egin Golfoorlog verdeelt wereld
W
m
Q
ww
1
Hongersnood bedreigt bevolking Irak
Reisbranche is hard
getroffen door oorlog
3
urgers uiten mondiaal woede en frustatie bij demonstraties
ush begint
oespraak
net blooper
erbranding
daggen VS
«ogelijk taboe
u
Saddam circuleert op mobieltjes
ECB steunt de euro zonodig
Poorten kazernes buitenland dicht
Met gasmasker naar school
LPF vreest wanorde door AEL
Mullah Omar roept op tot Jihad
Chinese staats-tv
doet verslag van
de oorlog in Irak
VS voeren ook offensief
uit in Oost-Afghanistan
U'
vrijdag 21 maart 2003
redactie buitenland
1shington - Staatshoof-
o.regeringsleiders, ministers
andere hoogwaardigheids-
^uers grepen gisteren over-
wereld naar de microfoon
hun mening te geven over
begin van de nieuwe Golf-
jshington - Voordat een
stig kijkende president Ge-
jt Bush in de nacht van
i«nsdag op donderdag op de
^ie bekendmaakte dat de
dogwas begonnen, kwam hij
«bedoeld en aanvankelijk zon-
rdathij het wist al in beeld.
,iokonden kijkers mee bele-
dat iemand met een klein
(taartje de kruin van de presi-
fci bijknipte.
Edeler wel beeld, maar geen
jadsverbinding was, werd
nolgensduidelijk dat de pre-
Éat een proefpraatje hield
sh maakte tussendoor enkele
die grimassen en keek met
stige oogjes naar links en
dts, waar vermoedelijk me-
«rkers van hem stonden op-
steld
alaatste dat te zien was voor-
,1 de officiële uitzending be-
was dat iemand de schou-
jvan de president afklopte,
it was zowel een menselijk als
ontluisterend gezicht: de
idie vermoedelijk de meest
grijpende beslissing van zijn
w gaat bekendmaken, een
sluit dat enorme gevolgen zal
hebben voor de hele wereld, is
Dele minuten daarvoor best in
oor een geintje terwijl hij
wdt voorbereid voor de televi-
e-uitzending.
itngens werd de blooper niet
i alle televisiekanalen in de
renigde Staten uitgezonden,
ia de NOS was een en ander in
herland wel rechtstreeks te
si. GPD
Advertentie
scheepvaart
in transport
0 l l e g e
:merdag 22 MAART 2003
De al maanden verscheurde in
ternationale gemeenschap is
door het begin van de geweldda
digheden nog zeker niet dichter
bij elkaargekomen. De toon was
hier en daar wel gematigder en
er waren, rijkelijk late, oproe
pen voor een diplomatieke op
lossing van de crisis.
Secretaris-generaal Annan van
de Verenigde Naties riep de par
tijen in het gewapende conflict
op al het mogelijke te doen om
de Iraakse burgers tijdens de ge
vechten te beschermen.
De Europese Commissie riep de
EU-leiders gisteren in Brussel
op om op één lijn te komen over
Irak. Volgens Commissievoor
zitter Prodi moeten alle lidsta
ten ernaar streven om verder te
bouwen 'aan wat we delen in
onze aanpak' van het conflict.
De voorzitter van de Europese
Unie, Griekenland, sprak even
eens zij n spijt uit dat het conflict
niet vreedzaam en in internatio
nale eenheid is opgelost.
Frankrijk, dat binnen de VN-
Veiligheidsraad dreigde met een
veto tegen een oorlogsresolutie,
sprak gisterochtend zijn 'diepe
bezorgdheid' uit. Ook de Duitse
regering sprak over 'grote zor
gen en betrokkenheid'. De
bondsregering zei te hopen op
een snel verloop van de oorlog
en hoopt dat een humanitaire
ramp kan worden voorkomen.
