hen
zo te verhinderen terug te
slaan.
De in het uiterste geheim ont
wikkelde bommen maken ge
bruik van een korte stoot mi
crogolven die krachtig genoeg
zijn om computers te verbran
den, radars te verblinden, ra-
dio's uit te schakelen, enorme
stroomstoringen te veroorza
ken en de elektrische starters
in voertuigen en vliegtuigen
lam te leggen. Het grote voor
deel daarbij is dat gebouwen
en mensen geen enkele schade
oplopen
Militaire experts zijn vooral
benieuwd of de E-bom in staat
is om diep onder de grond ver
borgen bunkers te treffen. Tot
nu toe worden daar enkel tac
tische nucleaire wapens voor
gebruikt. Het microgolfwapen
kan een bunker in een oog
wenk onbruikbaar maken
door er het licht, de ventilatie,
de alarminstallatie en de com
puters uit te schakelen.
Officieel heeft het Pentagon
het bestaan van het wapen niet
erkend, maar volgens experts
tonen openbare documenten
aan dat er wel degelijk zo'n
wapen klaar is om te worden
ingezet
Laboratoriumtesten hebben
al uitgewezen dat microgolven
in staat zijn om computerchips
van silicium te smelten, omdat
dergelijk materiaal zulke
elektrische capaciteit niet kan
geleiden. Maar het wapen mag
dan wel uiterst krachtig zijn,
problematisch is het povere
bereik. Experts denken dat de
microgolven al na enkele me
ters het grootste deel van hun
verwoestende kracht hebben
verloren. Toch heeft dit ook
een groot voordeelde kans dat
burgerdoelen getroffen wor
den, blijft zeer klein. AP
Bommenwerper F-117
Pak tegen biologischeen chemische wapens
anp - bron. afp krt apa
1SHINGTON - De Verenigde
aten hebben speciale cora-
indo's opgeleid die jacht ma-
mop Saddam Hoessein. Vol
os het Amerikaanse blad
SA Today trekken kleine een-
d«n van Delta Force in het ge-
tim naar Bagdad op zoek naar
dictator.
Delta Force is zo geheim dat
jsrmgsfunctionarissen het
staan van deze eenheid door-
aas ontkennen. De comman
ds zouden de afgelopen jaren
ffde Amerikaanse inlichtin-
odienst CIA zijn opgeleid
«rdeze speciale missie.
i350 manschappen van Delta
tree zijn uitgerust met ge
arceerde wapens en moderne
tótkijkers. Hun taak is een
ïdebelangrijkste missies van
f oorlog: de gevangenneming
liet doden van Saddam, zijn
Uday en Qusay en een
Kalleden van de politieke en
ütairetop.
itieel heet het dat Washing-
c Saddam wil verdrijven en
riet met de bedoeling is om
c te doden. Maar regen ngs-
Ktionarissen gaan ei*van uit
hij wordt gedood. „De ver
ding is hem binnen enkele
te doden in het begin van
f »riog", aldus een hoge func-
®ans van het ministerie van
jh»
een Amerikaanse wet
^~6 is het verboden om bui-
!Ull<lse regeringsleiders te
^worden. Maar volgens
tótionarissen van de Ameri-
inlichtingendiensten
^het mogelijk zijn dat presi-
K Bush deze wet herziet.
taak van Delta Force om
«dam op te sporen is niet een-
Zo heeft de dictator
drie dubbelgangers,
aardoor het moeilijk wordt de
te vinden. Bovendien is
®°d dat Saddam uit vrees
aanslagen zelden langer
«toee nachten achtereen in
^de bed slaapt. Naast zijn
tadrt beschikt Saddam
"«dien over de speciale
■^twepen, de Speciale Repu-
Garde en de Republi-
^Garde die zich rond Bag-
*«bben teruggetrokken
Force moet volgens func-
■^ssen ook het presidenti-
- paleis van Saddam bestor-
als dat nodig mocht zijn.
