Onwillige Saddam
nergens welkom
3 maanden gratis i-mode
pt
Platform rekent zaterdag op massa betogers
Herhaling tanken
op de bon lijkt
onwaarschij nlij k
€99
Navigatiesysteem
auto gaat tijdje plat
Angst om familie beheerst asielzoekers
Wicht Iraakse dictator onwaarschijnlijk
Uoslims hopen
panningen
Amnesty maant aanvallers
Irak belooft geen brand te stichten
Griekse premier vreest wereldcrisis
Klacht tegen Bush senior in Brussel
Voedsel nog niet bij buren Irak
J
woensdag 19 maart 2003
ftM*redactie buitenland
IASHINGTON - De Ameri-
anse president George Bush
Kft de Iraakse leider Saddam
eesseineen ultimatum gesteld
□landbinnen 48 uur te verla-
[jfaar hoe reëel is deze mo-
üjkheid? De dictator heeft
ijf al aangegeven niet weg te
&n. Ook heeft geen land zich
ldusver openlijk bereid ver
aard de Iraakse leider op te
oen.
VS hebben al maanden op
vertrek van de Iraakse leider
ainspeeld. In januari zei de
menkaanse minister van De-
esie Rumsfeld dat een oorlog
kan worden voorkomen als
iddamHoessein aftreedt.
i*dad spreekt ondertussen in
■toonaarden tegen dat Sad-
d in ballingschap gaat. De
akse minister van Buiten
ste Zaken Sabri zei maan-
ignogsnerend dat 'elk kind' in
ai weet dat een vlucht van
iddam onmogelijk is. „Wezul-
jsterven in dit land en we zul-
onze eer bewaren", zo zei
iddam eerder in een interview,
hoeverre dergelijke uitlatin-
louter grootspraak zijn, is
duidelijk. De Amerikaanse
iichtuigendienst CIA zou vo-
3 week 'bemoedigende' in-
rnatie hebben gekregen over
«rbereidmgen voor overgave
ducht' van het Iraakse regi-
Bovendien heeft Saddam
iiokkelijke voorbeelden van
iere tirannen die een rustige
ie dag in een ver land verko-
boven een wisse dood,
aarzou Saddam bij een vlucht
arioe kunnen? De namen van
schillende landen doen al
ge tijd de ronde, maar voor-
wil geen regering de
akse leider ontvangen,
ogelijke kandidaten als Mau-
sc lanié. Libië en Saudi-Arabië
bben voor de eer bedankt.
Igens de Saudische minister
(voorkomen
SISTERDAM - De moslimor-
satie Islam en Burgerschap
samen met christelijke,
se en andere levensbe-
tawelijke organisaties een
inmaken om te voorkomen
Keen oorlog in Irak in Neder-
ad tot religieuze spanningen
i weten.
Igens Y. Hartog, coördinator
in Islam enBurgerschap, kun-
^inhetplan initiatieven wor-
vastgelegd om groepen met
schillende religieuze achter-
"denmet elkaar in contact te
gen. „We gaan eraan wer-
dat er goede voorlichting
et op scholen en dat jongeren
k verschillende religieuze
tergronden met elkaar in ge-
pkblijven", zei Hartog.
&i en Burgerschap verwacht
dat een oorlog tot grote
inningen zal leiden tussen re-
puze groepen in Nederland,
"dog: „Het is een oorlog tus-
Staten, waarbij het gaat om
slangen van landen en niet zo-
het christendom en islam.
ideeën over de oorlog lopen
*ars door alle bevolkings
peil heen. Daarom zal het
cdervoor de hand liggen dat
^ms. die over het algemeen
de oorlog zijn, zich tegen
^paalde groep afzetten.
•■?®s D El Boujouffi, vice-
ff°tter van de Unie voor Ma-
waanse Moskeeën in Neder-
~a(UMMON), voelen de mos-
hoekers zich betrokken bij
;«Wog tegen het Irak. „Sad-
jl"°essein is niet te verdedi
gt. maar veel moslims hebben
JMe moeite mee dat on-
::Af geloofsgenoten doel-
■jjoen van grof gewei d"De
wlandse regering zal er in-
-'1 alles aan doen om de vei-
.••eid van moskeebezoekers te
Roderen. Dat beloofde mi-
Nawijn Van Vreemdelin-
rT® en Integratie gisteren
et Landelijke Overleg
Verheden (LOM). ANP
van Buitenlandse Zaken prins
Saoud heeft zijn land 'genoeg'
aan de verdreven Oegandese
dictator Idi Amin en de voorma
lige Pakistaans premier Sharif.