De Russische president Poetin
riep de Amerikanen op de vijan
delijkheden tegen Irak onmid
dellijk te staken. De Chinese re
gering riep de Verenigde Staten
ook op direct met de oorlog te
stoppen. De Belgische premier
Verhofstadt zei 'diep ontgoo
cheld' te zijn en beloofde 'waar
mogelijk' humanitaire hulp.
Het opgeven van de internatio
nale rechtsorde is 'een te hoge
prijs voor de gewenste ontwa
pening van het regime in Bag
dad'.
Arabische landen reageerden
overwegend afwijzend op de
aanval. De secretaris-generaal
van de Arabische Liga vreest
dat na Irak 'het de beurt is
aan andere Arabische landen'
Iran noemde de oorlog 'niet te
rechtvaardigen en illegaal'. Pa
kistan, dat als bondgenoot van
de VS tegen terrorisme vecht,
zei de aanval op Irak te betreu
ren.
Demonstraties
Het begin van de nieuwe Golf
oorlog heeft gisteren geleid tot
massale straatprotesten in tal
van steden op de wereld. Vele
honderdduizenden mensen be
toogden voornamelijk tégen de
Amerikaanse militaire inter
ventie. Onder meer in Londen,
Barcelona, Milaan, Athene, Pa
rijs, Lyon, Bern, Genève, Nico
sia, Cairo, Sydney, Washington
en San Francisco gaven tegen
standers van de oorlog uiting
aan hun woede en frustatie.
In de Arabische wereld, fel ge
kant tegen een oorlog in Irak.
was het oordeel van de burgers
ook vooral negatief. Nagenoeg
alle toonaangevende Arabische
kranten haalden in de commen
taren uit naar de 'agressie' van
Bush. ANP/AFP/DPA
- 5 -----
Demonstranten uiten hun woede tijdens een demonstratie in de Cypriotische hoofdstad Nicosia.
foto Katia Christodoulou/EPA
nloimatle bel: 010 294 12 33 of
<•triieepvaartentransportcollege.nl
EN HAAG - De Britse en Ame-
iiaanse ambassade in Neder-
«d laten onderzoeken of in
Nederland al te felle anti-oor-
cdemonstranten kunnen
i aangepakt.
E;hebben hoogleraar interna-
ftaal strafrecht Gerard Strij-
K5 gevraagd zich onder meer
verdiepen in de mogelijkheid
-Op te treden als Amerikaan-
o: Britse vlaggen worden ver-
srd.
fc;ards zegt diverse meldin-
plehebben gekregen waaruit
■ih dat de fanatieken onder
&oorlogsdemonstranten
ïivan leer zullen trekkenDe
hrikanen en Britten zouden
&5«is hem maar wat graag
edat Nederland een echt ver-
d instelt op aanranding van
«symbolen, zoals de vlag.
internationaal wel een
Kje een vreemde eend in de
v we doen nu zelfs niet moei-
tover het verbranden van on-
«igenvlag hier"
Britten, Amerikanen en de
F grote steden in Nederland
r~en van Strijards vooral
ten waarop actievoerders
h gepakt kunnen worden.
net scanderen van leuzen
•ft meedragen van bepaal-
™ggen en spandoeken zijn
gelijk grenzen te stellen.
door Hans Gertsen
AMMAN - De Verenigde Naties
vrezen dat de oorlog in Irak zal
uitdraaien op een gigantische
humanitaire catastrofe. Zeker
als de oorlog langer dan enkele
weken gaat duren dreigt een
ramp van enorme omvang om
dat de bevolking van het land nu
al ernstig is verzwakt.
Die waarschuwing gaven zeven
verschillende VN-organisaties
gisteren tijdens een gezamenlij
ke persconferentie in de Jor
daanse hoofdstad Amman.