«r het paleis en ook onder
'r^'d-Hotel in Bagdad be-
■j® zich enkele van de goed
'gde bunkers, waar Sad-
*a!on schuilen. ANP
Alarmniveaus MOPP
0 Verhoogde staat
biologisch en
chemisch (BC) alarm
.Gasmaskers
paraat, pak
handbereik
BC-aanval
mogelijk
Overkleding
aan, jas en
broekspijpen
mogen open.
BC-aanval
waarschijnlijk
Rubber laarzen
over schoenen,
broekspijpen dicht
3 Besmettings-
t gevaar
Gasmasker op,
beschermkap
over hoofd
en schouders
gemiddeld maximaal
EjamesMcGonigal
1/ind. water, zweet en pis.
IIüDat zijn voor een woestijn-
[eraan de definiërende be
ton van de Golfoorlog. Dat
stemmeer dan één opzicht:
fc de meest rauwe vechtjas
^omthet minstens één keer
•hijzijn broek en beide laar-
jvolpist van angst in de hitte
de strijd, als de dood hem
„deharen strijkt.
ihonv Swofford nam dienst
de Amerikaanse mariniers
|Bjn achttiende, in 1988.
«jaar later was hij sluip
t/verkenner tijdens de
^oorlog. Hij overleefde de
mishandelingen en liep de
e mis zelf te hoeven doden,
aas, vond hij toen - gelukkig,
hij nu.
S spannendste moment was
li na het einde van de oorlog:
'iepeen Iraakse bunker in, op
«naarsouvenirs, en voelde
irukje aan zijn linker broeks-
l Hij stond net naast een ny-
Ëdraadje, dat was verbonden
rteenbooby trap. Hij volgde
S draadje met zijn ogen, en
bb uit recht tegenover zijn
cldindezandwalvande bun-
r een op scherp staande
edgranaat.
oopgraven
nfioid heeft een boek ge
heven over zijn ervaringen
"soldaat, dat in de Verenigde
iienstof heeft doen opwaai-
Het is het eerste boek-uit-
iloopgraven, in tegenstelling
rde afstandelijker geschiede-
ssen en memoires die eerder
trdeGolfoorlog zijn geschre-
iJuist op het moment dat de
oen van Amerika opnieuw in
(woestijn ten strijde trekken,
rijnen Swoffords verhalen
w ruw macho gedrag, het
iteloos omgaan met leven en
od,de minachting voor de vij-
d/deonmens, de koele reken-
mmetjes over het zaaien van
od en verderf.
j ziet Hometown USA niet
agdestrijdkrachten: zijn dit
re boys, die erop uit trekken
or God en vaderland? Maar
zo worden oorlogen nu een-
de coördinaten door per radio
aan de eigen artillerie Vlak
voordat hij 'vuur' zou roepen,
nam een ambitieuze officier de
microfoon over: een paar doden
zijn altijd goed voor de condui
testaat Achteraf is Swofford
blij dat hij niet voor god hoefde
spelen wat de arme Iraakse
zandhazen betreft in hun bij
voorbaat verloren stelling, in
een op voorhand verloren con
flict.
Vietnam
Swofford beschrijft in een in de
tijd heen en weer springend,
fascinerend relaas zijn leven tot
en met deoorlog. Zijn vader was
een al even zeer getekende Viet-
nam-veteraan: als hij 's morgens
naar zijn werk ging, moest
Swofford hem assisteren. De va
der had permanent gebalde
vuisten, die de zoon om het
stuur en de versnellingspook
van de auto moest helpen vou
wen.
Op zijn achttiende meende de
van testosteron strak staande
Swofford dat hij ook een drin
kende, blowende, seksgekke
macho met een wapen moest
worden.
„Uw zoon wordt een prima kil
ler!", zei de sergeant in het re-
crutenngskantoor tegen zijn
wanhopige ouders Swofford
heeft het klassieke militaire tra
ject met al deze elementen erin
inderdaad afgelegd
Zijn memoires - een wat ruim
begrip voor iemand van deze
leeftijd - zijn echter geen ro
mantisering van het militair be
staan. Ook geen pleidooi tegen
de oorlog: sommige conflicten
zijn nu eenmaal onvermijdelijk,
en dan moet je ook beschikken
over ruige knokkers, zonder
gaat het nu eenmaal niet.