Andere landen die in de media
zijn genoemd, hebben zich ook
al tegen de komst van de dicta
tor gekeerd. Zwitserland leek
enige tijd een mogelijkheid. Het
land herbergde eerder keizer
Bokassa uit Centraal-Afrika en
de Zaïrese president Mobutu.
Maar de regering van het neu
trale Alpenland heeft haar
grenzen in februari uitdrukke
lijk voor Saddam en zijn familie
gesloten.
Ook Rusland, vanouds een
bondgenoot van Bagdad, heeft
een mogelijke komst van Hoes
sein tegengesproken. „Daar is in
Moskou nooit sprake van ge
weest en er zijn nooit verzoeken
daartoe aan Moskou gericht",
aldus het ministerie van Buiten
landse Zaken.
Twee dictators
Noord-Korea is volgens onbe
vestigde berichten het enige
land dat Saddam asiel zou heb
ben aangeboden. Maar dit land,
dat volgens Bush ook tot de 'As
van het kwaad' behoort, is voor
de Amerikaanse president on
getwijfeld de minst gewenste
mogelijkheid. Een verblijf in
deze dictatoriale 'schurken
staat' zal Saddam immers ver
enigen met die andere interna
tionale paria die ook bezig is
met de productie van kernwa
pens: Kim Jong-il. Met twee
dictators in het gesloten Py
ongyang, ligt ongetwijfeld een
nieuwe internationale crisis in
het verschiet. ANP
door Wierd Puk
BERLIJN - Wereldwijd dreigen
automobilisten de dupe te wor
den van een oorlog in Irak. De
Duitse automobielclub AvD
waarschuwde er gisteren voor
dat in het geval van een aanval
op Saddam Hoessein honderd
duizenden navigatiesystemen
in Duitsland in de war kunnen
raken. „En dit geldt natuurlijk
ook voor auto's in Nederland en
elders", aldus AvD-woordvoer-
der Jochen Hövekenmeier.
In ons land lieten de ANWB, het
ministerie van Verkeer en Wa
terstaat en de Evo, belangenor
ganisatie van verladers en ver
voerders, weten zich nu nog
geen zorgen te maken. Volgens
de ANWB gaat het hooguit om
een kleine groep gebruikers die
problemen zou kunnen onder
vinden. Met name bezitters van
goedkopere types navigatiesys
temen en van systemen die over
wegend of uitsluitend via het
Amerikaanse satelliet-naviga-
tie systeem GPS ('global posi
tioning system') functioneren
lopen gevaar de weg kwijt te ra
ken.
„George Bush zal zeker op
dracht geven het GPS-signaal
weer te coderen", weet Höve
kenmeier. Saddam Hoessein of
terreurorganisaties kunnen im
mers ook van GPS gebruik ma
ken om hun raketten te richten.
Dat zal Washington nooit toe
staan."
In Duitsland maken twee mil
joen weggebruikers gebruik van
het systeem Dertig tot veertig
procent van hen kan in de pro
blemen raken wanneer de Ame
rikanen besluiten om GPS op
nieuw te coderen. GPD
Een Amerikaanse marinier loopt in Koeweit langs een muurschildering die niets te raden overlaat.
foto Russell Boyce/EPA
doorïhea van Beek
AMSTERDAM - Het Platform
tegen de 'nieuwe oorlog' houdt
zaterdag in Amsterdam op
nieuw een nationale demon
stratie. Het platform eist van de
regering dat Nederland op geen
enkele manier aan de oorlog te
gen Irak deelneemt. Bij de de
monstratie worden tussen de
50.000 en 80.000 mensen ver
wacht. Uit voorzorg wordt rond
het Amerikaanse consulaat een
muur van containers opgetrok
ken.
Een soortgelijke betoging op 15
februari trok 70.000 deelne
mers. Volgens het platform zal
het zaterdag zeker niet de laat
ste keer zijn dat massaal tegen
de oorlog gedemonstreerd zal
worden.