Het beeld dat organisaties als
het kinderfonds Unicef, de
voedsel- en landbouworganisa
tie FAO en de wereldgezond
heidsorganisatie WHO gisteren
schetsten van de situatie in Irak,
was inktzwart. Volgens de VN-
organisaties was de humanitai
re situatie in het land al 'ex
treem dramatisch' voor er ook
maar één bom was gevallen
Maar liefst zestig procent van de
totale bevolking, zo'n zestien
miljoen mensen, is al jaren chro
nisch afhankelijk van interna
tionale hulp om te overleven.
Miljoenen Irakezen kregen tot
nu toe voedselhulp via het 'oil-
for-food' ('olie voor voedsel')-
programma van de VN. maar
dat programma is door het uit
breken van de oorlog stil komen
te liggen.
Hongersnood
Volgens een woordvoerder van
het wereldvoedselorganisatie
(WFP) kunnen de meeste Irake
zen nog een week of zes vooruit
met de rantsoenen die ze nog in
huis hebben, maar daarna
dreigt voor miljoenen burgers
Advertentie
hongersnood. Er liggen hier en
daar nog wel voedselvoorraden
in pakhuizen, maar het is de
vraag of die nog gedistribueerd
kunnen worden als de infra
structuur van Irak door de oor
log ernstige schade oploopt.
,,We moeten eigenlijk binnen
een paar dagen al honderddui
zenden tonnen voedsel bestel
len, anders is het te laat", aldus
een zegsman van het WFP.
Unicef-directrice Carol Bella
my deed gisteren een klemmend
beroep op de partijen in het con
flict om hun internationale hu
manitaire verplichtingen na te
komen. Hoeveel slachtoffers er
mogelijk nu gaan vallen - los
van het aantal directe slachtof
fers van oorlogshandelingen -
durfde gisteren niemand te
voorspellen. Daarvoor zijn er te
veel onzekere factoren in het
spel, zoals de vraag hoe lang de
oorlog gaat duren en hoeveel
mensen de komende weken op
de vlucht zullen slaan. Grote
stromen vluchtelingen vergro
ten de kans op het uitbreken van
ernstige epidemieën, temeer als
de water- en elektriciteitsvoor
ziening in grote delen van het
land ontregeld raakt.
Alsof de situatie nog niet dra
matisch genoeg is, kampen vrij-
SCHEEPVAART
EN TRANSPORT
COLLEGE
ZATERDAG 22 MAART 2003
1 0.00 tot 14.00 uu
voor Informatie bel: 010 - 294 12 33 of
www.scheepvaartentranspoitcollege.nl
CAIRO - Onder gsm-bezitters uit de Arabische
landen circuleert de laatste tijd een sms-be-
richt met een portret van Saddam Hoessein en
de melding: 'Moge God me voor u behouden'.
Het is niet bekend wie achter het ontwerp zit.
foto Marwan Naamani/EPA
FRANKFURT - De Europese Centrale Bank (ECB) heeft gis
teren aangekondigd in te zullen grijpen als de euro als gevolg
van de oorlog tegen Irak instabiel dreigt te worden.
Na de terreuraanslagen van 11 september greep de ECB in
met een renteverlaging om het vertrouwen in de munt te her
stellen en het beschikbaar stellen van nieuwe kredieten aan
banken om de hoeveelheid liquide middelen op peil te hou
den.
Deskundigen verwachten dat de ECB vergelijkbare maatre
gelen zal nemen als de munt door de Irak-crisis onder druk
komt te staan, al is daar vooralsnog geen sprake van. AP
DEN HAAG - De Nederlandse luchtmachtmilitairen in Kir
gizië en de Isaf-militairen in Afghanistan mogen voorlopig
niet op eigen houtje hun basis verlaten.
