Veiligheidsraad gaat op laag pitje
President Arafat wil even
machtig zijn als Chirac
PZC
I
PZC
Tunnel
Reiziger niet gebaat
bij privatisering
openbaar vervoer
J^Milor
Crisis resultaat van nieuwe orde waarin VS domineren
te gast
14 maart 1953
vrijdag 14 maart 2003
door Ans Bouwmans
Het stormt in de Veiligheids
raad. De bestaanscrisis die
het instituut in New York op zijn
grondvesten doet trillen, komt
niet uit de lucht vallen, stelt de
Amerikaanse hoogleraar inter
nationaal recht Michael Glen-
non. „De raad is slachtoffer
geworden van verklaarbare
geopolitieke krachten."
Glennon voorziet een toekomst
waarin beslissingen over 'echte
grote crises' - zoals het gebruik
van geweld - niet meer in de Vei
ligheidsraad worden genomen,
maar daar hoogstens worden
'afgestempeld'.
De Veiligheidsraad is na de
Tweede-Wereldoorlog opge
richt als lichaam van de Ver
enigde Naties, dat moest waken
voor vrede en veiligheid in de
wereld. Hij wordt gevormd door
vijf permanente leden, de Ver
enigde Staten, Groot-Brittan-
nië, Rusland, Frankrijk en Chi
na, en tien wisselende landen.
Het drama rond Irak is 'zeer
betreurenswaardig', zegt de
hoogleraar aan de Fletcher
rechtenfaculteit van de Tufts
Universiteit. „De poging om het
gebruik van geweld in te passen
in de internationale rechtsorde,
was het meest verheven experi
ment van de 20ste eeuw. Het feit
dat het niet is gelukt, moet wor
den betreurd."
Het zwartepieten over de vraag
wie daarvoor de schuld draagt,
is al begonnen. In de VS zijn
Franse frietjes al 'ontdaan' van
hun nationaliteit en zijn acties
op gang gekomen voor de boy
cot van Franse kaas en wijn. In
Europa heeft het anti-Amerika
nisme een ongekende omvang
aangenomen. ..Dat is uiterst on
gelukkig", meent Glennon,
„omdat het geen kwestie is van
schuld."
Evolutie
In een nog te verschijnen uitga
ve van 'Foreign Affairs', een ge
zaghebbende uitgave in de VS
over buitenlandse politiek, stelt
Glennon dat de ineenstorting
van de Veiligheidsraad niet te
wijten is aan welke natie dan
ook. maar het resultaat is van de
evolutie in het internationale
systeem. „Wat ik bedoel is dat
een rechtsinstituut zoals de Vei
ligheidsraad meegevoerd wordt
op de golven van onderliggende
krachten. Als instituten zich
niet aanpassen aan de ontwik
kelingen, dan worden ze wegge
vaagd. Dat is wat er nu met de
Veiligheidsraad gebeurt", zegt
Glennon.
„Iedereen moet zich realiseren
dat hier hogere krachten aan het
werk zijn. Als Frankrijk in de
positie van de VS verkeerde, zou
het hetzelfde doen als Amerika
om zijn superieure plaats te be
schermen. Frankrijk zou niet
vrijwillig macht op willen ge
ven. En als de VS geen super
macht waren, maar een land als
Frankrijk of Rusland, dan zou
den ze proberen terug te keren
naar een multilaterale orde en
de macht van de 'hegemon' wil
len inperken. Dat is de natuur
lijke gang van zaken voor sta
ten, die proberen te handelen in
hun eigen belang. Daarom moe
ten we elkaar niet zien als vijan
den, maar als vrienden met af
wijkende belangen."
