Confrontatie met martelaar
Bob Fosko zingt met Klezmer Band
25
jong
J
woensdag 12 maart 2003
Scène uit het toneelstuk De dood en het meisje, met Peter Tuiman (links), Victor Löw en Linda van Dyck. foto Clemens Boon
Nog maar nauwelijks in première gegaan (1 maart) of de
voorstelling De dood en het meisje is al genomineerd
voor de NRC-Publieksprijs. Het is dan ook een door de Chi
leense toneelschrijver, novellist en essayist Ariel Dorfman
dramaturgisch perfect geschreven thriller, die door zijn poli
tieke lading een meerwaarde krijgt: de confrontatie tussen
een verzetsstrijdster en de arts die haar martelde. Het stuk
wordt op de planken gezet door Linda van Dyck, Victor Löw
en Peter Tuinman, in de regie van Porgy Franssen.
Peter Tuinman (55): ,,Het ver
haal speelt zich af in een
Zuid-Amerikaans land, waarde
dictatuur omver is gekieperd en
de eerste schreden op de weg
naar een democratie worden ge
zet. Gerardo Escobar, die ik
speel, maakt kans om minister
van justitie te worden en is te
vens gevraagd om het voorzit
terschap op zich te nemen van
de commissie die de schendin
gen van de mensenrechten on
derzoekt. Van een afspraak met
de president rijdt hij 's avonds
laat terug naar het buitenhuisje
aan zee, waar hij samen met zijn
vrouw verblijft. Hij komt met
pech te staan en wordt door een
behulpzame man naar huis ge
bracht."
Tot zover is er niets aan de hand
Maar eenmaal thuis, waar de
man, dokter Miranda, voor een
borrel is uitgenodigd, denkt
Paulina, de vrouw van Escobar,
de stem en de geur te herkennen
van de arts die haar tijdens het
dictatoriale regime vreselijk
onder handen heeft genomen.
Ze heeft deze vernederingen ge
blinddoekt moeten ondergaan.
Paulina besluit deze arts in haar
eigen buitenhuis te gijzelen.
„Dan krijg je de onwaarschijn
lijk gruwelijke en spannende
confrontatie tussen de vrouw en
de man, die gekneveld is. Zij
heeft een pistool en dat is zo be
dreigend omdat de vrouw be
reid is heel ver te gaan. Dan kom
je ook als publiek op die enorme
wipwap te zitten van is dit ge
rechtvaardigd. Er zit dus een
vorm van geweld in de voorstel
ling. Het is in ieder geval meer
dan een beetje gekeuvel over het
probleem dat zich voordoet. Dat
uit zich in heftige scènes, heftige
emoties en heftige contrasten."
„De jurist Escobar staat daar
tussen. Hij is ervan overtuigd
dat het nooit oog om oog, tand
om tand mag zijn. Hij is meer
een man die dit langs democra
tische lijnen wil oplossen. Maar
de vrouw reageert natuurlijk
dierlijk, instinctmatig en is er
honderd procent van overtuigd,
dat die man haar martelaar is.
Ze probeert hem tot een beken
tenis te dwingen. Je wordt
voortdurend heen en weer ge
slagen tussen de argumentatie
van de vrouw, de ontkenning
van de arts en de redenatie van
Escobar."
„De moeilijkheidsgraad bij dit
soort stukken is om het waar
heidsgehalte van de personages
zo hoog mogelijk te krijgen. Je
kan je namelijk nergens achter
verschuilen. Je staat met z'n
drieën op het toneel, het gaat
heel ver wat die personages on
dergaan. Het was onze grootste
zorg om te bereiken dat de men
sen niet achterover gaan leunen
zo van tjonge, jonge het is heel
spannend, hoor, maar dat je ze
echt bij de kraag pakt en mee
sleept in het verhaal. Dat is ons
godzijdank gelukt."