Defensie kondigde woensdag al extra veiligheidsmaatrege
len aan voor gebouwen en terreinen in Nederland, maar de
verhoogde waakzaamheid geldt sinds gisteren ook op missies
in het buitenland. ANP
JERUZALEM - Israëlische ouders hebben gisteren het advies
gekregen hun kinderen een gasmasker mee te geven naar
schoolDat zei de minister van Onderwijs Limor Li wnat op de
televisie. Het Israëlische leger gaat er echter vanuit, dat een
Iraakse aanval op Israël uiterst onwaarschijnlijk is
„We moeten vasthouden aan onze routine en kinderen naar
school sturen", aldus Liwnat voor de radio. Hij verklaarde dat
de kans zeer, zeer klein is dat Israël wordt getroffen
De oproep had eerder het tegenovergestelde effect en resul
teerde in een lage opkomst van kinderen gisteren. Volgens de
krant Ha'aretz hielden veel volwassenen hun kroost voor de
zekerheid thuis. DPA/ANP
DEN HAAG - De LPF-fractie in de Tweede Kamer wil dat de
regering zo spoedig mogelijk uitlegt wal ze doet om te voorko
men dat er in Nederland onlusten uitbreken naar aanleiding
van de oorlog in Irak.
Oproepen van de Arabisch Europese Liga (AEL) geven daar
aanleiding toe, zei het LPF-Kamerlid Eerdmans in de Tweede
Kamer.
Eerdmans stoort zich onder andere aan de leus 'Vrede in het
oosten is vrede in het westenop de oproep van de AEL om za
terdag in Amsterdam mee te doen aan een vredesdemonstra
tie. Deze slogan kan worden uitgelegd als 'Herrie daar is her
rie hier', meende het Kamerlid.
Zijn D66-collega Giskes vroeg zich af of Eerdmans hiermee
niet juist het onheil over zich afroept. ANP
DUBAI - De leider van de Afghaanse Taliban, mullah Mo
hammed Omar, heeft de Iraakse bevolking gisteren opgeroe
pen een jihad of heilige oorlog te beginnen tegen de Ameri
kaanse troepen. Omar deed de oproep op een islamitische
internetpagina.
De boodschap, waarvan het onmogelijk is vast te stellen of die
werkelijk van mullah Omar afkomstig is, luidt: „Voer een ji
had, niet voor de verdediging van de partij Baath of het regi
me van Saddam, maar om het woord van God weer op aarde
uit te dragen." AFP
wel alle VN-organisaties die
met Irak van doen hebben met
een groot gebrek adn geld. De
vluchtelingenorganisatie UN-
HCR bijvoorbeeld, heeft van de
geschatte zestig miljoen dollar
die op korte termijn nodig is
voor de opvang van vluchtelin
gen tot nu toe amper een derde
binnen.
De Wereldgezondheidsorgani
satie WHO heeft minder dan
een miljoen dollar binnen van
de twaalf miljoen dollar die het
de komende zes maanden no
dig heeft om het uitbreken
van epidemieën te voorkomen
GPD
BEIJING - De Chinese staatste
levisie heeft gisteren voor het
eerst zijn reguliere programme
ring onderbroken om recht
streeks verslag te doen van
groot buitenlands nieuws.
De staatsomroep CCTV zond de
toespraak van de Amerikaanse
president George Bush recht
streeks uit, met beelden van
CNN voorzien van simultaan-
vertaling. CCTV had eigen ana
listen in militair uniform, die op
landkaarten van Irak aanwezen
waar de bommen vielen.
Alle media in China staan onder
controle van de staat en hebben
een traditie van traagheid. Bij
het begin van de Golfoorlog van
1991 kwam staatsomroep CCTV
pas uren later met een item van
vijf minuten - het laatste in een
reguliere uitzending van het
journaal. Direct na de aansla
gen van 11 september maakte de
omroep er kort melding van,
maar rechtstreekse beelden wa
ren niet te zien, tot groot onge
noegen van veel Chinezen.
Het staatspersbureau Xinhua,
dat de laatste maanden een stuk
alerter is op buitenlands
nieuws, heeft twee verslagge
vers in Irak en verschillende an
deren in omringende landen.