Het boek is wel een schreeuw om
aandacht voor zowel de toepas
sing van geweld als voor dege
nen die dat namens de maat
schappij moeten gaan doen, in
zand, water, zweet en pis. GPD
Anthony Swofford, Jarhead - A ma
rine's chronicle of the Gulf War, 260
pag., uitg. Scribner, adviesprijs
24,95 euro.
lengte:
vleugelwijdte
hoogte:
fabrikantLockheed
jaaroperationeel sinds 1982
aandrijving2 straalmotoren
gewicht23,6 ton
snelheid Mach 0,85
actieradius 1 050 km in actie
piloten 1
bewapening 2 lasergestuurde bommen,
gronddoelraketten
t aanwezig
Rubber hand
schoenen aan.
jas dicht
Beschermpak
VS-mariniers beschikken over
Mission-Oriented Protective Posture
(MOPP)-kleding. Het pak kan binnen
acht minuten aan en beschermt een
soldaat 24 uur
chemische en
biologische
Gasmasker
M40 met
glazen
en broek,
uitgevoerd in vier
lagen, buitenkant katoen
Woestijnhitte (temp. in °C)
Bagdad
jan. feto mrt. apr. mei juni
Koew.it
door Martijn Delaere
DEN HAAG - Dit was niet de
bedoeling, maar een gouden
kans laat je niet lopen. En dus
begon gisterochtend sneller dan
gepland en op basis van extreem
gevoelige informatie 'Opera
tion Iraqi Freedom' met de lan
cering van veertig Tomahawk
kruisraketten en het afwerpen
van precisiegeleide bommen
door F-117A Stealth jachtbom
menwerpers. Doelwit: een wo
ningcomplex in het zuiden van
Bagdad. Bedoeling: het Iraakse
leiderschap uitschakelen.
De kruisraketten werden gelan
ceerd door drie kruisers, een
torpedobootjager (waaronder
de USS Bunker Hill, de USS
Donald Cook en de USS Milius)
en twee onderzeeboten in de
Perzische Golf en de Rode Zee.
De nieuwste Tomahawks heb
ben een bereik van 1600 kilome
ter en vinden hun doelen met be
hulp van satellietnavigatie De
950 kilogram zware GBU-27
bommen die werden afgegooid
door de voor radar onzichtbare
F-117A Nighthawks, werden
door laserstralen naar hun doe
len geleid.
Geen hypermoderne wapens
nog - de F-117 was er in 1991
ook al bij - en ook nog geen kei
harde klap om de commando
centra en politieke hoofdkwar
tieren uit te schakelen Een
verrassend begin, en zo zullen er
de komende dagen en weken
meer verrassingen volgen. Het
was in de nacht van woensdag
op donderdag nota bene een hel
dere nacht met volle maan - het
minst geschikte moment voor
een aanval, en daarom dus als
verrassing weer wel.
Unieke kans
Waarom deze precisie-aanval
en op dat moment? De reden was
een 'unieke kans', zo omschrij
ven functionarissen in Was
hington het, om Saddam Hoes
sein en zijn trawanten onder
vuur te nemen .Een kans die zich
bijna nooit voordoet. Woens
dagavond overlegden president
Bush, vice-president Cheney,
CIA-directeur Tenet, minister
Rumsfeld van Defensie, veilig
heidsadviseur Rice en minister
Powell van Buitenlandse Zaken
vier uur lang over de oorlog én
kersverse informatie over een
plek in een buitenwijk van Bag-
F-117
Slealth-
Een Amerikaanse patrouille mariniers in een met olie besmeurd landschap bij een brandende oliebron
bij Koeweit-Stad tijdens de vorige Golfoorlog. foto John Gaps/GPD
maal gevoerd en dat kan niet
met watjes. Toch heeft Swofford
een boek geschreven dat zeer
kritisch is ten opzichte van
strijd en geweld. Hij geeft ook
toe dat hij en zijn makkers psy
chisch zwaar geschonden uit de
strijd zijn gekomen, al heeft hij
zelf een nieuw leven verworven.