„Het publiek komt zwaar be
trokken en soms ook aangesla
gen uit de voorstelling. Het
grijpt je echt naar de keel. Men
aarzelt na afloop om te gaan ap
plaudisseren. Mensen blijven
soms in de zaal zitten en in
groepjes discussiëren over wat
ze gezien hebben, over wat wel
en wat niet mag. Het stuk heeft
een onwaarschijnlijke actuali
teitswaarde." Roman Polanski
maakte er een zeer succesvolle
film van.
Peter Tuinman, die rond Pasen
ook te zien is in de film over de
Kameleon en eind volgend sei
zoen wellicht met Mini en Maxi
in een productie staat rond de
viering van het 200-jarig be
staan van de Koninklijke
Schouwburg in Den Haag, ge
looft niet dat De dood en het
meisjewaarvan het slot uiter
aard niet verklapt mag worden,
een boodschap heeft. „Er zit
geen wijsvinger in, maar ik kan
je beloven, de toeschouwers
trekken hun conclusies, hoor, ze
trekken messcherp hun conclu
sies."
Frans Doelenian
De dood en het meisje staat
dinsdag in het Scheldetheater
in Terneuzen (20.00 uur), don
derdag 29 mei in De Maagd in
Bergen op Zoom (20.15 uur) en
woensdag 4 juni in de Stads
schouwburg in Middelburg
(20.00 uur).
12t/m 18 maart
WOENSDAG
Sim Bolus
Poppentheater Sim Bolus speelt Naar Dromenland.
Naar Dromenland is een eigen bewerking van het prentenboek
Welterusrten Kleine Beer van Martin Waddell en Barbara Firth.
Twee beren, een grote en een kleine, wonen in de Witte Berg. Tij
dens het verstoppertje spelen raken ze elkaar k wij t Een sfeervol
soms ontroerend ontroerend verhaal over een vader en een kind,
over kwijt zijn en gevonden worden, over bang zijn in het donker.
Ook een verhaal met veel humor. Het wordt gespeeld door Hans
van der Haar en is geschikt voor kinderen (en volwassenen) van
af 5 jaar.
Poppentheater Ambachtscentrum, Goes, 15.00 uur
Hooilkoorts
Hooükoorts begint met Odette Sorber.
Vervolgens wordt het kunstwerk van de Kunstbende uitgereikt
aan de commissaris van de koningin. Verder komen voor het
voetlicht: Jessica van de Horst, Yes You Did, No Bite, The Ulti-
mators, U-nity en No Underpants. Tenslotte treedt de winnende
act nogmaals op.
De Hooizolder, Westkapelle, 20.10 uur
Karin Bloemen
Karin Bloemen en Cor Bakker treden op.
Zij brengen het muzikale programma De Diva en de Divan.
Schouwburg De Maagd. Bergen op Zoom, 20.15 uur
Mini Maxi
Mini en Maxi brengen hun programma 30 jaar theater.
Deze voorstelling is zo goed als uitverkocht.
Stadsschouwburg, Middelburg, 21.00 uur
Desafinado
Regelmatig zijn er concerten in Desafinado.
Deze keer is het Arie Kuit Trio aan de beurt, met zang van
Noortje Kruijk. Naast Kuit (altsax en klarinet), bestaat het trio
uit Ge Bijvoet (piano) en Han Slinger (bas).
Jazz en Blues Eetcafé Desafinado, Middelburg, 21.00 uur
DONDERDAG
Matilda
Leerlingen van de CSW, vestiging Vlissingen, spelen Matilda.
In een louche familie wordt een intelligent, sociaal meisje gebo
ren. Het kind weet zich te handhaven en ontpopt zich als een vro
lijke tiener. Uiteindelijk krijgt ze een prachtige kans om uit de el
lende te 'ontsnappen'...
Arsenaaltheater, Vlissingen, 19.30 uur
Mini Maxi
Mini en Maxi brengen hun programma 30 jaar theater.
Deze voorstelling is zo goed als uitverkocht.