Machtsblokken
Voor Glennon is de crisis in de
Veiligheidsraad het natuurlijke
resultaat van de nieuwe wereld
orde waarin één supermacht -
de Verenigde Staten van Ameri
ka - domineert. Toen de VS en de
Sovjet-Unie nog de twee
machtsblokken waren die de
wereld in evenwicht hielden,
kon de Veiligheidsraad evenmin
een rol van betekenis spelen,
stelt Glennon. „Daarna kwam
de raad in 1990 kortstondig tot
leven om vervolgens weer uit te
doven." De hoogleraar wijst er
op dat voor de Kosovo-oorlog in
1999 uiteindelijk geen toestem
ming werd gevraagd aan de Vei
ligheidsraad.
De Veiligheidsraad wist on
danks de wederzijdse blokka
des de Koude Oorlog te overle
ven. Glennon gaat er van uit dat
het instituut nu een rol kan blij
ven houden voor iets minder be
langrijke zaken, zoals het stop
pen van terreurfondsen of de
verspreiding van massavernie-
Om regionaal openbaar vervoer
rendabeler te maken, besloot de
regering in 2000 dat het moest
worden aanbesteed. Aanleiding
was een Europese richtlijn uit
1991, waarin landen werden op
geroepen hun openbaar vervoer
te privatiseren. De ervaringen
met deze aanbestedingen zijn
echter zo slecht, dat provincies
verdere privatisering zouden
moeten stoppen, denken Arda
Gerkens en Ronald van Raak.
De Europese regelgeving biedt
daar wel degelijk ruimte voor.
door Arda Gerkens
en Ronald van Raak
De bedoeling van de regering
was dat begin dit jaar 35
procent van het regionale open
baar vervoer zou zijn aanbe
steed. Op dit moment is onge
veer 17 procent van de buslijnen
aanbesteed. Het vervoer kwam
in handen van grote bedrijven,
die relatief goedkoop konden
werken: het Franse Connex
(vooral in het zuiden), het Britse
Arriva (vooral in het noorden)
en het Nederlandse Connex-
xion.
De ervaringen met aanbeste
dingen zijn over het algemeen
slecht. De meeste onrendabele
lijnen in buitengebieden wor
den na aanbesteding opgeheven
of er rijden veel minder bussen.
Soms worden reguliere bussen
vervangen door belbussen.
Door het achterblijven van in
vesteringen zijn bussen oud en
soms botweg gevaarlijk.
Ook in stedelijk gebied wordt
steeds meer geklaagd over het
opheffen van lijnen of het ver
vangen van buslijnen door
Collectief Vraagafhankelijk
Vervoer. Hierbij word je thuis
opgehaald en op de gewenste
plek afgezet, maar dit kost veel
meer geld, de bestemmingen
zijn beperkt en de ophaal- en af
zetlij d zijn onzeker.
Een ander probleem is de ver
snippering van het openbaar
vervoer. Door Nederland te ver
delen in regionale vervoersge
bieden, ontstaan er aanslui
tingsproblemen tussen deze
gebieden. Reizigers merken dit
als zij moeten overstappen. Ook
het personeel ondervindt veel
nadelen. Bedrijven worden op
gesplitst en medewerkers moe
ten voor een ander bedrijf gaan
werken, met andere collega's en
tiginswapens. En andere VN-
instellingen worden volstrekt
niet in hun voortbestaan be
dreigd, zegt hij.
Maar hij acht het onwaarschijn
lijk dat de VS zullen terugkeren
naar de Veiligheidsraad voor
'topcrises'. „Dat zal niet het fo
rum zijn waar dé beslissingen
worden genomen." Dat bete
kent dat de Veiligheidsraad
voor een deel de richting op gaat
van de Volkenbond, aldus Glen
non. De Volkenbond, een initia
tief na de Eerste-Wereldoorlog
van de Amerikaanse president
Wilson, mislukte, doordat Ame
rika zelf er door tegenstand in
het Congres geen lid van werd.