„We koken van woede en frus
tratie dat de Verenigde Staten
alsnog hebben besloten tot een
eenzijdige aanval", zegt Saskia
Kouwenberg van het platform.
„De VS hebben al een enorme
nederlaag geleden. Het is hen
niet gelukt de Veiligheidsraad te
koeioneren en het is hen niet ge
lukt de Verenigde Naties achter
zich te krijgen. Ze denken een
supermacht te zijn die alles naar
zijn hand kan zetten."
Het vredesplatform noemt het
besluit tot een oorlog in Irak
'een nederlaag voor de demo
cratische processen'. Het vindt
dat Nederland bij de Verenigde
Naties protest moet aantekenen
tegen de manier waarop de VS
de oorlog doordrukken.
Het platform bestaat uit ruim
tweehonderd organisaties,
waaronder de Raad van Kerken,
Novib, AbvaKabo, Greenpeace,
GroenLinks en de SP. Ruim 170
bekende Nederlanders, zoals
politici, schrijvers, kunste
naars, wetenschappers en jour
nalisten hebben opgeroepen
mee te doen aan de demonstra
tie. Vijftien van hen doen een
zelfde oproep in reclamespots
op de radio.
Ook de Nederlandse afdeling
van de Arabisch Europese Liga
(AEL) heeft haar leden opgeroe
pen mee te demonstreren. „De
zionistische entiteit steunt deze
oorlog, die haar in staat zal stel
len het verzet tegen de bezetting
te onderdrukken en de Pales
tijnse bevolking te verdrijven",
aldus de AEL. „De Nederlandse
regering lijkt steeds meer de
agressieve activiteiten van de
zionisten in het Midden-Oosten
te steunen Hiermee veroor
zaakt zij spanning en scheuring
onder de bevolkingsgroepen in
Nederland en de rest van Euro
pa."
Vanuit 35 plaatsen in het land
vertrekken zaterdag bussen
naar de hoofdstad. Op de dag
dat de oorlog uitbreekt in Irak,
staan in verschillende steden
nog diezelfde avond demon
straties op het programma. In
Den Haag is dat bij de Ameri
kaanse ambassade en in Am
sterdam bij het consulaat. GPD
door Raymond de Frel
CADZAND - Onzekerheid is
voor de Irakezen Adil Abdul
lah, Ratha Mohammed Ali en
Younic Mohammed Amini al
lang geen nieuw gevoel meer.
De in Groede woonachtige
Amini en in asielzoekerscen
trum Hedenesse in Cadzand
vertoevende Ali en Abdullah
wachten met spanning af wat
de naderende oorlog in hun va
derland gaat brengen. Mis
schien uiteindelijk wel beter
schap, maar op dit moment
wordt er vooral aan familie ge
dacht.
De 26-jarige Adil Abdullah, in
1999 gevlucht uit Centraal-
Irak, moet het in de meest let
terlijke zin bij 'denken aan'
houden. Sinds een jaar heeft
hij geen contact meer met zijn
ouders, twee broers en zus.
„Mijn telefoonnummer is ver
anderd. Dat nummer kennen
zij niet. Ik ben dus niet te be
reiken. Zelf kan ik ook niet
bellen, want dan is het zeker
dat we worden afgeluisterd.
Om mijn familie te bescher
men neem ik geen contact op",
vertelt hij.
Abdullah volgt de ontwikke
lingen op de voet, net als Ali en
Amini. „Als Saddam weg is, is
Younic Mohammed Amini.
het goed", vinden ze alledrie,
„Hij heeft honderdduizenden
Koerden vermoord. Aan de ene
kant vind ik het daarom hart
stikke goed dat Amerika bin
nenvalt. Maar anderzijds wil
ik niet dat er wordt gebombar
deerd, want ik houd van het
Irakese volk. Als de Amerika
nen zeggen dat ze de Iraakse
bevolking willen beschermen,
vind ik het goed. Maar niet zo-
foto Peter Nicolai
als in Afghanistan; rotzooi
maken en dan weggaan", vindt
de uit Noord-Irak afkomstige
Amini (25).
Amini vindt dat de militaire
troepen moeten blijven tot de
veiligheid in en stabiliteit van
zijn vaderland is gewaar
borgd „Maar daarna moet
Irak het zelf doen. Wij hebben
heel veel slimme mensen en
kunnen goed zakendoen. Al
leen, je moet wel een goede
president hebben. Die moet
door de Irakezen zelf worden
gekozen. Wij willen één sterke
Irakese democratie", zegt hij.