Stadsschouwburg, Middelburg, 21.00 uur
Rooie Oortjes
In De Rooie Oortjes zijn er regelmatig optredens.
Deze keer is Mamilla aan de beurt met gitaarrock uit Zeeland. De
band bestaat uit Ruud Aerssens (zang en gitaar), Rick de Visser
(gitaar), Bas Matthijsse (basgitaar) en Henri de Bruin (drums).
Café De Rooie Oortjes, Middelburg, 23.00 uur
VRIJDAG
Matilda
Leerlingen van de CSW, vestiging Vlissingen, spelen Matilda.
Zie donderdag
Arsenaaltheater, Vlissingen, 19.30 uur
Een Pil voor Opa
Toneelvereniging Serooskerke brengt de klucht Een Pil voor
Opa.
Dit wordt in drie bedrijven op de planken gezet door vier dames
en vijf heren.
Dorpshuis De Spil, Gapinge, 19.30 uur
Mijne Maat
Het Echt Antwaarps Teater speelt Mijne Maat Staat Op Straat.
Dit is een blijspel van Ruud de Ridder en gaat over Philippe Du-
jardin en zijn vrouw Jacqueline, die het gemaakt hebben in het
leven. Op een avond maken ze zich klaar om naar de première
van een theaterstuk te gaan. Dan gaat de bel. Ludo Verwimp
komt met een zeer dringende vraag...
Ons Dorpshuis, Kruiningcn, 20.00 uur
Robert Long
Robert Long brengt zijn programma Brand!
Een programma vol vrolijke en ontroerende, boze en blije, ver
drietige, optimistische en bovenal vlammende liedjes. Long
wordt muzikaal terzijde gestaan door Erik Vlasblom (piano, mu
zikale leiding), Benny Ludemann (gitaren, fluit) en Hilvert Roor-
da (toetsen)
Scheldetheater, Terneuzen, 20.00 uur
Theater Chantant
Voor de twaalfde keer vindt het Theater Chantant plaats
Cijril Peeters, Sankie Koster, Frans de Schepper en Ambras ver
maken het publiek met muziek en streekverhalen in dialect.
De Halle, Axel, 20.00 uur
Home
Home is een muziektheatervoorstelling.
Home is geschreven op basis van interviews met jongeren in te
huizen en gaat over zeven jongeren die, noodgedwongen, samen
moeten leven onder omstandigheden, waarin ze sneller volwas
sen moeten zijn. Een musical, voor iedereen vanaf 12 jaar, ge
schreven door Dick van den Heuvel en Fons Merkies en geprodu
ceerd in samenwerking met het Nationaal Fonds Kinderhulp.
Stadsschouwburg, Middelburg, 20.15 uur
Bob Fosko
De Amsterdam Klezmer Band en Bob Fosko treden op.
Deze avond brengen ze speciaal voor de gelegenheid geschreven
of bewerkte stukken voor het voetlicht, vermengd met het van de
AKB bekende aanstekelijke repertoire.
Podium 't Beest, Goes, 21.00 uur
ZATERDAG
Veerse Scheepstuig
Het Veerse Scheepstuig verzorgt een aantal optredens aan boord
van de pont Vlissingen-Breskens.
Het koor zingt vierstemmige Nederlandse en Engelstalige shan
ties en zeemansliederen met een overwegend nostalgische ka
rakter. Deze worden ook ten gehore gebracht in een speciaal op
gerichte tent op het veerplein Breskens. De optredens worden
besloten aan boord van 'de laatste boot', die om 16.20 uur uit
Breskens vertrekt.
Veerpont, Vlissingen, 11.50 uur
Kabouter Plop
Kabouter Plop brengt Het Kabouterfeest.
Dit is voor kinderen de kans om Plop en zijn vrienden 'live' te
zien. In een vrolijke voorstelling vol leuke liedjes, mooie kos
tuums en schitterende decors. Deze voorstellingen zijn uitver
kocht.