Zolang de VS een dominante
positie in de wereld hebben, zal
het land zich niet afhankelijk
willen maken van de Veilig
heidsraad, denkt Glennon. „Het
maakt ook niet uit hoe de oorlog
in Irak afloopt. Als hij snel afge
lopen is en er massavernieti
gingswapens aangetroffen wor
den. zal Amerika dat zien als
een rechtvaardiging. Als het
niet goed gaat, of als de weder
opbouw strandt, zullen critici
van de VS zich gesterkt voelen.
En ze zullen nog gretiger zijn om
Amerikaanse aspiraties met een
veto te dwarsbomen, iets wat de
VS zal ontmoedigen terug te ke
ren."
Willige landen
De VS zullen niet proberen om
de samenstelling van de Veilig
heidsraad te wijzigen, maar
meer geïnteresseerd zijn in ad
hoe coalities van 'gewillige' lan
den, denkt de hoogleraar. Glen
non acht het onwaarschijnlijk
dat het allemaal anders was ge
lopen met een Democratische
regering in Washington, omdat
onder president Clinton dezelf
de tendenzen zichtbaar waren.
Alhoewel hij betreurt dat het
experiment om het gewelds-
mandaat in te bedden in inter
nationale rechtsorde is mislukt,
is hij niet in rouw gehuld. In de
twintigste eeuw zijn heel wat
meer oorlogsdoden gevallen
dan in de negentiende eeuw
waarin naties onderling hun za
ken regelden, zegt Glennon.
„Dus misschien is dat zo slecht
nog niet." GPD
diensten. Ook is de baan van het
personeel bij nieuwe aanbeste
dingen onzeker doordat perso
neel in een BV terechtkomt En
natuurlijk, na vijf a acht jaar
wordt er opnieuw aanbesteed
met wederom wisseling van
werkgever
Als de plannen van de regering
doorgaan, zullen alle regionale
concessiegebieden de komende
tijd worden aanbesteed, evenals
het stadsvervoer. Het ligt voor
de hand dat dit vervoer wordt
verdeeld tussen de drie grote be
drijven Connex, Arriva en Con-
nexxion. Dit is nodig, zo zegt de
minister, omdat Nederland
moet voldoen aan de regels van
de Europese Unie.
Dit is echter niet waar. In no
vember 2001 nam het Europees
Parlement een motie van SP -
Europarlementariër Erik Meij
er aan. Daarin staat dat buslij
nen niet aanbesteed hoeven te
worden, als dit volgens lokale en
regionale bestuurders niet in
het voordeel is van de passa
giers. In de Provinciale Staten
pleiten SP-ers sindsdien voor
stopzetting van de aanbestedin
gen. Eerst moet worden onder
zocht waarom er zoveel klach
ten komen van werknemers en
passagiers.
Boventoon
Volgend jaar vindt de evaluatie
plaats van de huidige aanbeste
dingen, maar duidelijk is nu al
dat de negatieve gevolgen de
.boventoon zullen voeren. Pro
vincies hebben een eigen ver
antwoordelijkheid voor goed
regionaal openbaar vervoer. Bij
de huidige aanbestedingen heb
ben overheden noodgedwongen
gekeken naar geld: welke ver
voerder is het goedkoopst? En
niet naar kwaliteit: welk bedrijf
verzekert een goede dienstrege
ling en goed materieel en zorgt
ervoor dat buitengebieden be
reikbaar blijven en bussen goed
op elkaar aansluiten?
Na de evaluatie zal blijken dat
er niet minder, maar juist meer
geld nodig is voor goed stads- en
streekvervoer. Provincies moe
ten daarom het lef tonen om de
uitverkoop van het openbaar
vervoer een halt toe te roepen.
GPD
Arda Gerkens is Tweede Ka
merlid voor de SP, Ronald van
Raak is kandidaat - Eerste Ka
merlid voor de SP.
door Ad Bloemendaal
Het Palestijnse Bestuur heeft
nu officieel een premier.
Machmoud-Abbas, beter be
kend als Abu-Mazen, moet nog
officieel instemmen met zijn be
noeming, maar het lijkt on
waarschijnlijk dat hij op het
laatste moment zal weigeren.