Of de nieuwe openheid een ge
volg is van de recente wisseling
van de wacht in de top van de
communistische partij is niet te
zeggen. AP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - De oorlog mei
Irak treft in Nederland voorna
melijk de reisbranche en lucht
vaartbedrijven. Ongeveer 25
reisbedrijven hebben tot en met
donderdag voor hun personeel
werktijdverkorting aange
vraagd, aldus het ministerie van
Sociale Zaken.
De werknemers hebben minder
te doen, omdat Nederlanders de
afgelopen weken minder zon va
kanties hebben geboekt door de
onzekere situatie.
Luchtvaartmaatschappij KLM
heeft haar dienstregeling ingrij
pend aangepast wegens de da
lende passagiei'saantallen als
gevolg van de oorlog. In ieder
geval tot en met 13 april voert de
onderneming geen vluchten uit
naar Jordanië, Libanon, Syrië,
de Verenigde Arabische Emira
ten, Bahrein, Saudi-Arabië, Qa
tar en Koeweit. Tot en met 6
april vliegt de KLM niet op Isra
el.
Verder vermindert de maat
schappij het aantal vluchten op
Cairo, Tripoli, Casablanca, New
York en misschien ook Detroit.
Binnen Europa zal de KLM een
groot aantal bestemmingen
minder vaak aandoen of kleine
re vliegtuigen inzetten. Het is
nog niet bekend of de KLM
werktijdverkorting aanvraagt.
Martinair vliegt voorlopig ge
woon door naar bestemmingen
in het Midden-Oosten, De on
derneming vervoert alleen
vracht naar de regio. Transavia
voert onder meer vluchten uit
naar Egypte en Turkije en is
vooralsnog niet van plan deze te
annuleren. Een aantal andere
luchtvaartmaatschappijen,
waaronder British Airways,
Lufthansa, Continental Airli
nes en Korean Airways, schrapt
ook vluchten.
Veel andere ondernemingen in
Nederland leken gisteren aan
vankelijk te gaan profiteren van
de oorlog. Olie werd plots veel
goedkoper, wat de kosten voor
veel bedrijven zou verlagen. In
de loop van de dag werd de olie
echter weer even duur als voor
het eerste bombardement in
Irak.
De oorlog lijkt verder weinig
bedrijven in Nederland te ra
ken. In Irak zelf waren tot voor
kort hooguit zeventig bedrijven
aan het werk. Zij zijn groten
deels vertrokken of hebben zich
goed voorbereid. De oorlog leid
de gisteren wel tot extra beveili
ging bij Amerikaanse bedrijven
in Nederland. ANP
van onze redactie buitenland
KABOEL - Het Amerikaanse
leger is in de nacht van woens
dag op donderdag in het zuid
oosten en oosten van Afghanis
tan een offensief begonnen
tegen het terreurnetwerk Al
Qaeda. Voor de operatie, die de
naam 'Valiant Strike' (Dappere
Slag) heeft meegekregen, zijn
ongeveer duizend militairen in
gezet.
Amerikaanse functionarissen
repten over de grootste militaire
actie in Afghanistan sinds de
Operatie Anaconda in maart
vorig jaar. Die was gericht tegen
bases van de Taliban en Al Qae
da .In het zuidoosten van Af
ghanistan zitten nog strijders,
die enkele dagen geleden vier
Afghaanse militairen doodden
Amerikaanse troepen vernie
tigden gisteren ten oosten van
de stad Kandahar een partij wa
pens en explosieven. Zij voer
den ook luchtaanvallen uit.
Woordvoerders van het leger
meldden dat er geen verband
bestaat tussen de operatie in Af
ghanistan, en het begin van de
oorlog in Irak. De actie in Af
ghanistan zou volgens The New-
York Times al maanden van te
voren zijn voorbereid.
AFP/DPA/ANP
Advertentie
SCH E EPVAART
EN TRANSPORT
COLLEGE
ZATERDAG 22 MAART 2003
voor informatie bel: 010 - 294 12 33 of
www.tcheepvaadentranspoitcollege.nl