Scheldetheater, Terneuzen, 13.00 en 16.000 uur
Francis Levoy
Francis Levoy The Blowrags spelen in de Brasserie.
Frans Hallegraeff maakt Francis Levoy al meer dan een kwart
eeuw muziek in folkclubs en op straat. Beïnvloed door onder an
dere Seegers, Dylan, Cockburn en John Gorda speelt hij inmid
dels vrijwel alleen eigen nummers. Begeleid door The Blowrags,
bestaande uit Ivo de Zeeuw (drums), Jean-Paul Harreman (bas)
en Anita Sinke (achtergrondzang), verwerkt deze singer-song-
writer regelmatig (Ierse) folkinvloeden.
De Drvkkery, Middelburg, 15.00 uur
C.'
De Amsterdam Klezmer
Band (AKB) is een gevaar
lijk goede feestmachine. Dat
bewees het ensemble met alle
optredens die de band sinds de
oprichting in 1996 gaf. Maar
vooral het feit dat de drukbe
zette Bob Fosko (ex-Raggende
Manne) nog tijd wil vrijmaken
voor een gezamenlijke tour
zegt genoeg over de kwalitei
ten van de Amsterdammers.
Maar er is hier meer aan de
hand dan alleen een leuke
feestband. Het interessante
aan AKB is dat er een grote
dosis geschiedenis wordt sa
mengevat in hun opzwepende
dansmuziek. Natuurlijk is de
basis - de naam zegt het al - de
Jiddische klezmer, maar er zijn
ook invloeden te vinden van
ska, Balkan- en zigeunermu-
ziek en zelfs jazz. De AKB mag
dus gerust een crossoverband
genoemd worden.
Tot op de dag van vandaag rei
zen er volken door Europa die
hun traditionele muziek van
generatie op generatie over
brengen. Denk aan flamenco,
klezmer en de wat triestere
klanken van de zigeuners uit
de Balkan. Filmer Tony Gatlif
maakte de afgelopen jaren en
kele prachtige films (onder
meer Vengo en Swingover
deze stromingen en de bijbeho
rende lifestyle. Hij zorgde me
de voor een behoorlijke ople
ving van het genre. Violen,
harmonica's, gitaren, blazers
en andere traditionele instru
menten zijn de basis van de
muziek, vergezeld van teksten
over drank, feesten en verdriet.
Eind vorig jaar zat de AKB
nog tien dagen in een studio
met het West-Turkse Galata
Gypsie Band, een bekende zi
geunerband. In het najaar zal
dat project op cd verschijnen
en tevens worden begeleid
door een gezamenlijke tour.
Maar eerst worden er dus vijf
tien optredens gegeven met
Bob Fosko. De AKB en Fosko
namen onlangs trouwens ook
samen muziek op, waaronder
het nummer: 'Hou jij maar je
bek, want dan ben je op z'n
best!', wat tekstueel natuurlijk
een typisch Fosko-nummer zal
zijn. Met twee andere liedjes
zal deze binnenkort op single
verkrijgbaar zijn.
Klezmer en de verschillende
zigeunerstromingen lijken een
goed alternatief voor mensen
die de simpele radiopop zijn
ontgroeid of gewoon iets meer
gevoelsmuziek en verdieping
zoeken. Voor die groep is de
AKB een geschikte introduc
tie.
Amsterdam Klezmer Band met
Bob Fosko treedt vrijdag op in
't Beest in Goes, aanvang 21.00
uur.
Het Delos Ensemble
geeft een concert
zaterdag in Middelburg;
Veerse Scheepstuig
luidt de veerpont uit
zaterdag in Vlissingen/Breskens
Hester Macrander - 0
brengt Weetik veel!
zaterdag in Bergen op Zoom
Ilan Schneider
treedt zondag op
in Vlissingen
Rockband Mamilla
geeft een concert
donderdag in
Middelburg