President Jasser Arafat zegt
achter de benoeming te staan,
maar uit alles blijkt dat het hem
niet licht is gevallen. En dat is
zacht uitgedrukt. Het is zonne
klaar dat hij zoiets nooit zou
hebben gedaan zonder zware
druk van buitenaf. Hij koestert
immers een panische angst te
worden beroofd van het leider
schap, dat voor hem synoniem is
geworden met het leven zelf.
„Hij wil mijn plaats innemen!",
schreeuwde Arafat een jaar ge
leden tegen een paar verschrik
te medewerkers in zijn kantoor,
daarbij wijzend op kolonel Ji-
bril Rajoub, destijds hoofd van
de Palestijnse Preventieve Vei
ligheidsdienst op de Westelijke
Jordaanoever. De aldus be
schuldigde veiligheidschef
kreeg ter plekke een oorvijg en
volgens sommige berichten
haalde de uitzinnige Arafat
zelfs zijn revolver te voorschijn.
Rajoub was te machtig gewor
den en een paar maanden later
al stond hij op straat.
Maandenlang heeft Arafat vol
gehouden dat hij pas een pre
mier zou benoemen als de Pales-
tijnen hun eigen staat zouden
hebben. Maar er was uiteinde
lijk geen ontkomen aan. Niet al
leen de Israëliërs en de Ameri
kanen maar ook de Europeanen
- zijn laatste houvast - eisten de
aanstelling van iemand met wie
ze zaken zouden kunnen doen
De Palestijnse president heeft
goed begrepen dat internatio
naal gezien zijn rol definitief
zou zijn uitgespeeld als hij zich
tegen de aanstelling zou blijven
verzetten. Zijn eigen toekomst
is nu voor een groot deel afhan
kelijk geworden van het optre
den van zijn premier.
Onbehaaglijk
De Palestijnse afgevaardigden
in Ramallah moeten zich nogal
onbehaaglijk hebben gevoeld.
Ze wisten dat voornamelijk
druk van Israël en het Westen
hen bijeen bracht, hoewel de
roep om een premier ook al vele
De Palestijnse president Jasser Arafat (1.) en zijn nieuwe premier Machmoud-Abbas.
foto Hussein Hussein/RTR
malen in het Palestijnse parle
ment is gehoord. Dat het Israëli
sche leger bijna alle parle
mentsleden uit de Gazastrook
de reis liet maken - voor het
eerst sinds het begin van de op
stand - was veelzeggend. Pre
mier Ariel Sharon heeft een
hervatting van de onderhande
lingen met de Palestijnen onder
meer afhankelijk gesteld van de
benoeming van een Palestijnse
premier, waardoor Arafat defi
nitief een ornament zou wor
den.
Geen wonder dat de afgevaar
digden in Ramallah zich geroe
pen voelden om het hardst uit te
leggen dat de instelling van een
premierschap alleen maar een
nieuwe fase inluidde in de Pa
lestijnse democratie en niets
zou afdoen aan de macht van de
president.
De meeste Europese landen
hebben een parlementair sys
teem, met een premier als hoofd
van het kabinet en als belang
rijkste politieke leider. Dat wil
Arafat niet. Hij heeft zijn hoop
gevestigd op het Franse model,
waar de president de belangrij
ke besluiten neemt en de pre
mier verantwoordelijk is voor
de dagelijkse gang van zaken in
het land. Wat hem betreft wordt
'broeder Abu-Mazen' zijn ser
geant-majoor. Het parlement
heeft wetgeving aangenomen
die dat inderdaad zo regelt.
Hoe het in de praktijk zal uit
pakken staat te bezienDe Ame
rikanen, Europeanen en Israë
liërs zullen juist proberen de
status van de n ieu we Palestijnse
premier te verhogen door voor
namelijk met hem zaken te
doen, en niet met Arafat. Terwijl
de Palestijnse president blijft
opgesloten in zijn twee kamers
in de Mukata, zijn residentie in
Ramallah, kan Abu-jMazen
naar alle hoeken van de wereld
reizen.