Het gevoel is ook een beetje
dubbel. De oorlog kan een ein
de maken aan het regime van
Saddam Hoessein, maar het
volk dreigt de dupe te worden
van al het militair geweld.
„Een voorbeeldje. Er mogen
geen voedsel en medicijnen
meer het land inMaar het volk
kan toch niets aan deze ellende
doen? Niemand durft openlijk
te zeggen dat ze tegen Saddam
zijn, maar ik weet zeker dat
veel mensen dat wel denken",
aldus Amini.
Ratha Mohammed Ali, in 1998
gevlucht uit Centraal-Irak.
wil ook dat er een einde wordt
gemaakt aan het bewind van
Hoessein, maar heeft gemeng
de gevoelens bij Amerika.
„Amerika heeft nog nooit een
land helemaal vrij gemaakt.
Saddam moet weg, maar niet
met hulp van de Amerikanen",
vindt hij.
De drie Irakezen hebben hun
mening klaar over de situatie,
maar weten ook dat zij niets
anders kunnen doen dan
wachten. Amini: „Wij zijn zeer
ongerust en leven erg met de
bevolking mee."
LONDEN - De landen die ten oorlog trekken tegen Irak moe
ten zich houden aan het internationale recht en zijn verplicht
om burgers te beschermen. Dat stelde gisteren de mensen
rechtenorganisatie Amnesty International.
Amnesty zei op een gezamenlijke persconferentie met hulp
agentschap Oxfam er bezorgd over te zijn dat de Verenigde
Staten hun internationale verplichtingen niet nakomen door
het inzetten van landmijnen en chemicaliën, zoals kalme
ringsmiddelen en pepperspray. Ook riep de organisatie op om
Iraakse vluchtelingen te beschermen en humanitaire hulp te
bieden zodra de oorlog uitbreekt. AP
NEW DELHI - Irak heeft geen plannen om zijn oliebronnen in
brand te steken of om oliefaciliteiten in Koeweit of Saoedi-
Arabië aan te vallen als de Verenigde Staten het land aanval
len. Dat zei gisteren de Iraakse zaakgelastigde in India, Ad-
day Alsakab.
Daarmee herhaalde Alsakab de woorden van Saddam Hoes
sein, die vorige maand liet weten dat hij de ruim 1500 olie
bronnen in eigen land ongemoeid laat. Alsakab suggereerde
dat de Amerikanen brand kunnen stichten, om vervolgens
Irak de schuld te geven ,,Het kan propaganda zijn van de
Amerikanen. Irak wil zijn oliebronnen beschermen omdat dit
in ons eigen, economisch belang is", aldus Alsakab. In 1991
stak Irak 730 oliebronnen in Koeweit in brand voordat het
zich uit het land terugtrok. AP
ATHENE - De Griekse premier Costas Simitis vindt dat de VS
en hun bondgenoten met hun ultimatum aan Irak de wereld in
een grote crisis brengen. Griekenland is momenteel voorzitter
van de Europese Unie.
De premier zei dat gisteren voor een ontmoeting met presi
dent Costis Stephanopoulos. „We moeten koelbloedig blij
ven. De Europese Unie moet haar werk blijven doen en haar
best doen om de internationale gemeenschap klaar te stomen
om met dergelijke crisissituaties om te gaan." AFP
BRUSSEL - Slachtoffers van de Golfoorlog in 1991 hebben
gisteren bij de Belgische justitie een klacht i ngediend tegen de
Amerikaanse oud-president Bush, de vader van de huidige
president George W. Bush. De klacht slaat op een bombarde
ment van 12 op 13 februari 1991 in Bagdad waarbij 403 bur
gerslachtoffers vielen.
Zeven families stappen nu naar de rechter op grond van de
Belgische genocidewet uit 1993, die het mogelijk maakt in het
buitenland gepleegde misdaden tegen de menselijkheid aan
te klagen. DPA/ANP
AMMAN - Het Wereldvoedselprogramma (WFP) van de Ver
enigde Naties is er nog niet in geslaagd alle voedselvoorraden
in de buurlanden van Irak aan te leggen die ze daar voor een
oorlog had willen hebben. Inmiddels kunnen ruim 500.000
mensen tien weken lang worden gevoed. Het WFP wil 900.000
mensen tien weken lang kunnen voeden.