Na de oorlog ging hij alsnog
naar de universiteit. Hij was
universitair docent schrijfvaar
digheid en is nu full time schrij
ver. Hij werkt nu op een beurs
aan een roman.
In het Korps Mariniers, dat
zichzelf al de elite van de Ameri
kaanse strijdkrachten vindt,
was Swofford een eenling. Hij
werd gevraagd voor de kleine
eenheid sluipschutter/verken
ner. In groepjes van twee dienen
deze als voorpost en als 'hit
team'. De bijnaam van Swof
ford en zijn 'spotter' (waarne
mer) was 'Death from afar-
'(dood van verre).
Uitgerust met een speciaal ge
weer met optisch vizier was
Swofford in staat op een afstand
van duizend meter de vijand
door het oog of de mond te schie
ten. Later, uitgerust met een ex
perimenteel geweer, zelfs op
1800 meter. Hij heeft zijn vaar
digheden niet in de praktijk
hoeven toepassen; daarvoor
duurde de oorlog te kort en wa
ren er te weinig vijanden.
Eén keer was Swofford dicht bij
de beslissing over leven of dood.
In niemandsland, in de eerste
dagen van de landoorlog, had
zijn team een Iraakse artillerie-
observatiepost ontdekt. Hij gaf
dad waar volgens de CIA Iraak
se leiders tezamen zouden zijn
gekomen en een paar uur zou
den blijven.
De president en zijn adviseurs
besloten de oorlogsplannen van
generaal Tommy Franks te
'doorkruisen'. Twee F-117 pilo
ten op de Al Udeid luchtmacht
basis in Qatar kregen volgens de
krant The Washington Post op
dracht om naar Bagdad te vlie
gen. De doelwitcoördinaten in
de kruisraketten aan boord van
de kruisers en onderzeeboten
werden met informatie van de
CIA veranderd. Zes uur later
ontploften de raketten in Bag
dad. Of het Iraakse leiderschap
is 'onthoofd', weten de Ameri
kanen nog niet.
De luchtaanval van gisteroch
tend zou weieens gevolgd kun
nen worden door zeer gerichte
aanvallen op het Iraakse leider
schap. Dat zou betekenen dat de
lang geadverteerde 'shock and
awe'-campagne (Bagdad op zijn
grondvesten laten schudden en
de Iraakse leiders laten beven)
pas in het weekeinde wordt in
gezet. Zoals de commandant
van de troepen in de regio gene
raal Franks ook had gepland.
Grens
De kans is groot dat de grote
luchtaanvallen, waar dan ook
de B-2 Spirit bommenwerpers
aan zullen deelnemen, volgen
als de invasie over land in gang
zal worden gezet.
In feite begon die oorlog woens
dag al met acties van Special
Forces in het zuiden en westen
van Irak, bijvoorbeeld aan de
grens tussen Jordanië en Irak.
Alles wijst erop dat Amerikaan
se commando's het Iraakse mili
taire complex H3 in West-Irak
te grazen hebben genomen.
Vanaf H3 zou Saddam Scud-ra-
ketten kunnen afschieten op Is
raël.
De VS willen koste wat het kost
voorkomen dat Israël betrokken
raakt bij een toch al omstreden
oorlog in het Midden-Oosten.
H3 werd in het najaar van 2002
door tientallen Amerikaanse en
Britse jachtbommenwerpers
onder vuur genomen. Niet al
leen om de lanceermogelijkhe-
den op die militaire basis te be
perken, maar ook om een
corridor te slaan voor latere ac
ties van Special Forces in Irak.
GPD
De eerste Tomahawk-kruisraket wordt gelanceerd door de geleide
wapenkruiser USS Bunker Hill. foto Richard Moore/EPA