Verzet
Binnen de Palestijnse gebieden
zal Abu-Mazen het veel moeilij
ker krijgen In de Palestijnse
Wetgevende Vergadering stem
den alleen de afgevaardigden
van de beide marxistische orga
nisaties - het Democratisch
Front en het Volksfront - tegen
de aanstelling van een premier.
Maar het grootste verzet komt
van elders, Volgens de Harnas en
Islamitische Jihad - geen van
beide in de Raad vertegenwoor
digd - is de PLO gezwicht voor
'een truc van de Amerikanen en
de zionisten', bedoeld om de op
stand de kop in te drukken.
De recente reeks Israëlische
strafexpedities in de Gaza
strook en de moord op dr. Ibra
him Al Makadmeh, een van de
oprichters van de Harnas, heb
ben de radicale islamieten be
paald niet milder gestemd.
.Terwijl jullie aan de onderhan
delingstafel zitten met de zio
nisten, zijn zij bezig ons af te
slachten", protesteerde deze
week een Hamas-woordvoer-
der. Zijn klacht leek speciaal ge
richt tegen Abu-Mazen. De
gedoodverfde premier was im
mers een van de grondleggers
van de Oslo-akkoorden. De ra
dicale ïslamisten beschouwen
die verraad aan de Palestijnse
zaak. Abu Mazen is bovendien
een verklaard voorstander van
het staken van de gewapende
opstand. GPD
De opening van de Westerseheldetunnelfe.-
voorhand iets verloren van de glans dieo»
gebeurtenis in deze prijsklasse hoort tT
Dat ligt niet aan de technische prestatie die 2
bouw van de tunnel is geleverd. Er valt niets m
dingen: tussen Terneuzen en Ellewoutsdijkligtfc.'.
terbouwkundige constructie die zonder overda
van de kwalificatie 'kunstwerk' kan worden votjj
En die, ondanks tegenvallers, in een voorbeeldig
is gebouwd. Op de presentatie van de nieuweve
ding is echter wel het een en ander aan te merk
technocraten die de tunnel lieten aanleggen en j
ploitatie ervan ter hand nemen, hebben in de afga
periode kans gezien tegenzin te wekken bij eeaj
deel van de toekomstige gebruikers.
Enkele maanden geleden ging de exploitatie
schappij in de fout door zonder voorbehoud bekj
maken dat toekomstige gebruikers een zogenaac
tag konden aanschaffen; een klein apparaat metis
waarvan men tegen een gereduceerde prijs en zr«
oponthoud de tol kan passeren. De belangstelli^
zo groot dat de NV duizenden t-tags tekort komt
achter het net heeft gevist, krijgt voorlopig eenv®
gend kaartje dat ook recht geeft op korting,
ter controle bij een tolgaarder moet worden
den. De NV legde de schuld bij het Oostenrijkse!
dat de t-tags levert. Weinig elegant en niet ti
doend. De klanten hebben niets met een Oos
onderneming te maken. Ze zijn er alleen in^
seerd dat toezeggingen strikt worden nagekomen
Tweede organisatorische onhandigheid: de Zee
werden uitgenodigd zes dagen voor de off iciëleope
door koningin Beatrix de tunnel te komen beki
Opnieuw verkeek de NV zich op de belangstelling
derom werden vele duizenden teleurgesteld.