Vooral in Iran en Turkije zouden nog niet alle voedselvoorra
den zijn aangekomen. Het WFP heeft met de autoriteiten in
die landen wel een overeenkomst gesloten, aldus WFP-
woordvoerder Maarten Roest. ANP
door René Aveskamp
NIJMEGEN - Zonder olie staat
het Westen stil. Maar zover
komt het niet. Aan olie geen ge
brek. Noch in het Midden-Oos
ten, noch elders in de wereld.
Niemand in de oliewereld ge
looft dat benzine op de bon gaat,
zoals in 1973 gebeurde door een
wereldwijde oliecrisis.
Veel minder zekerheid bestaat
er over de olieprijs en de daar
van afgeleide aan de pomp Die
is van veel factoren afhankelijk
Wat nu meezit is de wereldwijde
recessie. Die leidt tot minder
vraag naar olie, waardoor de
prijzen onder druk staan.
Een geluk bij een ongeluk is ook
dat olie in dollars wordt afgere
kend. De Amerikaanse munt is
momenteel relatief goedkoop
ten opzichte van de euro. Bo
vendien is de energieconsump
tie in de westerse wereld naar
verhouding lager dan in het be
gin van de jaren negentig bij het
begin van de eerste Golfoorlog.
Dagelijks produceren de staten
rond de Perzische Golf circa 20
miljoen vaten olie. Irak neemt
hiervan rond de twee miljoen
vaten voor zijn rekening. Valt de
productie in Irak stil, dan kun
nen de andere exporteurs extra
olie oppompen. Als zij dat niet
doen of kunnendan bieden lan
den die niet tot het kartel beho
ren zoals Rusland en Mexico
nog soelaas. Daarnaast kunnen
de westerse landen een eventu
eel tekort tijdelijk compenseren
door hun strategische voorra
den op de markt te brengen. Sa
men houden de industrielanden
vier miljard vaten in reserve,
goed voor 114 dagen netto olie
import.
Maar de compensatie die landen
als Rusland, Kazachstan en
Azerbeidzjan kunnen bieden,
moet volgens Julian Lee, analist
bij het Londense Centre for Glo
bal Energy Studies, niet worden
overdreven. De Russische pro
ductie steeg vorig jaar met 9
procent naar ruim 7 miljoen va
ten per dag. Maar deze olie
wordt voornamelijk uit oude
olievelden gewonnen.
In de toekomst is Rusland wel
een factor van betekenis. Vol
gens experts kan de productie
stijgen naar 12 miljoen vaten
per dag in 2009 Nog afgezien
van de immense gasreserves.
Rusland is de luis in de pels van
de olieproducenten.
Hoewel de Golfstaten over drie
kwart van de mondiale oliere
serves beschikken, neemt hun
aandeel in de olieproductie vol
gens Julian Lee gestaag af. In
1970 kwam 51 procent van de
totale olieproductie uit de Per
zische Golf, vorig jaar was dit
gedaald naar 33 procent.
Schommelingen
Kort nadat Irak in augustus
1990 Koeweit binnenviel,
schoot de olieprijs 160 procent
omhoog naar 40 dollar per vat,
om vervolgens weer snel te da
len naar 27 dollar. Toen in febru
ari 1991 de Amerikaanse troe
pen Irak binnentrokken, kostte
olie'nog maar' 18 dollar per vat.
Hoe de olieprijs zich de komen
de dagen zal ontwikkelen hangt
helemaal af van de vraag hoe
snel Saddam Hoessein is uitge
schakeld. Spreiden de gevolgen
van een langer durende oorlog
zich als een olievlek uit over de
Golfregio, dan is niet alleen Lei
den in last. Maar de kans dat het
zwarte goud ooit weer rond de
tien dollar per vat zal noteren
zoals in het voorjaar van 1999
nog het geval was, achten ex
perts uitgesloten. GPD
-»>
geen aansluitkosten 30,- korting*
*Vraag in de winkel naar de voorwaarden,
i-mode en het i-mode logo zijn merken of geregistreerde merken van NTT DoCoMo, Inc. in Japan en andere landen.
vanaf