In beide gevallen ging het om betrekkelijk gering
taties. Maar enkele dagen voor de opening lieti, gi
Westerscheidetunnel enig publicitair geklung-:
waarvan de uitwerking negatiever zal zijn. ft
kreeg kritiek van de Inspectie voor de GezondheG
wegens het ontbreken van een aantal veiligheids
regelen. De exploitatiemaatschappij nam niette
dellijk de regie in handen, maar wachtte af totc;
merkingen van de inspectie in het nieuws een-;
dynamiek kregen. Pas daarop werd in sussen::
woordingen gereageerd. Er is geen reden voor:
twijfels, maar de NV laadde door haar afwaè
houding de schijn op zich weinig doortastendti: gr
Een bedrijf dat geacht wordt veiligheid als alles be
voorwaarde te hanteren, kan zich dat niet permis Hi
Heden is er reden voor een feest. Er is ook aanle; sit
tussen de heildronken door, vast eens heen en
praten over de vraag hoe het verder moet met del
vorming van de tunnelmaatschappij.
GAT GEDICHT - Het gat in de
havendijk van Burghsluis is
gedicht, zodat de Burgh-West-
landpolder niet langer elke
dag opnieuw volloopt met wa
ter. Ook in Zierikzee een suc
cesje: een zinkstukje van twin
tig bij dertig meter heeft het
gehouden in het gat in de West-
havendijk Daardoor is er nu
toch weer hoop gegroeid dat
het gat in de Zierikzeese dijk
snel kan worden gesloten.
VLIEGZONE - De Britse
luchtmacht heeft zijn piloten
verboden, nog binnen tien mijl
afstand van het IJzeren Gor
dijn te komen. Soortgelijke in
structies gelden voor de bur-
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AAVIissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118)470102
E-mail: redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel (0118)484000
Fax. (0118) 4 70102
E-mail. redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113)273030
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel (0115)645769
Fax (0115)645741
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114) 372776
Fax. (0114)372771
E-mail redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel (0111)454647
Fax. (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst:
8 30-17 00 uur
gerluchtvaart. De afgêa
dagen hebben commiE T
sche straaljagers diversi ll
ren westerse vliegtuigeni
schoten die in de buurt vu NE
grens van Oost-Duik fai
kwamen.
hei
PRODUCTIE - De voos tie
van het Nederlands Vei dez
van Vakverenigingen, Ri
terhuis. vindt dat de jaari De
stijging van de nationale: ten
ductie met 3 procent
kan worden als de zaken! itei
worden georganiseerd. 5 die
mee kunnen volgens ha tan:
economische gevolgen va Moj
watersnoodramp words wet
gevangen. Voo
mj
Iral
nut
ker!
Da;
mat
üóo
Internet: www pzc r
Internetredactie:
Poslbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 12.00 uur
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldleen
toeslag van 2,00)
per maand: 20,50
per kwartaal: 55,10
per jaar: €209.90
j Voor toezending per pos! geö
een toeslag.
E-mail lezersservice@pzc.n
Beëindiging van abonnees1
uilsluilend schriftelijk. 1 maat»
het einde van de beiaalpff ofc
Losse nummers per stuk
maandag t/m vrijdag 110
zaterdag 1.65
Alle bedragen zijn inclusief
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentie-orders word#
uitgevoerd overeenkomst?
de Algemene Voorwaarden n
Wegener NV en volgens de
Regelen voor het Advertent
Overlijdensadvertentie*
maandag t/m vrijdag tijdens^
zondag van 16 00 tol i9C0uf
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Personeelsadvertenties
Tel. (0118)484240
Fax (0118)470100
Rubrieksadvertenties!®*
Tel (0118)484321
Fax:(0118)484370
Voor gewone advertenties
Noord- en Midden-Zeeland
Tel: (0118) 484369
Fax. (0118) 484309
Zeeuws-Vlaanderen 1
Tel (0114)372770 J
Fax: (0114)372771
Internet www.pzc .nl/adver*#'
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV >s een onderdeel van het Wegener-ccn^g
aar, ons verstrekte gegevens hebben wi| opgenomen in een bestand dat won*
(abonnementen ladrrwistratie en om u te (laten) mieneren over vcor u reeva'x
ducteo van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ol door ons zorgvdM^H
derden. Ats u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schntteiijk
lezersservice. Poslbus 3229.4800 MB 8reda
Behoort tot LUGCJOTlGr
